The indefinite article: a (an)
A (an – дауыстылардың алдында) артиклі көне ағылшын тіліндегі An (бір) деген сөзден шыққан. A артиклі өзінен кейін тұрған заттың көп заттың ішіндегі бір зат екендігін білдіреді. Ол зат көп заттардың арасындағы кез-келген біреуі болуы мүмкін. Ол зат жайлы алдын-ала айтылмаған. Әңгімелеуші адам алғаш рет айтып, таныстырып отыр.
Мысалы:
I am a student (Мен – студентпін). Көп студенттің бірімін. Егер мен студенттердің арасындағы ерекше студент болсам, онда басқаша айтылған болар еді.
This is an apple (Бұл – алма). Адам санап болмайтын алмалардың біреуі ғана. Ол алманың нақты қандай алма екендігі туралы ештеңе айтылып тұрған жоқ.
Байқасаңыздар, белгісіздік артикльдеріне келтірілген жоғарыдағы мысалдарда студент пен алма жайлы ешқандай тура дерек, сипаттама, ақпарат жоқ. Тек студент екендігі алма екендігі ғана айтылды. Ал қалған ақпараттар мәлім емес. Мысалдардан белгісіз студент пен белгісіз алманы ғана білдік.
Ескерту!
Белгісіздік артикльдері тек жеке түрдегі зат есімдердің алдына қойылады. Көпше түрдегі нұсқасында артикль түсіп қалады. Мысалы:
I am a student. | We are students (Біз – студентпіз).
…………………………………………………………………………………………………….
The definite article: The (зэ)
The белгілілік артиклі ағылшын тілінде көнеден келе жатқан that (анау, әлгі) нұсқаулық артиклінен шыққан. The артиклі заттардың барлық (жекеше/көпше) түрлеріне қолданылады.
Белгілілік артиклінің қолданылуы:
1) Сөз (әңгіме) белгілі зат жайында болғанда
Мыс.: Where is the bag (Сөмке қайда?)? Бұл жердегі сөмке деп отырғанымыз белгілі сөмке. Ол менің немесе сіздің сөмкеңіз екендігі анық.
2) Зат есімдер асырмалы шырайда тұрса (мыс: Ең күшті, ең …), алдында реттік сан есімдері болса
Мыс.: What is the longest river in Kazakhstan (Қазақстандағы ең ұзын өзен қандай)?
Satpaev is the first geologist in our country (Сәтбаев – еліміздегі ең алғашқы геолог).
3) Географиялық атаулардың (тау, теңіз, көл, өзен т.с.с. атаулары) алдында
Мыс.: The Caspian sea, the North, the Indian ocean, the Alatau mountains
4) Өзінің тобының (өзіне ұқсас заттардың арасында) жалғызы ғана болатын зат есімдердің алдында
Мыс.: The Nile is the longest river in the world (Ніл – әлемдегі ең ұзын өзен). Ніл өзені ғана әлемдегі ең ұзын өзен. Одан ұзын өзен жоқ.
5) Кейбір сөз тіркестерінде
Мыс.: in the morning, in the afternoon
…………………………………………………………………………………………………….
Zero article (Нөл артикль)
Zero article дегеніміз ешқандай артикль емес, жай ғана бос орын. Нөл артикльдің қолданылуы, яғни, ешқандай артикль қолданылмайтын жағдайлар:
1) Жинақтық, жалпылай айтылатын зат есімдердің алдында
Мыс.: Crime is a problem in most cities (Қылмыс – көптеген қалалардағы мәселе). Қылмыстың қандай түрі екендігі айтылмайды. Жалпы алғандағы қылмыс жайлы айтылып тұр.
Life is good (Өмір жақсы). Өмірдің де түр-түрі болмайды. Жай ғана түсінік.
2) Ел-жер, адам аттарының алдында
Мыс.: Mr. Mamyrov, Astana, Kazakhstan, China
Ескерту!
Отбасыны немесе әулетті фамилиясына байланысты атаса, онда The артиклі қойылады. Мысалы: The Johnsons (Джонсондар отбасы немесе әулеті)
3) Жыл мезгілдерінің, ай аттарының және апта күндерінің алдында
Мыс.: Autumn is rainy. July is the hottest month. We don’t work on Saturday.
Кеңес
Егер зат есімнің алдына қандай артикль қою керек екендігін ажырата алмасаңыз, сол зат есімді «кез-келген», «көптің бірі» деген сөздермен байланыстырып, оқып көріңіз. Егер логикаға сай тіркес шықса, онда a (an) артиклі, ал «әлгі», «нағыз», «ең» деген сөздермен байланыстырып оқығанда ақылға қонымды тіркес пайда болса, онда the артиклі қойылады.
Тест тапсырмалары
Грамматикалық тақырыптар:
Артикль
Зат есім
Сын есім
Есімдік
Етістіктің шақтары
Ырықсыз етіс
Test 1. The Noun (Зат есім)
Дұрыс жауап таңда
1.There are some ____near the bus
A) people
B) peoples
C) peopless
2.The ... is full.
A) moons
B) moon
C) moones
3.The two ... live in that house.
A) ladys
B) lady
C) ladies
4.There are six ___in the line for the bus
A) man
B) men
C) mans
5.A dark ... is over London.
A) clouds
B) cloud
C) cloudes
6.I saw two ... in the street.
A) women
B) womans
C) woman
7.She put that singular ... to me.
A) question
B) questions
C) questiones
8.Islam has two___, Aibek and Murat
A) friends
B) friend
C) friendes
9.I have two ___
A) exercise-book
B) exercise-bookses
C) exercise-books
10.The names of Sasha’s ____are Rita and Helen.
A) sisters
B) sisterses
C) sister
Test 2. The Possessive case. (Зат есімнің тәуелді септігі)
Дұрыс жауап таңда
1.Менің анамның денсаулығы
A) My mother's health
B) My mother health's
2.Жүргізушінің назары
A) The drivers’ attention
B) The driver's attention
3.Менің анамның есімі
A) My mother's name
B) My mother name's
4.Ағамның үйі
A) My brother’s house
B) My brothers’ house
5.Мұғалімнің лекциясы
A) The teacher’s lecture
B) The teachers lecture’s
6.Рафаэльдің есімі
A) Raphael's name
B) Raphaels name'
7.Қыздардың шашы
A) The girls's hair
B) The girls' hair
8.Керолдың асханасы
A) Carols’ kitchens
B) Carol’s kitchen
9.Балалардың ойыны
A) The children’s game
B) The childrens’ game
10.Жануарлардың мекені
A) The animals habitat’s
B) The animals’ habitat
Test 3. Gender.Зат есімдердің родқа бөлінуі
Асты сызылған сөздерді есімдіктермен ауыстыр
1.Does Andrew go to school?
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
2.Mr.Evans thanked her.
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
3.Miss Fairlie's dog always lies on the rug.
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
4.The women left the room.
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
5.Bob and Tom are Americans
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
6.I and my mother helped unhappy young woman.
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
7.The food is delicious here.
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
8.Do people kill red herring?
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
9.My sister and I often watch TV
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
10.Her brother knows a few words.
A) he
B) she
C) it
D) we
E) they
Test 4. Indefinite article. (Белгісіздік артиклі)
Дұрыс жауап таңда
1.The girl cleaned ___large pan.
A) a
B) an
C) -
2.Would you like___orange?.
A) a
B) an
C) -
3.They received ___basket of eggs.
A) a
B) an
C) -
4.He always skates on ___Monday.
A) a
B) an
C) -
5.He made ___ long career.
A) a
B) an
C) -
6.There’s ___ good library in our school
A) a
B) an
C) -
7.She gave ___ right answer.
A) a
B) an
C) -
8.It was ___hard day.
A) a
B) an
C) -
9. There’s___ old clock in the living room.
A) a
B) an
C) -
10.Summer is ___ pleasant season.
A) a
B) an
C) –
Test 5. Definite article (Белгілік артиклі)
Дұрыс жауап таңда
1.Wait in ___ hall, please.
A) the
B) -
2.There is ___ nobody in the house.
A) the
B) -
3.I see her for ___ first time.
A) the
B) -
4.___ table in the center was bright.
A) the
B) -
5.His birthday is on___ fifth of December.
A) the
B) -
6.This is a desk. ___ desk is new
A) the
B) -
7.He was fond of ___ London.
A) the
B) -
8.On ___ opposite side stands a sofa.
A) the
B) -
9.He stopped me in ___ middle of the sentence.
A) the
B) -
10.There are no ___ children there.
A) the
B) –
Test 6. Definite and indefinite article. (Белгісіздік және белгілік артиклі)
Дұрыс жауап таңда
1.She had ___ small bag in her hand.
A) the
B) a
C) -
2.No ___ house was near.
A) the
B) a
C) -
3.She looked at ___ road.
A) the
B) a
C) -
4.I have ___ friend in London.
A) the
B)a
C) -
5.It is such ___ late hour.
A) the
B) a
C) -
6.She repeated ___ words again.
A) the
B) a
C) -
7.It is ___ Sunday.
A) the
B) a
C) -
8.___ question was strange.
A) the
B) a
C) -
9.It was ___ strange question.
A) the
B) a
C) -
10.There’s a lot of snow on___ ground.
A) the
B) a
C) –
Test 7. Degrees of Comparison of Adjectives (Сын есімнің жай және салыстырмалы шырайы)
Дұрыс жауап таңда
1.The weather is ___than yesterday.
A) worse
B) bad
2.She is a year ___ than our darling Laura.
A) old
B) older
3.She is a ___ woman.
A) nice
B) micer
4.___ doors opened on to a terrace.
A) large
B) larger
5.She looks ___ in white than in anything else.
A) good
B) better
6.The days are ___in summer than in autumn.
A) longer
B) long
7.It is a ___ problem.
A) serious
B) more serious
8.Motor racing is a ____sport.
A) more dangerous
B) dangerous
9.I thought of my ___ mother.
A) kind
B) kinder
10.The weather is ___ than yesterday.
A) cold
B) colder
Достарыңызбен бөлісу: |