С. Ж. Бахтиярова
жүктеу/скачать 4,4 Mb. Pdf көрінісі
|
БАХТИЯРОВА С.Ж. Жеңіл атлетика оқыту әдістемесі (63-66 беттегі материалдарды қарастыру)
| Мәреге жету.
Максималды жылдамдықты қашықтықтың соңына дейін сақтау мҥмкін емес. Шамамен мәреге дейін 20-15 метр қалғанда 30-80 % әдетте тӛмендейді. Мәреге жету мәні қашықтық соңына дейін максималды жылдамдықты ҧстауға немесе оған жағымсыз фактор- лардың әсер етуін тӛмендетуге тырысуға негіздейді. Шаршай бастаған кезде итермелеуге қатысатын бҧлшықет кҥштері тӛмендейді, жҥгіру қадамының ҧзындығы кемиді, ал демек жылдамдық тҥседі. Жылдамдықты ҧстау ҥшін жҥгіру қадамының жиілігін жоғарлату қажет, ал оны жоғарыда айтылғандай қолданы- латын қозғалыс есебімен жасауға болады. Қашықтыққа жҥгіру жҥгірушінің мәре қақпағынан, яғни мәренің сызығы арқылы ӛтетін жолдағы тік жазықтықты аттағанда аяқталады. 76 Оны жылдам аттау ҥшін, соңғы адымда жҥгірушілер қолдарды артқа қарай сермеумен, дененің қатты еңісін жасайды. Бҧл тәсілді «кеудемен лақтырыс» деп атайды ( 18 сурет). а б 18 сурет. Мәреге жету (а) және мәрелік лақтырыстың сызбасы (б). Басқа да тәсіл пайдаланылады, онда жҥгіруші алға қарай еңкейіп, біруақытта жанымен мәрелік кішкене лентаны иығымен жанау ҥшін бҧрылады. Осы екі тәсіл тәжірибие жҥзінде бірдей. Олар жҥгіру жылдамдығын жоғарлатпайды, ал жҥгірушінің лентаға жанасуын жылдамдатады. Ол мынадай кезде маңызды, яғни бірнеше жҥгіруші бірге мәреге жетуде және жеңісті тек қана осындай қозғалыспен алуға болады. Фотофиниш ӛте техникалық мәреге жетуге ие болатын жҥгіру- шіні анықтайды. Бірінші 300 метр жҥгіру техникасы қысқа қашықтыққа жҥгіру техникасынан елеулі тҥрде ерекшеленбейді. Соңғы 100 метр жҥгіру техникасында ҧлғаймалы шаршауында кӛрінеді: итеру қуаттылығы қатты қысқарады, қозғалыс жиілігі тӛмендейді және қадамның ҧзындығы қысқарады және соның арқасында жҥгіру жылдамдығы тҥседі. Осы сәтте жҥгіру жылдамдығын ҧстау ҥшін қолданылатын қозғалыс жылдамдығын және жҥгірушінің ӛзінің ерікті кҥштерін жоғарлату есебінен ҧстауға болады. Мҧнда маңызды мағынаны психикалық даярлығы ішкі және сыртқы ортаның (қарсыластар, трибуна шуы, бҧлшықет кернеуі, тҥйісулер және т.с.с.) әсерінен «мән бермеу» шеберлігі алады. Жҥгірушіге барлық негативті сәттерде шыдамау маңызды емес, оларды байқамай, қажетті сәтте «мән бермеуге» ҥйрену қажет. Бҧл жҥгірушіге шаршау сәтінде ӛте жеңіл, босаңсып жҥгіруге мҥмкіндік береді. |