Сабақ №1. Тақырыбы: Фармакопея. Дәріханалардың құрылымы мен функциясы. Рецепт
жүктеу/скачать 45,9 Kb.
|
1 апта ЖФ
- Бұл бет үшін навигация:
- Қарапайым рецепттің схемасы
- Күрделі рецепттің схемасы
| Рецепт жазуға қойылатын талаптар
1. Рецептілер бірыңғай үлгідегі (80х160мм) нысанды бланкілерде анық жазылып, баспаханалық тәсілмен басылған болуы тиіс. 2. Бір рецептуралық бланкіде құрамында улы зат бар бір ғана дәрі және қалған жағдайларда екеуден аспайтын дәрі жазылады. 3. Рецептілер сиямен жазылады, түзетуге жол берілмейді. 4. Науқасқа шұғыл дәрі-дәрмекті босату қажет болған жағдайда дәрігер рецептінің көрнекті жерінде бланктің жоғарғы жағында жазады: Cito (тез) немесе Statim (дереу) немесе Antidotum ( уғақарсы). 5. Барлық рецептілерде келесі міндетті белгілер болуы тиіс: А) мекеменің мекен-жайы мен телефон нөмірі көрсетілген медициналық мекеменің мөртабаны: Б) жануардың түрі, жасы: В) рецепттің берілген күні (күні, айы, жылы): Г) дәрігердің тегі мен аты-жөні (анық) немесе тегі көрсетілген мөртабан: Д) дәрі құрамы, яғни ингредиенттердің латын атауы және олардың саны. Қандай дәрілік зат жазылғанын анықтауға мүмкіндік бермейтін ингредиенттердің атауы бойынша жақын белгілерді қысқартуға жол берілмейді: Е) дәрілік түрдің белгіленуі және фармацевтке басқа да нұсқаулар (қабылданған қысқарту бойынша). Дәрілік заттардың атауы жаңа жолдан бас әріппен жазылады. Егер атау бір жолға қойылмаса, екінші жолға ауыстырылады және екінші әріппен жаза бастайды: сандар оң жақта жазылады, санның пайызы үзілмейді. Дәрілік заттың салмағы граммен араб цифрларымен он мыңдық бөлшек түрінде көрсетіледі: 1,0: 0,5: 0,1 (дециграмм): 0,01 (сантиграмм): 0,001 (миллиграмм): 0,0001 (децимиллиграмм): 0,00001 (сантимиллиграмм). Жекелеген жағдайларда тамшыларға, мл, ед, л, кг жазады. Subscriptioда қысқарту рұқсат етіледі: misce - қысқартылған m. (аралас), fiat - қысқартылған f. (жасалсын). бұл жағдайда M орнына жиі ut (үшін) немесе Dаtur - d. Signatura - S. қолданылады.Рецептердегі ең жиі қысқартулар: Recipe - Rp.:, Misce fiat – m.f., Da-d., Signаtura - s., Dentur tales doses-d.t.d. Aqua – Aq үнсіз әрпінде сөздерді қысқартады. екі үнсіздік болған жағдайда-екінші үнсіздікпен: destillata (destill). Улы және күшті әсер ететін заттарды қысқартып жазуға болмайды.Аяқталуы ілік септігінде болу керек. -Зат есім атау септігінде жекеше түрінде болып, соны «а» әріпіне аяқталса, ол ілік септігіне«ае» жалғауына ауысады. (Tabulletta, Ampula- ае). -Зат есім ілік септігінде болып соңы «us», «er» және «um» әріптеріне аяқталса, ол «I» жалғауына ауысады (Decoctum – I Natrium – I). Атау септігіндегі зат есімнің соны әр түрлі әріпке аяқталатын болса, ол «is» жалғауына ауысады (sapo- nis solution – nis). Ілік септігіндегі сөздер as әріптеріне аяқталса, «tis» жалғауына ауысады(Nitras- tis, Sulfas- tis). Бір бланкіде екі немесе одан да көп рецепт жазып берген кезде, біреуі екі еселенген крест белгісімен бөлінеді #. Егер рецепт бланкінің артқы жағына жалғастыру болса, онда дәрігер төменгі оң жақта Verte жазады! (аудару). Егер жазып берілген дәрі-дәрмектің мөлшерін қайталау қажет болса, онда дәрігер Repete (қайталаңыз!), Repetatur (қайталау!), Bisrepetatur (екі рет қайталаңыз!). Егер дәрігер өзіне дәрі-дәрмек жазып алса, онда ол Pro autore жазады (автор үшін!): Pro me (мен үшін!) немесе Ad usum proprium (өз тұтыну үшін!). Ж) дәріні қолдану тәсілі (орыс немесе ана тілде). Бұл ретте "ішкі", "белгілі" және т.б. жалпы нұсқаулармен шектелуге тыйым салынады, ал мөлшерін белгілеумен және қажет болған жағдайларда қабылдау уақытын көрсету керек. Мысалы,"Ауыз арқылы, бір таблеткадан тамақтан 1\4 сағат бұрын күніне 3 рет " және т. б.: З) дәрігердің жеке қолы. 6. Құрамында "А" тізімінің улы заттары бар дәрілерге арналған рецептілерде (және этил спирті) 5 - тармақта санамаланған белгілерден басқа, медициналық мекеменің мөрі (дөңгелек немесе үшбұрышты) немесе егер рецепт жеке практикамен айналысатын дәрігер жазып берсе, дәрігердің жеке мөрі болуы тиіс. Құрамында есірткі заттары бар дәрілерге арналған рецептілер ерекше нұсқауларға сәйкес ресімделеді. 7. Қажет болған жағдайда науқасқа жазып берілген дәрі-дәрмекті қайталау керек, дәрігер бұл туралы рецептіде көрінетін жерде жазып, жазбаны өз қолымен бекіте отырып көрсетуге міндетті. Құрамында есірткі заты немесе этил спирті бар дәріні қайталау үшін дәрігер науқасқа жаңа рецепт жазып беруі тиіс. 8. Улы немесе күшті әсер ететін заттарды жоғары бір реттік қабылдаудан асатын дозада жазып, дәрігер осы заттың дозасын жазумен (цифрмен емес) және леп белгісі қоюға міндетті. Бұл талапты сақтамаған жағдайда дәріхананың фармацевт дәрігерден дозаны телефон арқылы немесе жазбаша түрде (жабық конвертте) нақтылауға және жауап алғаннан кейін ғана жазылған дәріні тиісті мөлшерде жіберуге міндетті. Қандай да бір себеппен дәрігермен түсіндіру мүмкін болмаған жағдайда, тіркелген дәрі жоғары деп белгіленген дозаның жартысына жіберіледі. 9. Құрамында улы немесе күшті әсер ететін зат бар дәрілерге рецепті берілген күннен бастап 30 күннен аспайтын мерзімде жарамды. Көрсетілген мерзім өткеннен кейін рецепт жарамсыз деп саналады және дәріхана қабылдамайды. 10. Дәрігер дұрыс жазылмаған рецепт үшін жеке жауап береді. 11. Осы Ереже талаптарының ең болмағанда біреуіне жауап бермейтін немесе үйлеспейтін дәрілік заттары бар Рецепт жарамсыз деп саналады және ол бойынша дәрілер дайындалмайды. Қарапайым рецепттің схемасы Құрамдас бөліктерін көрсете отырып. Inscriptio С.Сейфуллин атындағыКазАТУ клиникасы Нұр-Сұлтан қ., Жеңіс данғылы,62үй Nomen aegroti Азамат А.Абеновтың түлкісіне Datum 13.04.2020 Nomenmedici Ветеринариялық медицина дәрігеріЦхе И.А. Invocatio Recipe: Dimedroli0,3 (basis-негізгі ДЗ) Designatio Da tales dosis№ Хin pulvis. materiarum Subscriptio Signatura Signa. Ауыз арқылы, 1 ұнтақтан, күніне 3 рет. Nomen Medici Дәрігердің қолы мен мөрі Күрделі рецепттің схемасы Құрамдас бөліктерін көрсете отырып. Inscriptio С.Сейфуллин атындағыКазАТУ клиникасы Нұр-Сұлтан қ., Жеңіс данғылы,62үй Nomen aegroti Азамат А.Абеновтың бұзауына Datum 13.04.2020 Nomen medici Ветеринариялық медицина дәрігері Цхе И.А Invocatio Recipe: Analgini 2,0 (basis-негізгі ДЗ) Designatio Papaverini 0,5 (adjuvans-көмекші ДЗ) Materiarum Sirupissimplecis 3,5 (corriqens-түзетуші ДЗ) Aquae destillatae ad 200 ml (constituens-қалыптаушы ДЗ) Subscriptio Misсe, fiat solutio. Signatura Da. Signa. Ауыз арқылы, 1 ас қасықпен, күніне 3 рет. Nomen
12. Дәріханаға дұрыс жазылмаған рецепт түскен кезде одан екі данада көшірме алынады. Рецептінің төлнұсқасын дәріхана "Рецепт жарамсыз" деген рецептіде белгі қойып өтейді және ауру жануардың иесіне қайтарылады. жүктеу/скачать 45,9 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|