Тақырып 9 Психологиялық қызметтің ерекшеліктері. Пенитенциарлы мекемелерде психологтың ролі.
Түзету мекемесі психологтары жұмысының басты бағыттарының бірі – сотталғандарды бостандықтағы жаңа өмірге дайындау. Сондықтан, аяқтан шалар қателіктер туындамас үшін сотталғанның жаза өтеу мерзімі аяқталған соң оның бостандықтағы өмірі қалай өрілетінігі туралы қам-қаракет жасауда арнайы психологиялық қызмет көрсетіледі.
Психологиялық қызметтің негізгі функциялары 1. Диагностикалық – оның негізгі мақсаты-сотталған адамның тұлғасын жан-жақты зерттеп, психологиялық портретін құру. Кейбір сотталғандарға аса назар аудару қажет болғандықтан, психолог оның тұлғасын зерттеп, жеке жұмыстарды өткізеді. Диагностикалық функция арнайы әдістемелер көмегімен жүзеге асырылады (тестілеу, құжаттарды зерттеу, әігімелесу, бақылау және т.б.) тұлғаны және топты зерттеужәне алыңған мәліметтерді өндеу , интерпритация жазу.
Диагностикалық шаралар психолог іс-әрекетінде қолданылатын келесі психодиагностикалық әдістемелер көмегімен жүзеге асырылады:
Автобиографический метод изучения личности осужденного (АМИЛ);
Комплексное исследование личности осужденного КИЛО (Громова Е.В.);
Минессотский многопрофильный личностный опросник (ММPI);
Калифорнийский личностный опросник (CPI);
Многоуровневый личностный опросник МЛО (Маклакова А.Г.);
Миссисипская шкала посттравматического стресса (МШ);
Восьмицветовой тест М. Люшера;
Характерологический личностный опросник ЕPI (Г. Айзенк);
Опросник ЕPQ (Г. Айзенк);
Личностный опросник FPI (Г. Айзенк);
Опросник Г. Айзенка подростковый (для воспитательных колоний);
Личностный опросник агрессивности ВD (Басса-Дарки);
Шкала депрессивности Бека (ВDI);
Оценка нервно-психического напряжения НПН (Немчин Т.А.)
Методика многофакторного исследования личности Кеттелла (16 РF);
Дифференциальный диагностический опросник (ДДО);
Методика диагностики темперамента РТS (Я. Стреляу);
Опросник Шмишека (Леонгарда-Шмишека).
