94
94
онда кейіпкерлерімен бірге жүргендей болып түрлі оқиғаларды
басынан өткізеді. Бұл қайта жасау қиялының көрінісі.
2.
Географиялық
карталарды
оқып
үрену
-
Карта
бетінде
саяхат
жасау бала қиялына планетаның түрлі түкпірін елестетеді.
2.
Творчествалық
қиял
-
деп,
өмірдің
қай
саласында
болмасын жаңалық алуды айтады.
Жазушының, суретшінің,
ғалымның, композитордың творчествалық қиялға жатады.
Творчествалық
қиялға
ғалым
саласында
неше
түрлі
жаңалықтардың
ашылуы жат. Ғылым мен техника саласында
көптеген жаңа нәрселер
әр
түрлі
заттардың
бөлшектерін
қүрастыру
арқылы
пайда
болған.
Мысалы:
трамвай мен автобус аэероплан мен шана т.б.
3.
Арман
-
деп,
болашаққа
келешекке
бағытталған
қиялды
айтамыз.
Арман дегеніміз,
өз
қалауымызша
жаңа образдар жасау. әрбір
адам
алдындағы жарқын болашағы туралы армандамай білуі қажет.
Сондықтан да халық
"Арманы жоқ жігіттің дәрмені жоқ"
-
өте
тауып айтқан.
Арман адам әрекетімен тікелей байланысты. Адам әрекет етудің орнына бос
қиялдаса, ол келешектің қиялы болмай, қүрғақ қиял
болып шығар еді.
Мысалы.
А.И.Куприннің "Жекпе
-
жек" повесіндегі подполковник Ромашовтың қиялы
дәл осындай, қүрғақ қиял.
3.
Қиялдың жасалу жолдары
Қиял
түрлі елестетудің негізінде жасалып отырады.
Қиялда анализ
,
сентез әдісі,
агглютинация, схематизация тәсілдері жиі қолданылады
.
Қиялдағы
елестерді топтастырудың қарапайым түрі
-
агглютинация деп аталады.
Осы әдіс арқылы мифологиялық бейнелер мен (кентавр, сфинкс, жез тырнақ) және
түрлі машинаның конструкциялары
(судан
өте алатын жеңіл танк, аэрошана, суға
қонып
үша
алатын самолет) қүрастырылады.
Бұлардан басқа қиял
бейнелерін жасайтын әдіс
-
гипербола деп нәрсенің жеке
сипаттары, белгілері үлкейтіп көрсетілуін айтады.
Ертегілерді қиял
-
ғажайып
бейнелеуді жасауда осы әдіс көп қолданылады
.
Мысалы:
"7 басты (жылан) айдаһар". Кеміте көрсету "бармақтай бала".
Карикатуралар мен достық әзілдер
Адамның
орасан ақылдылығын, ақылының аздығын бейнелейді.
Достарыңызбен бөлісу: 
