Инвестициялар – бұл ақша қаражаттары, мақсатты банк салымдары, пайлар, акциялар және басқа да бағалы қағаздар, технологиялар, лицензиялар, тауар белгілері, несиелер және мүліктік құқық, интеллектуальдық құндылықтар және пайда табу мақсатындағы кәсіпкерлік іс-әрекеттің объектісіндегі салымдар.
Инвестор – инвестицияны жүзеге асырушы жеке адам немесе мекеме, ұйым және мемлекет.
Жұмсалған инвестициялардың кәсіпорын өндірісіне қаншалықты экономикалық пайда келтіретінін білу үшін алдын-ала талдау, жобалау жұмыстары жүріледі.
Инвестициялық жобалар ерекшелігі, олардан түскен пайда мен шығындары әдетте әртүрлі уақыт кезеңдерінде орындалады. Сондықтан дисконттау деп аталатын үрдісті қолдану қажет.
Дисконттау – әртүрлі уақыттағы қаржы түсімдерін ағымдағы құнның пайыздық қойылымы (дисконт қойылымы) негізінде бір уақыт кезеңіне келтіру үдерісі.
Дисконт қойылымы – инвестициялар бойынша балама шығындар, яғни, қор нарығында айналысқа түсетін сенімді бағалы қағаздардағы инвестициялардың пайда нормасы.
Дисконттау коэффициенті – ағымды құнды есептеу үшін болашақта алынатын құнға көбейтілетін коэффициент. Келесі формуламен өрнектеледі:
Кд = 1/(1+r)n , (1)
мұнда r – дисконт қойылымы, ал n – кезең бойынша жыл саны.
Дисконттау әдісі менеджерлерге немесе инвесторларға болашақта алынатын қаржы ағымдарын қазіргі кездегі ағымды құн бойынша бағалауға мүмкіндік береді.
Инвестицияның экономикалық тиімділігі ең алдымен оның өтелу мерзімімен анықталады Ток:
1-әдісте
Ток = (2)
Sдо, Sпосле –күрделі қаржы жұмсалғанға дейінгі және кейінгі бірлік өзіндік құн;
К – күрделі қаржы;
Qпосле - күрделі қаржы жұмсалғаннан кейінгі өндіріс көлемі.
2-әдісте
Ток = (3)
Өтелу мерзімі жобаның шығындарын жабу кезеңін көрсетеді. Бұл критери бойынша таңдау жасауда басты көңіл – жобалар ішінен өтелуі минимальді мерзімдісін анықтау.
Халықаралық практикада инвестициялық жобалардың тиімділігін анықтауда келесі көрсеткіштер қолданылады: NPV – жобаның таза ағымды дисконтталған (келтірілген) құны (NPV – net present value). Таза дисконтталған құн NPV келесі түрде анықталады:
Достарыңызбен бөлісу: |
