«Тамақ өнімдерінің физика-химиялық, биологиялық, микробиологиялық зерттеулері»
Патогенді, шартты патогенді және санитарлы- көрсеткішті микроорганизмдер
жүктеу/скачать 0,76 Mb.
|
Диплом 2
| Патогенді, шартты патогенді және санитарлы- көрсеткішті микроорганизмдер
Патогенді микробтарға бактериялардың үлкен тобын – ашытқы саңырауқұлақтарын, зең саңырауқұлақтары мен вирустарды жатқызамыз. Олар әдетте тірі организмдер жағдайында көбейіп жұқпалы инфекциялық аурулар тудырады. Шартты патогенді микроорганизмдерге табиғатта сапрофиттер түрінде және тек белгілі бір жағдайда тіршілік ете алатын бактерияларды жатқызуға болады. Атап айтқанда мұндай бактериялар организмді әлсіздендіріп, жануарлар мен адамдардағы түрлі аурулардың себебі болуы мүмкін. Мұндай бөлінудің шартты сипаттамасы болады. Инфекциялық аурулардың көптеген қоздырғыштары, яғни патогенді микробтар жасанды қоректік орталарда да көбейе алады және ұзақ уақыт бойы топырақта, суда, ауада және т.б. сыртқы орталарда тіршілік етеді. Басқа жағынан алғанда патогенді микрорганизмдердің жануар немесе адам организмінде болуы аурудың себебі бола бермейді. Көбіне патогенді микробтардың әсерінен ауру туындағанда организм әлсізденіп, ауру өрші түседі. Кейбір микроорганизмдер белгілі бір жануарлар үшін ғана патогенді болады. Патогенді микробтардың негізгі қасиеттерінің бірі бөтен организмге еніп онда өмір сүру, сонда даму, организмнің орташа физиологиялық қалпын бұзу. Санитарлы-көрсеткішті микроағзалардың суда, ауада, тамақ өнімдерінде болуы олардың экзогенді ластанғандығын көрсетеді. Бұл микробтардың адам немесе жануар организмінде тұрақты мекендеуіне байланысты оларды екі топқа бөледі: ішектерді мекендеушілер және жоғарғы тыныс жолдарын мекендеушілер. Тамақ кәсіпорындарында, атап айтқанда ет өңдейтін кәсіпорындарда бірінші топқа жататын, ішектерде тіршілік ететін микробтар жиі кездеседі. Оларға: Е. Coli, энтерококк (Str. Faecalis), көк iрiң таяқшасы (Pseudomonas aeroginosa), Cl. perfringens (Welchi), бактериофаг, Proteus жатады. Тыныс жолдарының жоғарғы жағында (альфа) жасылға бояйтын стрептококк және (бета ) гемолитиялық стрептококк тірішілік етеді. Адамға жұқпалы патогенді қоздырғыштарға сібір жарасы, туберкулез, бруцеллез, лептоспироз, аусыл , листериоз, оспа, шошқа тілме, туляремия, Ку-лихорадка және т.б жатады. Адамға жұқпайтын патогенді микробтарға актиномикоз, пастереллеза, ботриомикоз, Ауэски ауруының, ірі қара малдың қатерлi катаракта алас-қапасының және т.б. қоздырғыштары жатады. Еттің патогенді микробтармен залалдануы ауру малдардың себебінен болады. Шартты патогенді микроорганизмдерге ішіек қуысында тіршілік ететін жалпы тән қасиеті бар бактерияларды жатқызады. Олар адамдар мен жануарларда ауру тудырады (энтероколиттер, балаларда диспепсиялар, бұзауларда, торайларда, құлындарда және т.б. колибациллез) . Шартты патогенді микроорганизмдерге Proteus vulgaris ,В. mirabilis, B. morganü, B. Rettgari- ден басқа барлық топтардың бактерияларын жатқызады. Бұл топтарға ет шикізаттарында жиі кездесетін стафилококктар мен стрептококктарды жатқызуға болады. Токсигенді стафилококктар мен стрептококктар адам жоғарғы тыныс жолдарының ауруларына, сондай-ақ қолдың іріңдеген жаралары болған кеде залалданады. Патогенді стафилококктар мен стрептококктардың тарау көзі ауру жануарлар: маститке шалдыққан сиырлар және септикалық ауруларға шалдыққан жас малдар болып табылады. жүктеу/скачать 0,76 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|