Оқушыларға Х-ХІІ ғасырлардағы сәндік қолданбалы өнер, архитектуралық құрылыс жүйелері мен кесенелер туралы мағлұмат беру.
Күтілетін нәтижелер
Орта ғасырдағы ғимаратты безендірудегі құрылыс материалдарымен танысып, сәулет өнеріндегі (мешіттер, кесенелер, мазарлар, моншалар) құрылыс жүйесімен танысып біледі.
Сабақ түрі
Жаңа сабақ
Тапсырмалар
Жеке жұмыс, топтық жұмыс, постер арқылы берілген тапсырманы топ арқылы қорғау, деңгейлік тапсырмалар, сұрақтар қою
Керекті жабдықтар
Интерактивті тақта, оқулық, постер, тест парақшалары, стикер.
Сабақ барысы
Сабақ кезеңдері:
Мұғалім әрекеті
Оқушы әрекеті
Кіріспе
«Саяхат» әдісі арқылы оқушылармен саяхатқа шығамыз;
Үй тапсырмасын тексеру
1.Интерактивті тақта арқылы берілген тапсырманы орындайды: 2. Сәйкестендіру тесті
4. Шаш қаласына түріктердің былғарысы, бағалы терілері әкелінгені туралы жазған орта ғасырлық ғалым:
В. Отырар, Тараз
5. 1217-1218жж. Хорезм шахы Мұхаммед Текеш теңге соқтырған қала
Г. Испиджаб, Отырар, Фараб
6. Археологтардың зерттеулер ақша шығаратын сарайлар болған қалалар
Жауабы:1.ә, 2. а, 3. б, 4.д, 5.в, 6. г
Д. Әл-Макдиси
1.Оқушылар ойлана отырып өткен тақырыптағы ұғымдарға анықтама береді.
2.Алдарына үйлестірілген парақшаларындағы тест тапсырмаларды орындайды.
Интерактивті тақта рақылы тест жұмысының жауабын тексереді.
6 -5 балл-3 ұпай
5-4 балл-2 ұпай
3-2 балл- 1 ұпай
Тұсау кесер
Миға шабуыл: Бейнеролик тамашалаймыз «Қазақстан кесенелері.avi»
-Бұл бейнероликтен не көрдіңіздер?
Оқушылар көреді. Бейнероликтегі көрістерді баяндау арқылы жаңа сабақтың тақырыбын ашу
Негізгі бөлім
Айша –бибі, Бабаджа қатын, Арыстан баб, Қ.А.Йассауи кесенеерін презентациядан сілтемелер арқылы құрылысымен, тарихымен, орналасқан жерімен таныстырып түсіндіру.
Тапсырма.
Отырар, Тараз, Түркістан қалаларына табылған монша орындарын АКТ мүкіндігі арқылы таныстырып, ішкі құрылысын сипаттау
Монша құрылысын Венн диаграммасына салып салыстыру
Оқулықтан мәтінді түсініп оқиды.
Бекіту
Деңгейлік тапсырма
А Жамбыл қаласының батыс жағында 18 км жерде Қарахан тұрғызған кесене
Дамыған орта ғасырларға жататын монша табылған орта ғасырлық қалалар
Ғаныш деген не?
В Жамбыл қаласының батыс жағында 18 км жерде Қарахан тұрғызған кесене
Орта ғасырдағы діни сәулет құрылысы
Бабаджа-қатын кесенесінің шамамен салынған мерзімі
С
1.БҰЛ ҚАЙ КЕСЕНЕ
Шымкент қаласынан 150 км. жерде орналасқан.
ХІІғ. салынған.
Онда Қожа Ахмет Йассауидың ұстазы жерленген
2. БҰЛ КІМ? Оның кесенесі күйдірілген кірпіштен шаршылап салынған порталдары бар, әсем күмбезді ғимрат, есігі шығыс жағында. Айшаның күтушісі болған. Айша өлген соң оның зиратының басында шамын жағып өткен.
3.Х-ХІІ ғасырдағы кешендерге ...жатқызуға болады.
-Өзінің алғашқы құрылыс жүйесін сақтаған ескерткіштер- ...кесенелері.
-Археологиялық зерттеу жұмыстары кезінде ... қалаларынан шығыс моншасы табылған.
-Арыстан- баб діни аңыздар бойынша ... ұстазы болған.
-...- күйдірілген кірпіштен салынған, әсем күмбезді ғимарат.
-Айша- бибі кесенесінің сыртқы қабырғалары ... кірпіштермен қапталған.
-Археологиялық қазба жұмыстары барысында көптеген қалалардан ... орындары белгілі болды.
А
1. Айша бибі кесенесі
2. Отырар, Тараз
3. Күйдірілген бор тас
В
1. Айша бибі кесенесі
2. Мешіттер
3. Х-ХІғғ.
С
1.Арыстан баб кесенесі
2. Бабаджа қатын
3. мешітті, кесенелерді, мазарларды, моншаларды
Бабаджа- қатын мен Айша- бибі
Отырар, Тараз, Түркістан
Қожа Ахмет Йасауидің
-Бабаджа- қатын кесенесі-
оюлы терракот
шығыс моншаларының
Қорытынды
- Қазақстан жерінде құрылыс салудың жаңа үлгілері дамып, сәулет өнерінде өзгерістер басталды. Бұлардың біразы тарихи- мәдени ескерткіш ретінде қазіргі күнге дейін сақталған. Олар ғасырлар мен мыңжылдықтар өтсе де сыр бермей, ұлы даланың әр жеріне көрік беріптұр. Ендігі біздің міндетіміз- оларды қорғап, сақтау, ұрпақтан- ұрпаққа жеткізу.
ҚР Конституциясының 37 бабында айтылғандай, әр азамат тарихи және мәдени мұралардың сақталуына қамқорлық жасауға, тарих пен мәдениет ескерткіштерін қорғауға міндетті.
Өткенді қастерлеу арқылы, болашағымызды баянды етеміз.
-Үйге тапсырма
Сәулет өнері мен
құрылыстың дамуы тақырыбын оқу;
«Х-ХІІ ғасырларда Қазақстанда салынған кесенелер» сызба
