«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
8
МОДИФИКАЦИЯЛАНҒАН Ni(Co)-Mo-Al
2
O
3
КАТАЛИЗАТОРЫНДА БЕНЗИН
ФРАКЦИЯСЫН ГИДРОӨҢДЕУ
Баймұхан А.А.
Ғылыми жетекшісі: доцента м.а. Омарова А.А.
Әл
-
Фараби
атындағы
Қазақ
ұлттық
университеті
aiyazhanm@mail.ru
Жоғары күкіртті мұнайды өңдеудің тереңдетілуіне байланысты мұнайдың бензин және
дизель фракцияларын гидротазарту катализаторларына қойылатын талаптар өсті.
Мотор
отындарының әлемдік өндірісінде олардың экологиялық сипаттамаларын қатаңдатудың
тұрақты үрдісі байқалады. Халықаралық стандарттарға сәйкес мотор отындарындағы күкірт,
бензол, хош иісті және олефин көмірсутектерінің мөлшерін айтарлықтай шектеу қажет.
Бензин және дизель фракцияларын гидротазарту және гидроизомеризациялау үшін
жаңа
модификацияланған
цеолит
бар
катализаторлар
әзірленді
және
дайындалдыКатализаторлар алюминий гидроксиді
мен цеолит ZSM қоспасын никель,
кобальт, молибден, вольфрам сулы ерітінділерімен сіңдіру
және модификациялаушы
қоспаларды (РЗЭ) енгізу арқылы дайындалды.
Бензин және дизель фракцияларын гидроөңдеу катализатордың стационарлық қабаты
бар ағынды қондырғыда 320-400
°
С
температурада, шикізатты берудің көлемдік жылдамдығы
1,5
сағат
, қысым 2,0 МПа кезінде жүргізілді. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, тура айдау
бензинін гидроөңдеу кезінде катализаторы ең жоғары гидробессеривтік белсенділікке ие.
катализаторында гидроөңдеуден кейінгі бензиннің октандық саны 88,7-ге дейін артады.
Дизель фракциясын өңдеудегі ең жоғары гидрооқшаулағыш белсенділік 1катализаторына ие.
Осы катализатордағы дизель фракциясының гидрокесеризация
реакциясы өнімдеріндегі
күкірттің қалдық мөлшері 0,0053% құрайды.
Аммиактың ТБД әдісімен катализаторларға негізінен аммиактың десорбция
температурасы 195-220
°С
болатын қышқыл орталықтардың болуы тән екендігі анықталды.
Қышқыл орталықтарының құрамына цеолит қуыстарының ішінде және сыртқы жағында да
бекітілген әртүрлі тотығу дәрежесіндегі металдар кіруі мүмкін. Олардың бір мезгілде болуы
каталитикалық жүйенің полифункционалдығын қамтамасыз етеді.
Осылайша, бензин және дизель фракцияларын гидроөңдеудің көпфунционды
модификацияланған цеолитті
катализаторлары әзірленді, олар бір кезеңде гидротазартуды,
гидроизомеризацияны және гидрокрекингті жүргізуге
қабілетті және халықаралық
стандарттарға сәйкес келетін экологиялық таза жоғары октанды бензин мен аз күкіртті төмен
қатайтатын дизель отынын алуға мүмкіндік береді.
«Фараби Әлемі» атты студенттер мен жас ғалымдардың халықаралық конференциясы
9
Достарыңызбен бөлісу: 
