Жануарлар-организмдердің үлкен және керемет әр түрлі тобы. Мобильді бола отырып, олар қоршаған ортаны қабылдауға және оған жауап беруге қабілетті, тамақ іздеуде, қорғауда және көбеюде икемділікке ие. Алайда, өсімдіктерден айырмашылығы, жануарлар өз тамақтарын шығара алмайды, сондықтан әрқашан тікелей немесе жанама түрде өсімдік өміріне тәуелді болады.
Жануарлардың денесінде, жеке жасушалардан басқа, жасушаларға қатысты қайталама болып табылатын жасушалық емес құрылымдар бар.
6. Бейжасушалық құрылымдар (симпласт, синтиций).
Жасушалық емес құрылымдар мыналарға бөлінеді:
1) ядролық;
2) ядросыз
Ядролық-құрамында ядро бар және
жасушалардың бірігуі немесе
аяқталмаған бөліну нәтижесінде
пайда болады. Мұндай түзілімдерге
мыналар жатады:
симпласттар
синцитиялар
Симпласттар - бұл цитоплазмадан және көптеген ядролардан тұратын үлкен түзілімдер. Симпласттардың мысалы - қаңқа бұлшықеттері, плацентаның трофобластының сыртқы қабаты.
Синцитиялар - цитоплазманың ядролары бір-бірімен цитоплазмалық көпірлермен байланысқан, жасушалары толық бөлінбеген жануарларда, өсімдіктерде және саңырауқұлақтардағы ұлпаның түрі.
Синцитияның мысалы - эмбриональды дәнекер ұлпа — мезенхима.
Ядросыздар - бұл жасушалық емес құрылымдар, олар жасуша топтарының тіршілігіне керек өнімдерді құрайды. Мұндай құрылымдардың мысалы - фибробласттар жасушалары шығаратын дәнекер ұлпасының талшықтары мен негізгі (аморфты) заты. Негізгі заттың аналогтары - қан плазмасы және лимфаның сұйық бөлігі.
Айта кету керек, организмде ядросыз жасушалар да кездеседі. Бұл элементтердің құрамында жасуша мембранасы мен цитоплазма бар, шектеулі функциялары бар және ядроның болмауына байланысты өзін-өзі көбейту қабілетін жоғалтты. Бұл эритроциттер мен тромбоциттер.
Жасушааралық зат — белгілі бір жасушалар топтары тіршілік әрекеттерінің өнімінен пайда болып, жасушалар аралықтарында орын тепкен тірі құрылым. Адам мен жануарлар организмдерінде жасушааралық затқа коллаген, эластин, ретикулин талшықтары, негізгі (аморфты) зат, қан плазмасы, шеміршек, сүйек жасушааралық заттары жатады. Дәнекер ұлпасының барлық өкілдерінде дерлік жасушааралық зат болады. Жасушааралық зат — дәнекер ұлпаларында беріктік, серпімділік және механикалық қызметтер атқарумен қатар, зат алмасу процесіне де белсенді қатысады.
