2. Масуда Е. (Құрастырушы: В. А. Чаликова) Информационное общество как постиндустриальное общество. - М.: Инион, 1983 ж. – 292 б.
3. https://www.armstrongeconomics.com/
4. https://www.theguardian.com/advertising/2015/dec/21/digital-media-trends-2016-trends
Referenses:
1. Maksvell D. 21 neoproverzhimyi zakon liderstva. – Minsk.: Popurri, 2005 zh. – 167 b.
2. Masuda E. (Qurastyrushy: V. А. Chalikova) Informatsionnoe obshestvo kak postindustrial’noe obshestvo. - М.: Inion, 1983 zh. – 292 b.
3. https://www.armstrongeconomics.com/
4. https://www.theguardian.com/advertising/2015/dec/21/digital-media-trends-2016-trends
Автор туралы мәлімет:
ӘОЖ 070
Н. Т. Шыңғысова 1 , І.Әбдіқасымова 2
Мемлекеттік құрылымдардағы PR
Аңдатпа: Мақалада мемлекеттік құрылымдардағы PR ұғымы мен мазмұны, мемлекеттік басқарудағы PR-дың мақсаты мен міндеттері, принциптері мен функциялары қарастырылады. Мемлекеттік орган мен қоғамдық ұйым арасындағы коммуникация орнатудың негізгі принциптері талданады. Халықтың билік органдарына деген сенімсіздігінің себептерін зерттейді. Жеке, қоғамдық және мемлекеттік мүдделердің үйлесімділігін қамтамасыз етудің маңыздылығына тоқталады.
Түйін сөздер: үкіметтік PR, мемлекеттік басқару, қоғаммен байланыс, азаматтық қоғам, ақпараттандыру, коммуникация.
Н. Т. Шынгысова, И.Абдыкасымова
PR в государственных структурах
В статье рассмотрены значение и содержание PR в государственных структурах, цели и задачи, принципы и функции PR в государственном управлении. Проводится анализ основных принципов установления коммуникации между государственным органом и общественной организацией. Исследуются причины недоверия народа органам власти. Подчеркивается важное значение обеспечения гармонии личных, общественных и государственных интересов.
Ключевые слова: государственный PR, государственное управление, связь с общественностью, гражданское общество, информатизация, коммуникация.
N. T. Shyngysova 1 , I.Abdiqasymova 2
PR in the government structure
Abstract: In this article considered about the meaning and content of PR in the government structures, goals and objectives, principles and function of PR in the polity. Described the analysis about of the basic principles of the establishment of communication between the state bodies and public organizations. Investigated the causes of people's distrust to authorities. We emphasize the importance of ensuring the harmony of personal, public and state interests.
Key words: government relations, public administration, public relation, civil society, informatization, communication.
Н.Шыңғысова, І. Әбдіқасымова
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы.
E-mail: nazgul_71@mail.ru
Мемлекеттік құрылымдардағы PR
Техника мен технологияның даму қарқынына сәйкес өмірімізге жаңа ұғымдар, қосымша қызметтер мен орасан-зор мүмкіндіктер енуде. Оларды игеріп кету – өзіміздің қолымызда. Тіршілігімізге етене араласқан жаңа ұғымдар біздің өмірімізде бұрыннан бері келе жатқан дүниелер болуы да ғажап емес. Тек Мұқағали Мақатаевтың сөзімен айтар болсақ, «Қазақтың күпі киген қара өлеңін, өзіне шекпен жауып қайтарамын» дегеніндей, жаңаша леп әкелген заттың біздің ұлттық болмысымыздың бір түкпірінде бұғып жатпасына кім кепіл.
Біздің нарыққа жаңадан қосылып, енді-енді қадамын басып келе жатқан ұғымдардың бірі – «Public relations». Қазіргі таңда мамандар «Public relations» ұғымының 500-ден астам анықтамасын алға тартып отыр. Көптеген сарапшылардың пікірі бойынша, солардың ішіндегі ең ұтымдысы 1989 жылы тамыз айында Мехико қаласында 30-ға тарта ұлттық PR-ассоциациялардың өкілдері сөз сөйлеген Мексикандық хабарламада мазмұндалған: «Public relations» - бұл қоғамдық қатынастардың даму тенденциясын сараптау өнері мен ғылымы, сондай-ақ, ұйым басшылығына ұсыныстар беру мен ұйымның және қоғамның мүддесін көздейтін іс-әрекеттер бағдарламасын жүзеге асыру [1]. Көптеген анықтамаларды қорытындылай келе, қоғаммен байланыс – жеке, қоғамдық және мемлекеттік мүдделердің үйлесімділігін қамтамасыз етуге негізделеді деген пікірге тоқталамыз [2].
PR-мамандарының сәтті қызметінің негізі қоғамның әртүрлі тобымен тиімді коммуникациялық қарым-қатынас орната білуінде жатыр. Халықаралық PR-ассоциациясының Бас хатшысы қызметін ұзақ жылдар бойы атқарған Сэм Блэк тиімді қарым-қатынастың 9 ережесін құрастырған: әрқашан шынайы және толық ақпаратты талап етіңіз; сіздің хабарламаңыз қарапайым және баршаға түсінікті болуына қол жеткізіңіз; ақпараттың құндылығын әдейілеп арттырмаңыз; сіздің аудиторияңыздың жартысы әйелдер екенін естен шығармаңыз; зерігуге жол бермей, қарым-қатынас жасау үдерісін қызықты өткізіңіз; қарым-қатынас орнату формасын бақылаңыз; қоғамдық пікірдің барлық қырын анықтауға уақытыңызды аямаңыз; қарым-қатынас үздіксіз түрде болуы керектігін естен шығармаңыз; қарым-қатынастың әрбір кезеңінде сенім ұялататындай және конструктивті болыңыз [3].
PR мемлекеттік басқару саласында – бұл қоғамдық мүдделерді жүзеге асыру, халықтың немесе белгілі бір аумақ халқының еркін білдіру арқылы қоғамдық ресурстарды өндіру, бөлу және пайдалану бойынша билік органдары, жеке сектор, азаматтық қоғам институттары, әртүрлі әлеуметтік, кәсіби топтар мен қоғамдық ұйымдардың өзара жүйелі байланысын сипаттайтын қызмет түрі.
Мемлекеттік басқарудағы PR-дың мақсаты: мемлекеттік билік органдарының қызметіне сенім тудыру арқылы олардың легитимділігін арттыру бойынша қызметін ұйымдастыру.
Мемлекеттік қызметтегі PR-дың негізгі функционалдық міндеттері:
Мемлекеттік басқаруды демократияландыруға қатысу;
Азаматтық қоғам құруға атсалысу.
Осы жерден PR-дың мемлекеттік қызметтегі жұмысының негізгі бағыттары шығады:
Азаматтармен және ұйымдармен байланыс орнатып, қолдап және кеңейтіп отыру;
Қоғамды қабылданып жатқан шешімдер туралы ақпараттандыру;
Қоғамдық пікірді зерттеу;
Лауазымды тұлғалар мен билік органының әрекетіне қоғамдық әсерді сараптау;
Қоғамдық-саяси процестерді бағдарлау;
Ұйымды сараптамалық құрылымдармен қамтамасыз ету;
Мемлекеттік билік органының, мемлекеттің жағымды имиджін қалыптастыру.
PR принциптері: ашықтық, адалдық, демократиялылық, альтернативтілік, кері байланыс.
PR функциялары: жағдайды сараптау мен бағамдау; әсер етудің мақсатын анықтау және бағдарламаларды құру; бағдарламаларды жүзеге асыру мен қоғаммен байланыс орнату; жасалған дүниеге баға беру.
Билік органдары үшін PR-дың мағынасы туралы айтқан кезде, халықтың билік органдарына деген сенімсіздігін тудыратын себептерді талқылаған жөн сияқты. Қоғам билікке сенімсіздік тудыру арқылы PR-технологиялардың дамуына даңғыл жол ашып береді. Ал, себептеріне келетін болсақ:
Ең алдымен «техникалық» себептер: мемлекеттік органдар қоғаммен байланыс саласындағы мамандар мен құрылымның жоқтығы салдарынан азаматтарға өздерінің іс-әрекетінің мақсаты мен мәнін жеткізе алмай, қызметінің нысаны мен олар жұмыс істеп, мәселелерді шешуге мәжбүр болатын жағдайлар, шарттар жөнінде ойға қонымды дүние айта алмауында жатыр.
«Мәдени-тарихи» типтегі себептердің негізі біздің қоғамымыздың халық пен билік арасындағы алшақтыққа бейімділігімен түсіндіріледі. Бүгінгі таңда әр елдің кемелді, демократиялық заң-түзімдері бар. Сол заңдардың бәрінің де тарихи негіздері қазақ хандығының заңдары сияқты халықтық заңдардан туындаған әрі дамыған. Қазіргі жас ұрпақ сол алшақтықты азайту үшін бүгінгі кемелді заң-түзімдерді атқаруда, оған бойұсынуда адалдық, борыштылықтарын арттырумен бірге, бабаларымыз жасап, атқарып кеткен жоралғылардың рухани мәнін түсінгендіктері артықтық етпейді [4].
«Ұйымдастырушылық» себептер мамандандырылған, құзырлы кәсіби шеберлердің болмауымен байланысты. Бұндай себептер тек осы жерде ғана емес, барлық салада кездесетіндігі баршаға аян.
«Ресурстық» себептер мемлекеттік қызметтің жеткіліксіз қаржыландыруымен, қажетті материалдық-техникалық базаның жоқтығымен, уақыттық ресурстар және т.б. аздығымен түсіндіріледі [5].
Әкімшілік-басқарушы мемлекеттік құрылымдардағы қоғаммен байланыс коммерциялық ұйымдардағы PR-қызметтен өзінің сипаттамасы бойынша да, қойылған мақсаттары мен міндеттері бойынша да өзгешеленеді. Бұл бизнестегі басқарудың тиімділігі коммерциялық кәсіпорынның әкелетін табысымен (өлшеуге болатын нақты және сезілетін экономикалық көрсеткіштер), ал мемлекеттік басқаруда – көпшілік электораттың (әлеуметтік қарым-қатынастардың саяси құрауышы) қолдауымен сипатталатындығымен түсіндіріледі. Бұл жағдайда салық төлеуші мен сайлаушы, яғни әртүрлі деңгейдегі мемлекеттік органдардың әрекеті жөніндегі өзіне қажетті бүкіл ақпаратты білгісі келетін және оған құқығы бар азамат, PR-әсер етудің объектісіне айналады. Билеуші құрылымдардың қоғамның электоралды топтарын өздерінің қызметі жөнінде үнемі хабардар етіп отыру мемлекеттегі демократиялық басқарудың маңызды қажеттілігі болып табылады.
Ел Президентінен бастап басқару сатысындағы төменгі топтағы шенеунікке (әртүрлі бұйрықтар мен тапсырмаларды орындаушы) дейін барлығы коммуникацияның әртүрлі арналарын пайдалану арқылы өздерінің сәтті жұмыстарын көрсетуге тырысып бағады. Басқа қырынан алғанда, БАҚ өкілдері де өз кезегінде мемлекеттік баспасөз қызметі мен PR-менеджерлердің сауатты жұмысына орай әрекет етіп, ақпараттық кеңістікті әртүрлі оқиғалар, іс-әрекеттер мен кездесулер және т.б. туралы хабарламалармен толтырып тастайды. Өткізілген іс-шаралар туралы мұндай ақпараттандыру реактивті коммуникация ұғымымен сипатталады.
Үкіметтік PR-дағы таза ақпараттық функциясынан бөлек ұйымдастырушылық-басқарушылық және spin doctor технологиясын пайдалану арқылы жүзеге асырылатын бақылаушылық функциялары да аса үлкен мәнге ие. Бұл жерде оқиғалар жағымсыз сипатқа ие болып, қоғамдық пікірге теріс әсер ету мүмкіндігі бар ақпараттық-коммуникациялық мәселе туындаған жағдайдағы қоғаммен байланыс мамандарының ақпаратты сауықтыру қызметі туралы сөз болып тұр. Билеуші құрылым өкілдерінің кәсіби қызметіне деген қарапайым адамдар мен БАҚ-тың пікірін жіті бақылау; қоғамдық маңызы бар оқиғалар баспасөз бетінде қалай жарияланады – объективті түрде ме, әлде алдын-ала ойластырылған түрде ме; бәсекелестердің фактілер мен шешімдерге және т.б. әсер етуге деген әрекеттерін бөгеу – міне, бұл әртүрлі ақпарат тасымалдаушылардың қоғамдық пікірге әсер етуін бақылау жұмысы бойынша PR-мамандарының алдында тұрған міндеттердің аз ғана тізімі.
Үкіметтік PR-дың тағы бір айрықша белгісі бірінші басшылардың қоғам алдында ойнауға тура келетін символикалық ролімен тығыз байланысты. Әртүрлі деңгейдегі қоғамдық көшбасшылардың сыртқы атрибутикасы, айрықша жариялылығы мен мәжбүрлі маңыздылығы, әдетте көпшіліктің көзіне тұлғаның сыртқы, вербалды емес сипаттамаларын аса елеулі ете түседі (кейде тіпті көшбасшының шынайы бет-бейнесінен асып түседі). Осылайша, Г. Почепцов көрермендер ақпараттың 69 пайызын визуалды бейне (сөзді қажет етпейтін қатардағы вербалды емес ақпарат) арқылы, және тек 31 пайызы маңызды ақпаратты ауызша немесе жазбаша сөз арқылы алатындығын көрсеткен. Сол себепті қазіргі таңда көшбасшылардың актерлік шеберлік, өзіне қарата аларлық көрнекі түрін көрсету, байсалдылық, шешендік өнер, жағымды дауыс тембрін қою сияқты дүниелерді игеруге деген арнайы дайындығына аса мән беріледі. Көшбасшының іскерлік қасиеті, ұйымдастырушылық шеберлігі, мәселелерді дұрыс әрі дер кезінде шеше білу қабілеті, халқына, еліне деген адалдық қашан да ең басты орынға қойылады [6].
Үкіметтік PR-дың жоғарыда атап өтілген айрықша функциялары мен міндеттерінен бөлек тағы да бір өте маңызды сәтті атап өткен жөн. Үкіметтік сектордағы PR үшін етене таныс кері байланыс механизмін модельдеу туралы сөз қозғалуда. Бүгінгі күні бұл мемлекеттік коммуникативтік құрылымдардың жұмысындағы болашағы зор бағыттардың бірі. Қазіргі таңда азаматтық қоғамның функционалдық өкілдері болып табылатын әртүрлі саяси және қоғамдық ұйымдармен жоспарланған жұмыс кері байланыс орнатудың маңызды арнасы болып табылады. Мемлекеттік орган мен қоғамдық ұйым арасындағы коммуникация серіктестік негізінде құрылған кезде – бұл кері байланыс орнатудың мінсіз нұсқасы болмақ. Бұл жерде өзара байланыс орнатудың негізгі принциптері: Қатысушы тараптардың дербестігі; бір-біріне деген сенім; рөлдерді өз еркімен және анық бөлуі; ерікті түрде берілген ақпараттардың негізінде екінші тараптың қызметінен хабардар болу; іс-әрекеттерді келісіп отыру және екінші тараптың ұстанымын ескеру; мәселені бірлесе шешуге күш салу [7].
Баяндалғандарды ескере отырып, мынадай қорытындыға келуге болады: Үкіметтік PR құрылымдарының негізгі мақсаты – мемлекетті басқару бойынша алдында тұрған мәселелерді сәтті шешуге қабілетті және мықты билік абыройына ие тиімді әрі білікті басшылықтың бейнесін құру. Сонымен қатар, жоғарыда аталған халықтың билік органдарына деген сенімсіздігінің себептерінің алдын алып, салдарларын жою – барша PR мамандарының борышы болмақ. Діттеген нәтижеге қол жеткізу үшін, ортақ мүдде жолында жұмысқа жұмыла кіріскен жөн деп білеміз. Билік пен халық арасындағы түсіністік пен татулық – баршаның мүддесі болсын.
Әдебиеттер:
1. Блэк Сэм. Паблик рилейшнз. Что это такое? – М: Модино Пресс, 1990 ж.– 16 б.
2. Моисеев В.А. Паблик рилейшнз. Теория и практика. – К.: Вира, 1999 ж. – 128 б.
3. Блэк Сэм. Паблик рилейшнз. Что это такое? – М: Модино Пресс, 1990 ж. – 18-19 б.
4. Қазақ хандығының заң-жарғылары және оның отбасы-неке қатынасындағы рөлі/ Б. Әдірбекқызы//Хабаршы. Тарих сериясы. №2(77) – 103 б.
5. http://studopedia.org/6-20665.html
6. Наш Президент. Документальная повесть – Алматы: Алматыкітап, 2014 ж. 114 б.
7. http://studme.org/1767092118338
References:
1. Blek Sem. Pablic rileishnz. Chto eto takoe? – M: Modino Press, 1990 j. – 16 b.
2. Moiseev V. A. Pablic rileishnz. Teoriya i praktika. – K.: Vira, 1999 j. – 128 b.
3. Blek Sem. Pablic rileishnz. Chto eto takoe? – M: Modino Press, 1990 j. – 18-19 b.
4. Qazaq handygynyn zan-jargylary jane onyn otbasy-neke qatynasyndagy roli/ B. Adirbekqyzy//Habarshy. Tarih seriyasy. №2(77) – 103 b.
5. http://studopedia.org/6-20665.html
6. Naw Prezident. Dokumental’naya povest’ – Almaty: Almatykitap, 2014 j. 114 b.
7. http://studme.org/1767092118338
UDS 070
A.B. Alzhanova Journalism Faculty, Al-Farabi Kazakh National University Almaty, Kazakhstan aljanova.aigerim@gmail.com
KAZAKHSTAN IN THE FLOW OF HISTORY: FOREIGN PUBLICITY
The article is devoted to Kazakh theme in the works of foreign publicists of the second half of the 19th century. The paper deals with the analysis of the characteristics of publicistic of the studied period.
Key words: Kazakhstan 19th century, travelers, publicists, Mak-Gahan
А.Б. Альжанова КАЗАХСТАН В ПОТОКЕ ИСТОРИИ: ЗАРУБЕЖНЫЕ ПУБЛИКАЦИИ
Статья посвящена исследованию казахской тематики в творчестве зарубежных публицистов второй половины ХIХ века. В работе проводится анализ особенностей публицистики изучаемого периода.
Ключевые слова: Казахстан ХIХ век, путешественники, публицисты, Мак-Гахан
А.Б. Альжанова
Қазақстан тарих толқынындағы: шетелдік басылымдар
Мақала ХІХ ғасырдың ІІ жартысындағы шетелдік публицистердің қазақ тақырыптарыныңзерттелуіне арналған. Жұмыста сол кезеңдегі публицистиканың ерекшеліктері талқыланады.
Түйінді сөздер: ХІХ ғасырдағы Қазақстан, саяхатшылар, публицистер, Мак-Гахан
Introduction.
Plenty of historic and literature materials about Kazakhstan have accumulated for many centuries, and especially in the 19th century. Collecting, systematizing and researching the accumulated material contributes to revealing one of the facets of spiritual mutual inter-exchange, mutual communication of nations with peculiar history and literature connections.
Notes of the travelers, who visited Asian countries for various purposes, including traders, missionaries and diplomats, confirm that Americans were aware of the existence of Kazakh nation since ancient times; and in the late centuries the USA knew about it from descriptions in scientific books and literature works. However, even though those messages about our country had certain historic and cognitive importance (in their scale, content, character and authenticity), they still cannot be compared to the texts written about Kazakhstan in the 19th century, when it had voluntarily joined Russia causing a dramatic change in multi-century development of these nomadic nation and created basis for the commonwealth with Russian and other nations.
Being separated from each other both territorially and by typological peculiarities of their cultures, Western countries and Kazakhstan got to know each other through a variety of mediation forms involving Russia.
The process of studying Central Asia and Kazakhstan in the second half of 19th century was marked by formation and establishment of ethnography, history and other branches of human knowledge into as separate scientific disciplines. As V. Bartold concluded: “In the sphere of language studies, history and ethnography only in the 19th century scientists have elaborated those methods, which allowed these branches obtaining character of scientific disciplines for the first time” [1]. Previously ethnography was viewed as predominantly a natural science and was closely tied to typology, general science about humans, and in English speaking countries it was called ethnology. In the 60th-70th it has “stood on its feet,” developed general concepts conceptualizing facts of material and spiritual culture, as well as everyday life of nations. Scientific ethnographical and anthropological societies appear during this period.
Main body.
Western literature has accumulated various factual materials about social and economic development of pre-revolutionary Kazakhstan. These accumulated historic, ethnographic, geographic materials about Central Asia and Kazakhstan required systematization, comprehension and generalization, as well as bringing them into scientific circulation. Scientists began matching geographic features of separate parts of this material against lifestyle of population revealing the meaning of geographic factor, as a “main reason” defining fate of separate countries and nations. Many historians and ethnographers, being inspired by successes of natural sciences, have spread the idea of evolution to human society development, applying methods and principles of natural sciences to studying national history and culture. Historians and ethnographers, as representatives of natural sciences, adhered to the following: the idea of human kind unity and originating from it principle of uniform cultural development; the standing about single line of its development – from simple to complex; derived laws of public organizational structure and culture from individual psychic features.
Separate representatives of evolutionary direction looked at these ideas at different angles.
Number of historic works have appeared in the last quarter of 19th century attracting researchers’ attention. They include two editions by a notable American linguist Dj. Carten “Journey to the Western Siberia”; essays of American poet, novelist and traveler Bayard Taylor. The latter has accepted a diplomatic post in Russia intending not only earning a “bunch of money,” but also studying Central Asia. However, only American diplomat Eugene Skiller and New York Herald newspaper correspondent Y. MacGahan succeeded in this, having become eyewitnesses of final actions of the Russian troops aimed at “joining” Central Asian khanates. They have departed to Saint-Petersburg in a company of Chingiz – older son of the last khan of Bukey Orda. According to E. Skiller, he was a “cultural gentleman, with deep knowledge of French literature.”
On the way, the American diplomat has turned to Tashkent intending to “describe political and social situation in the regions which had been recently conquered by Russia; make a comparison of living conditions of local residents with those who were still living under the khans’ despotism.” Skiller had spent eight month in Central Asian and Kazakhstan having written two-volume labor “Turkestan”; and MacGahan has described “Campaigning on the Oxus, and the Fall of Khiva”[2]. They cover a broad circle of problems connected with history and ethnography of regional population, colonial policy of Tsarism in Kazakh steps, its economics and nature.
In 1876 Eugene Skiller gave a true description of the situation in Kazakhstan: “These people have stood for their clans or families protecting their honor and safety of members. At the same time they were respecting bravery, attacks, courage and loving their independence; Kazakhs have always been ready to follow any “Batyr’s” or hero’s flags, which might have appeared in steppes, like they followed Sarim Arungazi or Kenesari…”
“I found him sitting in an open tent, wrapped up in a Bokharan khalat, or gown, taking tea, and smoking a cigarette. A man between forty-five and fifty, bald, and rather small of stature for a Russian, blue eyes, moustache, no beard, and a pleasant, kindly expression of countenance…” – this is how American Journalist Januarius MacGahan describes a Russian General, who headed military actions of the Imperial Army in Central Asia [2, p.47]. Konstantin P. Kaufman was a progressive and educated person who felt sympathy for advanced ideas of his time.
MacGahan was one of the first foreign journalists to see vast lands of Central Asia. Population consisted of local tribes which were not aware of the Russian laws and didn’t know Russian language. But in spite of this, all official papers and documents were written only in Russian. American journalist continued his impressions as follows: “He shook hands with me, asked me to sit down, and then remarked that I appeared to be something of a mohdyetz (a brave fellow), and asked me, with a smile, if I knew what that meant [2, p.48]. Really, General Kaufmann knew that American, sitting in front of him, reached the place of military actions without an official permission from the Imperial authorities in Petersburg. MacGahan appeared in Petersburg in the first half of February 1873. As a journalist of an American newspaper he asked permission of the Russian Government to accompany one of the troops going against Khiva. Having found out that many foreign correspondents were refused in their request to participate in Central Asian march of the Russian army, MacGahan consulted the American Consul Eugene Skiller, who had an official permission and accompanied military and state official Gabaydulla Djangirov, decided to join them. 35-year-old MacGahan, as military men who met him in the steppes, described him as a very strong, who knew English, French and German language, but did not know neither Russian, nor the languages of the people whose lands he planned to cross heading towards the set goal. He had only passport allowing him to live in Russia. With this passport and a condition to meet Skiller and Djangirov in Kazalinsk on March 10th, he takes a train to Petersburg and soon appears in Saratov. In order to get to Kazalinsk, the American now needed to change transportation means from an “arba” (fire carriage) – how Kazakhs called steam engine and carriages at that time – to a “steppes’ vessel” – camel. Way to Kazalinsk took MacGahan many days since weather was changing abruptly and, beginning from Orsk the traveler continued his trip in foul weather. The American arrived to Kazalinsk only on April 8th where he met with Skiller and Djangirov. They were staying all together in this area until April 30th. In Perovsk MacGahan parted with his compatriot, who headed off to Tashkent with Djangirov. To Kazalinsk and Perovsk MacGahan was accompanied by a state servant Akhmatov having been recommended by Orenburg’s official Bekchurin. The American didn’t find fifty-five-year-old Tatarian Akhmatov from Orenburg to a very nice person even though he knew Russian and talked all “Central Asian dialects.” MacGahan didn’t like that his companion was lazy and got extremely drunk at the first opportunity. From Kazalinsk to Perovsk MacGahan was accompanied by a Kara-Kalpak Musatirov and a Kazakh teenage boy who helped to carry his belongings. The journalist had a whole arsenal of weapons: heavy English double-barreled rifle, double-barreled hunting rifle, Winchester rifle, three revolvers, one regular rifle, several hunting knives and sabers. The route of the American is worse paying attention to: Erkebay – current Kazalinsk, then Perovsk, currently – Kyzylorda town, where MacGahan had lunch with a glass of red wine, said farewell to his companions heading off to Tashkent. In Hal-Ata MacGahan met military posts and began getting acquainted with representatives of the imperial army. In these torrid steppes he met General fon Kaurman; Colonel Veysmar was attached to him. In Adam Kirilgan Kudik locality the American was speaking with Colonel Novomlinskiy and Baron Croff – officer of the 3rd rifle battalion. On August 28th MacGahan joins General Golovachev’s detachment whose people accompany him to “Samarkand” steamboat sailing along the Amu-Daria River. In his noted the journalist mentioned sympathetic attitude to him from the side of captain Sitnikov. According to the notes of the American journalist, military officials tried sending the unwilling guests away from the center of military actions. His observations concerning life of Kazakh auls in ethnological regards are of special interest for us. In one episode of his travel essays MacGahan describes the following case: “Our supper over, I asked my young friend for some music, pointing at the same time to the guitar (the traveler called dombra guitar and, according to the deep-rooted habit Kazakhs – Kyrgyzs). He complied very readily, and sung three or four songs, accompanying himself on the instrument. One or two of the songs were hailed with shouts of laughter and merriment. He also sung one or two war songs, in which he celebrated the feats of some Kirghiz hero against the Turcomans, and these also were greeted with applause. The guitar was a small instrument, with a body in shape something like a pear cut in two lengthwise, and about a foot long, while the neck was three feet. It was made of some dark wood resembling walnut, and had one brass and two catgut strings. The airs of the songs would, I think, have been pretty, though very peculiar, but for the shrill high key and disagreeable long nasal whine in which they were sung. This manner of singing is universal in Central Asia; I remarked the same thing at Khiva, and among the Bokhariots who accompanied the Russian expedition. This, however, did not prevent the singing from being very amusing, and, taken together with the surroundings, very interesting. The place, the wide desert without, the cheerful fire within, throwing a ruddy light over the wild faces and strange costumes, the arms, saddles, bridles, and accoutrements, and the two young girls with their wild beauty, made up a very pretty picture [3].
Results.
Western historiography acknowledges that Trarizm resettlement policy had grave consequences for the main Kazakh economic industry – nomadic cattle breeding; methods and reasons of colonization, its role in consolidation and establishment of the “Russian power” in Kazakhstan were subject to analysis. According to R. Pears, S. Zenkovskiy and other Western historians, construction of towns and fortresses, fortified barriers, even Cossacks, who have settled down on the territory of Kazakhstan, have not guaranteed stability of “Russian rule” in this region. Therefore state, military interests, goals of final establishment of the “Russian power” required colonization of Kazakhstan by a representative part of Russian society. However, R. Pears mentions as the reasons for resentment tightness of lands in Russia and Tsarism’s striving to weaken agrarian tension in the center having created a bearing in the steppes. Works of D. Williams, V. Lezar and R. Luice contain information about the quantity of Ural and Semirechie Cossacks, cover the course of resettlement movement, creation of resettlement administration, expropriation of the most fruitful Kazakh lands and other issues. Reporting data about the flow of migrants into other Kazakhstani regions, S. Zenkovskiy asserted that they were provided with the most fruitful lands in climatically most favorable regions without taking into consideration nomadic routes of Kazakh auls. “Inevitable results of steppes’ colonization was tension which had appeared in relationships between nomads and newly arrived farmers,” he wrote. They even took away sawing areas cultivated by Kazakhs; in many places water sources had also been transferred to resellers and Cossacks. The course of resettlement from the time of abolishing serfdom in Russia (1861) to the beginning of the First World War is described in the book of American historian D. Treadgold “Great Siberian Migration.”
Process of studying Kazakhstan abroad has not been interrupted, but acquired a new content. Authors clarified and replenished information and thoughts about the main stages of Kazakh people’s genesis, about the ratio of Turkic and Mongolic components in it, Kazakh families and their settlement across zhuzes, ethnonym and etymology of the term “Kazakh,” formation of ethnic territory, lifestyle and national customs.
Travelers had plotted new routes to Northern and Eastern regions, having significantly expanded zone for geographic research which resulted in accumulating extensive material about the state of this region. Important discoveries, which have laid the foundation for studying archeological and written monuments, had been made.
References
V. Bartold. Studying Eastern History in Europe and Russia. –2-nd ed., 1925. – P. 126.
Januarius Aloysius MacGahan. Campaigning on the Oxus and the Fall of Khiva. New York, 1874.
S. Satayeva. Journalist without a Visa (about MacGahan’s Trip to Kazakh Steppes) // Thought. - 2000. - No 8-9. - P.70-72 (in Russian).
Литература
V. Bartold. Studying Eastern History in Europe and Russia. –2-nd ed., 1925. – P. 126.
Januarius Aloysius MacGahan. Campaigning on the Oxus and the Fall of Khiva. New York, 1874.
Сатаева С. Журналист без визы (о поездке американца Мак-Гахана по казахской степи) // Мысль. – 2000. – № 8-9. – С. 70-73.
ӘОЖ 070
Н.Т.Шыңғысова1, А.Теміртайқызы2
Ұйым абырой-беделін қалыптастырудағы Pr технологиялардың рөлі
Аннотация. Мақалада ұйым абырой-беделін қалыптастырудағы PR технологиялармен олардың атқаратын қызметі, түрлері туралы айтылады. Қазіргітаңда көптеген компаниялар ұйымның абырой–беделін қалыптастыруда PR технологияларды қолдануда. Барнаулдық зерттеуші М.В.Гундарин «Абырой-бедел» ұғымын аудиторияға деген наным сенім деп көрсетті. Жағымды беделді қалыптастыру үшін: біріншіден тұрақты тұтынушылар топтары бар қызу диалогты сақтау; екіншіден кең ақпараттық ашықтықты қолдауға ұмытылу; үшіншіден, беделді үздіксіз және жүйелі түрде басқару.
Түйін сөздер: PR, Ұйым, абырой-бедел, аудитория, М.В.Гундарин, группа, тип, технология, информация
Н.Т.Шынгысова, А.Темиртайкызы
Роль PR технологий в формировании репутации организации
Статья посвящена изучению роли, функций и типов PR-технологий в формировании репутации организации. В настоящее время многие компании используют PR-технологии для повышения репутации организации. Барнаульский исследователь М.В. Гундарин указывает, что "Репутация - это набор убеждений и ощущений, которые организация вызывает у аудитории. Для формирования позитивной репутации необходимо, во-первых, постоянно поддерживать живой диалог с потребительскими группами. Во-вторых, стремиться поддерживать широкую информационную открытость. В-третьих, управлять репутацией системно и непрерывно».
Ключевые слова: PR, организация, репутация, аудитория, М.В.Гундарин, группа, тип, технология, информация.
N. T. Shyngyssova1 , A.Temirtaikyzy2
Role of PR technologies in shaping the organization's reputation
Abstract. The article deals with PR-technologies in building the reputation of the organization and functions, types. Currently, many companies use PR-technologies in shaping the organization's reputation. Barnaul researcher M.B Gundarin indicates "Reputation - is a set of beliefs and a sense that the organization is in the audience for the formation of positive reputation: firstly to constantly maintain a lively dialogue with consumer groups; secondly seek to support a broad information openness;third to manage the reputation of systematically and continuously.
Key words: PR, organization, reputation, audience M.B.Gundarin, group, type, technology,information
Н.Т.Шыңғысова1, А.Теміртайқызы2
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
Қазақстан Республикасы, Алматы қаласы.
E-mail:aidana_9223@ mail.ru
Ұйым абырой-беделін қалыптастырудағы PR-технологиялардың рөлі
Соңғы жылдары көптеген ұйымдар мен компаниялар абырой-беделге басты назар аударуда. Оған себеп – абырой-беделі жоғары ұйымдар халықаралық дәрежеде кеңінен танылып, бизнесте қомақты қаржыға ие болуда. Халықаралық консалтингтік зерттеу иинститутының аудит және беделді басқару зерттеу қорытындысына жүгінсек, әлемдегі жетекші компаниялардың нарықтағы абырой-беделі мықты компанияларды анықтады. Бүгінде беделі жоғары компаниялар саны 100-ден асады. Сондай-ақ бұл ондыққа: BMW автокөлігі, Walt Disney Company, Rolex, Google, Daimler, Sony, Microsoft, Canon, Nestle және Lego Group, Apple компаниялары кіреді. Аталған компаниялар қазіргі таңда өнім жағынан сұранысқа ие болуда. Ұйымның беделді болуы ұйым танымалдылығы мен тұтынушысының көп болуына септігін тигізеді.
«Абырой-бедел» ұғымы материалдық емес актив көзі бола отырып, кез келген компанияның бизнесте маңызды құралы болып табылады. «Абырой» сөзі ең алғаш латын тілінің «reputatio» - еркіндік деген сөзінен енген. XX ғасырдың ортасына дейін абырой ұғымы бір адамға қатысты «абыройлы», «ар» деген мағынада қолданылып келді. С.И.Ожегов және Н.Ю.Шведовтың орыс тілі түсіндірме сөздігінде абырой-бедел ұғымы коғамның бір адамға немесе бір затқа берілген жақсы бағасы мен абырой кемшіліктері туралы қоғамның пікірі делінген. Зерттеуші М.В Гундарин «абырой-бедел» ұғымы ұйымның аудиторияға деген наным-сенімі деп атап көрсетті. Осы тұста австралиялық ғалым Грэма Даулинг корпоративтік абырой-бедел ұғымымен, корпоративтік жекешелену және корпоративтік имидж ұғымымен тығыз байланысты екенін дәлелдеді. Ұйым абырой-беделін арттыру іскерлік серіктестер мен тұтынушылар тарапынан компанияға деген қарым-қатынасты нығайту, компания мен тұтынушының арасындағы сенімін тұрақтандырып, бизнесте компанияның табыстылығын арттыруға септігін тигізеді. Соның нәтижесінде кез келген ұйым қызмет көрсету немесе өндірілетін тауарлардың сапасын арттыру жауапкершілігіне ие бола алады. Сонымен қатар, әрбір ұйым өз қызметіне байланысты мәліметтердің дұрыстығына дер кезінде кепілдік бере алады. Американдық зерттеуші Г.Даулинг ең жақсы абырой-бедел туралы өз зерттеуінде үш қағиданы ескертті. Егер компанияның нарықта абырой-беделі жоғары болса, компания әрдайым өнімін жоғары бағада өткізе алады. Екіншіден, компанияға жұмыс күшінің аз түсуі.Үшіншіден, компания қызметкерлеріне танымал компанияда жұмыс істеу тиімділігінің қолайлылығы. Компания қанша абыройлы болса, сонша жоғары қаржы көзіне ие болады. Ұйымның абырой-беделі сарапшылардың, нарықтың, инвесторлардың, қоғамның қызығушылығы мен сенімін арттырады. Компанияның жағымды беделі:
- біртектес тауарлар немесе қызметтер арасында таңдау болса, жаңа тұтынушыларды тартуға;
- дистрибьюторлар, жарнама агенттіктері, жеткізушілер және бизнес-серіктестерге қолдау көрсету, жарнама және сату тиімділігін арттыруға;
- дағдарыстан шығу үшін қор нарығында қаражат тартуға көмектеседі. Абырой-бедел бүгінде кез келген компанияның өте маңызды аспектісі болып отыр. Қазіргі кезде көптеген компаниялар ұйымның абырой-беделін қалыптастыруда PR-технологияларды кеңінен қолдануда. Абырой-беделді қалыптастыру компанияда «Бренд – имидж – бедел» тізбегі арқылы жүзеге асырылады. Аталған үшеуі бір-бірімен өте тығыз байланысты. PR-да имидж бен абырой екі түрлі ұғым. Имидж дегеніміз – мақсатты түрде бағытталып қалыптасатын бейне. Имидж бен абырой-беделдің айырмашылығын салыстырып қарастырсақ:
Имидж
|
Абырой-бедел
|
Тез құрылады
|
Ұзақ жасалады
|
Жылдам қалпына келеді
|
Теріс тұстарын түзету қиын
|
БАҚ және PR құралдарының көмегімен қалыптасады
|
Кез келген компаниямен байланыста бола алады
|
PR немесе жарнама көмегімен дамиды
|
Жеке байланыста жан-жақты дамиды
|
Ұзақ қызмет етпейді
|
Ұзақ пайдалынылады
|
Ұйымда PR бедел үшін жұмыс істейді, өнімдер мен қызметтер туралы пікірді қалыптастырады, оған деген көзқарастың өзгеруіне алып келеді, өнім және қызметтерде болатын қандай да бір дағдарыс жағдайларында компанияның жағымды бет-бедерін бір қалыпты ұстап тұруға ықпал етеді.
Ұйым абырой-беделін қалыптастыруда ең негізгі мақсат PR стратегияның ұйымдастырылуы. Компанияның PR стратегиясы – сату көлемін арттыруға және қосымша табыс әкелуге мүмкіндік береді. Компанияның беделін арттыру үшін оның қаржылық және шарттық міндеттемелерін қатаң сақтауға, үнемі сенімді серіктес мәртебесін растауға көмектеседі. Ұйымның абырой-беделін қалыптастыруда PR маманы, фирмалық менеджерлер, психологтар, әлеуметтенушылар және маркетолгтар бірлесіп жоспарлаған стратегия түрінде жүргізіледі. Ұйым абырой-беделін қалыптастыруда ең алдымен PR жоспарлар мен маркетингтік стратегия құрылады. PR-стратегия ұйым стратегиясына тікелей қатысты және қоғамға ұйымның идеясын үлгі ету жөніндегі іс-қимылдар жоспарын қамтиды. PR-стратегия бұл ұйымның мақсатты аудиториясына маңызды белгілі жоспар бойынша арналған құжаты. PR маманы компания абырой-беделін көтеру мақсатында ең алдымен мақсатты аудиторияға талдау жасайды. Мақсатты аудитория ішкі және сыртқы болып екіге бөлінеді. Осы тұста сыртқы мақсатты аудиторияға инвесторлар, диллерлер, тұтынушылар, халық және тағы басқаны жатқызамыз. Ал ішкі мақсатты аудиторияға компанияның тікелей қызметкерлері мен мемлекеттік қызметкерлер, және т.б.Ұйым абырой-беделін қалыптастыруда .
PR науқанды жасау белгілі қағидалар бойынша іске асырылады.Ішкі қағидаға: ұйым ережесі, қарым-қатынас, қызметкерлер арасындағы бәсекелестер, тұтынушылар, компания ішіндегі қарым-қатынас және тағы басқа. Сыртқы қағидаға: миссия, корпоративтік құжаттар, модул; фирмалық стиль; ұйым туралы барлық ақпарат көздері толығымен сипатталады. Оларға: ұйымның фирмалық стилі, фирмалық кодекс, стандарт, миссия төлқұжат және тағы басқа кіреді. Ұйым абырой-беделі ол мақсатты аудиторияға деген сенім. Абырой-беделді қалыптасыруда қоғамдық пікірдің маңызы өте зор.Ұйым-абырой беделін қалыптастыру сол ұйым туралы жақсы пікір мен жаман пікірді саралау. Осы тұста PR мамандар жағымды беделді қалыптасыруда келесідегідей қағидаларға жүгінеді. Біріншіден, тұтыншымен ардайым көзбе-көз әңгімелесу; екіншіден, ұйым туралы барлық ақпаратты халыққа шынайы түрде жеткізу; үшіншіден, абырой-беделді үздіксіз жүйелі түрде басқару. Абырой-беделмен жұмыс істеудің үш бағыты бар:
1. Абырой-беделді құру немесе қайта қалпына келтіру яғни ол төрт кезеңнен тұрады.
1.1. Қоғамдық пікірді зерттеу. Ұйымға деген қоғамның пікірін білу үшін сауалнама, фокус-топ, зерттеу жүргізіледі.
1.2. Зерттеу қорытындысы бойынша компания туралы алынған мәліметтерден кейін, компания көптеген мақсат міндеттерді ала отырып, жаңа пікірді қалыптасырады. БАҚ-қа және бизнес зерттеушілерге жүгіне отырып ұйым абрырой-бедел стратегиясын қайта құрып жасайды.
1.3. Атқарылған іс-шараларды компания мақсатты аудиторияға жеткізеді.
1.4. Осы аталған нәтижелерден кейін компания нарықта өз орнын табады.
2. Ұйым үнемі өзінің абырой-беделіне қолдау көрсете отырып, корпоративтік мәдениетті басқарып, қызметкерлерге мотивациялық тұрғыдан қолдау көрсетуі қажет.
3. Абырой-беделді қорғау. Жаңадан құрылған инфрақұрылым және бағаның құлдырауына қарамасатан, әр ұйым өз беделін ешқандай мәселеге қарамастан қорғап қалуы шарт. Ұйымның қоғаммен байланыс бөлімі әрдайым ұйым туралы қоғамдық пікірді қалыптасырып, БАҚ- пен байланыс орнатуы қажет. Сонымен қатар көптеген PR іс-шаралар ұйымдастырып, ұйым жаңалығымен бөлісіп отыруы қажет. Қазіргі таңда көптеген компаниялар іскерлік абырой-беделге басты көңіл аударуда. АҚШ және Ресейде әрбір компанияның абырой-беделін анықтап оның рейтингтік қорытындысын жасайтын «Fortune» , Британдық «Financial Times», «Эксперт» журналдары бар. Бұл аталған журналдарда компанияның абырой рейтингісі мынадай өлшемдермен қарастырылады: сапа менеджменті, мықты ұйымдар, активтерді тиімді қолданған компаниялар, жаңа технологияны дер кезінде қолданған компаниялар және әлеуметтік жакапкершілік , қоршаған ортаны қорғауға жәрдем беретін ұйым деп бөліп қарсатырады. Егер осы аталғандардың барлығы бір-бірімен сәйкес келсе онда ол компания нарықта беделі жоғары компанияның бірі болып есептелінеді. Бүгінгі таңда Ұйым абырой-беделін басқаруда Веб-презенс технологиясының атқаратын рөлі ерекше. Веб-презенс (Web prezens) – бұл біріншіден, корпоративтік сайт, екіншіден сайттың стилі, нұсқаушы қызметін атқарады. Веб-презенс төрт түрлі іс-шарадан құралады. Оның ең негізгісі копоративтік сайт. Корпоративтік сайт бұл кең мағынада ұйымның веб-сайты. Корпоративтік сайттың негізгі мақсаты ұйымның маркетинг мақсатын жүзеге асыру, этика мен мәдениетін онлайн түрде көрсете білу. Сайт контент менеджер арқылы жаңарып, PR іс-шара жаңалықтарымен толықтырылып отырылады. Корпоративтік беделді қалыптастыру құрылмына: логотип, ортақ мақсаттағы фирмалық өнімі (визит кәртішкелері, бланкілер) нысаналы мақсаттағы фирмалық өнімі (іс-шаралар материалдары, БАҚ-қа арналған ақпарат, ақпараттық материалдар, слоган (ұран), баяндаудың фирмалық стилі тұтынушылармен, сыртқы құрылымдармен қатынасудың фирмалық стилі (телефонға, электронды почтаға жауап беру, өтінімдерге үн қату стилі) қонақтар мен делегацияларды қабылдау стилі, жұмыс, іс-шаралар өткізу стилі, жария сөз сөйлеу стилі және олардың осындай ретінде болуы, жиналыстарға, көпшілік шараларға қатысу стилі, басшының стилі мен имиджі сайттың интерьері мен ішкі безендірілуінен құралады.
Pr-стратегия бағдарламасының негізгі міндеттері адамдар арасындағы қарым-қатынас жолдарын жақсарту, екі жақты ақпарат ағымы мен түсінікті қалыптастыру әдістерін әзірлеу, ұйымның басшылығын қоғамдық турасында ақпаратпен қамтамасыз ету, жұртшылықтың мүддесіне қарай басшылықтың қызметін қамтамасыз ету, БАҚ-пен жұмыс жасау, ұйымның имиджн нығайту. PR өзінің міндетін атқару барысында шын ақпаратқа негізделеді, адамдарға белгілі бір көзқарасты ұстану, қайсыбір пікірлер мен идеяларды қабылдауды (теріске шығаруды) ұсынады. Міндетті түрде екі жақты байланыс тетіктерін жолға қоюды ұйғарады. Дамыған елдердің көбісінде PR кез келген ұйымның қоршаған әлеуметтік ортасымен қарым-қатынас тетігінің ажырамас бөлігіне айналған.
Әдебиеттер:
Кривоносов А.Д., Филотова О.Г., Шишкина М.А., Основыы теории связей с общественностью. – СПб.:Питер,2012. -384 с.: ил.- .- ( Серия «Учебник для вузов»)
Кочеткова А.В.,Филипов В.Н., Скворйов Я.Л. Тарасов А.С. Теория и практика связей с общественностью.- СПб.: Питер,2008.- 240 с.,ил.- ( Серия «Учебник для вузов»)
Бастамашы топтан кәсіби ұйымға. Оқу құралы,- 2013 жыл
Refereces
1. Krivonosov A. D., Filotova O. G., Shishkin M. A., Osnovyy of the theory of public relations. – SPb.:piter, 2012.-384 pages: silt.-.-(Textbook for Higher Education Institutions series)
2. Kochetkova A. V., Filipov V. N., Skvoryov Ya. L. Tarasov A. S. Theory and practice of public relations. - SPb.: St. Petersburg, 2008. - 240 pages, silt. - (Textbook for Higher Education Institutions series)
3. Bastamasha top thane of a ks_ba of a yym. Ou құ rala, - 2013 veins
1. Krivonosov A. D., Filotova O. G., Shishkin M. A., Osnovyy of the theory of public relations. – SPb.:piter, 2012.-384 pages: silt.-.-(Textbook for Higher Education Institutions series)
УДК 070:001.12/.18
E.I.Dudinova, LI Mukhamadiyeva
Al-Farabi Kazakh National University, Kazakhstan, Almaty
e-mail: Elena.Dudinova@mail.ru
Digital revolution and journalistic education
Digital technologies considerably change structure and quality of education in Kazakhstan. Authors of a research recognize that process of training within use of digital technologies is modernized in three directions: formal (organizational) processes; substantial aspect of transfer of knowledge in system the teacher student and the mental concept; containing digital literacy and a background of the student. As a basic component and an example of digital education of students of al-Farabi Kazakh National University authors of a research studied organizational, substantial and mental concepts of reforming of educational process within education digitalization.
Keywords: digital revolution, digital technologies, students, digitalization, corpus of text, Internet, education, journalism, communications
Е. И. Дудинова*, Л.И. Мухамадиева
e-mail: Elena.Dudinova@mail.ru
Цифровая революция и журналистское образование
Цифровые технологии значительно меняют структуру и качество образования в Казахстане. Авторы исследования исходят из того, что процесс обучения в рамках использования цифровых технологий модернизируется по трем направлениям: формальные (организационные) процессы; содержательный аспект передачи знаний в системе преподаватель-студент и ментальный концепт, содержащий цифровую грамотность и бекграунд самого студента. В качестве базового компонента и примера цифрового образования студентов КазНУ авторы исследования изучили организационные, содержательные и ментальные концепты реформирования учебного процесса в рамках цифровизации образования.
Ключевые слова: цифровая революция, цифровые технологии, студенчество, цифровизация, корпус текстов, Интернет, образование, журналистика, коммуникации.
Е. И. Дудинова*, Л.И. Мухамадиева
Журналистік білім беру және санды революция
Заманауи сандық технологиялардың Қазақстанның білім беру саласында қолданыла бастауы жүйенің сапалық және құрылымдық жағына бірқатар өзгерістер енгізді. Зерттеу авторлары сандық технологияларды қолданып оқыту барысында оқу үдерісінің үш бағыттағы дамуын: ұйымдастыру үдерісі; оқытушы-студент жүйесі бойынша мазмұнды білім беру және студенттің санды технологияларды игерген білімі мен жеке студенттің бекграундық шамасын негізге алған. ҚазҰУ-нің студенттеріне санды технологиялар негізінде білім беруде базалық компонент ретінде авторлар оқу үдерісін ұйымдастырудың мазмұнды және ментальді концептілерін зерттеген.
Түйін сөздер: санды революция, санды технологиялар, студенттік, санға айналдыру, мәтін корпусы, Интернет, білім беру, журналистика, коммуникациялар.
Introduction
By the beginning of the XXI century the world had changed out of all recognition. The dreams of such fantasy and anti-utopia authors as Ray Bradbury, Jules Verne and George Orwell had been discovered, invented and implemented. For instance, giant jetliners, cellular phones, IPADS and IPHONES, computer network. A fragile human and powerful, hyper-intelligent machines had started the close dialogue which has been lasting up to the present time.
By analogy with the thought, which has been expressed by Marshal McLuhan in the book «The Gutenberg' Galaxy», the Internet Galaxy took off thirty years ago. In case if the print invention has lead to the democratization of knowledge and its transmission in terms of material welfare the Internet has transformed the attitude to the Information in principle.
The aim of investigation - to study the impact of digital revolution on students in Kazakhstan. The digital technologies are really changing the education structure and quality in Kazakhstan. The authors of the research emanate from the fact that education process, within the framework of using the digital technologies, is upgraded following the three directions: formal organizational processes; informative aspect of knowledge transferring within the system a tutor-student and mental concept which involves the digital literacy and background of the student.
The object of the research of the given article is the digital revolution at University.
The subject of the research is – how the digital revolution affects on forming the informative culture and thinking abilities of students.
The slide shows that nearly half of the world internet users live in Asia.
Достарыңызбен бөлісу: |