Сабақтың көрнекілігі: тірек-сызба, Сабақтың пәнаралық байланысы: Химия
жүктеу/скачать 3,68 Mb.
|
| §16.
1. Берілген кестені толтырындар.
2. Сөйлемдерді толыктырыңдар. А. Митохондрияны Р.Келликер алғаш зерттеп _________ деп атады. Р.Альтман оны___________, К.Бенда _________деп атады. ә. Ішкі мембранада___________ молекуласы жөне______________ түрлері синтезделеді. 10-сынып. 2.10.2009. Сабақтың тақырыбы: Сабақтың мақсаты: 1.Оқушыларды пластидтердің құрылысымен атқаратын қызметтерімен таныстыру 2. Жасуша құрылысын ғылыми тұрғыда негіздей алу қабілетін дамыту. 3  , .Оқушыларды ғылымқұштарлыққа, адамгершілікке тәрбиелеу
Сабақтың типі:Жаңа с абақ Сабақтың түрі: ақпараттық Сабақтың әдісі: интерактивті, сұбхат, баяндау. Сабақтың пән аралық байланысы: математика Сабақтың көрнекілігі: Сызбалар. Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі. ІІ. Жаңа сабақты түсіндіру. ІІІ. Бекіту. ІV. Үйге тапсырма беру. V. Үй тапсырмасын сұрау І  . Амандасу. Сабаққа әзірлеу. Түгелдеу, Сабақ мақсатымен таныстыру.
ІІ.§17. Мембранасыз органоидтер Р  ибосома. Рибосома нәруыз биосинтезін жүзеге асыратьш органоид екені белгілі. 180 000 есе үлкейтіп көрсететін электрондык микроскоп аркылы рибосоманың жүмыртка пішінді. Ол, негізінен, кіші және үлкен екі бөліктен тұрады. Орташа диаметрі —15,0—35,0 нм. Рибосоманың екі түрі бар: эукариоттық жене прокариоттык. Эукариоттык рибосоманың жалпы елшемі — 80 S, кіші бөлігінікі — 40 S, үлкен бөлігі — 60 S, ал прокариоттык түрі керісінше, 70 S-тан 30 S-ке дейін ауытқып отырады (Сведберг өлшемі). Митохондрияның және хлоропластың рибосомаларының өлшемдері 50 S — 70 S аралығында болады. Рибосомалардың саны жасушаның түріне жөне нөруыз биосинтезіне карай өзгеріп отырады. Мысалы, бактерия жасушаларындағы рибосоманың орташа саны — 104—105. Бір нәруыз молекуласынын синтезіне бірнеше рибосома қатысады, оны полисома деп атайды.Рибосомалардың кұрамына рРНҚ (50 — 60%) және нәруыздар кіреді.
Н  егізінен, рибосомалар мен рРНҚ ядрошьщта синтезделеді.
36-сурет. Полисома Р  ибосоманың кұрамына кіретін нөруыздар алуан түрлі болады. Прокариоттық рибосомада, шамамен — 55, ал эука-риоттык рибосомада 100-ге жуық нәруыз кездеседі. Рибосоманың негізгі қызметі — нәруыз молекуласын синтездеу. Оның кіші бөлігінде трансляция (көшіріп аудару) процесі жүреді, ал үлкен бөлігінде аминқышқылдары жинакталып, нәруыз молекуласы түзіледі .Эндоплазмалык тордың мембранасындағы рибосомалар бірігіп полирибосома (полисома) құрайды да, жасуша тіршілігіне қажетті нәруызды ғана синтездейді. Ал митохондрия мен хлоропластағы рибосомалар олардың құрылыс қызметтерін аткаратын нөруыздарды синтездейді. Сол сиякды рибосомадағы ферменттер, магний, кальций түздары мен азот, фосфор, темір және мыс элементтері жасушадағы зат алмасу процестеріне қатысады.
жүктеу/скачать 3,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|