-сабақ. Сурет салу Тақырыбы: Үй

1. Екі түзу сызық сызамыз - ол үйдің қабырғасы, үстінде шатыры болады. Қарындашты қатты баспаңдар, өте женіл жоғарыдан төменге қарай түзу сызық сызыңдар.

2. Паракты жоғары жағынан ортасына нүкте қойып, осы нүктеден әртүрлі жаққа екі сызық жүргіземіз. Үйдің шатыры дайын болды. Шатырды күрделірек етіп салуға болады.

3. Терезе және есіктің суретін саламыз. Караңдар мен әр түрлі етіп саламын. Қайсысы сендерге ұнайды, таңдап алыңдар.

4. Үйді өте ашық немесе өте қара бояумен бояуға болмайды. Бояуды ақ түспен араластыру қажет. Үй күлгін немесе ашық жасыл, көк болсын.

5. Ал енді үйді қалай тез бояуға болатынын қараңдар. Мен қылқаламды жоғарыдан төмен - терезе мен қабырғаның арасына, тағы бір рет осылай бояймын. Жарты қабырға боялды. Келесі жағынан терезені бояуға болады.

6. Қабаттардың арасына қылқалам онға, солға жылжиды.

7. Дөңгелек терезелер мен шатырдың жанын бояймыз. Балалардың өз бетінше жұмысы.

Шатырдың астынан боялмаған жер қалдырып күрделі емес оюмен әшекейлеп, жұмысты күрделендіруге болады.

Балалардың жұмысын талдау

Балалардың жұмысын талдау

Екі қызыл түсті дөңгелектерден бөлек-бөлек қиып алып, оларды бірінің үстіне бірін сәл біріктіре орналастыру арқылы 8 жасайды. Гүлді түсті қағаздан қиып алады, оттың ортасы қызғылт сары, сабағы мен жапырағы ашық жасыл түсті қағаздан қиып жапсырылады. Дайын болған ашық хаттарды бәрі бірігіп қарап, оны аналарына сыйға тартқанда, 8 наурыз туралы өлең - тақпақ айтып берулеріне тапсырма береді.

Балалардың өз бетінше жұмыстары.

Балаларға көлемді қиып тапсыру әдісін қолдануды ұсынуға болады. Мысалы, гүлдердің жапырақтарын симметриялы бүктеп қиып алып, оның тек бір жақ бөлігін ғана жапсыруды көрсетеді, екінші бөлігі үстінде ашық болып турады.

Балалардың жұмыстарын талдау жасау

89-сабақ.

Сурет. Тақырыбы. Kөшe.

Сабақтың мақсаты: Қала суретіне көз жүгірте отырып, көрген, болған жағдайларды қағаз бетіне түсіру.

Қажетті құралдар: Қаланың көрінісі, қағаз, бояу, қылқалам.

Сабақтың барысы: Қала, ауыл туралы әңгімелеу (иллюстрацияны көрсету) көше құрастырады, суреттерді жинап, көшеге ерекше рең береді. Тәрбиеші балаларға көшенің суретін салуды ұсынып, сурет салудың технологиясын түсіндіреді.

1. Алдымен көшенің суретін саламыз. Мына қағаз бойындағы төмендегі сызық - үйдің қабырғасы. Мына сызықтан мына сызыққа дейін - бір үй, ал мына қабырға басқа үйдікі. Үйлер бір-біріне өте жақын, олардың арасында ешқандай ашық жер қалмауы керек.

2. Енді шатырларын істейміз. Мен бір шатырды басқасына орнатамын. Міне, қарапайым шатыр, басқыш сияқты, ал мынау - дөңгелек.

3. Есік пен терезені біз бояумен саламыз. Қараңдар, мен күлгін бояумен қабырғаның он және сол жақтарын саламын. Енді бірнеше сызықтарды жоғарыдан төменнен қосамын. Есік пен терезе дайын болды. Терезенің сырты жоғары жағынан жартылай доғал болу үшін, қылқаламмен жарты доғаның суретін саламын.

4. Осы әдіспен барлық үйлердің есік, терезелерінің суретін салып, бір мезгілде әр түрлі бояумен бояймын. әр бояуға ақ бояу қосуды ұмытпаңдар.

5. Енді аспанды бояймыз. Шатырды айнала жоғарғы жағына көк жолақ жүргіземіз. Қылқаламды жуып, осы жолақты сумен араластырамыз. Көк бояуға кішкене қызыл бояу қосып көшені де осылай бояймыз.

Балалардың өз бетінше жұмыстары.

Көше нағыз көше сияқты болу үшін балаларға жарықтар, ағаштар, машина, адамдар т.б. қосуға болатынын айтып түсіндіру. Балалардың жұмыстарын талдау

Балалардың өз бетінше жұмысы.

Көшедегі жағдайларды суретке салу. Балалардың жұмысын талдау

91-сабақ.

Мүсіндеу Тақырыбы: Тұмарша.

Сабақтың мақсаты: Балаларға тұмарлы қазақтың ою-өрнектерімен әшекейлеуді үйрету. Балалардың халық өнеріне деген сүйіспеншіліктерің туғызу

Қажетті құралдар: Балалардың санына сәйкес қатырма қағаздан қиылған үшбұрыш, қамыр, стек, гуашь.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балаларды қазақтың тұмаршасымен таныстырады. Бұл зат "Қазақтың зергерлік әшекейлері" альбомынан тұмаршаның қалай әшекейлегенін көрсетеді. Тәрбиеші балаларға үшбұрыш қатырма қағазды таратып беріп, тұзды қамырмен оюлап әшекейлеуді ұсынады. Балаларға өз қиялдарымен толықтыруға жағдай жасау қажет. Қосымша материалдар: табиғи материалдар немесе мата қиындылары, ұсақ моншақтарды беруге болады. Асыл тастармен әшекейленген тұмаршаны такса, ол адамға бақыт әкеледі деген ұғым бар екенін айтады.

Балалардың өз бетінше жұмысы. Балалардың жұмысын талдау

92-сабақ.

Жоспар. Тақырыбы: Аквариумдағы балықтар.

Сабақтың мақсаты: Мазмұнды тапсыруда композиция құра білу дағдыларын қалыптастыру, қиялын дамыту, қайшымен жұмыс істеу іскерліктерін бекіту. Балалардың қамқорлық сезімдерін тәрбиелеу.

Қажетті құралдар: түрлі түсті қағаздар, желім қайшы, фломастер, қарындаштар, аквариумдағы балықтар суреті немесе аквариумның өзі қолданылады.

Сабақтың барысы: Аквариум суретін көрсетіп немесе аквариумның қасына балаларды шақырып, олардан аквариум туралы білетіндерін сұрайды.

- Балалар: бұл кішкентай әдемі балықтардың үйі, балықтар өмір сүретін орын т.б.

- Кімнің үйінде аквариум бар?

- Онда қандай балықтың түрлері бар?

- Немен қоректендіресіңдер?

- Балалар, қалай ойлайсыңдар, аквариумдағы балықтардың табиғи су қоймаларындағы балықтардан айырмашылығы бар ма?

- Сендерге қандай балықтар ұнайды және неліктен? Әңгімеден соң тәрбиеші балаларға балықтарды жақынырақ қарап, олардың түстерін ататады. Сыртқы дене бөліктеріне, жүзетін қанаттары мен құйрығына назар аудартады.

Балықтарды қиюда түрлі геометриялық пішіндерді: дөңгелек, сопақша дөңгелек, үшбұрыш т.б. пайдалануға болады. құйрықтарын жіңішке жолақтармен көлемді етін жапсыруға бағыт беруге болады. Немесе түрлі түсті жіптерді де қолдану. Қайшымен дұрыс жұмыс істеу ережелерін, ұқыпты жапсыра білуді ескертіп отырады.

Балалардың өз бетінше жұмыстар.

Композиция құруда балалардың ой-қиялын дамытып, мадақтап, іс-әрекетке қызықтырып отыру қажет. Өте сәтті шыққан композицияларды ерекше атап өту. Қағаз түстерінің үйлесімділігін бере білуге бағыт берін отыру. Кейбір балаларға көмектесіп жалпы және жеке нұсқаулар беріп, басшылық жасау.

Балалар жұмыстарын талдау

93-сабақ.

Сурет салу Тақырыбы: Менің көңіл күйім.

Сабақтың мақсаты: Балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, жаңа бейнелер жасай білуге баулу, сурет салуда өзінін көңіл күйін бейнелей білуге жаттықтыру.

Қажетті құралдар: бояулар, қағаз, қылқалам.

Сабақтың барысы. Тәрбиеші балаларға Сальвадор Дали, Пикассоның салған суреттерін көрсетіп, олар осы суреттерді (көңіл күйлері) осы адамдардың көңіл күйлерін сезініп отырып салғанын жеткізеді. Тәрбиеші балаларға жаттығуды ұсынады.

Балалардың өз бетінше жұмысы.

Педагог балаларға бүгінгі көңіл күйлеріне байланысты бояудың түсін таңдап ұсынады. Сурет салу баланын өз қалауымен болады. Балалар әр түрлі ашық түсті дақтар, сызықтар, сұлу суреттер (живопись) салып, өз көңіл күйлерін білдіреді.

Балалардың жұмысын талдау

Кез келген суреттен оның көңіл күйін табу.

Ойын 'Айна"

Ағарады және жарқырайды

Ешкімге ол өтірік айтпайды.

Шындықтың бәрін айтады

Бәрін нақты көрсетеді. Ол не? (айна)

Тәрбиеші айнаға жақындап көңілсіз, көңілді т.б. мимикамен көрсетіп жаттығуларын сұрайды.

94-сабақ.

Сурет салу Тақырыбы: Киіз үйді әшекейлейміз.

Сабақтың мақсаты: Қазақтың ою-өрнектері жөніндегі білімдерін бекіту. Балаларға киіз үйді ою-өрнектермен безендіруді үйрету. Түс және ырғақты сезінулерін дамыту.

Қажетті құралдар: қылқалам, бояу.

Сабақтың барысы: Тәрбиеші балаларға киіз үйдің макетін көрсетеді. Қазақ халқының табиғатының ерекшеліктеріне қолайлы баспана киіз үй жайлы түсіндіреді. Күнделікті қолданатын үйлер 18 қанаттан, ал ең үлкені 35 керегеден турады. Кейбір үйлердің керегесі 6 қанатты болып келеді. Киіз үйді шебер адамдар қазақ халқының ою-өрнектерімен әшекейлеген.

• 
  Қазақ халқының қандай ою-өрнектерін білесіңдер? Қазақтың қолданбалы өнерінде қандай түстер қолданылады?
  

Тәрбиеші киіз үйді ою-өрнек элементтермен әшекейлеуде қалай орналастыруды көрсетеді.

Балалардың жұмысын талдау

95-сабақ.

Мүсіндеу Тақырыбы: Теңіздегі жел айдаған қайық.

Сабақтың мақсаты. Сурет бойынша әңгімелей отырып, оның мазмұнынан композиция құрау мүсіндеудің жаңа әдіс-тәсілдерімен таныстыру: түстерді араластырып айқындау (су, аспан). Сурет салу техникасын қолдануда балалардың өздері таңдап алуына мүмкіндік жасау.

Қажетті құралдар: Түрлі түсті ермексаз, әр түрлі пішіндегі қатырма қағаз (тік төртбұрыш, шаршы, дөңгелек және сопақша дөңгелек т.б), олардың көлемдері де әр түрлі, қыш плиткалар (керамика), таяқшалар, теңіздегі қайықтың суреті бейнеленген иллюстрация.

Сабақтың барысы: Тәрбиеші жұмбақ жасырады.

Аяғы жоқ, қолы жоқ.

Не жүретін долы жоқ.

Мініп алсаң зулайды,

Бірақ ізі қалмайды. (қайық)

Балалар жұмбақтың жауабын тапқан соң суретті көрсетіп әңгіме жүргізеді. Суретте теңіз бетінде жел қатты соғып тұрғаны байқалады.

- Балалар, сендер қалай ойлайсыңдар, ермексаздың көмегімен осындай қайықты мүсіндеуге бола ма? Балалар жауабынан соң тәрбиеші, ол суреттегі сияқты емес ауқымды, жан-жағынан көруге болатын етіп мүсіндейтіндерін айтады. Сондай-ақ, рельефті мүсіндеу әдіс-тәсілдерімен жасауға болатынын түсіндіреді. Балаларды мүсіндеудің жаңа әдіс-тәсілдерімен таныстырады. Тәрбиеші түрлі түсті ермексаздың әр түрінен бірнеше (2-3) кесек бөлшектерді бөліп алып, оны ақ қағаздың бетіне қойып, саусақтарымен басып, жан-жағына жайып жабыстыра жағады. Түстерді бір-біріне үйлестіре араластырады. Балалардың бояуды осылай араластырғандарын естеріне түсіреді және бұл тәсіл де соған ұқсас екенін айтады. Мұндай әдіс-тәсілмен аспан мен теңізді өте әдемі бейнелеуге болатынын байқайды. Қағаз бетіне теңізді және аспанды ерекшелеп жабыстырып алады.

Балалардың өз бетінше жұмыстары.

Балалардың назарын жұмыс барысында ермексазды қағазға жағуда саусақтарының қозғалыс бағытына және "жағыс" тәсілінің қозғалысын пакты бере білуге аударады.

Балалардың жұмыстарын талдау

Балалардың өз беттерінше жұмыстары.

Балалар өздеріне таныс әдіс-тәсілдерді қолданады және әр түрлі ашық түсті қағаздарды пайдаланып, көңіл күйлерін көтереді. Балалар жұмыстарын талдау

97-сабақ.

Сурет салу Тақырыбы: Менің түсім.

Сабақтың мақсаты: Балалардың шығармашылық қабілеттерін дамыту, бұрынғы алған білімдерін жана жағдаяттарды шешуде қолдана білуге, белгілі бір бейне жасауда түстердің үйлесімділігін олардың қимыл-қозғалысын және көңіл күйін көре білуге баулу.

Қажетті құралдар: бояулар, қағаз, қылқалам.

Сабақтың барысы:

Тәрбиеші балаларға ұсынылған дәптерге жаттығуларды орындатады. Әр түрлі түстердің көмегімен дақтар салуға болатынын және олардың бәрі адамның көңіл күйі білдіретінін естеріне түсіреді.

- Бүгін қандай түс көрдіңдер? Естеріңе түсіріңдерші. Ол ашық түрлі түсті және ақ-қара ма? Көңілді, көңілсіз немесе аянышты ма? Басқалардан көңіл күйін көтеру үшін осы түстер ішінен қандай түсті таңдалар едіңдер?

Балалардың өз бетінше жұмысы.

Түстін әсерін екі түрлі вариантпен бейнелеуге болады: сызба түрде және түрлі түсті.

Балалардың жұмысын талдау.

Түс кезіндегі балалардың көңіл күйлерін суретіне қарап табулары қажет.

98-сабақ.

Сурет салу Тақырыбы: Көктем келді.

Сабақтың мақсаты. Балаларды көктем көрінісінің суретін сала білуге үйрету көктем табиғатының ерекшелігіне сәйкес бояу түстерін таңдай білу өз ой-қиялымен композиция құра білу, шығармашылықпен өздігінен дербес әрекет ете білуге баулу. Жыл мезгілдеріне, табиғатқа сүйіспеншілік сезімдерін тәрбиелеу.

Қажетті құралдар: акварель немесе гуашь бояулар, қағаз, қылқалам оны қоятын тұғырлар, су сүлгі.

Сабақтың барысы: Көктем туралы әңгіме. Тәрбиеші табиғаттағы маусымдық өзгерістерге назар аударады: жарқырап күннің шығуы, алғашқы қарлығаштың ұшып келуі, шөптер, көктемгі гүлдер, даланың жылынуы, күннің ұзарып, түннің қысқаруы.

Көктем қандай көңілді,

Күміс жаңбыр төгілді,

Мөлдір аспан ашылып,

Күн пердесі сөгілді.

Шығарма мазмұнына талдау жасалып, көктем мезгілінің ерекшеліктерін балаларға әңгімелетеді.

H. H. Чайковскийдің "Жыл мезгілі" шығармасынан үзінді тыңдау.

"Күртік қар" ойыны.

Балалар мәтін мазмұны бойынша қозғалыстар жасайды. Аланда күртік қар жатыр. Ол үлкен - өте үлкен. Енді міне, күннің сәулесі түсіп, оны еріте бастады. Күннің жылы сәулесінен күртік қар біртіндеп еріп. Төмен түсе бастады. Одан жіңішке, және өте әлсіз жылғалар ақырын аға бастады. Күн одан сайын ысып, күштірек қыздыра түсті. Жылғалар да оянып, жолындағы тастар, бұталар мен ағаштарға қарамастан тез-тез ағатын болды. Бірақ, ол біраз уақыттан соң өзінің жолындағы өзен-көлдерге құйылып жоқ болды.

- Көктемгі табиғатты бейнелеу үшін суретші қандай түсті пайдаланады?

- Картинада не бейнеленген? (ағаштар, шөп, гүлдер, ашық аспан т.б.) - Тәрбиеші балалардан ненің суретін салғылары келгенін сұрап, сурет салудың техникаларын естеріне түсіреді. Балалардың өз бетінше жұмысы. Балалардың суреттеріне талдау жасау

99-сабақ.

Мүсіндеу Тақырыбы: Ғарыш айлағы. (космодром). Ұжымдық жұмыс.

Сабақтың мақсаты: Мазмұнды композиция құру, құрастырмалы және аралас (конструктивті, комбинированный) әдіс-тәсілдермен белгілі бір затты мүсіндей білуді жалғастыру. Ғарыш кемесін мүсіндеу үшін цилиндр тәрізді пішіндерді пайдалану оны толықтыру және спутник жасау үшін шар тәрізді пішіндермен толықтыру, қосымша материалдар пайдалану (стакан, киндер-сюрприз қорабы, тығындар т.б)

Қажетті құралдар: Космос аппараттарының суреттері, иллюстрациялы көркем суреттер, түрлі түсті ермексаз, таяқшалар, қораптар, қақпақтар, түтіктер, түрлі түсті қағаздар, мата, фольга қағаз, түйме, жіптер.

Сабақтың барысы: Тәрбиеші иллюстрациялы суреттер көрсете отырып ғарыш айлағы жайында әңгімелеп, космос әлемі туралы балалардың ой қорытындылауына жағдай жасайды. Осындай космодромнан ұшатын "әуе кемелері" мен оның қондырғылары, спутниктер, станциялар т.б. Суреттен көргендерін мүсіндеуді ұсынады. Тәрбиеші негізгі пішіндерді жасаудың әдіс-тәсілдерін көрсетеді. Шардан спутник жасау цилиндрден - зымыран жасауға болатынын түсіндіреді. Шарды саусақтарымен (қарындашпен, фломастердің қақпағымен) басын немесе бөлек есіп жасап жабыстырып, спутник бейнесінің ерекше белгілерін анықтап көрсетеді. Зымыранның сыртқы пішінін жасау үшін цилиндр тәрізді ермексазды есіп алып, оның бір жақ бөлігін алақан арасына салып, конус бейнесіне келтіреміз. Оның жеке бөліктерін толықтырамыз. Цилиндр тәрізді пішіндерден жалпақтап, үшкірлеп жасалған "қанаттарын" зымыранның негізгі бөлігіне жабыстырып, берік етіп бекітеміз. Саусақтармен басып тегістейміз.

Балалардың өз бетінше жұмыстары.

- Балаларға қосымша материалдарды пайдаланып, ұсынылған тақырыпты күрделендіре мазмұн беріп жұмыс жасауларына, өз бетінше дербес әрекет етуге мүмкіндік ж ас алады. Мысалы: түтіктер мен таяқшаларды антенна жасауға пайдалану көк дақтар мен түймелерді иллюминаторға және корпусын безендіруге, түрлі түсті қағаздар немесе матаны ұшқан кездегі отты бейнелеуге пайдалануға болады. Олар өздерінің жұмыстарын фото суреттермен, сызбалар, эскиздермен салыстырып көреді.

Балалар - жұмыстарың талдау

Барлық балалардың жасаған жұмыстары үлкен қатырма қағазға немесе үстел үстіне қойылып, ''ғарыш айлағын" (космодром) құрап, мазмұн бере орналастырылады.

100-сабақ.

Жапсыру Тақырыбы: Алма ағашының бұтағы.

Сабақтың мақсаты: Симметриялы пішіндерді қиюды бекіту пішіндерді бейнелеуде пропорциялық қатынастарды көре білу және оны қағаз бетін түсіре білу дағдыларын қалыптастыру, табиғатты сүйе білуге тәрбиелеу.

Қажетті құралдар. Түрлі түсті қағаздар, желім, қайшы, шаблондар, сүлгі.

Сабақтың барысы: Тәрбиеші: - Балалар сендерге көктем мезгілі ұнай ма?

Көктем туралы суреттер көрсетіп әңгімелетуге болады.

- Біз бүгін сендермен алма ағашының гүлдеп тұрған бұтағын жапсырамыз. Бізге бұл тапсырманы орындау үшін жасыл, қоңыр және сары түсті қағаздар, желім, қайшы қара қарындаш қажет болады. Балалардың назарын жапырақтарға аударып, оларды қалай қиюға болатынын түсіндіреді. Жапырақты кию үшін түрлі түсті қағазды ортасынан кітапша тәрізді екіге бүктеп аламыз. Түсті жағы ішіне қарай бүктеледі.

Түзу бұтақтар парақ қағаздың шетінен қиып алынады, жоғарыға қарай жіңішкерте кию. Гүлдерді де жапырақты қию тәсіліне ұқсас қос бүктеп алып, қарындашпен сызып, оны сызық бойымен қияды.

Балалардың өз бетінше жұмыстары.

Балалардың назарын аударатын мәселелер:

а) қағазды үнем деп пайдалану;

ә ) желіммен, қайшымен дұрыс жұмыс жасау ережелерінің сақталуы;

б) жапсыруда дұрыс композиция құра білу;

Балалар жұмыстарын талдау

Қос қанатын иіп ап, Сирағы ұзын,

Жарға келіп қонады. Тырнағы ұзын.

Қара киім киіп ап, Балықты сүзбей,

Балшықтан үй соғады. Ұстайтын шоқып,

(қарлығаш) Тұмсығы біздей.

(тырна)

Сурет салудың технологиясын түсіндіру

1. Көк, жасыл және қызыл бояуларды дайындап аламыз. Сурет салудың әрбір кезеңінің түстері таңдап алынады.

2. Қағаздың ортасына жасыл түсті "қияр" тәрізді бейне саламыз. Бұл құстың денесі және басы болады. Оның тұмсығы жоғарыда ал құйрығы төменде, оң және сол жақтарына қанаттарының суреттері салынады.

3. Екі бірдей доға тәрізді сызықты көк бояумен жүргіземіз. Оған қауырсындарды сызып саламыз.

4. Қауырсындарды қызыл бояумен, шоп сияқты үлкен және кішкене үзік сызықтармен сызып саламыз.

5. Осындай шөп тәрізді сызықтармен көк түсті бояумен құстың құйрықтарын сызып саламыз.

6. Қысқа ғана жеңіл қозғалыспен тұмсығын саламыз.

Балалардың өз бетінше жұмыстары.

Құстардың қанаттарын, қауырсындарын салғанда шоп тәрізді қысқа сызықтармен қылқаламды жеңіл, тез жылжыта отырып, балалардың назарын аударады.

Балалардың жұмысын талдау

Шөптің суретін салуды айтып, оның, технологиясын түсіндіреді:

1. Алғашында өте кішкентай шөптерді саламын. Қылқалам қағазға жайлап тиеді.

2. Сосын шөптер өсіп үлкейеді - қылқалам (бояуға дұрыс малу керек) жағылып, соңында қағаздағы қозғалыстар "ұшады", қылқаламның қозғалуы шөптің бағытын білдіреді.

3. Егер қылқаламды қозғамаса қағазда кішкентай нүкте қалып қояды. Енді осы нүктені тең етіп қылқаламмен жоғары төмен жағамыз.

4. Жұқа қысқа таяқша - сабағы дайын болды.

5. Бұл сабағымыз әлі де өсе түссін...

6. Жеңіл қозғалыспен шөптердің гүлдерін бейнелейміз. Балалардың өз бетінше жұмыстары.

"Нүктені жою" кезіндегі әдіске назар аудару. Балалардың жұмысын талдау.