Сабақтың атауы Бабалар мұрасы Мақсаты Жаңа сабақты түсіндіру,топтық жұмысқа бейімдеу

«Ыстық орындық» әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрау.

1.Айтыс деген не?

2.Айтыс түрлерін ата.

3.Айтыстың көне түрі.

4.Сүре айтыс пен түре айтыстың айырмашылығы неде? т.б.

Желсіз түнде жарық ай, - а

Сәулесі суда дірілдеп. – б

Ауылдың жаны терең сай, - а

Тасыған өзен күрілдеп. - б

Абайдың 4 тармақты бірөңкей 7 буынды немесе бірөңкей 8 буынды өлеңдері -а, -б, -а, -б және -а, - а, -б, -а суретті ұйқаспен жазылған. 6 тармақты, шумақты кейбір ұйқас өлеңдері -а, -б, -а, -б, -в, -в түрінде келеді, бұл да Абай шығармаларынан басталатын ұйқастың түрі: Ғашықтық іздеп тантыма - а Аз күн әуре несі іс? - б Өзіңнің қара артыңа, - а Өткен өмір бейне түс. - бСинтаксистік құрылымы мен композициялық құрылысы, ырғағы менұйқас суреті жағынан қазақ поэзиясына Абай әкелген соны дұниелер - оның сегіз аяқтары, яғни, 8 тармақты, шумақты 3 өлеңі. Бұлардың ұйқас суреті -а, -а, -б, -в, -в, -б, -г, -г. Мұндағы -а, -а, -в, -в, -г, -г ұйқасымен берілген тармақтар өзара бір-бірімен синтаксистік әрі мағыналық жұптар түзеді, Абай поэзиясындағы ұйқасқа қатыстырылған сөздер өлеңнің мазмұнына, ойына, стилінетікелей қатысты болып келеді.

Айтыс «айтысу» деген сөзден шыққан. Ол өлең сөзбен жарысу, сайысу, тартысу, мағнасында қолданылады. Айтыстың бірнеше түрі бар.Бәдік айтысы, жар жар айтысы, қыз бен жігіт айтысы, ақындар айтысы т.б.Айтыстар өлең құрылысы жағынан 5-7-11 буынды буынды жыр үлгісінде болады. Сонын бірі «Жар- жар » айтысы. Жар –жардың өлең құрылысы 7-8 буынды.Өлең құрылысы 11 буынды болып келетін айтыс түрі «Қыз бен жігіт »айтысы. Өлеңнің бастапқы екі жолы қайталана отырып, негізгі ой өлеңнің 3-4 жолдарында айтылады.

«Ала», «ата» «ана» сөзі арқылы дауыссыз дыбыстарды пайдалана отырып, ұйқас сөздер құрастыру.

Жаңа тақырыпқа сәйкес топтар плакатқа ұйқас сөздер құрастырады.

Сыныптасын критериалды бағалау.

Құрастырған ұйқастарға сәйкес келетін бір – бір сөз тауып жазу.

Өткен айтыстарды айтыс әуеніне салып айту.

Музыка тыңдайық: Айтыстар

Ән орындайық: Әндерді қайталау

Домбыра ойнау: Айтыс әуені, «Кеңес» күйі

Жаңа сабақты қорыту:

• 
  Қайым айтыс дегіміз не?
  
• 
  Түре сүре айтысы, Өтірік өлең , Жұмбақ туралы не білесің?