Ұйымдастыру кезеңі Топтастыру- «Орта ғасырлық қала»
1 топ - Собор; 2 топ – Ратуша; 3 топ – Университет; 4 топ:Мектеп
(Жт) «Мен саған, сен маған» -өзара үй жұмыста- рымен алмасу ҚБ «Біреуін бересің, біреуін аласың»
Қима қағаздар
Оқушы дәптері
Ортасы 15 минут
4минут
8минут
(Ж, Жт, Т) «Бірге оқимыз» 1-қадам: мәтінмен жұмыс
2-қадам: жұпта талқыла
3-қадам: топтық шешім дайындау – оқылған мәтіннен 3 сұрақ дайындау,
1-топ: Ортағасырлық қала 2-топ: Ортағасырлық білім
3-топ: Ортағасырлық әдебиет
4-топ: Сәулет, мүсін, бейнелеу ӛнері
4-қадам: «Шығыр» әдісімен айналдыра жауап беру
ҚБ «Мадақтау сэндвичі» (Жт) Мини-эссе «Архитектура бізге қандай сыр шертеді?» ҚБ «Стикердегі жазба» (Ж) Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма Кестеде берілген ұғымдарды дұрыс жауаптарымен сәйкестендіріңіз.
Суреттерде берілген ғимараттар үлгісінанықтап, кестегетолтырыңыз.
ҚБ «Өзін-өзібағалау»
Оқулық
Стикерлер
ҚБП
Дескриптор
Аяқталуы 3 минут
минут
минут
(Ж) Кері байланыс – «Шолиер табақшасы» Жасыл табақша – «Маған сабақ ӛте ұнады» Сары табақша – «Маған сабақ ұнады, бірақ 1-2 сұрағым бар»;
Қызыл табақша – «Мен сабақта қиналдым» (Оқушы ӛзінің есімқағазын тиісті табақшаға салады)
Үй тапсырмасы:тест және шығармашылық тапсырмалар
Сабақты қорытындылау:Феодалдар мен шаруалар- дың құқықтарын салыстырыңдар.
Үш түсті табақша, стикер
Оқулық
Қалыптастырушы бағалау парағы
Тақырып
Феодалдық қоғамның негізгі белгілері мен ерекшеліктері
Оқу мақсаты
6.4.1.1 Қолӛнер мен сауданың рӛлін анықтай отырып,
ортағасырлық қалалардың даму ерекшеліктерін сипаттау
Ойлау дағдылары
Білу және түсіну
Бағалау критерийі
қолӛнер мен шаруашылықтың орнын анықтай отырып,
ортағасырлық қалалардың даму ерекшеліктерін сипаттайды
Тапсырма Кестеде берілген ұғымдарды дұрыс жауаптарымен сәйкестендіріңіз.
Устав А Шеберхананың ең бастықызметкері.
Шебер В Шаруашылықтың томаға тұйықсипаты.
Цех С Цехтың барлық мүшелері атқаруға міндеттіережелер.
Натуралды Д Жеке меншік және шаруашылық қатынастары арқылы шаруашылық ӛндірушілердің бір-біріненоқшаулануы.
Ақша-тауарлы Е Шаруашылы тың томаға-тұйық түрі. Шаруалар да шаруашылық оның қожайындары да ешнәрсені сатыпалмады.
1 2 3 4 5
Бағалау критериі
Дескриптор
қолӛнер мен шаруашылық - тың орнын анықтай отырып, ортағасырлық қалалардың даму ерекшеліктерін сипат- тайды
устав ұғымының дұрыс жауабынсәйкестендіреді;
шебер ұғымының дұрыс жауабынсәйкестендіреді;
натуралды шаруашылық ұғымының дұрысжауабын сәйкестендіреді;
тауарлы шаруашылық ұғымының дұрыс жауабын сәйкестендіреді
Тақырып
Орта ғасырлық қоғамды қаланың сәулеті мен ӛнері қалай
бейнелейді?
Оқу мақсаты
6.2.2.2 Ӛнердің (сәулет, сурет ӛнері) дамуына қоғамдағы
ӛзгерістердің ықпалын анықтау
Ойлау дағдылары
Жоғары деңгей дағдылары
Бағалау критерийі
Сәулет ӛнері үлгілерінің ерекшеліктерін анықтайды
Тапсырма
Суреттерде берілген ғимараттар үлгісін анықтап, кестеге толтырыңыз.
Бағалау критерийі
Дескриптор
Сәулетӛнеріүлгіле- рінің ерекшеліктерін анықтайды
екі архитектуралық ғимараттың үлгілерін ажыратады; екі архитектуралық ғимаратқа сипаттама береді;
екі архитектуралық ғимараттың ерекшеліктерін талдайды.
Қосымшаақпарат
Саралау – Сіз қосымша кӛмек кӛрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жопарлайсыз?
Бағалау – Оқушылар- дың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?
Пәнаралық байланыс, қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері, АКТ- мен байланыс. Құнды- лықтардағы байланыс
Рефлексия
Сабақ/оқу мақсаттары шынайы ма?
Бүгін оқушылар небілді?
Сыныптағы ахуал қандайболды?
Мен жоспарлаған саралау шаралары тиімді болдыма?
Мен берілген уақыт ішінде үлгердімбе?
Мен ӛз жоспарыма қандай түзетулер енгіздім жәненеліктен?
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да оқуды даескеріңіз)? 1.
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да оқуды даескеріңіз)? 1.
2.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге кӛмектесетін не білдім?
«Бекітемін»
Оқу ісінің меңгерушісі:
………………………… ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ ЖОСПАР№6 «……»………..2017 ж.
ҰМЖбӛлімі:1С-Исламтарихы
Мектебі: Жеңістің 30 жылдығы ат. орта мектеп
Сынып:
Мұғалімнің аты-жӛні:
Күні:
Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы:
Исламның тарихында 610 және 1258 жылдар аралығында қандай басты оқиғалар орын алды?
Оқу мақсаттары
6.3.2.5 - Ортағасырлық шапқыншылықтар кезіндегі халықаралық
қаты-настардың сипатын анықтау
Сабақ мақсаттары
Барлығы: Ежелгі Араб мемлекетінің құрылуына себеп болған жағдайлардысипаттайды;
Көпшілігі: Арабтардың шаруашылығының ерекшеліктерін кӛрсетеді; Кейбірі: Арабтардың жаулап алу соғыстрының маматын лтын ғасыр» дәуірінің негізгі жетістіктерінің маңызын ӛздігінше тұжырымдайды
Ойлау дағдылары
Қолдану, Жоғары деңгей дағдылары
Бағалау критериі
Арабтардың жаулап алған аймақтарын кескін картада кӛрсетеді; Арабтардың жаулап алуы нәтижесінде қалыптасқан халықаралық
жағдайды талдайды
Тілдік мақсаттар
Оқушылар дәптерлеріне ӛз зерттеулерінен неліктен Кордовада Омейядтар билеген кезең ислам дәуірінде «алтын ғасыр» кезеңі деп аталғаны туралы мәліметтерді жазу тиіс.
Пәнге тән лексика мен терминология дұрыс қолдануын тексеріңіз: Бедуиндер Омейя , Аббасидтер әулеттерінің кезеңі, алтын ғасыр, құран, мешіт, пайғамбар, шариғат, халиф, халифат, халықаралық дін, ислам, джихад, обсерватория, минарет, арабески, медресе, каллигра- фия
Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер: Омейя билік құрған кездегі әр түрлі ӛзгерістермен/ жетістіктермен сипатталады...
Ең маңыздысы, Омейя басқарған кезде әлуметтік, экономикалық, саяси, мәдени, ғылыми, философиялық, архитектуралық .... болған Ең маңызды ӛзгеріс/жетістік ... болған.
Талқылауға арналған сұрақтар: Ежелгі Араб мемлекетінің құрылуына қандай жағдайларсебеп болды?
Арабтардың шаруашылығының ерекшелігінкӛрсетіңдер.
Арабтардың жаулап алу соғыстарының мақсаты недеболды?
Жазылымға арналған тапсырмалар: Ашық, жабық тесттер
Тарихи концепт
Маңыздылық, интерпретация
Құндылықтарға баулу
Ӛзге халықтардың тарихын құрметтеу, жалпыадамзаттық және
ұлттық, құндылықтарды дарыту
Пәнаралық байланыстар
Математика, ӛнер, экономика, география, әдебиет
Алдыңғы білім
Ислам туралы ешқандай пәндік білім оқытылған жоқ. Оқушыларда
ислам діні туралы жалпы түсінік бар.
Жоспар
Жоспарланған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет
Ресурстар
Басталуы 3 минут
минут
минут
Ұйымдастыру кезеңі Топтастыру – түсті қағаздар арқылы: 1-топ: «Жасыл»; 2-топ: «Кӛк»; 3-топ: «Сары»; 4-топ: «Ақ»
Бастапқы ынталандырушы материал: (Ұ) «Ой атысы»: А) неліктен кейбір тарихи оқиғалар мен заман-дәуірлер
«ұлы» болып есептеледі?
«Санадағы бейнефильм»
Сіз қалай ойлайсыз: неліктен VIII-XII ғғ. Ислам мәде- ниетінің «алтын ғасыры» депаталады?
ҚБ «Бармақтар»
Араб мәдени жетістерін бейнелейтін суреттер,
сл. 2
Ортасы 12 мин
7 минут
10 минут
(Т) «Аялдама» 1-аялдама: 750 ж. қарай исламның пайда болуы мен таралуындағы «бетбұрысты кезең» ретінде санайтын үш маңызды датаны анықтаңыз;
2-аялдама: Осы үш оқиғаның мазмұнын ашатын талқы- лау жүргізіңіз. Әр топ таңдалған жылдар не себепті маң- ызды екенін дәлелдейді, кейін сыныпта таңдалған датаның салыстырмалы маңыздылығы тӛңірегінде дебат ӛткізіп, соңында ӛзара екі жақты келісімге келеді.
3-аялдама: Омейя және Аббасидтер әулетін зерттеу негізінде 661 ж. бастап 1258 ж. дейінгі аралықтағы орын алған үш негізгі ӛзгерісті анықтау
4-аялдама: «Тарихи кілемше» топтық қорғау
ҚБ «Мадақтаусэндвичі» (Жт) «5 минуттықэссе» -Исламның пайдаболуы;
-Мұхаммед пайғамбардың ӛмірбаяны туралы. ҚБ «Мен саған, сен маған»
(Ж) Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырма 1. Картамен жұмыс. Тақырыптық картаны қолданып, араб халифатының территориясын және астанасын кескін картада белгілеңіз.
2. Тірек сызба мен мәтінге сүйене отырып, арабтардың жаулап алуы нәтижесінде қалыптасқан халықаралық жағдайға нақты 3 дәйектеме келтіріп, оны деректермен дәлелдеңіз
ҚБ «Өзін-өзі бағалау»
Оқулық Оқулық
Оқулық
Кесте «3х3»
ҚБ парағы
Дескриптор- лар
Аяқталуы 3минут
1минут
1минут
(Ж) Кері байланыс - «Тауға шығу» 1-аймақ: 2-амақ: 3-аймақ:
Үй тапсырмасы: теориялык материалдарды қайталау және тақырыпты конспект ретінде таратпа материал- дардан жазып келу.
Сабақты қорыту
Стикер
Үш дата
Үш оқиға
Үш ӛзгеріс
Қалыптастырушы бағалау парағы
Тақырып
Исламның тарихында 610 және 1258 жылдар аралығында қандай басты оқиғалар орын алды?
Оқу мақсаты
6.3.2.5 Ортағасырлық шапқыншылықтар кезіндегі халықаралық қаты- настардың сипатын анықтау
ОДД
Қолдану
Бағалау критериі
Арабтардың жаулап алған аймақтарын кескін картада кӛрсетеді
Тапсырма Картамен жұмыс. Тақырыптық картаны қолданып, араб халифатының территориясын және астанасын кескін картада белгілеңіз.
Бағалау критериі
Дескрипторы
Арабтардың жаулап алған аймақ- тарын кескін картада кӛрсетеді
Араб халифатының территориясын кескінкартада белгілейді;
Араб халифатының астанасын кескін картадабелгілейді
Тақырып
«Исламның тарихында 610 және 1258 жылдар аралығында қандай басты
оқиғалар орын алды»
Оқу мақсаты
6.3.2.5 Ортағасырлық шапқыншылықтар кезіндегі халықаралық
қатынастардың сипатын анықтау
ОДД
Жоғары деңгей дағдылары
Бағалау критерийі
Арабтардың жаулап алуы нәтижесінде қалыптасқан халықаралық
жағдайды талдайды
Тапсырма Тірек сызба мен мәтінге сүйене отырып, Арабтардың жаулап алуы нәтижесінде қалып- тасқан халықаралық жағдайға нақты 3 дәйектеме келтіріп, оны деректермен дәлелдеңіз.
Араб халифатыныңсаясижүйесі Халиф Жоғарғымемлекет
Омейя әулеті(661-750 жж) жәнедін басшысы Әмірлер
Аббас әулеті (750-1258 жж)
1. Иран, Ирак, Шығыс Арабия, Хорасан және Орта Азия;
Әмірліктер 2. Хиджаз, Йемен, ОрталықАрабия;
АрменияжәнеӘзірбайжан,КішіАзияныңшығысбӛлігі;
Египет, Ливия, Триполи; 5. Батыс Африка жәнеИспания
Бастапқыда халифатқа кірген әрбір ел ӛз бетінше, бұрынғы қалпымен ӛмір сүре берген болатын. Жағдай аббасилер (750 – 1258 жж.) әулетінің билікке келуімен ӛзгерді. Осы кездебарлық мұсылмандардың құқықтық жағынан теңестірілуіне байланысты халифаттың барлық аймақтарында ислам діні қарқынды түрде тарап, қасиетті Құран мен пайғамбар хадистерінің тілі – араб тілі кеңінен енгізілді. Кӛптеген жерлерде бірте-бірте жергілікті халықтың ана тіліне де айналды. Сонымен, Аббаси халифатының ыдырауы қарсаңында, яғни ІХғ. екінші жартысында оның батыс бӛлігі біржолатаарабтандырылды.
Жаулап алушылардың аз ғана тобы аса кӛп жауланып алынғанхалықтардыңарасына сіңісіп кетпегені былай тұрсын, керісінше оларды ӛз этнографиялық ықпалына бағындырды. Және де араб тілінің жеңісі араб үкіметі шараларының нәтижесінде емес, керісінше оның еркіне қарсы іске асты. Жауланып алынған халықтар арасында ислам дінінің таралуы халифаттың бүкіл қаржы жүйесін бұзды, үкімет мұсылман емес халықтардың арасында мемлекеттік тілдің тарауын тіпті де қалмағанеді.
Христиандарға арабша сӛйлеуге және ӛз балаларын мұсылман мектептеріндеоқытуғатиым салынды. Соған қарамастан ислам орасан кӛп халықтың дініне айналды, және халықтың ислам дінін қабылдамаған бӛлігінің ӛзі араб тілін қабылдады (мысалы, ал-Андалустағы мосарабтар).
Араб тілі, сондай-ақ біртұтастықтың басқа да түрін қалыптастырды: ІХ ғасырдың ӛн бойында барлық ислам дінін қабылдаған халықтардың жақындасуына және “араб мұсылман мәдениеті” деп аталатын туысқан мәдениеттер кешенінің пайда болуына ықпал етті. Қоғамдық деңгейлеріндегі айтарлықтай айырмашылыққа, жергілікті халықтардың дәстүрлері мен тарихи тағдырынақарамастан,ұзаққасозылғанкүрделіӛзараықпалдастықпроцесінәтижесінде,ал соңғы нәтижеде ислам иіріміне тартылған халықтардың мәдениеттерінің синтезі нәтижесінде Араб халифатына кірген елдерде біртұтас жалпымұсылмандық мәдениет қалыптасты. Бұл мәдениет оны тұтынған халықтардың дүниетанымын, психологиясын, қоғамдық мекемелері мен ӛмір сүру үлгісін алдын-ала анықтап берді. Араб-мұсылман мәдениеті, әсіресе ислам дінін ұстанған халықтардың даму жолын белгіледі және әлі күнге дейін олардың ӛміріне айтарлықтай ықпалетті.
Арабтардың жаулап алуы нәти- жесінде қалыптасқан халықара
лық жағдайды талдайды
Арабтардың жаулап алуы нәтижесінде қалыптасқан халықаралық жағдайдыатайды;
нақты 3 дәйектеме келтіреді және деректермендәлелдейді.
Қосымша ақпарат
Саралау – оқушыларға қалай
Бағалау – оқушылардың
Денсаулық және
кӛбірек қолдау кӛрсетуді жоспар
материалды меңгеру
қауіпсіздік
лайсыз? Қабілеті жоғары оқушы-
деңгейін қалай тексеруді
техникасының сақталуы
ларға қандай міндет қоюды
жоспарлайсыз?
жоспарлап отырсыз?
Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары/ оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың бар- лығы ОМ қол жеткіз ді ме? Жеткізбесе, неліктен?
Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?
Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма?
Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?
Қорытынды бағамдау
Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды даескеріңіз)? 1.
2.
Қандай екі нәрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да оқуды даескеріңіз)? 1.
2.
Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіруге кӛмектесетін не білдім?
