124
Жер қалай орыстандырылды?
үмытылуда. Осы себептен де жаңа буын жас ұрпақ
өзінің атамекен алтын бесігінің о бастағы тарихы-
нан көз жазып қол үзуде. Бұл - нағыз мәңгүртікке
бастайтын жат құбылыс. Осының бір көрінісі болған
Балкашин топонимі қайдан шыққан?
Н.
Балкашин 1875 жылы, қазақ жерінде патша-
ның жерді отарлау
саясаты қатты өріс алған тұста,
Мәскеуден Батыс Сібір генерал-губернаторлығына
аса жауапты істер туралы арнайы жолдамамен
қызметке жіберілді. Ол 1878-1880 жылдар ішінде
Ақмола,
Семей,
Ж етісу
облыстарын
аралап,
қоныстандыру жүйесін анықтаумен шұғылданды.
Қазақ жерінің байлығына құныға түскен Балкашин
әскери қарулы күшпен қазақтарды атамекенінен
күшпен
қуып
шығып,
барлық
жерді
империя
қарауына алу жолында күрес жүргізді. Бір жақсысы,
Балкашиннің ұлы державалық империялық мақса-
тына Шоқанның оқытушысы болған Н. Ядринцев
комиссия мүшесі ретінде батыл қарсы шықты. Бірақ
күш те, қолдау да Балкашин жағында болатын.
Осы әділетсіздікті көріп, біліп отырған Г. Н.
Потанин
өзінің естелігінде: «...Н. Балкашин служил чиновни-
ком особых поручений при генерал-губернаторе, а
раньше был консулом в Чаучеке... К простому наро-
ду Балкашин относился с некоторой гадливостью
и очень был заражен дворянским чванством. Сло-
вом, это был типичный шовинист. Киргизы были
для
него ордой, с которыми нечего было церемо-
ниться. Земли, которые они занимают, для госу-
дарства выгоднее отдать русским крестьянам, а
киргизы пусть убираются куда хотят» (Г. Н. Пота-
нин. «Воспоминания».
Литературное наследство Си-
