Ұл
атадан көрмейінше, сапар шекпес», «Дәулетті
ұлы
болса, ошағының қоры болар, дәулетсіз
ұл
болса
атаның көрі болар», «Көңілі пасық
ерде
дәулет болмас» сияқты көрнекті сөз орамдарына бай.
Жүсіп Баласағұнидің «Құдатғу біліг» дастаны XI ғасырдың орта кезінде жазылды. Жүсіп Баласағұнидің
дастанында өсиет-уағыз, ғибрат сөздер, мақал-мәтелдер, қанатты сөздер көптеп кездеседі [8].
Кісілік қымбат емес, кішілік қымбат;
Ұлық
болсаң кішік бол;
Басыңа саулық тілесең,
Тіліңе мықтап кісен сал;
Жамандық озбайды,
Жақсылық тозбайды (Е.Шаймерденұлы. Ақыл-ой антологиясы. – Алматы, 2004.).
Махмұд Қашғари өзінің «Диуани лұғат ат-түрк» еңбегінде мақал-мәтелдер, қанатты сөздер жинақ-
таған. Бұл еңбектегі халықтық өлең-жырлар, мақал-мәтелдер, қанатты сөздер, көркем теңеулер, фразео-
логиялық тіркестер автор өмір сүрген дәуірде ғана емес, одан сан ғасырлар бұрын өмірге келген ғажайып
туындылар. «Диуани лұғат ат-түркке» үш жүзге тарта мақал-мәтелдер, қанатты сөздер енген [8].
Ғылыми ізденістердегі деректерге қарағанда, М.Қашқаридың «Диуани лұғат ат-түркте» бұдан
бірнеше ғасыр бұрын халық арасында кең тараған мақал-мәтелдер, афоризмдер берілген. Мысалы:
Достарыңызбен бөлісу: |
