Сабақтың тақырыбы: Electron arrangement Сынып 8 Қатысқандар: Қатыспағандар

1. 
   Carbon atoms form the building blocks of most living things. T
   
2. 
   Carbons outer energy level is full. F
   
3. 
   Carbon atoms can form covalent bonds with up to four other atoms. T
   
4. 
   The three basic structures of carbon-based molecules are straight chain6 bent chain and ring. T
   

• 
  Know how carbon oxides form;
  
• 
  Prepare carbon dioxide and study its properties;
  
• 
  Know carbon cycle.
  

Көміртек оксидтеріне жәнесоларға қатысты қосылыстардың атауларын атайды.

Trace amount – өте аз

Exhaust – пайдаланылған газ

Poisonous - улы

Fume - түтін

Pipe - құбыр

Limestone - әктас

To detect - анықтау

Carbon is ……The different types of…

One of the most….

-Hello, everybody! How are you?

I think you are ready for our lesson. Let s start new lesson!

Warm up activity:

Using the method «Hot sit» to repeat new words

Carbon monoxide and carbon dioxide are made up of the same atoms but why is one very toxic while the other one is not?

Work with the book:

What is carbon monoxide?

What is carbon dioxide? Talk about their preparation and their chemical properties.

Practice work.

№7. Preparation and properties of carbon dioxide gas.

1. 
   By using calcium carbonate (chalk) and hydrochloric acid, you will produce CO₂ gas.
   
2. 
   Write reactions of CO₂ with water and with lime water Ca(OH)₂.
   

1. 
   By using sodium bicarbonate NaHCO₃ and acetic acid (vinegar), you will produce CO₂ gas.
   
2. 
   Calculate the relative density of CO₂ by air. How many times is CO₂ heavier than air?
   

1. 
   Allotropes of carbon are ______, _______, ______ and _______.
   
2. 
   Oxidation states of carbon _____.
   
3. 
   All allotropes are found in ______ state at 25⁰C.
   

-пайыздық үлесі бойынша қосылыс формуласын таба білу.

Сөз тіркестері мен терминология: quantitative-сандық

mass percentage-массалық үлес

equation-теңдеу

ratio-қатынас

approximate-шамамен,жуық

Сыныптағы диалог үшін пайдалы тілдік тіркестер:Массалық үлес дегеніміз не?Элементтердің пайыздық үлесін қандай жолдармен анықтауға болады?

«Зейін аудару» жаттығулары

Топқа бөлу: «Түрлі-түсті фишкалармен»

Мәтінмен жұмыс

Элементтердің массалық үлесін есептеу

Элементтің массалық үлесін (w) табу үшін қосылыстың салыстырмалы молекулалық массасын (М _r) есептейміз. Кез келген қосылыстың құрамындағы элементтердің пайыздық үлесін (w) екі түрлі жолмен есептеуге болады:

а.Қатынас(Proportions) арқылы

А_r (S)_{ }32, А_r (O)_{ }

Mr(SO₂)=Аr(S)+Аr(O)_{ } 32+16×2=64

Mr(SO₂)-64 is 100%

Аr (S)=32 is w (S)

w (S) = Аr (S)/ Mr(SO2)_{ } 100%_{ }32_{ }

б.Формула (Formula) арқылы

Есептеудің бұл тәсілінде X_n Y_m химиялық формуласы қолданылады.

w (X) = Аr (X)/ Mr(Xn Ym)× 100%

Темір (ІІІ)оксиді (Fe₂O₃ ) құрамында екі темір атомы мен үш оттектің атомдық массаларын периодтық кестеден табамыз.

А_r (Fe)_{ }56, А_r (O)_{ }

Mr(Fe₂ O₃)=Аr(Fe)_{ }+Аr(O)_{ } 56_{ }+16×2=112+48_{ }

Формуланы қолданып темір мен оттектің массалық үлестерін есептейміз:

w (Fe) = Аr (Fe)/ Mr(Fe₂O₃)_{ } 100%_{ }56_{ }

w O_{ }

Example 2

Химиялық формуласы белгісіз хром оксиді Cr_n O_m құрамындағы элементтердің массалық үлестері w (Cr)_{ }және w(O) –31,6_{ }ға тең. Оксидтің формуласын табыңыз.

Solution

n_{ }m _{ }w (Cr)/ A_r (Cr)_{ } w (O)/ A_r(О)_{ }

Кейін ,шыққан екі саннан натурал сан алу үшін ,екеуінде ең кішісіне бөлеміз. Кіші сан 1,315.Бөлгеннен кейін шыққан сандарды натурал сандарға айналдырамыз.

n_{ }m_{ }

Белгісіз оксидтің формуласы: Cr₂ O₃

Бүгінгі сабақтағы көңіл-күйлеріңді білдіретін смайликтерді таңдаңдар.

Өзін-өзі бағалау парағын толтырыңдар

-кейбір металдардың таттануын түсіну;

-кей металдардың басқаларға қарағанда тез таттануын түсіну ;

-таттану себептерін білу.

Сөз тіркестері мен терминология:corrоsion-таттану

to rust-тот басу

ore-қазба байлық

to smelt-балқыту

tweezers-пинцет

steel-болат

resistive-төзімділік

to eject-лақтыру

first-aid kit-дәрі-дәрмек

rare-сирек

Сыныптағы диалог үшін пайдалы тілдік тіркестер: Металдардың таттануы дегенді қалай түсінеміз? Кей металдар басқа металдарға қарағанда неге тез татанады? Таттануды жоюдың қандай жолдарын білеміз?

«Зейін аудару» жаттығулары

Топқа бөлу: «Санамақ әдісі»(1,2,3,4деп санау арқылы )

Мұғалім Металдар және таттану процессі жайлы әңгімелейді

Периодтық кестенің 80_{ }-ға жуығын металдар құрайды.Металдар табиғатта көп кездеседі.Литосферада AL ,Fe, Ca, Mg, Na, K металдары O және Si қоса алғанда Жер қыртысының 99_{ } Теңіз және мұхит суларында Na Mg Ca тұз күйінде көп мөлшерде кездеседі.

Коррозия (татттану)

Металдар судың,оттектің,микроағза-лардың әсерінен қосылыстарға айналады.Бұл процесс коррозия немесе таттану процессі деп аталады.

Таттану процесі күнделікті өмірдегі көптеген металл бұйымдардың бұзылуына әкеп соғады.

Бүгінгі таңда металдарды коррозиядан құймалармен,белсендірек металмен, бейметалдармен қаптау,бояулармен сырлау сияқты қорғау әдістері белгілі.

Fakts

On april 28. 1988. Boeing 737 had an accident in Honolulu.During the fliqht a front part of the plane ripped away as a result of metal corrosion.One person was ejected from the plane .

1.Chose the formula of a carbon

a) Na ; b) N; c) Al; d) C ; e) Ca

2.Chose the formula of a barium

a) O; b) K; c) Ba; d) Ca ; e) Fe

3.Which element has valence VI

a) S; b) N; c) Mg ; d) P ; e) CL

4.Chose the formula of a carbon oxide

а) HCl; b) NO₂ ; c) HF; d)CO₂ ; e) P₂ O₅

5.Which element has atomic mass 32

а) Mg; b) S; c)Mn; d) C; e) O

Cабаққа баға береді,пікір айтады.

-металдардың сумен,қышқылдармен реакцияларын жаза білу.

Сөз тіркестері мен терминология: to tarnish-қараю

to dissolve- еру

alkali metals- сілтілік металдар

alkaline earth metals- сілтілік жер металдар

diluted-сұйытылған

Сыныптағы диалог үшін пайдалы тілдік тіркестер:

Металдардың белсенділігін қалай анықтауға болады? Металдар сумен,қышқылдармен әрекетескенде қандай күрделі қосылыстар түзеді?

«Зейін аудару» жаттығулары

Топқа бөлу: « Оксидтер», «Негіздер», «Қышқылдар», «Тұздар»

1.Көрсетілім:Металдардың сумен әрекеттесуі Metal+Water _{ }Metal Hydroxide+Hydrogen Gas

Na+H ₂O _{ } Na OH +H₂

Fe және Zn сумен реакцияға түспейді, тек жоғары температурадағы су буымен ғана реакцияға түседі. Темір мен мырыш орташа белсенді металдар болып табылады.

Iron( Fe)+ Suifuric Acid(H ₂SO ₄) _{ }Iron Sulfate (FeSO₄)+Hydrogen Gas

Fe +HCL_{ } Fe CL₂+H₂

Белсенділігі өте төмен металдар қышқылдарда ерімейді. Күшті қышқыл-дардың концентрлі ерітінділерімен ғана әрекеттеседі.

Ag +HNO_{3  } Ag NO₃ +NO₂+H ₂O

Activity

Reactions of metals with water

Құрал –жабдықтар :Na ,Cu, Mg, фенолфталейн ерітіндісі,Петри тостағаншасы ,пинцет

Өткізу тәртібі:

1.Үш Петри тостағаншаға су құйамыз.

2.Әрқайсысының үстіне 2-3 тамшы фенолфталейн индикаторын тамызамыз.

3.Петри тостағаншасына аз шамада натрий кесегін абайлап саламыз.

4. Осы үрдісіті мыс және магний металдарымен қайталаймыз.

Ескерту: Натрий металымен жұмысты мұғалім/лаборант көрсетуі керек.

Бақылау сұрақтары:

1.Металдардың түстерін жазамыз

Na ----------------------

Cu-----------------------

Mg----------------------

2.Металдарды суға салғанда қандай өзгерістер байқалады?

3.Металдардың сумен әрекетесуінен пайда болған өнімдерді жазамыз

а. Na + H ₂O

ә.Cu+ H ₂O

б.Mg +H ₂O

4.Осы үш металдың белсенділігін салыстырамыз

Lab work

№3 .Reactions of metals with acids

Қышқылдар белсенді және орташа белсенді металдармен реакцияға түседі, реакциядан тұз және су бөлінеді

Бақылау сұрақтары:

1.Қай метал қышқылмен реакцияға түспейді?

2.Қай металдың белсенділігі ең жоғары?

3.Металдардың белсенділік қатарын өсу ретімен жазамыз.

Бүгінгі сабақтағы көңіл-күйлеріңді білдіретін смайликтерді таңдаңдар.

Өзін-өзі бағалау парағын толтырыңдар

-металдардың орынбасу реакцияларын түсіну;

-металдардың белсенділік қатарын құра білу;

-металл белсенділігіне қарап реакциялардың жүру мүмкіншілігін анықтау.

A sword made of copper or gold? Why?

Сөз тіркестері мен терминология: activity series- белсенділік қатары

passive-пассивті

displacement- орынбасу

sword- қылыш

reactivity-реактивтілік

ranked- реттелген

to remove-жою

least active –белсенділігі төмен

« King ^l s water» – «Патша сұйықтығы»

Inert- инертті

Сыныптағы диалог үшін пайдалы тілдік тіркестер:Сумен әрекеттесетін металдар қатардың қай жағында орналасқан?

Сумен әрекеттеспейтін металдар қатардың қай жағында орналасқан?Қышқылдармен әрекеттесетін металдар қатардың қай жағында орналасқан?

«Зейін аудару» жаттығулары

Топқа бөлу: «Түрлі-түсті шарлар көмегімен 4 топқа бөлу»

Li K Ba Ca Na Mg Al-белсенді металдар

Mn Zn Cr Fe Co Ni Sn Pb-белсенділігі орташа металдар

Cu Ag Hg Pt Au –пассивті металдар

Example

2Al +3CuCl_{2 } 2AlCl₃ +3Cu

Fe +CuCl_{2 } FeCl₂+Cu

2Al+3FeSO_{4  }Al₂ (SO₄ )₃ +3Fe

Al _{ }Fe _{ }Cu

1.Comparison of the activity metals

Introduction There are numbered solutions of copper sulfate zinc sulfate and magnesium sulfate. Determine what solution is each of the tubes by using copper zinc and magnesium metals.

Materials solutions of copper sulfate zinc sulfate and magnesium sulfate sinc copper magnesium metals test tubes tweezers

Procedure and questions

1.Take solutions of salts and pour them into 3 test tubes

2. By using tweezers put zinc, cooper, and magnesium metals into the test tubes with salt solutions.

3. Wait for 2 minutes. Then take out metals and observe them.

4. Write all possible reactions between salts and metals, balance them.

5. Arrange metals in order of decreasing activity.

6. Identify copper sulfate solution without providing any reaction.

Әр топқа тапсырмалар беру

Write down the possible reactions and balance them:

a)Fe+CuCl_{2 }

b)Zn+AgNO_{3 }

c)Fe+Pb(NO₃)_{2 }

d)Pb+CuSO_{4 }

e)Mg+SnCl_{2 }

f)Al+Cr(NO₃)_{3 }

g)Mg+ZnCl_{2 }

h)Au+AgNO_{3 }

i)Mn+NiBr_{2 }

Reflection for the 1 quarter

The most difficult topic for me was……….

The easiest topic for me was………………

Rate yourself on 10-points scale

1. I can help others……….

2. I need more practice………..

3. I need extra lessons………..

-зат салмағын өлшеу арқылы ондағы молекулалар санын анықтай білу;

-мольді өлшем бірлік ретінде қарастыру.

Сөз тіркестері мен терминология:

mole-Зат мөлшері

Avogadro`s-Авогадро саны

suitable-сәйкес

quantity-мөлшер

unit-өлшем бірлік

particles-бөлшектер

conversion-өзгеріс

Сыныптағы диалог үшін пайдалы тілдік тіркестер:Массалық үлес дегеніміз не?Элементтердің пайыздық үлесін қандай жолдармен анықтауға болады?

«Зейін аудару» жаттығулары

Психологиялық ахуал тудыру үшін «Көтеріңкі көңіл күй» ойыны ойнатылып,топтарға бөлінеді.

Химияда ұсақ бөлшектер санын анықтауда моль бірлігі қолданылады.1 мольге 6.02·10²³ бөлшек саны сәйкес келеді.Зат мөлшері мольмен өлшенеді.

602 000 000 000 000 000 000 000 саны өте үлкен сан,ол Авогадро саны деп аталады.Ол N_а деп таңбаланды.

Заттың 1 молінің (6.02·10²³) грамм арқылы массасы молярлық массаны береді.

1 моль натрий(Na)= 6.02·10²³ Na атомы =23г

1 моль мырыш (Zn)= 6.02·10²³ Zn атомы =65.4 г

1 моль оттек(O₂)= 6.02·10²³ O₂ молекуласы =32 г

1 моль көмірқышқыл газы (CO₂)= 6.02·10²³ CO₂ молекуласы =44 г

1 моль натрий хлориді(NaCl)= 6.02·10²³ NaCl молекуласы =58.5 г

1 моль сутек(H⁺) ионы=6.02·10²³ H⁺ ионы =1 г-ға тең

Example (Әр топқа тапсырмалар беру)

For each example below, write the question of your own

Group 1:

How many grams are there in 6.02·10²³ molecules of MgO?

Calculate the volume of 22 grams of CO₂

What is percentage by mass of carbon (C) in K₂CO₃?

Group 2:

How many liters are there in 23 grams of NO₂

What is the mass of phosphorous in 0.4 mol of Mg₃(PO₄)₂?

Calculate the mass of nitrogen in 0.5 mole of NO₂

Group 3:

Calculate volume of 23 grams of NO₂

How many atoms are there in 0.05mol of He?

What is the molecular mass of Cu(NO₃)₂·3H₂O?

Group 4:

The percentage by mass of sulfur (S) in Fe₂(SO₄)₃

Calculate the mole of 40.8 g of Al₂O₃?

How many moles are there in 40.8g of Al₂O₃?

Cабақта не ұнады?

Не үйрендік?

Не білдік?

Lesson№16

-understand the energy conservation in a chemical reaction

-explain changes of energy in the reaction

To destroy – бұзылу

To transfer – тасымалдау

Formation – түзілу

To place – қою

Kinetic energy – кинетикалық энергия

1. 
   minut
   

2-5 minut

Well, let's start our lesson.

2.Where will the products be in relation to the reactants in an endothermic energy diagram?

3.Photosynthesis is an endothermic reaction. Explain why?

«Write one sentence» method

Write one short sentence using each of the following words

Exothermic ______________________________________

Endothermic _____________________________________

Bond energy ______________________________________

Activation energy ___________________________________

Combustion _________________________________________

5-8 minut

8-15 minut

16-24 minut

25-30 minut

30-36 minut

Watch video

How do you think what we will study today? What is the aim of our lesson? Well you are right.

Pupils will read the theme and explain to each other.

-Endothermic because energy needs to be added (the curve goes up)

2. What is the energy change of the following reaction?

Enthalpy of formation:

Liquid water: -285 kJ/mol

Solid water: -292 kJ/mol

Gaseous water: -242 kJ/mol

1.How is the Sun’s energy given off?

…………………………………………………………………….

2.Why leaves turn yellow in autumn?

…………………………………………………………………….

3.Why is it hot in summer and cold in winter?

……………………………………………………………………

Discussion

1.What types of food can give you more energy?

2.What types of energy does the world use nowadays?

37-40 minut

-explain the energy conversation

-explain changes of energy

Reflection:

-Name one thing you would like to know more

-Give one thing which you find difficult

-Name one thing you liked most

Home work

Write some reactions that occurs in nature.

№ 19

-know that position of an element in the PT can show the number of valence electrons

Period – период

Relative – салыстырмалы

Horizontal row – көлденең қатар

vertical column – тік бағана

4. 
   minut
   

2-5 minut

Well, let's start our lesson.

5-8 minut

8-15 minut

16-24 minut

25-30 minut

30-36 minut

Watch video “Periodic table”

Structure of periodic table

-The most abundant metal in the Earth’s crust. It is light and used in airplane construction, food packing, car industry.

-An excellent conductor of electricity.Used in electrical wires and the main component of the bronze alloy. Main ores are located in Zhezkazgan region.

-Purole-black solid. Found in seafood. Used as a disinfectant and as a component of table salt.

1.Calculate the mass percentage of oxygen in H₂SO₄

2.Which compound contains the highest percentage of oxygen?

a) H₃PO₄

b)CaSO₄

c)NaH₂PO₄

d)CO₂

e) H₂SO₄

1.Ozone is an allotrope of oxygen.

2.Oxygen is lighter than air.

3.Oxygen is discovered in 1774.

4.It has three main isotopes.

5.Oxygen is used in diving.

6.It is needed for combustion.

7.It is a flammable gas.

37-40 minut

-I can help others ………………………………………..

-I need more practice ……………………………………

-I need extra lessons ……………………………………..

-Name one thing you would like to know more

-Give one thing which you find difficult

-Name one thing you liked most

Home work

Write some reactions that occurs in nature.

-write the electron configuration for elements

-know which atoms are the most stable and group names

-know shapes of s-, p - orbitals

Radioactive – радиоактивті

Tendency – қабілет

Unique - бірегей

5. 
   minut
   

2-5 minut

Well, let's start our lesson.

1.Why are 8 group elements called Noble gases?

2.What can you say when you look to the PT?

3.How electrons arrange in atoms?

4.What is the shell?

Right, how do you think what will you study today?

5-8 minut

8-15 minut

16-24 minut

30-36 minut

Watch video “Periodic table”

Electron configuration

1.The most stable elements are noble gases. Why?

2.Write electron configurations of Na, S, Ca, Fe, Br

3.Define the element with electron configuration

1s2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d¹⁰4p⁵

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d⁷

1.How many elements are there in first four periods?

2.Which elements have similar chemical properties to chlorine?

3.Which elements are found in the gaseous state in the form of monoatomic structure at room temperature?

4.Determine the place of Al in the PT.

5.What is the number of electrons of an element which is located in the 3^rd period and group 4 of the PT?

37-40 minut

-I can help others ………………………………………..

-I need more practice ……………………………………

-I need extra lessons ……………………………………..

-Name one thing you would like to know more

-Give one thing which you find difficult

-Name one thing you liked most

Home work

Write some reactions that occurs in nature.