Сандар және белгілері
жүктеу/скачать 1,79 Mb.
|
матем ережелері
| Бастауыш сыныпқа арналған математика пәні бойынша ЕРЕЖЕЛЕР Құрметті балақай! Қолыңдағы жинақта математика нәнінің негізгі ережелері саған түсінікті тілмен, көрнекі суреттермен құрастырылған. Осы ережелер арқылы математика пәнін сүйіп оқиды деген сенімдемін. Бұл ережелерде бастауыш сынып математика пәніндегі негізгі тақырыптар қамтылған Жинақты ата-аналар мен оқушыларға өздігінен сабаққа дайындалуға, үй тапсырмасын ойдағыдай орындауға, ал ұстаздар қауымына – көрнекі құрал ретінде ұсынамын. Сандар және белгілері Сандар 0 , 1 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9 Бұл араб цифрлары. Олар небары он. І - 1, ІІ - 2, ІІІ - 3, ІҮ - 4, Ү - 5, ҮІ - 6, ҮІІ - 7, ҮІІІ - 8, ІХ - 9, Х - 10, ХІ – 11, ХІІ - 12, ХІІІ - 13, ІҮХ - 14, ХҮ - 15, ХҮІ - 16, ХҮІІ - 17, ХҮІІІ - 18, ХІХ - 19, ХХ – 20, ХХХ – 30, ХL – 40, L – 50, LX – 60, LXX – 70, LXXX – 80, XC – 90, C – 100, D – 500, M – 1000. Бұл – рим цифрлары M C M X C Y I 1 9 9 6 Белгілер
Сандарды салыстыру 3 > 2 2 < 3 3 = 3 1 + 2 < 4 + 35 + 3 > 7 4 < 5 < 75 саны 4-тен үлкен, 7-ден кіші Үлкен - кіші Ұзын - қысқа Ауыр - жеңіл Биік – аласа Алыс – жақын Жылдам – баяу Қымбат – арзан Жуан - жіңішке Кәрі – жас Сандар
Қосу амалының компоненттері
Қосылғыштардың орнын ауыстарғаннан қосындының мәні өзгермейді 2 + 3 = 3 + 2 5 5 а + в в + а Санға 0 – ді қосқанда, сол санның өзі шығады. 2 + 0 = 2 0 + 3 = 3 + = + = Санға 1–ді қосқанда келесі сан шығады 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 6 + 1 = 7 Саннан 1–ді азайтқанда алдындағы сан шығады 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 7 – 1 = 6 Азайту амалының компоненттері 5 - 3 = 2 азайғыш азайтқыш айырманың мәні а - в = с 3 - 1 = ? Санның құрамы
Қосу және азайту кестесі
4 + 3 = 7 10 – 4 = 6 Екі таңбалы сандардың ондық құрамы және жіктелуі. Қосылғыштардың біреуін екінші қосылғышка . қосқанда 10 шығатындай жіктейміз. 7 + 5 = 7 + (3 + 2) = (7 + 3) + 2 = 10 + 2 = 12 Азайту амалында азайғыштан қандай санды азайтқанда 10 шығады, азайтқышты сондай санға жіктейміз. 15 – 7 = 15 – (5 + 2) = (15 – 5) – 2 = 10 – 2 = 8 10 бірл. – 1 онд. 50 бірл. – 5 онд. 20 бірл. – 2 онд. 60 бірл. – 6 онд. 30 бірл. – 3 онд. 70 бірл. – 7 онд. 40 бірл. – 1 онд. 80 бірл. – 8 онд. 90 бірл. – 9 онд. 100 – 10 ондық – 1 жүздік 1000 – 10 жүздік 864 = 8 жүзд. 6 онд. 4 бірл. 8643 = 8 мыңд. 6 жүзд. 4 онд. 3 бірл. Қосудың қасиеттері 1. 2 + 3 = 3 + 2 5 5 а + в в + а Қосылғыштардың орнын ауыстарғаннан қосындының мәні өзгермейді. Бұл қосудың ауыстырымдылық қасиеті. 2 + 3 = 3 + 2 5 5 а + в в + а 2. 2 + (1 + 3), (2 + 3) + 1, (2 + 1) + 3, 1 + (2 + 3) а + (в + с), (а + с) + в, (а + в) + с, в + (а + с) Көршілес қосылғыштар жақшаға алынып, қосынды түрінде жазылса да, қосындының мәні өзгермейді. Бұл қосудың терімділік қасиеті. - Қосу мен азайту өзара кері амалдар. Қосу амалын азайту амалымен, азайту амалын қосу амалымен тексереміз Қосу амалын азайтумен тексереміз 16 + 23 = 39 Қосындының мәнінен қосылғыш- а + в = с тардың бірін азайтқанда, екінші с – а = в қосылғыш шығады. Ендеше, қо- с – в = а суды азайтумен тексеруге болады. Тексеру: 38 – 16 = 23; 38 – 23 = 16 Қосу амалы азайтуға кері амал
жүктеу/скачать 1,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||