Сабақ тақырыбы: Химиялық өлшеуіш құралдармен танысу Сабақ мақсаты: Білімділік

Енді таразы арқылы берілген заттың массасын өлшейміз. Ол үшін алдарыңызда берілген тұзды алып: І топ – 3 г тұз;

ІІ топ – 4 г тұз;

ІІІ топ – 5 г тұз өлшеу. Өлшеген соң қорытындылау.

массасын өлшеу.

І топ – 25 мл су;

ІІ топ- 30 мл;

ІІІ топ – 35 мл. Өлшеген соң жаңа стақанға өлшеп алынған тұзды салып, үстінен өлшенген сұйықты құямыз. Шыны таяқшамен араластырамыз. Не үшін араластырамыз?Ерітінді жақсы еру үшін. Қатты заттардың суда еруін қарастырып, ерітінді алдық.Ерітінді даярлаған соң қорытынды жасау.

Тамшуырдың көмегімен ерітінділерді құю

І топ – 3 мл;

ІІ топ – 5 мл;

ІІІ топ – 10 мл. Жұмыс соңында қорытынды жазу.

Колбалардың қандай түрлерін білеміз?

болады. Өлшеуіш колбалардың мойнында дөңгелек белгісі болады. Өлшеуіш колба дәл концентрациядағы ерітінділерді даярлау үшін қолданылады.

қолданылады. Шприцтің көмегімен химиялық реакциялар кезінде бөлінген

газдың көлемін анықтауға болады. Ол, әсіресе сандық тәжірибелерге аса керек.

Шприцтердің көлемі 1 мл-ден 20 мл-ге дейінгі аралықта болады.

бөлінген, ұзынша келген шыны түтік. Бюретканың тамызғыш (пипетка) тәрізді

жіңішкерген ұшында су шүмегі (кран) болады. Бюреткаға құйылған

сұйықтықты толық жібермей реттеп тұру үшін, оның ұшына резеңке түтік

кигізіп, шыны бұршақпен бекітеді. Бюретка ерітіндінің көлемін дәл өлшеуге және көлемдік анализде

химиялық реакцияда заттың қанша көлемі жұмсалғанын анықтайды.

(демонстрациялау)

-20⁰С-тан 200⁰С-қа дейінгі аралықты көрсетеді. Арнайы қорабы жоқ спиртті немесе сынапты термометрлерді сынып қалудан сақтау үшін, басына резеңке түтік кигізіп қояды. Термометрлер арнаулы қораптарда сақталады. Сұйықтардың температурасын сыртқы шкаласында көрсетілген бөлігі бар аралықта ғана өлшеуге болады. 200⁰С-тен жоғарырақ жылылықты өлшеу үшін арнаулы термопаралы, вольметрлі «хромалюмель» термометрі қолданылады.

Берілген сұйықтың температурасын өлшеу.

І топ салқын су;

ІІ топ жылы су;

ІІІ топ ыстық су. Тәжірибе соңында қорытындылау.
GLX құралын пайдаланып, сұйықтықтың температурасын өлшеу. (Демонстрация көрсету)
Ареометрлер әр түрлі сұйықтықтардың тығыздығын өлшеу үшін қышқылдардың, сілті ерітінділерінің , тұздардың, спирттердің, сұйық көмірсутектердің қолданылады. Ареометрлердің әр түрлі шкаласы болады. Ареометрлер судан жеңіл және ауыр деп бөлінеді. Мектепте сұйықтықтар үшін тығыздық арасы кеңдеу ареометрлер қолданылады. Ареометрлерді жұмыстан кейін жуып, кептіріп, арнаулы қорабына салып сақтайды.
Бөлгіш воронка ерітінділерді (эмульсия) бөлу үшін қолданылады.

Эмульсиялар бір-бірінде ерімейтін сұйықтықтар. Мысалы: сұйық май мен суды шайқағанда түзіледі. Осы екі затты бөлу үшін бөлгіш воронка қолданылады.

1. 
   Таразы қандай заттарды өлшеуге арналған?
   
2. 
   Таразының қандай түрлері бар, жұмыс істеу үшін қандай ережелер бар?
   
3. 
   Сұйық заттарды өлшеу үшін қандай өлшеуіш құралдар пайдаланылады?
   
4. 
   Өлшеуіш колба, медициналық шприцті қалай қолданамыз?
   
5. 
   Бюреткалар қайда қолданылады?
   
6. 
   Термометрлер мен ареометрлердің қандай пайдасы бар?
   

Химиялық өлшеуіш құралдар тек химияда (лабораторияларда) ғана емес, сонымен қатар басқа салаларда да медицинада, ауыл шаруашылығында, тұрмыста, өндірісте кеңінен қолданылады.

(дәрі-дәрмектер) көкөністерге қажетті минералды

тыңайтқыштарды алу үшін, т.б.

Химиялық өлшеуіш құралдар

Тұрмыста құрғақ, сұйық Өндірісте тонналық заттарды

заттарды өлшеу үшін; өлшеуде техникалық таразылар;