8 тапсырмаҚазақстандағыэкологиялықпроблемалар «Жер бетіндегі әр түрлі мақсаттарға пайдаланылатын тұщы судың қоры қаншама мол болғанымен, жалпы есеппен алғанда, ішуге жарамды су табиғатта аз. Әлемдегі су ресурсын адамзат баласы қалай пайдаланса да аздық етпейді, бұл жердегі проблема – ағзаға зиянын тигізбейтін таза суда, ішетін ауыз суда болып тұр. Мәселе – тұщы судың мол қорында емес, оның химиялық құрамы қандай элементтерден тұратындығында. Судың адамға қажеттілігін ауамен салыстыруға болады. Таза су ішпеген адамнан дені сау ұрпақ тарамайды. Сусыз ас болмайды, сусыз күн көру мүмкін емес, оны бәріміз білеміз. Адамзатқа алдағы бес-он жылдың ішінде бір амалын таппаса, судың сұрауы қымбатқа түсейін деп тұр. Ішуге жарамды таза су жер қойнауынан шығатын басқа да пайдалы қазбалар сияқты бағалы және шектеулі ресурс, оны жөнсіз ысырап қылмай, жүйелі түрде пайдаланған дұрыс.
9 тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңдер:
а) Топыраққа анықтама беріңдер. Оның бірегейлігі неде?
ә) Суретті пайдалана отырып, топырақ жиектерін анықтаңдар және сипаттаңдар
б) Топырақ құнарлылығын оның қандай қабаты айқындайды? Неліктен осы қабат ауылшаруашылығы үшін маңызды?
10 тапсырма. Суретті пайдалана отырып:
а) Топырақтың экологиялық проблема түрін анықтаңдар;
ә) Топырақтың осы экологиялық проблемасының себептерін түсіндіріңдер;
б) Қандай қорғаныс шаралары пайдаланылады?
PISA халықаралық зерттеулерiне 8-сынып оқушыларын дайындайтын есептер жинағы
1. Ғылыми жаратылыстану сауаттылығы
1-тапсырма Энергияның балама көздері дегеніміз – болашақта энергия алудың, берудің және пайдаланудың жиынтығы. Олар дәстүрлі энергия көздері тәрізді кеңінен таралмаған, алайда пайдаланудың тиімді, қоршаған ортаға зиян келтіру қаупінің төмен болуына байланысты қызығушылықты тудырып отырған сала болып табылады.
Сіздің ойыңызша энергияның балама көздеріне нелер жатады? Өз ойыңызды жазыңыз және дәлел келтіріңіз.
