5-сабақ Оқу ісінің меңгерушісі: Шапиев Е.Р
Әдебиет
|
|
|
|
Сабақтың атауы
|
Ер тарғын мен Тарлан аттың ерлігі
|
Сілтеме
|
Әдебиет оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
Ер Тарғын, Тарлан аттың суреттері. Қазақтың халық батырлары,ұлт мақтаныштарының суреттері, қазақ батырлары кітаптары, «Ер Тарғын» жырынан үзінді.
|
Жалпы мақсаттар
|
1. Оқушылырдың мәнерлеп оқу дағдыларын жетілдіре отырып, түсініп оқуға, жырдың негізгі идеясын анықтауға, сипаттау мәтінін құруға, түсінгенін жүйелі баяндауға дағдыландыру.
2. Әр оқушының өзіндік қиялына ерік бере отырып, өзінше ой түюге баулу, тақырыптас шығармаларды салыстыра білу арқылы шығармашылық, танымдық қабілеттеріне жол ашу.
3. Ұлттық дүниетанымға, Ер Тарғын мен Тарлан аттың ерліктерін танып, білу арқылы оқушы бойында ел батырларын мақтаныш тұтып, ерліктерін жүрегінде ұстауға, Отанын, туған жерін, халқын сүюге тәрбиелеу.
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
1,2,3 цифрлары арқылы топтарға бөлу
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Сәлеметсің бе,Көк Аспан
Сәлеметсің бе,Нұрлы Күн
Сәлеметсің бе,Жер Ана
Сәлеметсіз бе,қонақтар
Сәлеметсіз бе,мұғалім
Сәлеметсіз бе,жан досым
Міне,менің қолым бос
Жылуыңа жылу қос
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
|
Қызығушылықты ояту
|
Айбалта, дулыға, қалқан,қылыш, найза, сауыт, семсер, шоқпар деген қару-жарақ аттарын естігенде, көз алдарына кім елестейді? Неліктен?
v Қандай Қазақ батырларын білесіңдер?
«Топтастыру» стратегиясы арқылы орындау.
v Тарихи кезеңдерге бөліп айта алар ма едіңдер?
Бұл аталған батырлар ертегі кейіпкерлері, халық ауыз әдебиетіндегі батырлар жыры, тарихта ізі мәңгілік қалған атақта батырлар екенін атап өту. Бар болса, суреттерімен таныстыру.
Әр тарихи кезеңге байланысты қару-жарақты бөліп айту.
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Жаңа тақырыппен таныстыру.
Батырлыр жыры-жыршылар арқылы бізге дейін жеткен ауыз әдебиетінің түрі.
Батырлыр жыры-басқыншылырдан елін, жерін қорғаған батырлардың ерлік істері жайында айтылатын дастан.
Ең көп тараған батырлар жыры: «Қобыланды», «Ер Тарғын», «Қамбар», «Алпамыс», «Ер Қосай», т.б.
Ер Тарғын мен Тарлан аттың ерлігі туралы жырдан үзінді тыңдау.
v Қандай әсер алдыңдар?
v Сендер сипаттаған батыр кейіпкерге ұқсай ма екен?
Кітаппен жұмыс. «Түртіп алу» стратегиясы бойынша орындау.
v Мен білемін
v Мен білмедім
v Мен үшін жаңа
v Таңқалдым, сұрақ туды.
Жыр үзіндісін түсініп оқу.
|
Сергіту сәті
|
Иiлiп оңға бiр, иiлiп, солға бiр.
Жаттығу жасаймын.
Оң аяқ, сол аяқ, оң аяқ , сол аяқ
Жаттығу оңай-ақ.
|
Оқушылар денелерін жатықтырады
|
Ой толғаныс
|
Ойтолғау .
№
|
Халықтық талап
|
Талапқа сай түсінік
|
1.
|
Кескін-келбетті
|
Еңсегей бойлы,терең ойлы,өткір көзді,қара қасты,кең маңдайлы,қыр мұрынды,қия мұртты,кең иықты.
|
2.
|
Қадір-қасиеті
|
Қырандай алғыр,сұңқардай өр, арыстандай айбатты,жолбарыстай қайратты,қасқырдай өжет.
|
3.
|
Қабілет-икем
|
Ел басқарады, дау шешеді, жомарттық жасайды.
|
4.
|
Адалдығы
|
Туған елі мен дос-жаранына адал болады.
|
5.
|
Шыншылдығы
|
Ханнан да қаймықпастан турасын айтады.
|
|
Үй тапсырмасы
|
Мазмұндау
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын тарату
|
Парақшаларды толтырады
|
Кері байланыс
|
6-сабақ Оқу ісінің меңгерушісі: Шапиев Е.Р
Әдебиет
|
|
|
|
Сабақтың атауы
|
Қ. Жұмаділов. Қабанбай. «Дарабоз» романынан үзінді.
|
Сілтеме
|
Әдебиет оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
Плакат, маркер, бор, тақта, батырлар ескерткіштері мен мүсіндері.
|
Жалпы мақсаттар
|
1. Қоғамдағы жеке адамның әрекеттері арқылы балалардың өмір шындығына деген түсінігін кеңейтуге мүмкіндік беру. Өмірмен байланыстыру. Ұлттық ерекшелігімізді байқату.
2. Баланың өз бетімен оқуы, пайымдауы, талдауы, әрекет етуі, ойлануы арқылы шығармашылық деңгейінің дамуына мүмкіндік беру.
3. Эстетикалық, патриоттық тәрбие беру. Баланың тарихқа, ұлттық дәстүрлерге құрметтпен қарауы өзін өзі сыйлау көрінісі екенін сендіру.
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Көлдің беті кілегей
Жер сап-сары бірегей
Тырау-тырау тырналар
Түстікке бетті бұрды олар
Қара суық жел есті
Күннің көзі көмескі
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
|
Қызығушылықты ояту
|
Парталас балалардың әрқайсысы бір бірінің есімдерін атай тұрып, ұйқасты мадақ сөз айту. Мысалы, Жанашыр Жанар, Ақылды Айбар...
Жұмыс аяқталғаннан кейін, бірнеше оқушы оқиды. Жұмысқа қорытынды жасалады. Балалар, қазақ халқы ат қоюға көп ойлаған. Сендер көне замандағы батырларға лақап ат қалай қойылғанын білігілерін келе ме? Олай болса, бүгін Қ Жұмаділовтің «Дарабоз» романынан «Қабанбай» атты үзінді әңгімені оқып, танысамыз.
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Болжау кестесі
1
|
2
|
3
|
4
|
Жастар Қабанбайдан оның атының мағынасын сұрауға неліктен жасмқанды?
|
Олай ойлауға не себеп болды?
|
Қабанбай бейнесі ертегілік кейіпкерлер сияқты болуы мүмкін бе? Мысалы Ер Төстік
|
Олай ойлауға не себеп болды?
|
5
|
6
|
Қабанбай деп аталып кеткендіктен, Ерасыл аты өшіп қалуы мүмкін бе?
|
Олай ойлауға не себеп болды?
|
Мәтін алдын ала бөліктерге бөлінеді.
Оқушылардың алдарына болжау кестесі таратылып беріледі.
v 1-топқа оқыту. Басынан бастап, «... ұзын сонар әңгіме бастады» деген сөйлеммен аяқталады.
Сұрақ
v Қабанбайдың жездесі болғанына қарағанда, тағы қандай туысы бардеп ойлайсыңдар? (әпкесі).
v Ерасылдың Қабанбай аталуы шынымен де батырлыққа бастау болуы мүмкін бе?
|
Сергіту сәті
|
Иiлiп оңға бiр, иiлiп, солға бiр.
Жаттығу жасаймын.
Оң аяқ, сол аяқ, оң аяқ , сол аяқ
Жаттығу оңай-ақ.
|
Оқушылар денелерін жатықтырады
|
Ой толғаныс
|
v Сонымен, батырдың Қабанбай аталуы туралы әңгіме сендерге ұнады ма?
v Мәтінде не нәрсе таңғалдырды?
v Кинодағы көрген батырлармен салыстырып, Қабанбай бейнесінен не байқағаныңды әңгімеле.
v Бұл ерлікті жасаған кезде батыр неше жаста болған еді?
v Балаң жігіт Ерасылдың ерлігі қабан өлтірумен ғана шектеле ме?
v Сонымен, балалар, Қабанбай атының шығу тарихы бәрімізге аян болды. Келешекте сендер де бауыр, туыстарыңның балаларына ат қою құрметіне ие болуларың мүмкін.
|
Үй тапсырмасы
|
Мазмұндау
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын тарату
|
Парақшаларды толтырады
|
Кері байланыс
|
7-сабақ Оқу ісінің меңгерушісі: Шапиев Е.Р
Әдебиет
|
|
|
|
Сабақтың атауы
|
М. Етекбаев. Миуалы ағаш.
|
Сілтеме
|
Әдебиет оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
«Ж. Жабаев атамыздың өмірінен» атты кітап, өлеңдерінен үзінді, Сүйінбай ақынның әндер жинағы кітапшасы, Қарасай батырдың суреті (батырлар суреті).
|
Жалпы мақсаттар
|
1. Ж.Жабаевтың өмір жолы мен шығармашылығы туралы, Сүйінбай ақын, Қарасай батырлардың ерлігі туралы мағлұматтарын кеңейту. Әңгіме мазмұнына талдау жасай отырып, жазушы идеясын ұғындыруға ықпал ету.
2. Оқушылардың жеке тұлға ретінде өзіндік пікірлерін айта білу қабілетінің, көркем сөйлеу тілдерінің, ой-өрістерінің дамуына ықпал ету.
3. Оқушылардың бойында үлкенге құрмет, ата жолын қуу, мұра тұту, ұлттық құндылық, Отан алдындағы борыш сезімдерінің оянуына ықпал ету.
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Бүгінгі сабақты бірден жаңа сабақтан бастап кету. Таспадан Ж.Жабаевтың «Аттандыру» өлеңін тыңдаудан бастау.
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып өлеңді оқиды
|
Үй тапсырмасын сұрау
|
Үй жұмысын тексеру
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
«Кубизм» әдісімен Ж, Жабаевтың өмір жолы мен қызметі, шығармашылығы туралы сұрау
1-топ. Ж.Жабавтың өмір жолы
2-топ. Ж. Жабаевтың өлеңдері
3-топ. Ж. Жабаев ақындығы сипаттама беру.
Кестенің бірінші бағанын толытыру.
Білемін
|
Білдім
|
Білгім келеді
|
Жаңа сабаққа көшу. Мәтінді тңзбектей, мәнерлеп оқу арқылы «Түртіп алу» бойынша оқыту. Артынан кестені толтыру, («Білдім»).
|
Сергіту сәті
|
Орнымыздан тұрайық,
Алақанды ұрайық.
Бір отырып, бір торып,
Біз бір дем алайық.
|
Оқушылар денелерін жатықтырады
|
Ой толғаныс
|
Оқылған мәтін бойынша сұрақ-тапсырмалармен жұмыс.
v Автор неліктен әңгімені «Миуалы ағаш» деп атады екен? Доланың адам ағзасына тигізер пайдасы қандай?
v Миуалы ағашты қорғауының себебі неде екен түсіндің бе?
v Үлкендердің табиғатты қорғауға деген көзқарасы қандай?
v «Қасиетті орын», «қасиетті ағаш» деген сөз тіркестерін қалай түсінесің?
v Үлкендерді сыйлау, құрметтеу, ұлттық мұра, құндылықтың әңгімедегі алар орны қандай?
Сабақты қорытындылау мақсатында сыныппен төмендегідей кестені толтыру.
Әңгімедегі негізгі оқиғалар
|
Басты кейіпкерлер
|
Әңгіменің мазмұнына сай қандай мақал-мәтел айтар едің?
|
|
|
|
Мәтін соңындағы сұрақ-тапсырмаларды орындау.
|
Үй тапсырмасы
|
Әңгімені оқу, мазмұндау. Әңгімедегі басты кейіпкерлерге мінездеме жазып келу.
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын тарату
|
Парақшаларды толтырады
|
Кері байланыс
|
8-сабақ Оқу ісінің меңгерушісі: Шапиев Е.Р
Әдебиет
|
|
|
|
Сабақтың атауы
|
М. Мәжікеев. Болар бала жасынан.
|
Сілтеме
|
Әдебиет оқулығының әдістемесі
|
Сабақтың жабдығы
|
хрестоматия, бор, тақта, плакат, суреттер.
|
Жалпы мақсаттар
|
1. Мәтінді түсініп оқу арқылы оның идеясын ашуға жағдай туғызу.
2. Мәтіндегі өз бетімен, топқа құрастыру арқылы зетрреп, шығармашылық дағдыларын шындау, оқушының белсенділігін арттыру.
3. Білуге, зерттей оқуға мүмкіндік бере отырып, айналасындағылардың пікірін тыңдап, оған құрметпен қарауға, ұқыптылыққа үйренуге талпындыру.
|
Оқыту нәтижесі
|
Топқа бөлу
|
Сыныпты пазл арқылы 3 топқа бөлу
|
Ынтымақтастық атмосферасы
|
Сәлеметсің бе,Көк Аспан
Сәлеметсің бе,Нұрлы Күн
Сәлеметсің бе,Жер Ана
Сәлеметсіз бе,қонақтар
Сәлеметсіз бе,мұғалім
Сәлеметсіз бе,жан досым
Міне,менің қолым бос
Жылуыңа жылу қос
|
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
|
Қызығушылықты ояту
|
Ә. Қастеев шығармасын тақтаға ілу.
v Суретке жақсылап қараңдар (1минут).
v Бұл суретте не болып жатыр деп ойлайсыңдар?
v Олай айтатындай не көріп тұрсыңдар?
v Сурет ортасындағы ақбоз атты адам туралы не айтуға болады?
v Бұл адам туралы тағы не айтуға болады?
Оқушылар суреттегі батырдың бейнесін танып, Амангелді Иманов туралы әңгімелейді.
Сурет бойынша қорытынды сөз.
|
Мағынаны тану
Мәтінді тізбектеп оқу
|
Ø Балалар, батыр болсын, ақын, ғылым болсын-барлығы да бала болған. Олар да сендер сияқты ойнаған.Ал сендер бос уақыттарында қандай ойын ойнайсыңдар?
Оқушының еркін әңгімесін тыңдап, қорытындылайды.
Ұлт азаттығы үшін күрескен батыр Амангелді Имановтың балалақ шағы туралы білгілерің келсе, «Болар бала басынан» деген мәтінді құрастырып шығарыңдар.
Оқулық жабық тұрады. Оқушыларға мәтін бөқліктері үшке бөлінген түрінде таратылады.
Амангелді Иманов- ұлт азаттық үшін күрескен қазақ батыры. Қысқаша дерек беру. Енді әр бөлімге ат қою. Мысалы:
1. Бала ойыны.
2. Асау құнан
3. Құнан үйрету.
Мәтінде Амангелдінің өмірімен байланысты қандай адамдар есімі аталады?
Мәтіннің бірінші бөлімімен жұмыс.
Ø Бес жастағы Амангелдінің ойынын автор қалай сипаттаған?
Ø Әлжан қарттың әңгімесінде Байсақал байдың ауылы неге аталды?
Ø Таутабай неліктен мырза атанған?
Осы ретпен мәтін мазмұны арқылы идеясын ашуға негіз болатын сұрақтар талданады.
Ø Құнанның мінезі немесе Амангелдінің батырлығы қалай суреттелген?
Ø Амангелді бұл кезде неше жаста болуы мүмкін?
Ø Баланы неліктен «жетімек» деді? (Әкесі ауру еді..)
Ø Амангелдіні менсінбеген Таутабай қалай ұялды?...
Ø Амангелді қандай бала болды?
|
Сергіту сәті
|
Иiлiп оңға бiр, иiлiп, солға бiр.
Жаттығу жасаймын.
Оң аяқ, сол аяқ, оң аяқ , сол аяқ
Жаттығу оңай-ақ.
|
Оқушылар денелерін жатықтырады
|
Ой толғаныс
|
Сыныптас немесе ерекше мінез-құлығы бар достарың жайлы. «Болар бал қандай бала болады?» атты эссе жазу.
|
Үй тапсырмасы
|
Мәнерлеп оқу
|
Күнделіктеріне жазады
|
Бағалау
|
Бағалау парақшаларын тарату
|
Парақшаларды толтырады
|
Кері байланыс
|
Достарыңызбен бөлісу: |
