Тараз мемлекеттік педагогикалық институтының хабаршысы ғылыми-педагогикалық журнал

45 
6.Тер-Минасова С.Г. Язык и межкультурная коммуникация – Москва, ―Слово‖, 2000 
Аннотация. 
Эвфемизмдер басқа тілдер сияқты ӛмір сүріп, күнделікті қозғалыста болады. Тіл мен 
адамның ӛмірі тығыз байланыста. Тек адам ғана, әрбір эвфемизмнің қайда пайда болып, тұрақталатынын 
біледі. Ебдейсіз, ерсіз - міне осы эвфемизмнің ӛмір сүретін жері. Бұл түсініктің бәрі тек субъектив арқылы 
адамға мәлім. Сондықтан эвфемизм түсінігі тілідік емес, мәдениет түсінігіне жақын. 
Annotation. 
Euphemisms, like everything else in the language, lives and is in constant development. Language
and human life are closely related. It is man who determines where there should be any particular euphemism. 
Obscene, indecent and inappropriate - that habitat euphemisms. But all these concepts are subjectively determined 
only by man. Therefore euphemism - is not so much linguistic as cultural. 
 
 
 
ӘОЖ 56.12
 
БОЛАШАҚ АҒЫЛШЫН ТІЛІ МҦҒАЛІМДЕРІН КӘСІБИ ДАЯРЛАУДА ЖАҢА 
ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫ ПАЙДАЛАНУ 
 
Сейданова Д. 
Біліктілік арттырудың ҧлттық орталығы «Ӛрлеу» АҚ ЖО бойынша 
педагогикалық қызметкерлердің біліктілігін арттыру институты, Тараз қ. 
 
Республикамыздағы саяси және экономикалық ӛркендеудің мәнділігі, нарықтық қатынастар жолы, 
ұлттық – мәдени тұрғыдан даму білім беру жүйесіне де ерекше талаптар жүктеуде. 
Білім беру – қоғам мүшелерінің адамгершілік, мәдени және дене дамуы мен кәсіби біліктілігінің 
жоғары деңгейіне қол жеткізуді мақсат ететін үздіксіз тәрбие мен оқыту үдерісі. Білім беру ісі шеберлікке, 
дағдыға баулудың ӛсіп, ӛрбіп, белгілі бір кәсіпке, мамандыққа үйретумен тиянақталады. Жүзеге 
асырылатын білім беру бағдарламаларының сипатына қарай білім беру деңгейлері ажыратылатыны 
белгілі. 
Қазіргі уақытта ұрпақтан-ұрпаққа ӛмір тәжірибесін беруді жүйелі жүргізетін - мұғалім. Ал
жастарды ӛмірге дайындау, қоғам талап етіп отырған деңгейде мұғалімдерді дайындаудың қажеттілігі 
ұдайы ӛзгерісте болады. Осыған байланысты А.Байтұрсыновтың мектепке керектісі білімді, әрі 
педагогика мен әдістемеден хабардар, оқыта білетін мұғалім екендігі жӛніндегі айтқан пікірі бүгінгі күнде 
де ӛз мәнін жойған жоқ. 
Психологиялық - педагогикалық зерттеу мәліметтеріне қарағанда (Ф.Н.Гоноболин, Н.В.Кузьмина, 
И.В.Страхов, В.А.Сластенин, А.И.Щербаков т.б.) педагогикалық қабілеттің бірнеше түрі кездеседі. Олар: 
дидактикалық, академиялық, перцептивті, сӛйлеу (экспрессивті), ұйымдастырушылық, коммуникативті, 
конструктивті, қолданбалы қабілеттер.
Мектеп мұғалімдері оқушылардың білімі мен іскерліктерін қалыптастыруда бірқатар іс-шаралар 
жүзеге асырады. Олар: гностикалық, практикалық (пән ерекшелігіне байланысты іскерліктер), 
зерттеушілік. 
Болашақ мұғалімдерді даярлаудағы зерттеу жұмыстары үшін кӛптеген ғалымдардың еңбектері 
құнды болып табылады. Педагогикалық іс-әрекет саласына ―технология‖ деген сӛзді енгізу 
―индустриялдық‖ технология (Ф.Б.Гильбрейт, Ф.У.Тейлор және т.б.) деген идеяға негізделген және ол 
оқытуда техникалық жабдықтарды қолданумен байланысты. Білім беру саласындағы педагогикалық 
технологияның басқа бағыттары оқу материалын талдау техникасын, мұғалім мен оқушылардың оқу іс-
әрекетін (Т.А.Ильина) ұйымдастыруға, сонымен қатар педагогикалық технология ұстаздар мен 
оқушылардың аз ғана күш жұмсап ең жақсы нәтижелерге жетудің тиімді ұстанымдары мен әдістерін 
анықтауға бағытталған.
Сондай-ақ жаңа педагогикалық технологиялар оқу-тәрбие үдерісінің нәтижесінде оқушының 
дамуына жағымды жағдайлар жиынтығын құрайды.
―Жаңа педагогикалық технология‖ сӛз тіркесін пайдалану үшін оның мәнін анықтап алу керектігі 
туындайды. Ол үшін алдымен ―технология‖ ұғымының мазмұны жӛнінде немесе ұғымының шығу мен 
қолдану аясын білу керек. 
Педагогикалық, психологиялық сӛздікте ―Педагогикалық технология – педагогикалық үдеріс пен 
оған қатысушылар іс-әрекетін құраушы кезені, жәй - күйлері арасындағы ӛзара байланысты бірізділік пен 
үздіксіздік жұмысы. Ақпараттық технология да педагогикалық технологияның құрамдас бӛлігі‖ болып 
табылады деп мазмұндалған. 

46 
Н. Ф.Талызина оқыту технологиясы – белгіленген мақсатқа нәтижелі қол жеткізуді қамтамасыз 
етуде оқытудың формасы, әдістері мен құралдарын ашып кӛрсетіп, оқу бағдарламасында белгіленген 
оқытудың мазмұны жүзеге асырылады деп айта келіп, оның құрылымын кӛрсетеді: оқытудың мақсаты; 
білім берудің мазмұны; педагогикалық ӛзара әрекеттестіктің құралы (оқыту және мотивация), оқыту 
үдерісін ұйымдастыру; оқушы, оқытушы; әрекеттің нәтижесі (сонымен бірге кәсіптік даярлықтың 
деңгейі). Сондай-ақ Қазақстандық ғалымдардың Ж.Қараевтың, Ә.Жүнісбектің, Қ.Жанпейісованың және 
т.б. ғалымдардың оқыту технологиялары белсенді түрде білім беру жүйесінде қолданылуда. Бұл 
технологиялардың ӛздеріне тән ерекшеліктері бар. 
Оқушыларға шетел тілін оқыту үшін болашақ мұғалімнің ӛзі тӛмендегідей негізгі құзыреттіліктерді 
игеруі тиіс: лингвистикалық; коммуникативтік; лингвоелтану; кәсіби-бейімді (кәсіби-педагогикалық 
мақсат аясында), т.б. 
Қазіргі уақытта болашақ шетел тілі мұғалімінің І курстан бастап даярлығын қамтамасыз ететін 
негізгі тақырыптар тӛмендегілер болып табылады: курстың сӛздік тақырыптары (қазіргі қоғамдағы 
отбасы; қазіргі заманғы үй-тұрмыс; еліміздегі және шетелдердегі студенттердің оқуы мен ӛмірі; оқып-
үйренетін тілдің елдері мен Қазақстандағы интернационалдық және ұлттық мерекелер; адам ӛміріндегі 
табиғат, жыл мезгілдері, оқып-үйренетін елдің және Қазақстанның климаты; қазіргі заманғы адамның 
киімдері, дүкендегі сатып алу, қазіргі заманғы мода); сӛздік іс-әрекет түрлері бойынша жұмыс мазмұны 
мен қорытынды талаптар (әңгімелесу, диалогтық сӛйлесу, монологтық сӛз (аудирование, оқу), жазу және 
жазбаша сӛз), т.б. Орта мектепте шетел тілін оқытудың мазмұны тӛмендегі элементтерден тұрады: 
тақырыптар (денсаулық, білім, жағрафия және қыдыру, жол жүру, т.б.); тілдік материалдар (лексика, 
грамматика), т.б. 
Жоғары оқу орындарындағы пән бағдарламаларының мазмұны мектеп қабырғасындағы оқытылатын 
шетел тілі пәнімен байланысын, сабақтастығын және мектеп қабырғасындағы тақырыптарға сәйкес оқу 
тақырыптарын (оқу материалдарын) бір пән толық қамти бермейтінін кӛруге болады, 2008-2010 оқу 
жылдары аралығында жоғары оқу орындарында шетел тілі (ағылшын тілі) пәні мұғалімдерін даярлайтын 
оқу жоспарларының түрлеріне сәйкес жұмыстар талданды. 
Ғылыми – педагогикалық әдебиеттерде іс жүзінде анықталып белгіленген оқыту үдерісінің 
нәтижесін кӛрсететін әдіс-тәсілдерді, формаларды кӛбінше жаңашыл, инновациялық деп атайды. 
Кейбір зерттеушілер оны ―ӛзгеріс― деген терминмен анықтайды. Соның бірі И.П.Подласый ХХ ғ. 
80-жылдары кәсіби түрде, алдымен журналшылар, содан кейінгі кездерде педагогтар ―инновация‖ сӛзін 
пайдалана бастағанын жазады. Сондай-ақ инновация (ағылшынның 

жүктеу/скачать 2,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: