Салқынбай А., Абақан Е. с

син-син
кейбіреулері  -   грамматикалық
тұлғаның  көп  қызмет  атқаруы 
(лолиф ункциональность)  деп 
түсіндіреді; 2) Тіл жүйесіндегі өт- 
пелілік (переходность) құбылысы 
арқы лы   байл аны ста  болып, 
қарам а-қарсы   қойылатын  тіл 
б ір л ік т е р ін ің   (с ө з,  сө йл ем , 
мағына  т.б.)  дифференциалдық 
(б өл ш екте уш і),  құры л ы м д ы қ 
және семантикалық (мағыналық) 
белгілерінің  араласуы  (синтезі). 
Бұл 
әр 
т ү р л і 
б уд а н д ы қ 
(ко н та м и н а ц и я л ы қ,  арал ы қ, 
диффузиялық)  туындылар.  С. 
пайда болуы тіл бірлігіндегі түлға 
мен 
м а зм үн  
арасы нд ағы  
қатынастың  өзгеруіне  тікелей 
байланысты. С. тіл мен сөйлеудің 
барлық  деңгейінде  кездесетін 
қүбылыс.  Кейбір  ғалымдар  С. 
үғымын  тілдің  парадигмасына 
жатқызып,  оны  тілдің  дамуын- 
дағы  ж үйелілік  өзгерістермен 
байланыстырады.  Түркологияда 
« с и н кр е ти зм »  
те о р и я сы н
Э .В .С е в о р тя н   е н гіз д і.  «С».- 
тарихи  омонил/щер деп танылып 
жүр.  «С».  түбірлері  —  грамма - 
т и к а л ы қ   м әні  мен  қы зм е ті 
ж а ғы н а н   б ір д е й   болм айты н 
сөздер. Э.Севортянныңзерттеу- 
лерінше  С.  етістік  пен  есімдер 
арасы нд ағы   түл ға сы   б ірд ей 
болатын  түбірлер  мен  негіздер, 
мыс.:  «аш »-етістік,  «аш»-сын 
есім; «қат»-етістік, «қат»-затесім 
(қат-қат  жинау),  қат-аң-қатай;
«тоң»(етістік)  -  «тоң»  (зат  есім) 
т .б .  Тіл  қү р а м ы н д а ғы   е с ім  
негіздер  мен  етістік  негіздердің 
жіктелуі  -   ф онетикалық  ү қс а с  
негіздердің тарихи дамуы  бары- 
сында  қалыптасқан  қүбылыс.

жүктеу/скачать 13,56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: