Реферат тақырыбы: «Сан есімдер категориясының ерекшелiктерi»



Pdf көрінісі
бет5/10
Дата03.03.2022
өлшемі306,4 Kb.
#134229
түріРеферат
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Топтық сан есімге
оқулықтарда «есептік, жинақтық, болжалдық сан 
есімдерге, қазіргі кезде шығыс септікке тән грамматикалық мағынадан 
біржола қол үзген
-
дан (

ден, 

тан, 
-
тен) аффиксін қосу арқылы жасалып, 
біркелкі заттар мен құбылыстардың сан мөлшерін топтап көрсететін сөздер
», 

деген анықтама беріліп жүр. Мысалы, Біз әуелі тобымызбен, сосын екі

екіден, үш

үштен қосылып, бірнеше ән айттық (Н. Ғ
.). 


12 
Топтық сан есімдер де морфологиялық құрамы жағынан дара және 
күрделі болады. Мысалы, Сол күні екі жақтан үшеуден алты ғана кісі 
шақыртып алды (М. Ә
.). 
Әр оқушы бес

алтыдан ағаш егіп, соны өздері күтіп 
өсіретін болса, қандай жақсы ! (М. И
.).
Топтық сан есімдердің өздеріне тән мынадай ерекшеліктері бар:

топтық сан есім жасапатын негізгі көрсеткіш

шығыс септік жалғауы. 
"Шығыс септік жалғауы сөз жасаушы қосымшаға жатпайтыны белгілі, ол
-
сөздерді байланыстырушы қосымша. Бірақ бұл қосымша есептік санға 
қосылғанда, өзінің негізгі синтаксистік қызметін атқармайды, есептік санды 
сөйлемде басқа сөзбен байланыстыру қызметінде емес, есептік санға топтау 
мәнін қосады".

кейде 
(-
дан
/-
ден

қосымшасы топтық сан есімдердің анықтайтын 
сөздеріне қосылып айтылады. Мысалы, Сенбілікте әр студент бес
-
бес 
ағаштан 
отырғызды.

топтық сан есімдер грамматикалық көрсеткіштермен түрленбейді және 
жаңа сөздер жасай алмайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет