12-жаттығу. №15.
№16.
№17.
VІІ. Қорытындылау.
VІІІ. Бағалау.
ІХ.Үйге тапсырма:тест жұмысына дайындық.
10-сынып.
Есептер шығару
Сабақ мақсаты:
Оқушылардың «Термодинамика негіздері» тарауы бойынша алған теориялық білімдерін есеп шығару барысында қолдана білуге үйрету.
Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге дағдыландыру.
Ғылыми дүниетанымын қалыптастыру, жауапкершілікке, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: сұрақ-жауап, өз бетімен жұмыс
Таратпа материалдар: карточкалар
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушылардың үй тапсырмасын қалай орындап келгендерін тексеру.
ІІІ. Есептер шығару.
№18.
№19.
№20.
№22
№23.
VІІ. Қорытындылау.
VІІІ. Бағалау.
ІХ.Үйге тапсырма: 12-ж. №12, №13, №14
10-сынып.
Сабақ тақырыбы: §§6.1, 6.2Булану және конденсация. Будың қасиеттері. Қайнау. Заттың кризистік күйі.
Сабақ мақсаты:
1. Булану және конденсация, кебу, кебу жылдамдығы, қайнау, қаныққан, қанықпаған булар , кризистік температура туралы түсінік беру.
2. Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге дағдыландыру.
3. Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбилеу.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, видеомагнитофон, слайдтар.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушыларға өткен тарауды қалай меңгергендерін сұрақ-жауап арқылы тексеру.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Заттың сұйық күйден газ күйіне өтуі буланы, ал заттың сұйық күйге өтуі конденсация деп аталады.
Сұйықтың газ түріндегі ортамен немесе вакууммен шектесіп жататын еркін бетінен пайда болатын булануды кебу деп атайды.
Молекулалық өзара әрекеттесу күші молекулалардың тегіне тәуелді болғандықтан,кебу жылдамдығы сұйықтың түріне тәуелді болады.
Сұйықтың кебу жылдамдығы оның еркін бетінің ауданына тәуелді болады.
Сұйықтың бетіндегі будың тығыздығы неғұрлым аз болса, соғұрлым кебу жылдамдығы артық болады.
Сұйықтың кебу жылдамдығы температураға тәуелді болады.
Сұйықтың кебу жылдамдығы заттың массасына тәуелді болады.
Бірдей темпертаурада сұйықтың бірлік массасының ішкі энергиясы оның буының бірлік массасының ішкі энергиясынан төмен болады.
Сұйықтың тұрақты температурада буға айналдыруға қажетті Qб жылу мөлшері булану жылуы деп аталады.
Өзінің сұйығымен динамикалық тепе-теңдікте болатын бу кеңістікті қанықтыратын немесе қаныққан бу деп аталады.
Булану конденсациядан артқы болса, онда сұйықтың бетіндегі бу және сұйық жоқ кездегі бу қанықпаған деп аталады.
Меншікті булану жылуы неғұрлым аз болса, сұйық соғұрлым тезірек кебеді және оның кеңістікті қанықтыратын буының қысымы және концентрациясы жоғары болады.
Тығыздықтың шамасы аз болса, онда қанықпаған бу Бойль-Мариотт заңына бағынады. Қанықпаған буға идеал газ заңдарын тек бу қанығудан алыс болатын кездерде ғана қолданады.
Егер бу сұйықпен жанаспаса, онда оны қаныққан буға айналатын температурасынан да төмен температураға салқындатуға болады. Бұл кезде сұйық пайда болмайды. Мұндай бу аса қаныққан бу деп аталады.
Дальтон заңы: бу мен газ қоспасының қысымы егер химиялық өзара әрекеттесу болмаса, олардың әрқайсысының сол көлемде тудыратын қысмдарының қосындысына тең.
сұйықтың
ІІІ. Есептер шығару.
IV. Қорытындылау.
V. Бағалау.
VІ. Үйге тапсырма. §§6.1,6.2. 13-жаттығу. №1, №2, №3, №4.
10-сынып.
Сабақ тақырыбы: §6.3. Сұйықтың беттік қабатының қасиеттері.
Сабақ мақсаты:
1. Молекулалық қысым, беттік керілу, беттік керілу күші, жұғу, шеттік бұрыш., лапластық қысым, капиллярлық құбылыстар туралы түсінік беру.
2. Оқушыларды өз бетімен ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге дағдыландыру.
3. Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбилеу.
Сабақ түрі: аралас
Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.
Құрал-жабдықтар: компьютер, видеопроектор, видеомагнитофон, слайдтар.
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Оқушыларға өткен тарауды қалай меңгергендерін сұрақ-жауап арқылы тексеру.
ІІІ. Жаңа сабақ.
Сұйық ішіндегі кеңістіктің басқа да молекулалармен толуынан беттік қабат сұйыққа молекулалық қысым түсіреді.
Сұйықтың беттік қабатындағы молекулалардың қосымша потенциалдық энергиясын еркін энергия деп атайды.
Сұйықтың еркін бетінің ауданының кемуі кезінде молекулалық күштердің А жұмысының сұйықтың тегіне және сыртқы шарттарға тәуелділігін сипаттайтын σ шамасы сұйықтың беттік керілу коэффициенті деп аталады.
Молекулалық күштер сұйықтың еркін бетінің ауданын азайтады.
Сұйық бетінің бойымен бағытталған молекулалық күштер сұйықтың еркін бетіндегі кез келген тұйық сызыққа нормаль бойымен, осы тұйық сызық қамтитын сұйық беті минимал болатындай бағытта әрекет етеді.
Тәжірибе:
Молекулалық күштер жоғары контурмен шектелген бетті азайтып, жіп тартылады.
Сұйық молекулаларының өзара әрекеттесуінен пайда болатын, сұйықтың еркін бетінің ауданын кемітуді тудыратын және осы бетке жанама бойымен бағытталған күш беттік керілу күші деп аталады.
Беттік керілу коэффициенті сұйықтың еркін беті шекарасының бірлік ұзындығына әрекет ететін беттік керілу күшіне тең.
Тәжірибе:
Қатты бет вертикаль болғанда сұйық өзі құйылған ыдыстың шетіне жұғатын жағдайда көтеріледі.
Жұқпайтын жағдайда көтеріледі.
Жұғатын сұйықтың менискісі ойыс, жұқпайтын сұйықтың менискісі –дөңес болады.
Достарыңызбен бөлісу: |