Сабақтың тақырыбы: Математикалық және серіппелі маятниктердің тербелістері Сабақтың мақсаты

Сабақтың тақырыбы:Математикалық және серіппелі маятниктердің

тербелістері

Сабақтың мақсаты:

1. 
   Оқушылардың математикалық және серіппелі маятник ұғымымен таныстыру
   
2. 
   Формулалар бойынша маятниктердің периодын, ұзындығын таба білу
   
3. 
   Оқушылардың көзқарастарын кеңейту, физика пәніне қызығушылықтарын арттыру, уақытты пайдалы өткізуіне шақыру
   

Суреттер: әткеншек, алтыбақан, ағаш бұтағы, домбыра, Г.Галилейдің, Х.Гюйгенстің портреттері.

Сабақ жоспары:

I.Ұйымдастыру

II.Қайталау

1. 
   Тербелістер?
   
2. 
   Күнделікті өмірде тербелістермен жиі ұшырасамыз, оларды ата
   
3. 
   Ығысу?
   
4. 
   Тербелістің периоды?
   
5. 
   Тербеліс жиілігі?
   
6. 
   Цикл?
   
7. 
   Амплитуда?
   
8. 
   Өшетін тербелістер?
   

А)Тербелмелі жүйелердің ең қарапайым түрі-математикалық маятник

Математикалық маятник- сөзылмайтын жіңішке ұзын жіпке ілінген кішкентай ауыр шарды айтады.

Ә)Жіптің ұзындығын сақтап, шардың массасын өзгертіп, периодын санау

Т , шешімі: математикалық маятниктің периоды жүктің массасына тәуелді емес

Б) маятникті қозғалысқа келтіргенде оны әр түрлі бұрышқа ауытқытатын болсақ – амплитудасын әр түрлі алу

Т , шешімі: математикалық маятниктің периоды амплитудаға тәуелді емес

В) аңыз Г.Галилео, Х.Гюйгенс- Қайрат айтып береді

Г) маятниктің ұзындығын өзгерте отырып, периодын табу,

шешімі: ұзындық перидқа тәуелді L - T. L - T

T . сөйтіп, маятниктің периоды g- еркін түсу үдеуі мен L-ұзындығына тәуелді.

Д) маятникті құралдар, геологтар 1) кім алғашқы геолог-Қаныш Сәтпаев, g -темір рудасы, g газ, мұнай

Е) Серіппелі маятник- сурет 86 , T

IV. Картамен жұмыс

Тұрақты g- шамасы жуықтап алғанда 9,8 Н/кг

Солтүстік полюсте g 9,832 Н/кг

Экваторда g9,780 Н/кг

45 географиялық ендікте g 9,806 Н/кг

Хантәңірі шынында g 9,78 Н/кг

V.Сабақты бекіту

1. 
   Математикалық маятниктің периоды неге тәуелді?
   
2. 
   Серіппелі маятниктің периоды неге тәуелді?
   
3. 
   Математикалық маятниктің периоды өзгереме, егер Хантәңірінде болып, Солтүстік полюсте болса? (өзгереді)
   

Tхант.солт.

VI.Тәрбие сәті

«Уақыт - ақша» - американ адамдары, қазір олай айтуға болмайды, оданда «уақыт ақшадан да қымбат, артық», -деп айтуға болады. Босқа кеткен уақыт қайтып оралып келмейді. Ал ақшаны жұмыс істеп табуға болады. Уақыттарыңды пайдалы өткізіңдер.

VII. Есеп шығару жаттығу №22, №1

Берілгені: Шешуі:

g9,8 м/с² Ответ: 2с

№4

Берілгені : Шешуі:

g²