Криопротекторлар Клетка ішілік Клеткадан тыс Глицерин Пропилен-гликоль Этилен-гликоль Диметил-сульфоксид (ДМСО) Олигосахаридтер (сахароза мен трегалоза жиі қолданылады) Жоғары молекулалық қосылыстар (көбінесе фиколл, альбумин, поливинилпир-ролидон Аралас Гексаметилен-гидроксиэтил-мочевина (ГМБТОЭМ) Полиэтилен-оксид (ПЭО) Криопротектор – төменмолекулярлы элетролит емес суйықтықтық, жасұшаның қабыршығынан өтіп, суспензиялық ортада су қатқанда, жасұшаны сақтайтын.Жасұшалармен қарым қатнасуына байланысты криопротекторларды екі топқа бөледі
Лиофилизация әдісінің кемшілігі Кептіруге дайындықты мұқият дайындау қажеттілігі, толық кептіру үшін вакуум құру, кептіру ұзақтығы және энергияны көп тұтыну.
Криоконсервацияның кемшіліктері : Мұздату және еріту кезінде эмбриондар мен ооциттердің бір бөлігінің жоғалуы.Жүктіліктің кепілдігі жоқ. Криоконсервациядан кейін орта есеппен эмбриондардың 10-15% -ы ғана тіршілік етеді.Этикалық аспект. Жүктілікті белгісіз мерзімге кейінге қалдыру мүмкіндігі бар әйел кез-келген уақытта бала туа алатынына сенімділік алады. Өкінішке орай, бұл әрдайым физиологиялық және әлеуметтік себептер бойынша мүмкін бола бермейді.
Лиофилизация және криоконсервацияны салыстыратын болсақ:
Лиофилизация әдісі құрылымдық тұтастығы мен биологиялық белсенділігін жоғалтпай құрғақ тіндерді, препараттарды, өнімдерді және т.б. алуға мүмкіндік береді. Лиофилизация кезінде ақуыздарды денатурациядан сақтау үшін оларды, мысалы, глюкоза, тұздар, глицерин, органикалық аниондар сияқты әртүрлі химиялық заттардың арнайы орталарына орналастырады. Лиофилизация кезінде көптеген белоктар денатурацияға ұшырамайды және оларды орташа салқындатқышпен (0 ° C шамасында) ұзақ уақыт сақтауға болады.Лиофилизденген тіндер мен препараттар ылғалданған кезде олардың бастапқы қасиеттерін қалпына келтіреді.
Крипротектор әдісінде өміршең сперматозоидтарды, жұмыртқаларды және эмбриондарды сақтап, қажет болған жағдайда қолданады. Патологияның даму қаупін азайта отырып, ересек жастағы әйелдерге баланы тудырады. Химиотерапиядан және босану жүйесіне әсер ететін басқа емдеу шараларынан кейін жүкті бола алады. ЭКО кезінде овуляцияны ынталандыру және аналық без пункциясы санының азаюы болады. Аналық без гиперстимуляциясы синдромының алдын алады. .Донорлық биоматериалды басқа бедеулік жұптарға береді.
Лиофилизация әдісі микроорганизмді стерильді ампулаларға енгізеді
агарлы ортадан шайынды жасап, культуралды сұйыққа криопротектор қосады
ампулаларды залалсыздандырылған мақта тығындарымен жауып, мұздатып кептіреді
бекітіп, + 4С немесе бөлме температурасында сақтайды
Криоконсервация әдісі жасушаларды дайындау;
криопротекторды қосу;
бағдарламалы мұздату;
сұйық азотта сақтау;
тез еріту;
криопротекторлы кетіру
қайтадан өсіру және регенеранттарды алу;
Жасушаларды мұздатуға дайындау
Қорытынды
Қорытынды
Лиофилизацияны донорлық қанның құрғақ плазмасын, құрғақ сарысулар мен вакциналарды алу үшін, ағзалар мен тіндерді транспланттау кезінде, фармацевтика және тамақ өнеркәсібінде биологиялық текті әртүрлі өнімдерді ұзақ сақтау және консервілеу қажеттілігі кезінде қолданады. Ғарыш кемесінің тіршілігін қамтамасыз ету жүйелерінде лиофилизация ылғал бар материалдардан суды қалпына келтірудің перспективті әдістерінің бірі ретінде қолданылады.Лиофилизацияның технологиялық процестерінде тамақ өнеркәсібінде қоректік заттардың едәуір мөлшері сақталады, өнімдер пішінін, иісі мен түсін сақтайды. Лиофилизацияда әдетте бояғыштар, хош иістер және ұқсас қоспалар қолданылмайды.Жедел кофенің едәуір бөлігі лиофилизацияны қолдану арқылы жасалады. Тамақ өнеркәсібінде бұл технология" сублимацияланған кофе "деп аталады (басқа атаулар — "мұздатылған","фриз-драйд").
Лиофилизатор LyoBeta - бұл GLP стандартқа сай, сыйымдылығы: 16 кг.
Лиофилизаторлар:
Криоконсерваторлар