Шайқұтдінов
Семиполюстік немесе координациялық байланыстар
жүктеу/скачать 331,38 Kb.
|
органика шайхутдинов
- Бұл бет үшін навигация:
- Сутектік
- 1.8. Гибридтену
| Семиполюстік немесе координациялық байланыстар. Коваленттік байланыс орбитальдары жартылай толған атомдардың арасында пайда болады дедік. Байланыс түзу ге жұп электронды екі атомның біреуі ғана беретін болса, онда да байланыс түзіледі.
Мысалы, аммиактың протонмен қосылу реакциясын қарастырайық: Н - N: + H+ + H = N* - Н Бұл реакция Льюис негізі мен қышқылы арасында жүріп тұр. Үш фторлы бор мен аммиактың арасындағы ре акцияны алсақ, былай болады: HF HF H-N: + B - F H -N – B - F НЕ HF Семиполюстік байланыс координациялық байланыстың жеке түрі болып табылады. Ол пайда болғанда, донор атом оң, ал акцептор атом теріс зарядталады. Сутектік байланыс. Жоғарыда айтылған байланыстар дан басқа сутектік байланыс бар. Сутек атомы екі теріс за рядталған атомдардың арасында байланыс түзеді. н о...н нс о... Н нсо.. нс Метил спиртіндеп сутектік байланыс. П РИТЕ Мұнда көрсетілген сутектік байланыс коваленттік бай ланысқан сутек атомы мен екінші молекуланың бос элект роны арқылы түзіледі. Су молекуласын қарастырсақ: Н н О... Н о н ... н о E ... Н Бұл байланыстың энергиясы аз, ол 3-10 ккал/моль, сон дықтан мұндай байланыстар тез үзіліп кетеді, бірақ заттың физикалық қасиетіне әсерін тигізеді, 1.8. Гибридтену Көміртек атомының негізгі күйінің конфигурациясы 1s*2s2р? болады. Екі сутек атомының екі электроны көміртек атомының 2р орбитасымен әрекеттесіп, сҢ. қосындысын береді. Мұнда әрбір сутек атомының орби талы көміртек атомының 2р орбиталымен бүркесіп тұр. 20 р-Орбитальдардың арасындағы бұрыш 90* болғандық тан, Н-С-Нарасындағы бұрыш 90" деп болжау керек. - 2р 2р 2р Көміртек атомының конфигурациясының негізгі күйіндегі түрі. Электрондық болжау конфигурациясы CH Бұл көміртек пен сутектен құралады. CHформасы бар қосылыс реакцияны тездетеді және арасындағы валенттік бұрыш 90" емес. Сонымен қатар CH, электроны жетіспей тұрған бөлшектің сыртқы электроны алтау, яғни бұл – тұрақсыз қосылыс. Жоғарыдағы бол жаулар дұрыс емес. Органикалық қосылыстарда көміртек атомы төрт валентті болып келеді. Көміртегінің төрт валентті күйін түсіндіру үшін, оның қозған күйін қарастыру керек. Көміртек атомының қозған күйінде сыртқы қабатында гибридтену нәтижесінде 4 жаңа орбиталы пайда болады. Гибридтенуте 2ѕ орбиталымен үш 2р орбиталы қатысады. Энергияның әсерінен 25-орбиталын дағы бір электрон р-орбитасына көтеріледі. - 2 2p 2р 2р 2sp2 2sp2sp! 25p? негіз күйі у – қозғаtі күйі Яғни s-орбиталдың бір электроны р-орбиталдың үш электронымен араласып (гибридтеніп), энергиясы жағынан да, формасы жағынан да бірдей гибридтенген 25р күйге ауысады (2-негізгі Квант саны). sp — жүктеу/скачать 331,38 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|