Үлкен данғылдың бойымен көлік зымырап келе жатқанда Сәуле сырттағы ғажайып көріністерге ынтыға түсіп, терезеге тақала берді. Ендіоның қалағадеген қызығушылығыәуелдегіден де арта түскен. Болатбек оған жиі-жиі көз тастап қояды. Қыздың бет-әлпетінде бояудынтабы білінбейді. Табиғи сұлулық. Қара мөлдір шашы арқа тұсына қарай төгіліп, орындықтыңжақтауын көмкеріп жатыр. Оны көрген Болатбектің шаштан бір сипауға деген әуесі де оянып кетті. Оның: «Осылайша көңілін көтеріп, қыдыртып-қыдыртып, содан соң үйге алыпбарсам, оңашада сырлассам» деген де арманы болды Болатбектің. Осындай әдіспен талай-талай қыз-келіншектермен ойнап-күлген. Соңғы кездері мұндай әдеті жиілеп те кеткен. Бүгін де сондай бір танысудың сәті түсіп отыр. Онын үстіне осы кезгедейін көріп, танысыпжүрген қыздарыныңешбіріне ұксамайды бұл. Мүлдем бөлек. Тіпті, мұндай қыз тек бұл қала емес, күллі Жер шарында да жоқ десе де болғандай. Сұлулығында шек жоқ. Күні бойы осы қыздың бетіне қарап отыр десе де Болатбек одан бас тартпас еді. Тек өзі емес, достарының кай-қайсысы көре қалса да бұл қызды құлай сүйер еді. Сондықтан да Болатбек, ішінен: «Бүгінгі бұл сәтті кездесуді бос жіберіп алмауым керек», - деп өз-өзіне серт етті. Сөйтіп өзінше біртереңарман-қиялға батып отырғанда қыз кенеттен былай деп тіл қатты:
Ана бір жолаушылар көлігі не себепті жүрмей тұр?
Қайсы?
Болатбек елең етіп, қыз сүйріктей ғана сүқ саусағымен нұсқап көрсеткен жаққа жалт қарады.
Ә, анау ма? Ол ток күшімен жүретін жолаушылар көлігі.
Тоқпен?
Иә.
Ендеше, ол неге жүрмей тұр?
Сіз өзіңіз бір қызыққыз екенсіз, — деді жігіт бір қарап қойып.
Жоқ, ол неге жүрмей тұр? — деді қыз сұрағын қайталап.
Сымда ток жоқ. Ток жоқ болған соң тұр да. Сол да түсініксіз бесізге?
Ендеше оларға көмектесейік те. Обал ғой. Көлік ішінде қаншама жас балалы әйелдер отыр.
Қалай көмектеспекпін мен оған? Мына жеңіл көлікке тіркеп алып тартайын ба?
Жоқ, — деді қыз жігітке көзінің қиығымен қарап, — оны сіздің жеңіл көлігіңіз емес, мына мен тартамын!
Қойшы, қарындас, не болса соны айтпай, — деді жігіт әлдеқайда асыққандай алдына қарап, — бұл не әзіл, не ойыныңыз. Онан да тезірек тамақ ішетін жерге жетелік. Одан әрі қарай да қыдыратын жеріміз толып жатыр емес пе? Сізді үйіңізде болса да іздейді.
Жоқ! — деді қыз сәл ренжігендей болып, — солай қарай бұрыңыз көлігіңізді. Сонда баралық. Менің ісім, одан әргісі.
Көлік жолаушылар көлігінің жанына келіп тоқтаған кезде оның ішінен жылаған жас балалардың да дауыстары естіліп қалды. Қыз көлік есігін тез ашып, сыртқа жылдам шықты. Содан соңол көлік ішінде жүйкетамырлары жұқарып, не істерлерін білмей отырған кәрі кісілергеде көзтастады. Сөйтіп барып көліктің алдына шыққан. Болатбек ішінен қынжылып: «Не істемекөзі бұл қыз?! Көрсін, көрсін»деп отырған орнынан қозғалмады. Қыз тіпті кешіге берсе, оны дәл осы жерге тастап, зымырап кетіп қалуды да ойлады ішінен. Қыз көліктің дәл алдына қарсы қарап тұрып алып, екі қолын жоғары көтерді. Бірақ іштегілер де, сырттан бақылап тұрғандар да онын не жасағалы тұрғанын түсінеалмады. «Мына қыздыңдені дұрыс па, өзі» деген де ой келді бәріне. Көлікті жүргізуші әйел кісі қызға «Жолдан былай тұр, қазір тоқ келсе, жүреміз» деген де белгі беріп үлгерген. Қыз оған елең ете қоятын емес. Қос қолын көтерген бойда міз бақпай тұр-ау. Көлікті жүргізуші әйел енді шыдамастан көліктен түсе бастамақ еді, кенет көліктің қозғалтқыштары тоқкелгендей зыр ете түсті. Жүргізуші әйел де, іште отырғанжолаушылардаелеңетіскен. Қызжолдыңшетіне шықты. Көлік жаймен ғана жүреберді. Сол кездебарып бәрі де жоғарыға қараған еді, көліктің қос темірі жоғарыдағы тартылған қос сымға тимептіде. Ешкім ештеме айта алмаған. Недесін? Мынандай жұмбақ істі ешқайсысы да ешкашан да күтпеген еді. Көлік әдеттегісінше зымырап жөнелген. Іштегілер де, сырттағылар да мәз. Жеңіл көліктегі жігіт қорқайын деді. Ол енді қыздың өзіне қайтып жақындағанын қаламады. Бірақ, амал не, жігіт емес пе? Көлігіне от қосып, үлкен көлікті қуа жөнелді. Қыз соның ішінде кеткен. Онын қандай жылдамдықпен көлікті қуып жетіп, оған қалай мініп алғанын түсіне алмады. Біраздан соң үлкен көлік кезекті аялдамаға тоқтады. Сол кезде барып Болатбек қыздың көлік жүргізушінін жанында жайбарқат әңгімелесіп отырғанын көрді.
Енді капелімде не істесін. Үлкен көлік қайтадан жүріп кетті. Бұл да жүрген. Одан біресе озып, біресе қалып, ара-тұра дабыл беріп те келеді. Көлік ішіндегі жолаушылар болса да мәз. Сөйтіп ол көлік өзінің қажетті жеріне де жетті. Есік ашылып, жолаушылар бір-бірлеп түсіп жатыр. Бәрі де Сәулеге алғыстарын жаудыруда.
Болатбек оның бәрін де мұқият бақылап отырды көлігінін терезесінен. Енді көліктіңішіндетекжүргізушіәйел менСәуле ғана қалған. Болатбек көлігінен ата шығып солай қарай жүгірді. Ашықтұрған есігінен жедел ішке кірді. Екі көзі Сәуледе. Оның реңі алғашқыдан сәл де болса бозарыпты. Басқа еш өзгеріс жоқ. Баяғы Сәуле. Емін-еркін сөйлеп, емін-еркін күліп қойып отыр. Ештеме болмағандай. Сәлден соң қыз Болатбекке қарап жымиып та алды. Үстінен үлкен бір жүктүскендей саябырланып та қалған. Қасындағы келіншекте не өң, не түс жоқ.Бар болғаны Сәулеге жасанды жымиып қарай береді. Жүргізуші Болатбектің қызға кім болып келетінін детүсінбеген. Бір қарағанда екеуі ерлі-зайыптыларға да ұқсамаған. Болатбек осылайша бір сәтне айтып, не қоярын білмей үнсіз отырып, Сәуленіңсұп-суықон қолынан ұстады да:
A-а... Сіздің тұрақты мекен-жайыныз қай жерде еді? - деді сол кезде жаңадан ұйқыдан оянғандай болған жүргізуші келіншек Сәулеге.
Білмеймін, — деді қыз.
Қалайша білмейсіз? Сонда қалай, сіз бұл қалада тұрмайсыз ба?
Осындамын. Бірақ мекен-жайымды білмеймін, - деді Сәуле.
Жүріңізші тезірек. Әйтпесе, қазір көзге түсеміз. Мұнда енді халық сақшылары да келіп жетеді. Ал сіз, апай, бұл оқиғаны ешқайда хабарламай-аққойыңыз. Мен бұл қызды қазір кешіктірмей алған жеріме апарып тастаймын. Өтінемін, сізден.
Жарайды, - деді екеуін аяп кеткен көлік жүргізуші келіншек, - мен бәрінде түсіндім. Ешкімге айтпаймын. Тезірек кете қойындар. Тек бір нәрсе бар, бұл оқиғаның куәгері жалғыз мен емес. Мұнда жолаушылар болды, оны өздеріңде білесіндер.
Иә, оныңыз рас, — деді Болатбек, — олардыңтыныш қалмайтыны да белгілі ғой. Сондыктан да, Сәуле қарындасым, тезірек кетейікші бұл жерден. Мен де қараптан-қарап бір нәрсеге іліккелі тұрмын.
Болатбек қыздың қолынын суықтығына қарамастан қысып ұстап алған бойда сыртқа қарай тарта жөнелді. Мән-жайды түсінген Сәулеоған қарсылық жасаған жоқ. Келіншекке қарап жымиды да, онымен жылы қоштасып, екеуі көлікке қарай асықты. Жеткен бойда көлікке отырып, есіктерін сырт-сырт жауып алды. Көлік гүр етіп оталып зымырап ала жөнелді. Үлкен көліктегі жүргізуші әйел әлі де болса өң мен түстің арасында түрғандай бұларға ұзақ қараумен отырды. Сол кезде төбесінде айналып жанып тұратын шамы бір-бір көлік зымырап келіп дәл жолаушылар таситын осы көліктің жанына кілттоқтай қалды. Сол кезде барып келіншек дәл төбе тұсынан біреу суықсуды құйып жібергендей селт ете түсті. Артынша әскери киім киген екі кісі көлікке еніп, бастап келгені төс қалтасынан кішкене куәлігін алды да, ішін айқара ашып келіншекке көрсетті.
Мұнда кімдер болды? Болған құбылысты неге бізге дер кезінде хабарламадыңыз? — деді ол Жазира есімді осы жүргізуші келіншекке тіке қарап, аптыға сөйлеп.
Пәлендей оқиға емес ол. Тоқболмай қалған. Содан біршама уақыт өткенде тоққайта берілді. Жолаушылардың бәрідедіттегенжерлерінеаман-есен жетті. Енді мен көліктұрағына кетпекпін. Бар болғаны — осы.