Т. Я. Эрназаров 201 ж

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.

10. Блеутаева К.Б. Қаржы: электронный учебник. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

11. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

12. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ ,www.rfca.gov.kz/,www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

13. ҚР Ұлттық банктiң статистикалық бюллетенi. Ұлттық банк басылымы, ай сайын.

14. Банки Казахстана. Қазақстан банктерi Ассоциациясының басылымы, ай сайын.

15. Ұлттық банк Жаршысы. Ұлттық банк басылымы, айына екi рет.

16. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

17. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын (қазақша және орысша).

18. Альпари. Экономикалық зерттеу институтының ғылыми-практикалық, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.
12 тақырып. Инвестициялық компаниялар мен қорлары - 1 сағат

Мазмұны:

Инвестициялық компаниялар және қорлардың қалыптасуы. Инвестициялық қорлардың түсінігі. Инвестициялық қорлардың қызметінің өзіне тән ерекшелігі. Инвестициялық қорларды құру және жою тәртібі. Қазақстан Республикасында инвестициялық қорлардың қызметтерін жүргізудің қағидалары. Қазақстан Республикасында инвестициялық қорлардың операциялары.

Инвестициялық қорлардың типтері. Бағалы қағаздар нарығындағы инвестициялық қорлардың жіктелімі. Инвестициялық процестегі инвестициялық компаниялардың рөлі. Пай инвестициялық қорлары. Пай инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Акционерлік инвестициялық қор. Акционерлік инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Өзара инвестициялық қорлар. Өзара инвестициялық қор қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Инвестициялық компания. Инвестициялық компания қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері.

Қазақстан Республикасындағы инвестициялық қорлардың даму мәселелері.

• 
  Акционерледің жалпы жиналысы;
  
• 
  Басқару;
  
• 
  Инвестициялық қордың басқарушысы.
  

• 
  инвестициялық қордың түрін табу туралы:
  
• 
  Инвестициялық декларацияға өзгерістермен толықтырулар енгізу туралы;
  
• 
  Басқарушымен құнды қағаздар портфеліндегі келісімдерді бекіту туралы, сонымен қатар тіркеуші және кастодионмен.
  

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.

10. Блеутаева К.Б. Қаржы: электронный учебник. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

11. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

12. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ ,www.rfca.gov.kz/,www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

13. ҚР Ұлттық банктiң статистикалық бюллетенi. Ұлттық банк басылымы, ай сайын.

14. Банки Казахстана. Қазақстан банктерi Ассоциациясының басылымы, ай сайын.

15. Ұлттық банк Жаршысы. Ұлттық банк басылымы, айына екi рет.

16. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

17. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын (қазақша және орысша).

18. Альпари. Экономикалық зерттеу институтының ғылыми-практикалық, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.
13 тақырып. Сақтандыру ұйымдары мен қорлары - 1 сағат

Мазмұны:

Сақтандыру қызметінің негізі. Сактандыру компаниялары сақтандыру нарығының алғашқы буыны ретіндегі ролі. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру ұйымдарын құру және жою тәртібі. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру ұйымдарының қызметтерін жүргізу қағидалары. Қазақстан Республикасындағы сақтандыру ұйымдарының операциялары.

Қаржы нарығындағы делдалдардың арасында сақатындыру компанияның мәні зор. Сақтандыру нарығында сақтандыру қорының қалыптасуы мен қолдануы, экономикалық қатынастар пайда болады және ұйымдық, топтық пен жеке қызығышылықтардың арасы байланыстырылады.

Сақтандыру компаниялар сақтандыру қорының анықталған қоғамдық қызмет формасы болып табылады. Нарықтық экономикаға өтуі оның рөлін, ұйымдық құрылымы мен экономикалық қатынастар жүйесіндегі орнын анықтайды. Ол мемлекеттің толық шаруашылық субъектісіне айналған.

Сақтандыру компаниялары белгілі бір сәйкес лицензиясы негізінде сақтандыру шарттарымен жұмыс жасау мен орындауға бағытталған коммерциялық ұйым. Қазақстанда сақтандыру компаниялар АҚ нысаны ретінде құрылып, олардың акционерлері ҚР-ның резидент және резидент емес жеке мен заңды тұлғалар бола алады. Мемлекет те сақтандыру компаниясының акционері де бола алады, бірақ ҚР-ның Үкіметі ретінде ғана. Алайда, сақтандыру компаниясының 50 %-дан артық жарғылық капиталы мемлекет меншігінде болса, акционер ретінде бола ламайды.

Сақтандыру компаниясының жарғылық капиталы әдетінше ұлттық валюта ақшасымен төленеді. Сонымен қатар осы жағдайда акциялардан төленетін сый ақыны несиеге алынған және қатыстырылған ақшадан төлеуге болмайды. Осы істі құруға рұқсатты қаржы нарығын мен қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі келесі құжаттар болған жағдайда береді:

• 
  сақтандыру компаниясы құрылуына рұқсат беретін мәлімдеме;
  
• 
  құрылтайшы құжаттар;
  
• 
  сақтандыру компаниясын құру туралы шешімі;
  
• 
  құрылтайшылар туралы мағлұматтар және т.б.
  

• 
  лицензия алу туралы өтініш;
  
• 
  статистикалық карточка мен мемелекеттік тіркеу туралы куәліктің нотариалды көшірмесі;
  
• 
  құрылтайшы құжаттардың нотариалды көшірмелері;
  
• 
  жарғылық капиталының минималды мөлшерді төленгегі туралы мен өзіндік капиталды орындаудың минималды талаптардың орындалуы туралы құжаттар;
  
• 
  басқару лауазымдары туралы мағлұматтар;
  
• 
  сақтандыру ережелері;
  
• 
  ішкі аудит қызметінің қағидалары.
  

Сақтандыру компанияларының бірден бір ресурстарды өзіндік ерекшелігі – сақтандыру полистерін сату. Олардан түскен ақша қорларын олар мемлекеттік құнды қағаздар мен басқа да компаниялардың акциялары мен облигацияларына салады. Сонымен қатар олар көптеген кәсіпорындарға және мемлекеттке ұзақ мерзімді несиелерді береді.

Қазақстан Республикасы территориясында қызмет ететін сақтандыру компаниялары «өмірді сақтандыру» және «жалпы сақтандыру» салалары бойынша лизенция негізінде қызмет етеді. «Жалпы сақтандыру» сала бойынша қызметі «өмірді сақтандыру» сала қызметімен бірге бірлестіруге болмайды және жинақтау сақтандыру формасы ретінде бола алмайды, тек қайғылы жағдай, науқас және медициналық сақтандыру оған кірмейді.

Неізгі қызметтен басқа сақтандыру компаниялары келесі қызметті орындауға мүмкіндігі бар:

• 
  инвестициялық қызмет;
  
• 
  өзінің сақтандырушыларға жинақтау сақтандыру келісім шарты бойынша өтеу соммасы бойынша несиелерді бере алады;
  
• 
  сақтандыру компанияларының қызметін автоматизациялау үшін мамандырылған бағдарламаларды сату;
  
• 
  сақтандыру үшін арнайы әдебиеттерді сату;
  
• 
  сақтандыру келісім шарттары негізінде түскен немесе бұрынырақ сатып алынған мүлікті сату мен жалға беруге құқығы бар;
  
• 
  сақтандыру бойынша консалтингтік қызмет;
  
• 
  сақтандыру саласындағы қызмет ететін мамандардың білімдерін жоғарылату мақсатында оқуды ұйымдастыру мен өткізу;
  
• 
  сақтандыру агенті ретіндегі сақтандыру делдалы.
  

Қазақстан Республикасында әдістемелік және ұйымдастырушылық ақпаратпен қамтамасыздандырушы сақтандыру Одағы құрылған, ол сақтандыруға қатысты заңнамалық жобалар мен нормативті актілерді құрастыруға қатысады, сақтандыру қызметкерлерінің біліктілік дәрежесін көтеру үшін семинар мен сабақтарын ұйымдастырады, сақтандырушылардың қаржылық тұрақтылығын нығайтудың ұсыныстарымен жұмыс істейді. Алайда, Қазақстанда кәсіби сақтандыру компанияларының бір ғана одағы жұмыс істеп жатқан уақытта, Ресейде қазіргі уақытта 50-ден астам сақтандыру компанияларын біріктіретін одақтар бар. Қазақстанда сақтандыру компаниялар өзінің филиалдарын, өкілдіктерін және еншілес ұйымдары ашуға құқықтары бар.

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.

10. Блеутаева К.Б. Қаржы: электронный учебник. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

11. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

12. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ ,www.rfca.gov.kz/,www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

13. ҚР Ұлттық банктiң статистикалық бюллетенi. Ұлттық банк басылымы, ай сайын.

14. Банки Казахстана. Қазақстан банктерi Ассоциациясының басылымы, ай сайын.

15. Ұлттық банк Жаршысы. Ұлттық банк басылымы, айына екi рет.

16. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

17. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын (қазақша және орысша).

18. Альпари. Экономикалық зерттеу институтының ғылыми-практикалық, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.
14 тақырып. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттар - 1 сағат

Мазмұны:

Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттар түсінігі. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттарының қызметтерін жүргізудің ерекшеліктері. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттарының түрлері. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттарының операциялары. Мамандандырылған қаржылық-несиелік институттарының қызметтерінің қағидалары. Банктік емес ұйымдардың несие беруі.

Ломбард түсінігі. Ломбардтардың қызметі. Қазақстан Республикасында ломбардтарды құру және жою тәртібі.

Экономиканың белгілі салаларында әрекет ететін қаржы институттарына кредиттік серіктестіктер, ломбардтар, қаржы компаниялары жатады.

Қаржы нарығындағы елеулі орын шаруашылық субъектілердің белгілі шеңберін кредиттеу және оларға қызмет көрсету мақсатында құрылған, банк болып табылмайтын, заңды тұлға болатын кредиттік серіктестіктерге тиесілі. Олар өз қызметін елдің тиісті мемлекеттік органы ссудалық және басқа банк операцияларын жүргізуге берген лицензия негізінде жүзеге асырады. Көп жағдайларда елдің ұлттық банкі осындай уәкілетті орган болып табылады. Қазақстанда ол - ҚР Ұлттық банкі. кредиттік серіктестіктер жеке меншік тұлғалардың салымдарын жоғары емес пайыздар негізінде тартуға, сондай-ақ жеке меншік тұлғаларға немесе шағын бизнестің шаруашылық ететін субъектілеріне қысқа мерзімге шағын сомаларда кредит беруге қабілетті.

Кредиттік серіктестік өз міндеттемелері бойынша өзіне тиесілі мүлікпен жауап береді және өзінің қатысушыларының міндеттемелері бойынша жауапты емес.

Коммерциялық ұйым бола отырып, ол ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу және қадағалау жөніндегі агенттігі берген лицензия негізінде банктік және өзге операциялардың жеке түрлерін орындайды. Кредиттік серіктестіктің мүлкі оған меншік құқығы негізінде тиесілі және қатысушылардың міндетті салымдары мен қосымша жарналары, өзі алған кіріс, сондай-ақ ҚР заңнамасымен тыйым салынбаған басқа көздер есебінен қалыптасады.

Кредиттік серіктестіктерді мемлекеттік қолдау республикалық және жергілікті бюджеттер есебінен тиісті жылға арналған бюджеттерде ауылшаруашылық өндірісті кредиттеуге көзделген сома шегінде жүзеге асырылуы мүмкін.

Құрылтай шарты мен жарғы кредиттік серіктестіктің құрылтай құжаттамасы болып табылады.

Құрылтай шартында ҚР заңнамалық актілеріндегі көзделген мәліметтерден басқа мынадай мәлімет болуы тиіс:

• 
  серіктестікке енген кезде төлеуге жататын міндеті салымның минималды мөлшері;
  
• 
  қатысушылардың міндетті салымды енгізудің тәртібі мен шарттары;
  
• 
  таза кірісті қайта бөлу тәртібі;
  

• 
  фирманың атауы мен орналасқан жері;
  
• 
  қатысушылардың құқықтары мен міндеттері;
  
• 
  қатысу тәртібі мен шарты;
  
• 
  жарғылық капитал мөлшері туралы мәліметтер;
  
• 
  қатысушылардың қосымша жарна салу тәртібі мен шарты;
  
• 
  кредиттік серіктестік органдары туралы ереже, шешімдер, соның ішінде қатысушылардың жалпы жиналысына қатысқан және таныстырылған қатысушылардың үштен төрті дауыс бергенде көпшілігі қажет мәселелер бойынша шешім қабылдау тәртібі;
  
• 
  кредиттік серіктестік органдары арасында құзыреттің бөлінуі;
  
• 
  ақша орналастыру тәртібі;
  
• 
  жарғыға өзгерістер мен толықтырулар енгізу тәртібі;
  
• 
  резервтік капиталды қалыптастыру және пайдалану тәртібі.
  

Кредиттік серіктестіктер өзара кредиттеу институттары болып табылады. Шағын қаражат сомасын сақтауға ниет білдірген жеке тұлғалардың депозиттерін қабылдай отырып, олар өздерінің қатысушыларын қолайлы жағдайда кредиттейді. Кредиттік серіктестіктің осы серіктестік ұсынатын мүмкіндіктерді пайдалану, олардың көмегімен қаражатты қарызға алу немесе директорлар кеңесі үшін дауыс беру үшін әрбір мүшесі бір не бірнеше жинақтау жарналары немесе жарғылық қорда үлесі болу керек. Кредиттік серіктестіктердің міндеттемелері жинақтаушы және чектік шоттардан қалыптасады. Өз қаражатын олар ұйым мүшелеріне қысқа мерзімді тұтыну ссудалары ретінде ұсына алады.

Кредиттік серіктестік қатысушыларының:

• 
  көрсетілетін қызметті пайдалануға;
  
• 
  іс басқаруға қатысуға;
  
• 
  сайлауға және кредиттік серіктестік органына сайлануға;
  
• 
  осы Заңға жәе құрылтай құжаттамасына сәйкес серіктестік қызметінен пайда алуға;
  
• 
  осы Заңнамада және кредиттік серістестік жарғысында көзделген тәртіпте қатысуды тоқтатуға;
  
• 
  оның қызметі туралы ақпарат алуға және серіктестік жарғысында көзделген тәртіпте оның бухгалтерлік және өзге құжаттамасымен танысуға мүмкіндігі бар.
  

Кредиттік серіктестікке қатысу келесі жағдайларда:

• 
  өз еркімен құрамынан шықса;
  
• 
  өз үлесін кредиттік серіктестіктің басқа қатысушыларына немесе үшінші тұлғаларға берсе;
  
• 
  кредиттік серіктестіктың талабы бойынша қатысушылар қатарынан шықса;
  
• 
  кредиттік серіктестік өз қызметін тоқтатса;
  
• 
  ҚР заңнамасымен көзделген басқа жағдайларда тоқтатылады.
  

Серіктестікке қатысушы өз міндеттерін бұзғанда, оларды орындамаған жағдайда, сондай-ақ серіктестікке зиян келтіретін болса, ол жалпы жиналыстың шешіміне сәйкес осындай қатысушының үлесін сот арқылы мәжбүрлеп сатып алуды және оның қатысушылар құрамынан шығуын талап етуге құқылы.

Үлесті мәжбүрлеп сатып алу және құрамнан шығу туралы шешімді кредиттік серіктестікке қатысушы сот тәртібінде шағымдануы мүмкін.

Кредиттік серіктестіктің ұйымдық құрылымы 7-суретте көрсетілген.

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.

10. Блеутаева К.Б. Қаржы: электронный учебник. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

11. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

12. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ ,www.rfca.gov.kz/,www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

13. ҚР Ұлттық банктiң статистикалық бюллетенi. Ұлттық банк басылымы, ай сайын.

14. Банки Казахстана. Қазақстан банктерi Ассоциациясының басылымы, ай сайын.

15. Ұлттық банк Жаршысы. Ұлттық банк басылымы, айына екi рет.

16. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

17. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын (қазақша және орысша).

18. Альпари. Экономикалық зерттеу институтының ғылыми-практикалық, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.
15 тақырып. Қор биржасы, қызметі және құрамы - 1 сағат

Мазмұны:

Қор биржасының түсінігі. Қор биржасының пайда болу тарихы. Қор биржасының ұйымдастырушылық, заңдық және экономикалық жақтары. Қор биржасының құрамы мен қызметтері. Қазақстан қор биржасын құру. Қазақстан қор биржасына мүшелікке өту жолдары. Қазақстан қор биржасын ұйымдастырудың құрылымдары.

Қазақстан қор биржасына бағалы қағаздармен сауда жүргізуге рұқсат беру тәртібі. Делистинг және листинг түсінігі. Қазақстан қор биржасының «А» категориясына талаптар. Қазақстан қор биржасының «В» категориясына талаптар. Қазақстан қор биржасының листингтік емес бағалы қағаздарына талаптар.

Қазақстан қор биржасындағы сауданы жүргізудің негізгі әдістері. Электронды саудалар. Үздіксіз екіжақты аукционды әдіс. Даус беру саудасы.

Қазақстан қор биржасы айналымындағы қаржылық құралдары. Шетел валюталары. Айналысқа шығарылған мемлекеттік бағалы қағаздар. Корпоративтік бағалы қағаздар. Депозиттік сертификаттар.

Қазақстан қор биржасындағы сауданы жүргізу тәртібі. Қазақстан қор биржасындағы брокерлік дилерлік компанияның ролі. Маклерлер. Трейдерлер. Маркет-мейкерлер.

Шынында, қор биржасы қаржы нарығында баға жетпес делдал болып табылады, себебі қаржы құралдарының негізгі салмағы қор биржасында қызмет етеді де, ол бір субъектілерден екіншілерге ресурстардың жанама қозғалысын қамтамасыз етеді.

Егер де оны заңдық жағынан қарағанда, қор биржасындағы операциялар салмақты пайданы әкеледі, алайда, өзінің клиенттеріне ғимарат пен қызмет көрсетуді ұсынып, өз шығынын өзі өтеушілік болып, зиянсыз ұйым болып табылады.

Заңды қарым қатынастың тәуелсіз агенті ретінде, қор биржасы өзіне түскен барлық пайданы қызметкерлер еңбекақысына жұмсайды. Егер сауда үрдісіне қызмет көрсету барысында кірістер шығыстардан асатын болса, одан түскен айырмашылық қызметкерлерді мараппаттауға, сауда орындарын кеңейту, жаңа жабдықтарды сатып алуға және жаңа технологиялар мен зерттеулерге бағыттайды.

Қор биржасының пайдасы мен мүлкі есеп палатасына кепілдеме төлемдері, жарна кірістері, мүшелердің жылдық төлемдері, қор операцияларынан жинақтар мен қызмет көрсеткені үшін, сауда ережелерін бұзғаны үшін айыптар, құнды қағаздарды листингке қосқаны үшін және т.б.

Қор биржасы ҚР «Құнды қағаздар туралы» заң негізінде коммерциялық емес, өзін өзі реттейтін, қынды қағаздар нарығының қатысушылардың бірлесуімен акционерлік қоғам формасы негізінде құрылған, өзін өзі төеушілік қағидасына негізделген ұйым. Қор биржасы ҚР мемлекеттік органдарына тәуелді емес және басқа қызмет көрсету түрлерімен бірікпейді. Ол басқа биржалардың қызметін атқара алмайды және лицензия негізінде жұмыс істейді. Қор биржасы құнды қағаздармен қызмет көрсететін қосымша құрылымдық бөлімдер мен филиалдарды аша алады.

Ұйымдастырушылық жағынан қарағанда қор биржасы келесі қызмет көрсетеді:

• 
  ҚҚ келісім жасау үшін арнайы жабдықталған сауда алаңын өз клиенттерге беру;
  
• 
  ҚҚ сауданы ұйымдастыру;
  
• 
  ҚҚ баға белгіленуін ұйымдастыру;
  
• 
  өз мүшелерге ұйымдастырушылық, ақпараттық, консультатциялық қызмет көрсету;
  
• 
  өзінің жеке аналитикалық зерттеулерін жүргізу;
  
• 
  құқық қатынастарының субъектілері арасында клирингті өткізу.
  

• 
  баға құрылуы – биржа экономикалық негізделген баға орнатуға әсерін тигізеді;
  
• 
  баға болжауы мен ақпараттық-аналитикалық – биржа өз кезегінде ғылыми-зерттеу орталығы болып саналады, себебі сұраныс пен ұсыныстың өзгеруін анықтайжы;
  
• 
  тәукелді сақтандыру (тек шұғыл биржалық келісімдер үшін);
  
• 
  баға тұрақтандырушылық – биржада күн сайын өзгеруі мүмкін және ауытқушылық амплитудасын қарастырады.
  

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.

10. Блеутаева К.Б. Қаржы: электронный учебник. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

11. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

12. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ ,www.rfca.gov.kz/,www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

13. ҚР Ұлттық банктiң статистикалық бюллетенi. Ұлттық банк басылымы, ай сайын.

14. Банки Казахстана. Қазақстан банктерi Ассоциациясының басылымы, ай сайын.

15. Ұлттық банк Жаршысы. Ұлттық банк басылымы, айына екi рет.

16. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

17. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын (қазақша және орысша).

18. Альпари. Экономикалық зерттеу институтының ғылыми-практикалық, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.
3 бөлім. Қаржы нарығын реттеу

16 тақырып. Қазақстандағы қаржы нарығының құқықтық реттеу негіздері - 1 сағат

Мазмұны:

Қаржы нарығын реттеудің маңызы. Қаржы нарығын реттеу. Қаржы нарығын реттеудің моделдері. Қаржы нарығын реттеудің әдістері. Қаржы нарығының негізгі қағидалары.

Қаржы нарығын реттеудің түрлері. Тікелей реттеулер. Қаржы нарығын жанама реттеулер. Қаржы нарығын ішкі реттеулер. Қаржы нарығын сыртқы реттеулер. Қаржы нарығын қоғамдық реттеулер. Қаржы нарығын мемлекеттік реттеулер. Өзін-өзі реттейтін ұйымдар.

Қаржы нарығын реттеу деп, қызмет ету барысында оның қатысушылары арасында пайда болатын қарым қатынасты бірінғайлау және барлық операциялар және барлық қатысушыларды қамтиды.

Ол әр бір қаржы нарығына қатысушының нормативті актілері мен заң талаптарын орындауды тексеру, ол құнды қағаздарды тіркеуден бастап қаржы нарығын мемлекеттік басқару органдарының реттеуімен дейін қамтиды.

Әлемдік экономикасы дамыған елдердің тәжірибесі көрсеткеніндей мемлекет келесі функцияларды орындау керек:

• 
  қаржы нарығын даму концепциялары мен бағдарламаларын оырндау;
  
• 
  қаржы нарығы даму үшін заңнамалық актілерді құрастыру және жетілдіру;
  
• 
  нарықтың қызмет ету нормаларын құрастыру мен олардың кезеңмен жаңартылуы;
  
• 
  инвестициялық институттардың қаржы жағдайын бақылау.
  

• 
  қаржы нарығына барлық қатысушылар үшін жақсы жағыдай жасау мен тәртіптің сақталуын қадағалау;
  
• 
  қатысушы мүшелерді қиянатшыл және алдаушылықтан қорғау;
  
• 
  сұраныс және ұсыныс негізінде қаржы құралдарына баға құрылу үрдісін ашық және еркін болып қамтамасыздандыру;
  
• 
  кәсіпкерлікке ынтасы бар және тәукелді мараппаттайтын тиімді қаржы нарығын құру;
  
• 
  жаңа нарықтардың құрылуына жол беру және олардың құрылымдары мен бастамаларына көмек көрсету;
  
• 
  қоғамдық мақсаттарға жету үшін нарыққа әсер ету.
  

• 
  эмитент, инвестор және кәсіби қатысушылардың қарым қатынастарын реттеуде әртүрлі әдістемелерін қолдану;
  
• 
  барлықтар үшін ақпаратты максималды түрде ашық болуы;
  
• 
  бәсекелестікті қамтамасыздандыру;
  
• 
  мемлекеттік және мемлекеттік емес органдары арасындағы функциялардың таратылуын оңтайландыру;
  
• 
  заңнамалық және нормативті актілерді құрастыру уақытында жариялылық пен өкілеттікті тарату.
  

• 
  мақсат пен әдіс бойынша: ішкі және сыртқы;
  
• 
  реттеуді жасаушы жақ бойынша: мемлекеттік және қаржы нарығын кәсіби қатысушылардың өзіндік реттеуі, яғни қоғамдық;
  
• 
  реттеудің тәсілі негізінде: тура (әкімшілік) және жанама (экономикалық).
  

Мемлекеттік реттеу – қаржы нарығында қалыптасқан қарым-қатынасты мемлекеттің уәкілетті органдарымен реттеу. Атап айтқанда, Қазақстанда оны ҚР Президент Аппараты, Өкімет, қаржы нарықтары мен қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау Агенттігі, ҚР Қаржы министрлігі, антимонопольды саясаты бойынша мемлекеттік комитеті, ҚР Юстиция Министрлігі және т.б.

Мемлекеттік реттеу органдары көптеген нарық қатысушыларына өзіндік реттеу өкілеттігін беріп, өзіндік реттеушілікті орнатуға ұмтылады. Алайда мемлекет өз алдына бұл ережелер мен нұсқауларына қосымшаларды енгізу құқығын қалыдрды.

Өз алдына мемлекеттік реттеу тура араласу (әкімшілік реттеу) немесе нарыққа жанама (экономикалық) әсер ету арқылы жүзеге асырылады.

Қаржы нарығының жанама реттеуі мемлекеттің меншігіндегі экономикалық әдістері арқылы, атап айтқанда салық саясаты; ақша саясаты; мемлекеттік капиталдар; мемлекеттік меншік пен ресурстар; сыртқы экономикалық саясат және сыртқы саяси қызметі.

«Құнды қағаздар туралы» заңы бойынша мемлекеттің реттеу органдары келесі міндеттерді шешу қажет, құнды қағаздар нарығына кәсіби қатысушы мен эмитенттер қызметіне міндетті талаптардың орындалуы; қаржы нарығына кәсіби қатысушылардың қызметін лицензиялау; аржы нарығына кәсіби қатысушылардың құқықтарының сақталуын бақылау мен құқықтары қорғау жүйесінің құрылуы; кәсіпкерлікті лицензиясыз жүргізетін нарық қатысушыларының қызметін бұлтартпау және нарық қатысушыларының кәсіби және білім деңгейін жоғарылатуын қамтамасыздандырады.

Өзіндік реттеу – бұл қаржы нарығының кәсіби қатысушылардың біріктіруімен реттелінуі арқылы жүзеге асады. Ол қаржы нарығына қатысушылардың тілектерін қорғап, кәсіби қызмет көрсету саласына міндетті әзірлемелерді кіргізіп, кадрлардың кәсіби дайындығы және нарықта қызмет көрсетудің міндетті талаптарынын орындалуын қадағалайды.

Қоғамдық реттеу де үлкен рөлді атқарады. Ол қоғамдық көзқарас негізінде реттеуге негізделген.

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.

10. Блеутаева К.Б. Қаржы: электронный учебник. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

11. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

12. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ ,www.rfca.gov.kz/,www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

13. ҚР Ұлттық банктiң статистикалық бюллетенi. Ұлттық банк басылымы, ай сайын.

14. Банки Казахстана. Қазақстан банктерi Ассоциациясының басылымы, ай сайын.

15. Ұлттық банк Жаршысы. Ұлттық банк басылымы, айына екi рет.

16. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

17. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын (қазақша және орысша).

18. Альпари. Экономикалық зерттеу институтының ғылыми-практикалық, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.
17 тақырып. Қаржы нарығын қадағалау және реттеу бойынша Агенттіктің қызметі - 1 сағат

Мазмұны:

Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің құрылуы. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің ролі.

Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің қызметтерінің негізгі бағыттары. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің негізгі міндеттері. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің функциялары. Қазақстан Республикасында қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарды реттеу және қадағалау агенттігінің басқару ұйымдары.

Лицензияны алу үшін бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларына қойылатын талаптар. Қаржы нарығына қатысушыларға пруденциалдық нормативтер талабы.

Берілген уәкілеттілік мүшенің міндетіне мынналар кіреді:

• 
  қаржылық қызмет көрсетудегі тұтынушылардың заңды қызығушылықтары мен құқықтарының бұзылуына жол бермеу;
  
• 
  ынтымақтастық бәсеке қағидаларында қаржылық ұйымдар түрлеріне сәйкес қызмет көрсетуіне тең жағдай туғызу;
  
• 
  қаржылық ұйымдардың іс-әрекетін бақылау мен реттеу әдістерімен стандарт денгейін көтеру, олармен қабылданатын міндеттердің толық және уақытымен орындалу шараларын қолдану.
  

• 
  қаржылық ұйымдардың ашылуына рұқсат беру, олардың өз еркі бойынша жабылуы мен қайта ашылуы, қаржылық ұйымдардың бөлімшелерінің ашылуына рұқсат беру, сонымен қатар берілген шешімдерді анықтау реті;
  
• 
  қаржылық ұйымдардың жетекші жұмысшыларын таңдауда бекітілген ретте келісім беру немесе келіспеу;
  
• 
  ҚР заңымен қаржылық ұйымдардың жағдайларында қарастырылған қаржылық нарықта кәсіби іс-әрекетін іске асыруға лицензиясын алу және тоқтату, беру ретін реттеу;
  
• 
  қаржылық ұйымдарға қаржылық көмек тұтынушылар мен ҚР территориясында басқа заңды тұлғаларға орындауға міндетті норимативті-құқықтық акті шығару;
  
• 
  қаржылық ұйымдарға арналған пруденциалдық қалпы мен басқа міндетті нормалармен жеңілдіктердің бекітілуі.
  
• 
  қаржылық халықаралық стандарт формалары мен басқа есептерге сәйкес ҚР Ұлттық банкімен бірлескен анықтама және де олардың тізімдері мен қолдану мезгілдердің қаржылық ұйымдардың көрсетілген және олардың тұлғалары;
  
• 
  қаржылық ұйымдардың ҚР заңымен бухгалтерлік есеп және қаржылық есептерді, бухгалтерлік есептердің стандарттарын бақылауға алу;
  
• 
  қаржылық ұйымдар және олардың аффилиицировандық тұлғаларды түрлі жағдайларда және шектеулерде , алдын ала ҚР заңымен ескерілген қызмет тексеруін жүргізу ;
  
• 
  белгілі шектеу шамасындағы әсер тигізуі және санкциялардың анықтама реттік қолдануларын ҚР заңы ескерілген;
  
• 
  ҚР үкіметінің шешімі бойынша келісімдермен түрлі жағдайлар туралы мәжбүрлік төлеу туралы қаржылық ұйымдардың акцияларын қабылдауын ҚР заңымен ескерілген;
  
• 
  таратушы комиссиялардың қаржылық ұйымдарының жағдайларын бақылауға алу ҚР заңымен ескерілген;
  
• 
  мәлімдеулердің жариялауы туралы қаржылық ұйымдар.
  

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.

10. Блеутаева К.Б. Қаржы: электронный учебник. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

11. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

12. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ ,www.rfca.gov.kz/,www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

13. ҚР Ұлттық банктiң статистикалық бюллетенi. Ұлттық банк басылымы, ай сайын.

14. Банки Казахстана. Қазақстан банктерi Ассоциациясының басылымы, ай сайын.

15. Ұлттық банк Жаршысы. Ұлттық банк басылымы, айына екi рет.

16. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

17. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын (қазақша және орысша).

18. Альпари. Экономикалық зерттеу институтының ғылыми-практикалық, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.
18 тақырып. Өзін - өзі реттеу ұйымдары - 1 сағат

Мазмұны:

Қаржы нарығындағы кәсіби қатысушылардың өзін-өзі реттеу ұйымдарының ролі. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының түсінігі. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының негізгі міндеттері.

Өзін-өзі реттеу ұйымдарын құру және жою тәртіптері. Өзін-өзі реттеу ұйымдарына мүшелікке өту жолдары. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының құқықтары мен міндеттемелері. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының ұйымдастырылу құрылымдары. Қазақстаннның өзін-өзі реттеу ұйымдарының қызметі. Кәсіби қатысушылардың өзін-өзі реттеу ұйымдарының ережесі.

Өзін-өзі реттеу ұйымдарының қызметі. Қазақстан қор биржасын өзін-өзі реттеу ұйымы. Орталық депозитарийлер және бағалау ұйымдары ретінде өзін-өзі реттеу ұйымдары.

Қазақстандық тіркеушілерді ұстаушылардың қауымдастығы. Өзін-өзі реттеу ұйымдарының қызметтерін жүзеге асыру тәртібін құру. Қазақстандық тіркеушілерді ұстаушылардың ұйымдастырылған құрылымы.

Зейнетақы активтерін басқарушыларының қауымдастығы. Зейнетақы активтерін басқарушыларының қауымдастығының қызметтерін жүзеге асырудың тәртіптері мен құрылымдары. Зейнетақы активтерін басқарушыларының қауымдастығының ұйымдастыруының құрылымдары.

Қазақстан Республикасындағы өзін-өзі реттеу ұйымдарының даму мәселелері.

Өзіндік жөндеу ұйымдар (ӨЖҰ)- бұл мемлекеттік емес, саудалық емес ұйым, жасалынушы кәсіпкерлік қатысушылармен құнды қағаздарды өз еркімен қауымдастық түрінде мақсаттарды беруді және қорғаныштың олардың кәсіпкерлік назарларын, және де шарттарын жасау үшін нақты нәтижелі инфражүйе жұмыс жасаулары нарықты құнды қағаздар.

Қызмет өзіндік жөнге салынатын ұйымдар ескерілген ҚР заңымен лицензия негізінде жүзеге асырылады. Әртүрлі түрлердің лицензиялауы өзіндік жөнге салынатын ұйымдардың өзінің ерекшеліктері болады. Қор биржасы, кодтық ұйымдар, ұлттық негізгі депозитарий ӨЖҰ лицензия алумен олардың бірінші қызметтер статусқа ие болады, осы уақытта бұл статусқа иеленген кейін лицензиялаудың кім, не ретінде көрсетіледі. Мақсат жасаудың ӨЖҰ ішкі айқын бағыттардың қызмет қатысушылардың қаржылық нарықтарын жөнге салу.

Басты мақсаттармен ӨЖҰ кәсіпкерлік тауарлар қатысушылардың құнды қағаздары:

• 
  шарттардың қамтамасыз етуі нәтиженің кәсіпкерлік нарық қызмет қатысушылардың құнды қағаздары;
  
• 
  құнды қағаздар иесінің назарында қорғанышы және клиенттердің кәсіпкерлік нарықтардың құнды қағаздары;
  
• 
  құнды қағаздар мен ережелердің өңдеуі және операциялардың өткізу стандарттары.
  

Құрылтай құжаттары және қызмет ережелері ӨЖҰ кәсіпкерлік қатысушылардың талаптарына көңіл бөліп орындау:

• 
  кәсіпкерлік маманды қызметкерлердің ұйым мүшелері (техникалық қызметкерлерден басқа);
  
• 
  кәсіпкерлік қызметкерлердің құнды қағаздар нарығындағы стандартты түрде жүзеге асыру;
  
• 
  ережелер, манипуляция бағаларымен шек қою;
  
• 
  есеп басқару құжатнамасы мен есептілік;
  
• 
  кіріспе шамасында ұйымға кіру, шығу немесе одан шығару;
  
• 
  мүшелердің бірдей құқықтарының ӨЖҰ өкілдікке басқару органдарының ұйымдарын таңдау кезінде және басқару ұйымдарында қатысу;
  
• 
  тарату шығындары, төлеулердің, ұйым мүшелері арасында жинаулар;
  
• 
  арыздарын қарауы және клиенттердің шағымдары ұйым мүшелеріне;
  
• 
  тексерулердің өткізу процедураларының анықталған ережелерін ұйым мүшелері сақтаулары мен стандарттары;
  
• 
  міндеттемелерін міндетті түрде атқару шамасымен ұйым мүшелері клиенттердің алдында және де басқа тұлғаларға зиянын төлеу;
  
• 
  санкциялар және басқа өлшемдерін, қолданылатындардың ұйым мүшелеріне және міндеттерін қолдануы;
  
• 
  хабарларды ашық қамтамасыз етіп, жариялау.
  

Сәйкесінше, ҚР мүшелерінің заңы бойынша ӨЖҰ кәсіпкерлік қатысушысы болып, басты қызмет түрлерінен құнды қағаздар нарығында жүзеге асырылады. Кіріспе шамасында ұйымға ӨЖҰ кіру, шығу немесе одан шығару ұйымдардың негізінде оның ішкі құжаттарымен мүшелерден орналастырады. Табылу жағдайда бұзылу фактілері ҚР заңы кәсіпкерлік қатысушымен немесе нарық қызметінің сәйкестіксіздігінің ӨЖҰ бұл ұйымдық мүшелеріне қажеттілігіне көрсетпеуге құқығы бар.

ӨЖҰ кәсіпкерлік қатысушыны өзінің мүшесінен шығарып тастауы мүмкін, егер бұзылушылық ҚР заңы бойынша болса, және осы ұйымның жағдайында ғана лицензиясы тоқталады.

ӨЖҰ төрелік комиссияны алғашқы мүшесімен қарауымен таласуға болады, осы тауарлық мүше үшін арасындағы болатын ұрыс жасай алады. Яғни, жалпы акционерлер жиналысының шешімі бойынша өзінің қызметін құрайды. Бір жақтың келіспей қалу жағдайындағы төрелік комиссиясының шешімімен сот арқылы қарастыруға құқығы бар.

ӨЖҰ ҚР агенстваға жөнге салумен және қадағалау қаржылық нарықтарын мен қаржылық ұйымдарға толық хабарларды барлық анықталған немесе шамалы ҚР заңының бұзушылығын көрсетеді. Басты ролге қор биржасы, көбінесе даму түріндегі бақылау ұйымдары, ылғи жұмыс істейтін нарықтық құнды қағаздар жөнге салынады.

Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиет

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.

10. Блеутаева К.Б. Қаржы: электронный учебник. - Алматы, Нұр-пресс -2010ж

11. Ильясов А.А., Мельников В.Д. Қаржы – 2008ж.

12. Сайттар: www.nationalbank.kz/, www.kase.kz/ ,www.rfca.gov.kz/,www.fingramota.kz/

Мерзiмдi басылымдар

13. ҚР Ұлттық банктiң статистикалық бюллетенi. Ұлттық банк басылымы, ай сайын.

14. Банки Казахстана. Қазақстан банктерi Ассоциациясының басылымы, ай сайын.

15. Ұлттық банк Жаршысы. Ұлттық банк басылымы, айына екi рет.

16. Экономнкалық шолу. Ұлттық банк басылымы, тоқсан сайын.

17. ҚазЭУ хабаршысы, Т.Рысқұлов атындағы Қазақ Экономикалық университетiнiң мерзiмдi басылымы, тоқсан сайын (қазақша және орысша).

18. Альпари. Экономикалық зерттеу институтының ғылыми-практикалық, экономикалық мерзiмдi басылымы, ай сайын.
4 бөлім. Әлемдік қаржы нарығы

19 тақырып. Әлемдік қаржы нарығының құрылуы және дамуы - 1 сағат

Мазмұны:

Әлемдік қаржы нарығының пайда болу тарихы мен дамуы. Бреттон-вудс конвенциясы және оның негізгі концепциялары.

Әлемдік қаржы нарығының құрылымдары. Дамыған және дамушы елдердің қаржы нарықтары. Дамыған және дамушы елдердің қаржы нарықтары құрылу ерекшеліктері.

Әлемдік қаржы нарықтарына қатысушылары. Трансұлттық банктер және компаниялар, олардың әлемдік қаржы нарықтарындағы ролі. Евроклир және Седел депозитарлық клирингтік жүйе. әлемдік валюталық қордың әлемдік қаржы нарығындағы ролі.

Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиет

1 Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 2 шілдедегі №461-ІІ "Бағалы қағаздар рыногы туралы" Заңы (10.12.2008 берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

2 Акционерлік қоғамдар туралы 2003 жылғы 13 мамырдағы № 415-ІІ Қазақстан Республикасының Заңы (2009.13.02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен)

3. Исқақов. Қаржы нарықты және делдалдар Изд-во "Экономика",2008ж-295б

4. М.Искаков, Д. Т. Бохаев, Э. А. Рузиева.-Алматы:Экономика,2008ж.-295 б

5. Баймұратов. Қазақстан қаржы жүйесі. Изд-во "Экономика, 2010ж-78б

6 Банк iсi. Мақыш С.Б., Iлияс А.Ә. Оқу құралы — Алматы: Қазақ университетi, 2007 ж.

7 Хамитов Н.Н. Банковское дело. Курс лекций. Алматы. Экономика, 2007ж.