Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
Қатырма қағаздың жай қағаздан қандай айырмашылығы бар?
Қатырма қағаздың қандай түрлерін білесің?
Мағынаны тану
а) мұғалімнің түсіндірмесіҚораптар әртүрлі болады. Оларды қағаздан, қатырма қағаздан, тақтайдан, қаңылтырдан, тіпті темірден де жасайды.
- Балалар, қорапты қай жерлерде қолданамыз?
ә) оқулықпен жұмыс. б) қорапты жасау. Жұмыс барысында техникалық қауіпсіздік ережесін сақтау.
1. Алдымен жұқалау қатырма қағазды дайындаймыз.
2. Қораптың төрт қабырғасын сызғышпен өлшейміз.
3. Қалып үлгіні пайдаланып екінші қабырғаны сызамыз.
4. Үшінші қабырғаны да сызамыз.
5. Төртінші қабырғаны сызып, сызықтардың үстінен қайшы ұшымен із саламыз.
6. Қорап қабырғаларын із салдырған жерден бүктейміз.
Қағаздың 600-ден астам түрі бар. Қағаз 11 топқа бөлінеді:
баспалық қағаз (баспаханалық, офсеттік, иллюстрациялық, картографиялық, т.б.) – тегістігімен, түсінің ақтығымен ерекшеленеді, баспа бояуы жақсы жұғылады.Тұсқағаздар мен газеттік қағаздар да осы топқа кіреді.
Жазбалық қағаз (жазуға, конверттік, карточкалық, т.б. поштаға арналған қағаздар) – бетінің жылтырлығымен, жақсы желімделгіштігімен және сия сормайтындығымен ерекшеленеді.
Сызба және сурет салу қағазы (сурет салу, сызба сызу қағаздары, сызбалық мөлдір және калькалық), әдетте толтырғышсыз (немесе аздап қосылған) массадан жасалады. Мөлдір болу үшін кейбір сорттары көбірек суланып, жоғары қысыммен каландрленеді. Электр оқшаулағыш қағаздың (конденсаторлық, кабельдік, телефондық, оқшаулағыш-орамдық, т.б.) механикалық беріктігі жоғары әрі жақсы диэлектрлік қасиеттерімен сипатталады.
Сіңіргіш қағаз (сүзгілік, сорғыштық, т.б.) фибра, жарғақ, санитарлық-гигиеналық бұйымдар, т.б. өндіру үшін қолданылады. Бұлар кеуектеу келеді де, сұйықты жақсы сіңіреді.
Аппараттық қағаз (таспалық, перфокарталық, т.б.) өте жоғары механикалық беріктігімен сипатталады. Жарық сезгіш қағаз фотографиялық және жарықпен көшіруге қажетті, т.б. қағаз жасауға пайдаланылады.
Көшірмелік қағаз арнайы өңделіп дайындалады.
Орамдық қағаз тағамдық және өнеркәсіптік бұйымдарды орауға, бууға, т.б. пайдаланылады. Бұлар берік талшықты материалдардан және өндіріс қалдықтарынан жасалады.
Өнеркәсіптік-техникалық қағазпатрон, зімпара, диффузор жасауға, жіпке қосуға, дыбыс жазуға қолданылады. Қағаз массасын дайындау бірнеше сатыдан өтеді: талшықты материалдарды ұнтақтау, талшық түріне орай құрам дайындау, массаны бояу, желімдік ерітінді және үстемелер даярлау, т.б.
Талшықты материалдарды ұнтақтау – қағаз өндірісіндегі басты операцияның бірі. Ол үздікті не үздіксіз істейтін аппараттармен жүргізіледі. Ұнтақталған талшық суспензиясына қажетті қосымша заттар қосылып, қағаз массасы тиісті мөлшерге дейін сумен сұйытылады да, аппараттарда тазаланып, қағаз машинасына жіберіледі.
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
Үлгі ретіндекорсету:
1.Сүттіңқорабын алып
2. Үшқорапты әр түрлі биіктікте түзеу қию қажет. Ал қалған үш қорап болса, қиғашкесіледі.
2. Қораптың сыртынтүрлі- түсті қағазбен қаптап, желімдеу.
Бір- біріне желімдеп, дайын қалам салғышқа қалам, сызғыш,қарындаш, өшіргіш салып қою.
2- бөлім. «Жеті рет өлшеп, бір рет кес ».
1. Жұмбақ жасыру.
Екі семсер айқасқан
Отқа- текте шайқасқан. ( қайшы )
- Оқушылардың қайшымен жұмыс жасаудың қауіпсіздікережелерін естеріне салу, оны жұмыс барысында қадағалап отыру.
Қатырма қағаздан құстарға жем салатын қораптың қабырғасын аласа, ішін кеңдеу етіп жасайды. Қалам салғышқа қалам, қарындаштарымызды саламыз. Сонда олар әр жерде шашылып қалмайды, әрі жоғалмайды. Біз қалам салғышты адам бейнесіне келтіріп құрастырамыз.
Пысықтау:
1. Қораптың қабырғаларын бір-біріне желіммен бекітіп, құрастырамыз. Қораптың түбі мен қабырғаларын бір-біріне бекіту үшін қатырма қағаздың жиегіне желім жағып, оны қабырғаларына жапсырамыз. Қалам салғыш құрастыру үшін қатырма қағаздан 11 см х 12 см етіп қалып үлгі дайындаймыз.
2. Қалып үлгіні қағаздың бетіне қойып, белгі саламыз. Қағаз шетін желім жағу үшін артықтау аламыз.
3. Қатырма қағазды цилиндр пішінді етіп бүктеп, желімдейміз.
4. Қатырма қағаздан бас киімін жасаймыз. Ол үшін бас киім дайындамасын конус тәріздес етіп қиып, екі жағын бір-біріне жалғап жапсырамыз.
5. Түрлі-түсті қарындашпен адам бейнелі қалам салғыштың көзін, аузын салып, киімін көркемдейміз. Одан кейін бас киімін кигіземіз. Қалам салғыштың аяғын желімдеп бекітеміз. ә) оқулықпен жұмыс.
Сергіту сәті
Оң қолымда бес саусақ
Сол қолымда бес саусақ
Бесті беске қосайық
Қатты-қатты соғайық.
Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс
« Ойлан жауап қайтар».
- Мінебалалар сүт қорабынан қалам салғыш жасадық.
- Ендіжұмбақбай атанын аулына келдік. Ол кісі сендерге жұмбақ дайындапты.
1. Аяғыбіреу, қолы жоқ,
Шиыр- шиыр жолы көп.
Өзі сөйлей білмейді,
Салған ізі сөйлейді. (қалам)
2. Өзі- артық, сөзі-әріп. (қарындаш)
3. Өшірді, сүртті,
Өзгені құртты,
Өзінде құртты. (өшіргіш)
4. Жылмаң- жылмаңетеді,
Жылмаңдап сайдан өтеді.
Із- міз тастап кетеді. (ине)
5. Кішкенеөзі, мың көзі. (оймақ)
6. Жарқылдаған қосқылыш,
Қолға тисе, жоқ тыныш. (қайшы)
Үй тапсырмасы
Жұмысты аяқтау
Күнделіктеріне жазады
Бағалау
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Парақшаларды толтырады
Кері байланыс
7 - сабақ
Еңбек
Уақыты:
Кабинет:
Абашова Г
Сабақтың атауы
Қатырыма қағаз жолақтарынан тоқылатын бұйымдар
Сілтеме
Еңбек оқулығының әдістемесі
Сабақтың жабдығы
Заттарды көлеміне қарай айыра білуге үйрету. Үлкен – кіші, ұқсас, ұқсас емес деген сөздерді қолдана отырып, ойнату арқылы зейінін, есте сақтауын, ойлауын дамыту. Табиғатқа деген сүйіспеншілік сезімге тәрбиелеу.
Әдіс – тәсілдер: ойын – сабақ, күтпеген сәт, көрсету, түсіндіру, салыстыру, сергіту сәті.
Көрнекіліктер: түрлі түсті жапырақтар, көк, қызыл жолақшалар, түрлі түсті қатырма қағаз жолағы.
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
Топқа бөлу
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Ынтымақтастық атмосферасы
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
Суреттегі бұйым қалай жасалған деп ойлайсыңдар?
Сендердің қолдарыңнан келе ме?
Мағынаны тану
Оқулықтағы тапсырмаларды орындау.
Сұрақтарға жауап беру.
Сергіту сәті
Орманда кірпі келеді,
Саңырауқұлақ тереді.
Кездесті, міне, керегі:
Екеуі қайың астынан.
Біреуі терек қасынан.
Қанша олар болмақ есепте,
Тоқылған салса себетке?
Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс
Өнерлі өрде озар,
Өнерсіз жігіт жер соғар.
Өнерлі өрге жүзер.
Ақыл көпке жеткізер,
Өнер көкке жеткізер.
Өнерліге өлім жоқ.
Өнерлінің қолы алтын,
Өлеңшінің сөз алтын.
Өнерлі бала сүйкімді.
Өнер білсең-өлмейсің.
Өнерлінің өзегі толмас.
Өнер-таусылмас азық.
Жұтамас байлық .
Бай болмасаң бай болма
Өнер, білімге сай бол,
Өнерлі қол бақытқа жол.
Ілім-іштегі нұр,
Өнер сыртқа салынған түр.
Өнер таусылмас азық,
Сарқылмас байлық.
Оқушыларға әр түрлі талшықты маталар, маталардың жіктелуі туралы мағлұмат беру, матаның қоғамдағы маңызы мен ролі туралы түсініктерін кеңейту.
Теориялық білімдерін іс жүзінде шығармашылықпен дамыту, матамен жұмыс істеу барысында, алған білімдерін, дағдыларын нығайту;
Шеберлікке, ұқыптылыққа, талғампаздыққа тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: - маталар түрлері, сызғыш, қайшы, жіп, ине;
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
Топқа бөлу
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Ынтымақтастық атмосферасы
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
Матаның бетінің құрылысы.
Оң жақ
- ашық әрі өрнегі анық Терісжақ
-анық емес, өрнегі өңсіз Мата
мақта-мата өрнегі басылған
- Төсектік маталар
- поплин
- көйлектегі маталар
- гипюр
- гофриленген маталар
- фантазия өрілген кестені еске түсіретін маталар
- спорттық және сырт киімдер тігуге арналған маталар
- ши барқыттар - Көйлек – көнш. арналған маталар
-асхана бұйымдарына арналған маталар
- сәндік маталар
- зығыр және синтетикалық талшық қоспасынан жасалған маталар
-өңделген маталар
- қатырма маталар - Джерси
- панама типтес маталар
-шырша маталар
-пипита типтес ұсақ торлы маталар
-көйлек маталар
-креп
-поплин
-фланель
-габардин
-букле
-твид
-бастон -жібек сатин
-креп-жоржет
-шифон
-чесуча
-атлас
-креп
-парча
-пафта
Мағынаны тану
Мақта – мата маталары: 100% матадан жасалған маталар өте аз шығарылады. Мақта-мата талшықтары көбінесе жасанды жібек және синтетикамен араластырылады.
Төсектік маталар. Жастық тысына, көрпе тыстарға, жаймаларға пайдаланылады.
Поплин жұқа, тығыз мата полотнолық әдіспен өріледі. Көйлектік маталар жіптері әр түрлі өріледі және өңделеді.
Гипюр шілтелерге ұқсас эффектілігімен және өрімдерінің әр түрлілігімен ерекшеленеді.
Гофриленген маталар - өте сәнді, әртүрлі киімдер жасау үшін қолданылады.
Фантазиялық өрілген, кестені еске түсіретін маталарды модификацияланған вискоздық талшықтан жасайды.
Спорттық және сырт киімдер тігуге арналған маталармақтаның элан қосылған қоспасынан жасалады.
Ши барқыттар әйел мен бала киімдерін, сондай-ақ ерлердің жұмыс көйлегі мен костюмын тігуге пайдаланылады.
Зығыр маталар. Зығыр маталардың беттік тығыздығы үлкен әрі қалың, қатты, берік және созылғыштығы төмен болады.
Асхана бұйымдарына арналған маталар (дастархан, қол сүрткіш) ақ сұр, айшықты, жаккардты болуы мүмкін.
Сәндік маталар жаккардты, айшықты болады.
Зығыр мен синтетикалық талшықтардың қоспасынан жасалған маталар сырт киімдер мен блузкалар тігуге қолданылады. Өңделген маталар өте берік.
Қатырма маталарын вискоздық талшықтар қосылған зығырдан жасайды.
Жүн, жартылай жүн және аралас материалдар.
Мұндай материалдарды 100%-дық жүннен, синтетикалық немесе жасанды талшықтардан, сондай-ақ жүн мен басқа да талшықтардың қоспасынан жасайды.
Джерси – трикотаж мата.
Панама типтес маталар полотнолық әдіспен өріледі немесе бірнеше жіптің негізінде екі немесе бірнеше жіпті өру арқылы алады.
Шырша матасы - өте қалың, сондықтан сырт киімдер тігуге пайдаланылады.
Пипита типіндегі ұсақ торлы маталар түстері қарбалас жіптердің тік немесе крест сияқты өрілуінен жасалады.
Кашемир – көйлектер үшін жұқа, жұмсақ, бір түстес немесе айшықты, пальто үшін неғұрлым берік, жұмсақ, бір түстес болып келеді.
Креп – жұқа, ауыр мата, үсті аздап түйіршіктелген болып келеді.
Поплин – жұқа, мықты мата.
Фланель – жүнді, диагональді, сирек полотнолық әдіспен өрілген мата.
Габардин – түтілген жүннің жоғары сортынан жасалады.
Букле – үсті түйінделген қалың мата.
Твид – бір түстес немесе өрнекті мата.
Бастон – бір түстес жоғары сапалы костюмдік мата.
Табиғи жібек маталар.
Жібек сәтен – жасанды талшықтардан жасалады, жылтыр болады және табиғи жібек сияқты болып көрінеді.
Креп-жоржет – бұл полотнолық әдіспен өрілген қатты ширатылып, иірілген жіппен жасалған мата бір түсті немесе айшықты болып келеді.
Шифон – табиғи, жасанды немесе синтетикалық жібектен жасалады.
Чесуча – полотнолық әдіспен өрілген тығыз мата.
Тафта – таза немесе жасанды жібектен жасалған мата.
Атлас – тығыз, жылтыр мата.
Креп – полотнолық әдіспен тоқылған беті түйіршікті мата.
Парча – алтын немесе күміс жіптермен тоқылған жаккардты мата.
Сергіту сәті
Оң қолымда бес саусақ
Сол қолымда бес саусақ
Бесті беске қосайық
Қатты-қатты соғайық.
Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс
Матадан бұйымдар жасайық:
Үй тапсырмасы
Жұмысты аяқтау
Күнделіктеріне жазады
Бағалау
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Парақшаларды толтырады
Кері байланыс
9 - сабақ
Еңбек
Уақыты:
Кабинет:
Абашова Г
Сабақтың атауы
Қол тігісі түрлері
Сілтеме
Еңбек оқулығының әдістемесі
Сабақтың жабдығы
а)білімділігі: оқушыларға қол тігіс түрлерімен таныстыру, тігуді үйрету, тігістің түрлерін тігуге жаттықтыру;
ә)тәрбиелілігі: ұқыптылыққа, іскерлікке, шыдамдылыққа баулу;
б) дамытушылығы: қол тігіс түрлерін тұрмыста қолдана білуге, тиімді пайдалануға үйрету, қызығушылықтарын дамыту.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, ойын, сарамандық жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: слайд, қол тігіс түрлерінің суреттері
Сабақтың құрал-жабдықтары: ине, жіп, қайшы, мата
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
Топқа бөлу
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Ынтымақтастық атмосферасы
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
й қозғау (жұмбақты шешу)
Кірш – кірш етеді
Ішіне кіріп кетеді
(ине)
Бір тышқанда екі құйрық
(ине мен жіп)
Кіріспе сөз.
Көктеу, жөрмеу, тепшу
Қиғаш сәндік
Ілмек тігіс
Таңдай тігіс, түйін тігі
Қайып тігу, түгу тігіс тышқан із тігіс, шалық торлау.
Мағынаны тану
Қазіргі кезде қолмен іс тігетін тігіншілерді өте сирек кездестіреміз. Өйткені олардың орнын тігін машиналары алмастырады. Алайда бұйымның бөлшектерін уақытша біріктіруге және әшекейлеп, көркемдеу үшін, сондай-ақ тігін машинасымен орындалуы қиын жағдайлар болған кезде қол тігістерді қолданылады. Қол мен іс тігушінің негізгі құралдарына ине, жіп, қайшы, оймақ жатады.
Кез келген бұйым тігу үшін матаның қалыңдығына қарай қол инесі мен жіпті дұрыс таңдау қажет.
Қиғаш сәндік. Бөлшектерді уақытша бекіту үшін қолданады. Тігіс солдан оңға қарай орындалады.
Айқас тігіс. Ине матаның теріс бетінен тік, ал оң бетінен қиғаш шаншылады, ине шаншымның арақашықтықтары 1 мм шамасында болады. Тігіс солдан оңға қарай, келесі тігіс солдан оңға қарай айқасады.
Ілмек тігіс матаның шеті сетінемес үшін және түймелікті торлау үшін қолданады. Тігісті солдан оңға, оңнан солға қарай да орындауға болады. Тігістің арақашықтығы мен биіктігі матаның қалыңдығына байланысты. Бұл тігістің ине шаншымдары тігінен түседі.
5. Сарамандық жұмыс.
Қауіпсіздік ережесі.
Инемен жұмыс жасағанда, инені аузыңа салма.
Ине жерге түсіп кеткенде мұғалімге ескертіп, мұғалімнің көмегімен ал.
Қайшыны досыңа сілкілемей бер.
Тігіс түрлерін матаға орындап, альбомға желімдеу.
Сергіту сәті
Оң қолымда бес саусақ
Сол қолымда бес саусақ
Бесті беске қосайық
Қатты-қатты соғайық.
Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс
Жаңа сабақты бекіту. «Бақытты сәт» ойыны
1-гейм. «Бой сергіту» топтарға 3 сұрақтан беріліп оларды талдауға 3 минут бөлінеді. Топтардың бір өкілі жауап береді.
Тапсырма:
1. Қазіргі кездегі қолмен іс тігетін тігіншілер туралы айту?
2. Қол іс тігушінің негізгі құралдарына нелер жатады?
3. Кез-келген бұйымды тігу үшін нені дұрыс таңдай білу қажет?
4. Тігістің түрлерін ата?
5. Матаның шеті сетінеп кетпес үшін қандай тігіс қолданылады?(ілмек)
6. Бөлшектерді уақытша бекіту үшін қолданылатын тігіс? (қиғаш тігіс)
2-гейм. «Сандықтан шыққан бас қатырғырлар» топ мүшелері сандықтан нөмірлері конфет алып шығады. Мұғалім әр нөмірге жұмбақ немесе сұрақ оқиды. Өз ішінде талқылаған соң, топ капитандары жауап береді.
Тапсырма:
2-нөмір.
Жұмбақ.
Қылыштасты ағайынды екі батыр
Кескілесті екеуі шатыр-шұтыр
Аағайынды екеуінің кескілесі
Тігіншіге пайдасын тигізіп жатыр. (қайшы)
4-нөмір.
Жұмбақ
Жүрген сайын жүйрігім
Қысқартады құйрығын (ине)
3-нөмір.
Мазмұнына қарай мақал-мәтелді жалғастыру.
1. Жіп жіңішке (жерінен) үзіледі
2. Жіптің ұзыны жақсы
Сөздің (қысқасы) жақсы
5-нөмір.
Мазмұнына қарай мақал-мәтелді жалғастыру
1. Тігінші кем істейді
(Үтік) тегістейді
2. үйренгенің (өзіңе) құт
Істегенің еліңе құт
3-гейм. «Көсемдікке ұмтылу» сұрақтарына барлық ойыншылар жауап береді. Ең көп дұрыс жауап берген топ ұтады.
1. Қандай тігіс түрлерін білесің?
2. Іс тігу үшін қандай құралдар қажет?
3. Ине не үшін қажет?
4. Мата түрлерін ата?
5. Қиғаш тігіс қалай орындалады?
Үй тапсырмасы
Тігіс түрлері жөнінде мәліметтер жинақтау
Күнделіктеріне жазады
Бағалау
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Парақшаларды толтырады
Кері байланыс
10 - сабақ
Еңбек
Уақыты:
Кабинет:
Абашова Г
Сабақтың атауы
Ілгек,ілмек,тойтармалы түймелерді қадау
Сілтеме
Еңбек оқулығының әдістемесі
Сабақтың жабдығы
Мақсаты : Оқушыларға ілгек, ілмек, тойтармалы түйме туралы түсінік бере отырып, олардың бір-бірінен айырмашылығын, не үшін қолданатыны туралы айту, матаға қадап үйрету. Ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттыру. Ұқыптылыққа, шеберлікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі: түсіндіру, әңгімелеуКөрнекілігі: түйме, ілгек, ілмектер.Оқушыларға қажетті құрал-жабдықтар: мата қиындылары, қайшы, ине, ілгек, ілмек, тойтармалы түймелер, қарындаш немесе бор.
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
Топқа бөлу
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Ынтымақтастық атмосферасы
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
а) мұғалімнің түсіндірмесі. Ілгек, ілмек,тойтармалы түймелерді киімнің немесе бұйымның екі бөлігін бір-біріне бекіту үшін қолданады. Оларды қадау үшін орналасатын орнын белгілеу қажет, себебі ілгек пен ілмек және тойтармалы түйменің үсті мен асты бір-біріне дәл түсуі тиіс. Ілгек, ілмектің көлемдері ұзын, орташа, қысқа және жуан-жіңішке болады. Сол сияқты тойтармалы түйменің де диаметрі үлкен-кіші, жуан-жіңішке болып келеді. Олар темірден, қазіргі кезде түрлі-түсті пластиктерден де жасалынады. ә)Оқулықпен жұмыс. Іштей, тізбектей оқыту.
Мағынаны тану
Сергіту сәті
Оң қолымда бес саусақ
Сол қолымда бес саусақ
Бесті беске қосайық
Қатты-қатты соғайық.
Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс
Практикалық жұмыс. Қауіпсіздік ережесін сақтау. Жұмыстың орындалу реті:
1. Бір түсті орташа қалыңдықтағы матадан ұзындығы 15 см, ені 10 см екі қиынды дайындап аламыз.
3. Мата қиындысының біріне ілгек пен ілмекті қадаймыз. Екінші мата қиындысына тойтармалы түйменің үстіңгі бөлігі мен астыңғы бөлігін тігеміз. Оларды ілгенде ілгек пен ілмек, тойтармалы түйме бір-біріне сәйкес келуі керек.
Білімділік: Халықтың қолөнерінің бірі кестелеу, көркем тігістері, қолөнері туралы ұғымды қалыптастыру, білімдерін кеңейту.
Дамытушылық: Кесте тігістерінің орындалу әдіс - тәсілдерін меңгерту, қол икемділігін дамыту.
Тәрбиелік: Қолөнерді үйрету арқылы атадан қалған салт – дәстүрімізді құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ.
Сабақтың түрі: сарамандық.
Сабақтың әдісі: зерттеу, түсіндірмелі, сұрақ - жауап.
Пәнаралық байланыс: математика, бейнелеу, сызу.
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
Топқа бөлу
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Ынтымақтастық атмосферасы
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
Мағынаны тану
Жіппен суреттеу өнері алғашқыда Англияда пайда болады. Ағылшын тоқымашылары жіп қиылыстарының өзгеше тәсілін тапты. Олар тақтайға шеге қадап шартты кезекпен оған жіптерді керетін. Нәтижесінде үйге пайдаланатын әсем көрнекті бейнеленген бұйымдар пайда болды. Қазіргі таңда осы тәсіл арқылы мерекелік ашық хаттар, сәнді бұйымдар, мұқабалар сәнді өрнектеліп, әшекейленіп салынатын өрнектер, киім элементтерін безендіруге болады.
Изонить тәсілімен суреттемелер, бейнелеу тағы көптеген заттар жасауға болады. Бұл тәсіл қиын болмағанымен, жасаушы адамнан ұқыптылықты, икемділікті, шыдамдылықты талап етеді.
Егер бейне тақта үстінде жасалатын болса оған шаблон қажет болады, жұмыс суреті, парақтың ортасынан өтетін ара қашықтықтары тең тіке сызықтар. Шаблоннан басқа суреттің көшірмесі қажет. Ол үшін суреттің түп нұсқасына кальканы степлермен қыстырып, тек нүктелерін белгілеу керек. Калька нормасына кәдімгі парақты пайдаланып, көшірме қағазы арқылы нүктелерді белгілейді. Нүктелерді қағаздан қағазға жарық арқылы да түсіруге болады.
Мулине жіптерін де пайдалануға болады. Жіптерді ұзарту үшін екі тәсіл бар:
Бейненің теріс жағына жіпті түйіндеп жанасын енгізу керек.
Алдынғы жіпке дейінгі жіпті жалғап жұмысты жалғастыра беруге болады.
Сергіту сәті
Оң қолымда бес саусақ
Сол қолымда бес саусақ
Бесті беске қосайық
Қатты-қатты соғайық.
Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс
Дайындық жаттығулар:
1. Бұрышты толтыру:
а) қалың қағаздың теріс жағына кез - келген бұрыш сызыңыз;
ә) бұрыштың әрбір бетін 6 - ға, бәрін 12 - ге тең бөлікке бөліңіз;
б) табылған әр нүктенің шыңынан бастап рет санын қойыңыз. Бұрыш шыңын “0” деп белгілеңіз
в) инеге жіп өткізіңіз;
г) бұрышты көрсетілген сызбамен (схема) толтырыңыз;
2. Дөңгелек айнасын толтыру:
А) радиусы 50м дөңгелекті сызыңыз;
ә) сол айнаны тең 12 бөлікке бөліңіз;
б) барлық нүктелерді шұқи белгілеңіз;
в) ине жіпті өткізіңіз;
г) айналаны көрсетілген сызбамен (схема) толтырыңыз.
Үй тапсырмасы
Жұмысты аяқтау
Күнделіктеріне жазады
Бағалау
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Парақшаларды толтырады
Кері байланыс
12- сабақ
Еңбек
Уақыты:
Кабинет:
Абашова Г
Сабақтың атауы
Бұйымдарды жіппен әшекейлеуге қажетті құрал-жабдықтар
Сілтеме
Еңбек оқулығының әдістемесі
Сабақтың жабдығы
Мақсаты:Оқушыларды жіптен алқа жасауға үйрету. Ақыл-ойын, қиялын дамыту. Шеберлікке тәрбиелеу.
Сабақтың типі: аралас сабақ Әдісі:сұрақ-жауап, түсіндіру Көрнекілігі: әр түрлі алқалар.
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
Топқа бөлу
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Ынтымақтастық атмосферасы
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
Жіптен алқа жасау
а) мұғалімнің түсіндірмесі.
Әшекейлеп жасалған алқа – адам көркі. Шеберлер алқаны алтыннан, күмістен, табиғи материалдан жасайды. Сонымен қатар күнделікті кездесетін материалдардан да алқа жасауға болады. Оған машина жібінің жуандауы немесе жібек жіп, майда моншақ, пластмасса сақиналар және ине қажет.
Мағынаны тану
1.Оқулықпен жұмыс .Іштей, тізбектей оқыту. 2.Сұрақ-жауап
3.Практикалық жұмыс. Жұмыстың орындалу реті:
1.Жіпті инеге сабақтап, онымен сақиналарды ілмектеп байлаймыз.
2.Дайын болған сақиналар бір-бірімен моншақ арқылы біріктіріледі.
3.Бірдей үш сақинаны моншақпен әшекейлеп, бау тағып, оларды алқаға байлаймыз.
4.Техника қауіпсіздігін сақтау.
Сергіту сәті
Оң қолымда бес саусақ
Сол қолымда бес саусақ
Бесті беске қосайық
Қатты-қатты соғайық.
Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс
Қазақ зергерлері негізінен әйелдердің сәндік әшекей заттарын (сырға, білезік, жүзік, сақина, шолпы, алқа, қатырма, шашбау, т.б.), ұсталары – батырлардың қару-жарақтарын (айбалта, көксүңгі, алдаспан, дулыға, кісе, қорамсақ, садақ, шоқпар), шеберлері – үй іші мүліктерін (кебеже, жүк аяқ, ағаш төсек, асадал, адалбақан, зерлі аяқ), аңшылық жабдықтар (томаға, тұғыр, балдақ, оқшантай), музыка аспаптарын (асатаяқ, қобыз, домбыра, сыбызғы, дауылпаз, сазсырнай) әсем жасай білген.
Үй тапсырмасы
Алқа жасау
Күнделіктеріне жазады
Бағалау
Оқушылардың еңбегін салыстыра отырып, бағалау.
Парақшаларды толтырады
Кері байланыс
13 - сабақ
Еңбек
Уақыты:
Кабинет:
Абашова Г
Сабақтың атауы
Жұсақ ойыншықтар тігу
Сілтеме
Еңбек оқулығының әдістемесі
Сабақтың жабдығы
Білімділік: оқушыларға қалдық матадан жұмсақ ойыншықтың пішу технологиясы туралы түсінік беру.
Дамытушылық: оқушыларды бейімді еңбекке баулып, қолөнер түрін терең меңгере отырып, үлгі бойынша жұмыс істей білуге, ой - өрісін кеңейту, эстетикалық талғамдарын дамыту.
Тәрбиелік: өз бетімен жұмыс жасауға, еңбек мәдениетіне, ұқыптылыққа, іскерлікке, үнемділікке тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сарамандық жұмыс, сөзжұмбақ шешу.
Сабақтық көрнекілігі: дайын жұмсақ ойыншықтар, үлгілер сызбасы, нұсқау картасы.
Құрал – жабдықтар: мата, қайшы, ине, қатты қағаз.
Жалпы мақсаттар
Оқыту нәтижесі
Топқа бөлу
Сыныпты жыл мезгілдеріне қарай төрт топқа бөлу. Күз айында туылғандар 1 - топ, қыс айында дүниеге келгендер 2 - топ, көктем айындағылар 3 - топ, жаз айындағылар 4 - топ болып бөлінеді.
Ынтымақтастық атмосферасы
Оқушылар шеңбер жасап тұрады. Мұғалім келесі оқушыға үлкен жүректі ұсынып тұрып,бүгінгі күніне сәттілік тілейді. Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.
Оқушылар мұғаліммен қосылып тақпақты айтады
Қызығушылықты ояту
Оқушыларға сөзжұмбақ қою арқылы сабағымды бастаймын.
1. Бұйымды пішуге арналған зат.
2. Матаны неден жасайды?
3. Белден төмен киілетін қыздар киімі.
4. Үй жиһаздарына арналған ұлттық бұйым.
5. Қыздардың әшекей бұйымы.
6. Үлгіні матадағы қай жіптің үстіне салу керек?
7. Негізгі жіп матада қалай орналасқан?
Мағынаны тану
Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы «Қалдық матадан жұмсақ ойыншық тігу» Қалдық матадан жасалатын жұмсақ ойыншықтар балалардың ойнауына арналады. «Өнерлінің алтыны қолында, байлығы жатыр жолында»- деген, ойыншық пішу үшін тұтынуға жарамсыз деген киімдерді, мата қиындыларын қолдануға болады.
XIX - XX ғасыр ойыншықтар тарихындағы ерекше кезең. Әр халықтың ойыншықтарының өзіндік өрнектері, яғни әр ұлтқа тән нақыштары болған.
Ойыншық дегеніміз не? Бұл сұраққа «ойыншық деген балалар ойнау үшін жасалған зат» деп жауап беруге болады. Әйткенмен, ойыншықтар балалар әлеміне, тіпті үлкендер әлеміне де тән зат. Демек, ойыншық ежелден келе жатқан қол өнердің бір түрі. Белгілі суретші Н. Д. Бартрам «Ойыншық – өмір айнасы» деген.
Ерте замандағы ойыншықтың бір түріне қуыршақ жатады. Ең көне египет қуыршақтарына төрт мың жыл толған. Сол сияқты ежелгі Грек пен Римде де қуыршақтардың көптеген түрлері табылған. Жұмсақ ойыншықтар көбіне піл, қоян, аю т. б жан-жануарларды тігуге болады. Қолдан тігілген ойыншық кімді де қызықтырмай қоймайды. Сондықтан үлгі сызбасын қағазға түсіру арқылы қалдық матадан жұмсақ ойыншық жасаймыз.
IV. Сарамандық жұмыс.
Сарамандық жұмысты бастамас бұрын қауіпсіздік ережелерін еске түсіріп қайталаймыз. Инемен, қайшымен жұмыс кезіндегі қауіпсіздік ережелері:
• Қайшы өткір болу керек.
• Қайшының жүзін жабық түрге келтіріп, партамыздың оң жағына қоямыз.
• Қайшыны ұсынар кезде сабымен ұсын.
• Инені арнайы жастықшаға шаншы, өйткені инені жоғалудан сақтайды, егерде инені жоғатып алсаң мұғалімге ескертіп тауып ал.
• Инемен тіккенде аузыңа салма, киімге қадама.
• Сынған инені жерге тастама, ешкімді зақымдамайтын жерге таста.
• мата, былғары, тағы басқа жұмсақ материал қалдықтары, фурнитура - түймелер, ілгектер, ойыншықтың көзін, мұрнын салу үшін қолданылатын арнайы фурнитуралар, инелер (ойыншықтың көлеміне байланысты), қайшылар, біз, түймелер, картон (фурнитураны монтаждауға).
• тігінге арналған бор, сызғыш, үшбұрыш, метр, жіп, мақта, синтепон, паралон т. б.
Оқушыларға дайын үлгіні таратамын. Содан кейін үлгіні қалдық матаға салып жекеленген дене мүшелерін қиыңдар. Осылайша әрбір дене мүшені даярлап аламыз, тігеміз.
Сергіту сәті
Оң қолымда бес саусақ
Сол қолымда бес саусақ
Бесті беске қосайық
Қатты-қатты соғайық.
Оқушылар денелерін жатықтырады
Ой толғаныс
1. Қалдық матадан жұмсақ ойыншық тігу үшін қандай материал қажет?
2. Негізгі әшекейлік бөліктерін қалай дайындаймыз?
3. Үлгідегі бөлшектерді қалай біріктіреміз?
4. Жасалған жұмсақ ойыншықты не мақсатқа пайдаланамыз?
5. Техникалық қауіпсіздік ережесі сақталды ма?
6. Пішу барысында матаның қай бетін қолдандыңдар?
7. Бүгінгі сабақтан қандай әсер алдыңдар?
