Сабақтың тақырыбы : Халық ауыз әдебиеті


Асыл сөздердің жалғасын тап



бет6/15
Дата13.11.2016
өлшемі2,38 Mb.
#1677
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15

Асыл сөздердің жалғасын тап.

Жұмысы жоқтық

Тамағы тоқтық

---------------------- (Аздырар адам баласын)


Үш-ақ нәрсе адамның қасиеті

------------------------------------- (Ыстық қайрат,нұрлы ақыл,жылы жүрек)


Ғылымды іздеп,

Дүниені көздеп

--------------------- (Екі жаққа үңілдім)
Қайратсыз ашу – тұл

Тұрлаусыз ғашық – тұл

------------------------------- (Шәкіртсіз ғалым - тұл)
Әуелде бір суық мұз – ақыл зерек

------------------------------------------- (Жылатқан тұла бойды ыстық жүрек)


Досы жоқпен сырлас

-------------------------- (Досы көппен сыйлас)


Өмірдің алды – ыстық,арты – суық,

--------------------------------------- (Алда – ойын,артқы жағы мұңға жуық)


Ақылмен ойлап білген сөз

Бойыңа жұқпай сырғанар. (Ынталы жүрек сезген сөз------------------------ Бір тамырды қуалар)


Шығармашылық жұмыс
1.Абайдың атын басқаша өзгерт.
а) «Жасымда ғылым бар деп ескермедім»

ә) «Ғылым таппай мақтанба»

б) «Өлең – сөздің патшасы,сөз сарасы».
2.Абай өлеңдерінің жалғасын тап. (Ойдан өзі шығару керек)
-------------------------- Пайда ойлама,ар ойла,

-------------------------- Талап қыл артық білуге.

Ұстаздық еткен жалықпас, --------------------------

Үйретуден балаға. --------------------------


Сабақты қорыту.

Білімдерін бағалау.

Үй тапсырмасын беру. Шығарма ( «Жас ұрпақ үшін Абай мұрасының өнегелік тәрбиесі»).

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 9



Сабақтың тақырыбы: А.Құнанбаевтың өлеңдері

Сабақтың мақсаты:

а) Абайдың шығармашылығы туралы түсінік беру, өлеңдерінің мазмұнын игерту,мәнерлеп оқу дағдыларын қалыптастыру;

ә) Оқушылардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне ықпал жасау,ойлау шеберлігін,сөйлеу мәдениетін жетілдіру;

б) оқушылардың көркемөнер дүниесіне сүйіспеншілігін арттыру,әдемілікті түйсінуге,туған жердің табиғатына қамқорлық жасау.



Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,талдау,баяндау, топтастыру

Сабақтың көрнекілігі:, ақын портреті,суреттер т.б.

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі,бейнелеу,сөз өнері

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.



ә) Үй тапсырмасын пысықтау:

Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын.



б) Жаңа сабақты түсіндіру:

А. Құнанбайұлының алдына қойған мақсаты қараңғы қазақтың көзін ашу,көңілін ояту оларды мәдениетті елдердің қатарына қосу еді. Осы мақсатпен ол оқушыларды оқу-білімге шақырған «Ғылым таппай мақтанба» өлеңі еді.



Хронологиялық таблицамен жұмыс:

өлеңдері

Қара сөзі

поэмалары

күйі

176 өлеңі бар

45 қара сөзі бар

«Ескендір»

«Масғұт»


«Әзімнің әңгімесі»

«Май түні»

«Тор жорға»

«Абай желдірмесі»


Топпен жұмыс:

Талап еңбек өсек өтірік





Терең ой мақтан

қанағат


рақым еріншек бекер мал шашпақ
Кітаппен жұмыс: Оқушыларға өлеңдерін мәнерлеп, нақышына келтіре оқыту.

Білімді бекіту: Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

  1. Абайдың табиғат лирикасының ерекшелігі неде?

  2. Абай жырларындағы ғылым мен білім туралы ойларына байланысты не айта аласыңдар?

  3. «Жігіттер ,ойын –арзан, күлкі-қымбат» -дегенде,нені мегзейді?

Білімді бағалау : Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : Абайдың өлеңін жаттау.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 9



Сабақтың тақырыбы: Абайдың қара сөздері

Сабақтың мақсаты: білімділік – Абайдың жас ұрпаққа өмір сүруді үйрету туралы нақыл сөздерін өлеңдерімен салыстыра отырып оқытып оқушы бойына дарыту,өлең мен қарасөздерінің мазмұн бірлігін,сабақтастығын түсіндіру;

дамытушылық - әр оқушының өзіндік ой-қиялына ерік беріп,өзінше ой қорытуға,ой түюге баулу,шығармашылық жұмысқа жұмылдыру арқылы таным-түсініктерін дамыту;

тәрбиелік – ақынның өлеңдері мен қарасөздерін салыстыра отырып оқушыларды адами қасиеттерге баулу,ойшыл көтерген проблемалар тағылымынан үлгі-өнеге алып,оқушының азаматтық бейнесін қалыптастыру.

Көрнекілігі: тақтада «Даналықты іздесең,Абайды оқы,ерінбе» деген эпиграф және Абайдың портреті,қанатты сөздер жазылған плакаттар,үлестірмелі карточкалар, буклет,журналдар.

Сабақтың өту әдісі: баяндау,сұрақ-жауап,талдау,шығармашылық жұмыс.

Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру кезеңі. Бірінші тақтадағы эпиграфты оқып,бүгінгі сабақтың ерекшелігі туралы,яғни Абай өлеңдері мен қарасөздерінен даналықты тере отырып талдау жүргізілетіні айтылады.Ол үшін өтілген материалды қайталай отырып еске түсіру керектігі айтылады.

ІІ.Өтілген материалды қайталау. Балалар,біз бүгінгі сабағымызды халқымыздың дана да дара ұлдарының бірі Абай Құнанбайұлына арнамақпыз.Жыр алыбы Жамбыл Абай суретін көргенде:

Мына тұрған Абайдың суреті ме,

Өлең сөздің ұқсаған құдіретіне.

Ақыл,қайрат,білімді тең ұстаған

Өр Абайдың төтеген кім бетіне, - деп айтқан екен.Абай туралы білетінімізді ортаға сап,өлеңдерін жатқа оқып,терең ой салар қарасөздеріне үңілейік.


  1. Абай кім? Ол қай жерде туған? Қай жерде оқыған?Абайдың әкесі кім,ол қандай адам болған?Абай ертегі,жырларды кімдерден тыңдап өсті?Абай өлең жазумен ғана шұғылданды ма? т.б.

  2. Абайдң қандай өлеңдерін білеміз?Сол өлеңдерді мәнерлеп жатқа айтып көрейік.

ІІІ. Жаңа сабақ ғылым,білімге шақырған өлеңін талдаудан басталады. «Ғылым таппай мақтанба» өлеңінде неге асық болу,неден қашық болу керек екендігін санамалап көрсетелік» дей отырып,қарасөздерімен салыстыра отырып талдау.

1. Талап – 44-қарасөзі 2. Еңбек – 2-қарасөзі 3. Терең ой – 9-қарасөзі 4. Қанағат – 10-қарасөзі 5. Рахым – 17-қарасөзі.

- Міне,бұл бесеуі адамның асық болатын,үйренетін бес асыл іс екенін Абай ата өлеңінде көрсетсе,өзінің қарасөздерінде ой түйіндеп осылар туралы тағы да айтып өтеді.Ал кәнеки осыларға көз жүгіртелік.

44,2,9,10,17-қарасөздерін оқушылар кезектесе оқып,түйінін ашып,өз ойларын айтады.

Дәл осылайша адам баласының аулақ жүретін бес дұшпанын санамалап,оны қарасөздердегі айтылатын ой-түйіндермен жалғастырып талдайды.

Өсек пен өтірік – 2-қарасөзі,мақтаншақ – 38-қарасөзі,еріншек – 38-қарасөзі.

Қарасөздері мен өлеңдегі өмір сүруді үйрететін нақыл сөздердің тәрбиелік мәнін оқушылар өз ойларын айта отырып ашқаннан кейін шығармашылық жұмысқа жұмылдырылады. «Атадан ұл туса игі» тақырыбында ой-толғаныс (эссе) жазғызу.Абайға еліктеп қарасөз жазуларына да болады.

IV. Қорытынды. – Балалар,Абай атамыздың асыл сөздерін,өлеңдерін оқи отырып бүгінгі сабақта не үйрендік?Абайды біз кім дейміз?

Осы сұрақ бойынша оқушылар дәптерлеріне топтастыру жүргізіп жазады.

Абай:ұлы ақын,ғалым,философ,көркем әдебиеттің темірқазығы т.б.

V.Білімдерін бағалау.

VI. Үй тапсырмасы: 17-қарасөзін оқу,үзіндіні жаттау,9,10-қарасөздерін қосымша оқу.

«Адамның бекер мал шашпағы» жайында Абай атаға еліктеп қарасөз жазып келу.


Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 9

Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбайұлы

Ұлы суреткер

Сабақтың мақсаты:

а) А.Құнанбайұлының шығармашылығынан мәлімет бере отырып, білімдерін жүйелеу,жинақтау және шығармашылық жұмыстар арқылы Абайды жан-жақты таныту;

ә) оқушыларды адамгершілікке,имандылыққа,асыл қасиеттерге тәрбиелеу;

б) мәнерлі сөйлеуге дағдыландыру, ой-өрісін,ойлау қабілетін,шығармашылық ізденісін дамыту;



Сабақтың түрі: қайталау сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,талдау,іздену т.б

Сабақтың көрнекілігі: сызбалары,кестелері, дидактикалық материалдар т.б

Пәнаралық байланыс: тарих

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.



ә) Үй тапсырмасын пысықтау:

Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.



б) Жаңа сабақты түсіндіру:

Ақынның өмірі

І деңгей /міндетті деңгей/

1. Абайдың әкесі кім?

А) Өскенбай В) Ырғызбай С) Кененбай Д) Құнанбай

2. Абай қай жылдары өмір сүрді?

А) 1845-1904 В) 1845-1905 С) 1846-1905 Д) 1946-1906

3. Семейдегі алғашқы сабақ берген молдасы кім?

А) Әбдіжаппар В) Ғабулжаппар С) Ахмет-Риза Д) Әбдірахман

4. Абай болыс блды ма?

А) Жоқ В) Иә С) мүлдем Д) ешқашан

5. Абайдың рухани ізбасары,әлем әдебиетінің классигі, «Абай жолы» роман-эпопеясының авторы кім?

А) М.Жұмабаев В) С.Сейфуллин С) М.Әуезов Д) І.Жансүгіров

6. Сөзжұмбақты шешіңдер.







1







А
















2













Б






















3

А













4

Й
















1) Құнанбайдың Абайға еркелетіп қойған аты? /қарашұнақ/

2) Абайдың үлкен әкесі,атақты би /Өскенбай/

3) Абай қай айда туды? /тамыз/

4) Абайдың әйелі. /Әйгерім/

ІІ деңгей /алгаритімдік деңгей/

1.Абайдың шын аты кім?

А) Абай В) Телғара С) Ибраһим Д) Ибрағали

2. Әкесі Абайды неше жасында оқуға берді?

А) 9 В) 10 С) 11 Д)12

3. «Кәрі әже» ауылдың кімге қойған аты?

А) Ділдаға В) Зереге С) анасы Д) немересі

4. Ұлжан Абайға кім болып келеді?

А) әжесі В) қызы С) анасы Д) немересі

5. Абай қай рудан шықты?

А) Арғын В) Тобықты С) Шекті Д) Найман

6.Абай кім?







ІІІ деңгей /эврестикалық деңгей/

  1. Абайдың Ұлжаннан туған ағасы кім?

А) Құдайберді В) Тәңірберді С) Оспан Д) Ысқақ

2. Абайдың ең алғашқы өлеңдер жинағы қай жылы жарық көрді?

А) 1907 В) 1908 С) 1909 Д) 1910

3. Абайдың дүниеге көзқарасының қалыптасуына игі әсер еткен революционер-деомакрат кім?

А) Крылов В) Лермантов С) Пушкин Д) Михаэлис

4. Абайдың сүйген жары Әйгерімнің азан шақырып қойған есімі кім?

А) шырын В) Шынар С) Шүкіман Д) Шырайлы

5. Құнанбайдың замандас құрдасы Тана мырзаның мешіт салдырған жерін анықтаңыз.

А) Үржар В) Семей С) Көкпекті Д) Алматы

6.Абайдың қандай ақын шәкірттерін білесіңдер?



IV деңгей /шығармашылық деңгей/

Кестені толтырыңдар.

Абай шығармаларын Мұхтар Әуезов

5 түрге жіктейді



Абай шығармаларын сен неше түрге бөлер едің?

  1. Абайдың жас шағындағы өлеңдері

  2. Абайдың лирикасы

  3. Абайдың поэмалары.

  4. Абайдың аудармалары

  5. Абайдың қара сөздері





Білімді бекіту: Өтілген тақырыпқа байланысты бірнеше сұрақтар қоямын. Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.

Білімді бағалау: Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.

Үйге тапсырма: «Сүйемін мен Абайдың өлеңдерін» тақырыбында өлең шығару немесе ой толғау.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 9


Сабақтың тақырыбы: Шығарма

Сабақтың мақсаты:

а) логикалық ойлау қабілеттерінөмірге деген көз қарасын дамыту. Шығармашылық белсенділіктерін шыңдау;

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың ойлау қабілеттерін,ауызша және жазбаша пікір айту дағдыларын қалыптастыру;



Сабақтың түрі: қайталау сабағы

Сабақтың әдісі: шығармашылық ізденіс т.б

Сабақтың көрнекілігі:, кітаптар т.б

Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ тілі

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.


б) Жаңа сабақты түсіндіру:

Шығармаға жоспар жасауға және ол бойынша жазуға үйрету.

Жоспар--өте күрделі жұмыс. Ол бүкіл шығарма жазуға тиісті тақырыпты,туындыны,оның идеясын ,құрылысын және мазмұнын толық қамтитындай етіп жасалуы тиіс.Оқушы шығармасының талапқа сай жазылуы оның жоспарының дұрыс жасалуына да байланысты. Сондықтан ең алдымен жоспарды дұрыс,жүйелі жасауға үйретіледі.

Шығармаға жоспарды дұрыс жасау оқушының сол тақырыпты,мәселе мен туындының мазмұны мен идеясын қаншалықты түсінгеніне байланысты.Сондықтан шығарма жаздырардан бұрын сол тақырып мәселесін немесе еңбектің мазмұнын қаншалықты білетінін ,оған керекті жағдайларды анықтап алу керек.Содан кейін шығарма жоспарының мәні мен мазмұнының және қандай түрлері болатыны түсіндіріледі.

Қорытынды бөлім –оқушы шығармасының түйінді өзегі. Мұнда оқушы сөз етіп отырған тақырыптан алған әсерін,тілек мақсатын жазушы я шығарма ,тақырып я мәселе туралы пікірін білдіреді.

Шығарма тақырыбына жоспар құруға көмектесемін.

Жоспар

I Кіріспе.



II Негізгі бөлім:

а)

ә)



III Қорытынды.
Білімді бағалау:

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.


Үйге тапсырма: Кез-келген ақын-жазушылардың шығармаларын оқып келу.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 9


Сабақтың тақырыбы: Шығарма

Сабақтың мақсаты:

а) логикалық ойлау қабілеттерінөмірге деген көз қарасын дамыту. Шығармашылық белсенділіктерін шыңдау;

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың ойлау қабілеттерін,ауызша және жазбаша пікір айту дағдыларын қалыптастыру;



Сабақтың түрі: қайталау сабағы

Сабақтың әдісі: шығармашылық ізденіс т.б

Сабақтың көрнекілігі:, кітаптар т.б

Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ тілі

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.


б) Жаңа сабақты түсіндіру:

Шығармаға жоспар жасауға және ол бойынша жазуға үйрету.

Жоспар--өте күрделі жұмыс. Ол бүкіл шығарма жазуға тиісті тақырыпты,туындыны,оның идеясын ,құрылысын және мазмұнын толық қамтитындай етіп жасалуы тиіс.Оқушы шығармасының талапқа сай жазылуы оның жоспарының дұрыс жасалуына да байланысты. Сондықтан ең алдымен жоспарды дұрыс,жүйелі жасауға үйретіледі.

Шығармаға жоспарды дұрыс жасау оқушының сол тақырыпты,мәселе мен туындының мазмұны мен идеясын қаншалықты түсінгеніне байланысты.Сондықтан шығарма жаздырардан бұрын сол тақырып мәселесін немесе еңбектің мазмұнын қаншалықты білетінін ,оған керекті жағдайларды анықтап алу керек.Содан кейін шығарма жоспарының мәні мен мазмұнының және қандай түрлері болатыны түсіндіріледі.

Қорытынды бөлім –оқушы шығармасының түйінді өзегі. Мұнда оқушы сөз етіп отырған тақырыптан алған әсерін,тілек мақсатын жазушы я шығарма ,тақырып я мәселе туралы пікірін білдіреді.

Шығарма тақырыбына жоспар құруға көмектесемін.

Жоспар

I Кіріспе.



II Негізгі бөлім:

а)

ә)



III Қорытынды.
Білімді бағалау:

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.


Үйге тапсырма: Кез-келген ақын-жазушылардың шығармаларын оқып келу.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 9


Сабақтың тақырыбы: Шығарма

Сабақтың мақсаты:

а) логикалық ойлау қабілеттерінөмірге деген көз қарасын дамыту. Шығармашылық белсенділіктерін шыңдау;

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың ойлау қабілеттерін,ауызша және жазбаша пікір айту дағдыларын қалыптастыру;



Сабақтың түрі: қайталау сабағы

Сабақтың әдісі: шығармашылық ізденіс т.б

Сабақтың көрнекілігі:, кітаптар т.б

Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ тілі

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу,түгелдеу, оқу құралдарын тексеру, сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.


б) Жаңа сабақты түсіндіру:

Шығармаға жоспар жасауға және ол бойынша жазуға үйрету.

Жоспар--өте күрделі жұмыс. Ол бүкіл шығарма жазуға тиісті тақырыпты,туындыны,оның идеясын ,құрылысын және мазмұнын толық қамтитындай етіп жасалуы тиіс.Оқушы шығармасының талапқа сай жазылуы оның жоспарының дұрыс жасалуына да байланысты. Сондықтан ең алдымен жоспарды дұрыс,жүйелі жасауға үйретіледі.

Шығармаға жоспарды дұрыс жасау оқушының сол тақырыпты,мәселе мен туындының мазмұны мен идеясын қаншалықты түсінгеніне байланысты.Сондықтан шығарма жаздырардан бұрын сол тақырып мәселесін немесе еңбектің мазмұнын қаншалықты білетінін ,оған керекті жағдайларды анықтап алу керек.Содан кейін шығарма жоспарының мәні мен мазмұнының және қандай түрлері болатыны түсіндіріледі.

Қорытынды бөлім –оқушы шығармасының түйінді өзегі. Мұнда оқушы сөз етіп отырған тақырыптан алған әсерін,тілек мақсатын жазушы я шығарма ,тақырып я мәселе туралы пікірін білдіреді.

Шығарма тақырыбына жоспар құруға көмектесемін.

Жоспар

I Кіріспе.



II Негізгі бөлім:

а)

ә)



III Қорытынды.
Білімді бағалау:

Оқушылырдың жауаптарына ,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады.


Үйге тапсырма: Кез-келген ақын-жазушылардың шығармаларын оқып келу.

Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 9


Сабақтың тақырыбы: Шығарма

Сабақтың мақсаты:

а) логикалық ойлау қабілеттерінөмірге деген көз қарасын дамыту. Шығармашылық белсенділіктерін шыңдау;

ә) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;

б) оқушылардың ойлау қабілеттерін,ауызша және жазбаша пікір айту дағдыларын қалыптастыру;




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет