Өзін-өзі тексеретін сұрақтар

Өзін-өзі тексеретін сұрақтар:

1. Хлодвиг реформаларының маңызы.

2. 
   
   

Әдебиеттер:

1. 
   Булгакова Д.А., Истаев А.Ж. Мемлекет және құқықтың жалпы тарихы. А.,2007. 48-51 б.
   
2. 
   ИГП зарубежных стран под ред.О.А.Жидкова, Н.А.Крашенинниковой
   
3. 
   Мұхтарова А.К. Шетелдер мемлекеті мен құқығының тарихы. А.
   

1. 
   Варварлық құқық : варвар шындығы және қарапайым құқық.
   
2. 
   Салистік шындық.
   
3. 
   Корольдік капитуляриялар.
   
4. 
   Формулалар жинағы.
   

"Шындық" деп аталатын қүжаттардың ең ежелгісі "Франк шындығы". Бұл қүжатшң нормалары көбіне германдардың бүрыннан келе жатқан әдет-ғүрыптары. Меншіктің екі түрі болды: қауымдық және жеке меншік. Пайдаланбайтын жерлер, жайылым және ормандар бәрінің бірлескен меншігі болатын. Сонымен бірге жеке меншіктегі жерлер де кездеседі, олар әрбір отбасына бекітілген.

Францияның солтүстігінде жазылмаған құқық таралды.Оған 5-7 ғасырдағы Варвар шындығы жатады.Ал оңтүстігінде рим құқығы көбірек тараған.Германия территориясында ескі Герман салттары қолданылды.16-18 ғ. Каролина деп. Аталған неміс құқық кодификациясы жасалды.5 ғасырда жазылған Салий ақиқаты бойынша жер бірінші кезекте ер балаға берілді.адам өлтіргенде төленетін айыппұл – вергельд деп аталды.Ерікті франк тайпасын өлтірсе – 200 алтын солид төледі – 100 өгіздің құны.

1. 
   З.М. Черниловский “Всеобщая история государства и права”, М. 1999., 115-122 б.
   
2. 
   Мухтарова А.К. “Шетелдер мемлекеті мен құқығының тарихы”, А.,
   
3. 
   “Всеобщая истори государства и права” под.ред. К.И. Батыра, М., 1998., 117-133 б
   

Дәрістің мазмұны

1. 
   Франциядағы феодалдық мемлекетінің қалыптасуы. Батыс – франк корольдігінің пайда болуы және Верден бөлігі.
   
2. 
   Франция мемлекетіндегі негізгі даму кезеңдері.
   
3. 
   Сеньориалдық монархияның орнығуы (IX – XII ғ.ғ.).
   
4. 
   Капентинг әулеті кезіндегі корольдік билік. Людовик IX реформалары.
   
5. 
   Сословиелік - өкілетті монархия. 1302 ж. Бас штаттардың шақырылуы Валуа династиясы.
   
6. 
   1357ж. Ұлы Наурыз орданансы.
   
7. 
   Абсолюттік монархияның орнығуы.
   
8. 
   Мемлекеттің жоғарғы органдары: Король. Корольдік кеңес. Жоғарғы лауазымды тұлғалар
   
9. 
   Жергілікті басқару органдары. Бальдар, сенешалдар, прево. Қалалық кеңестер
   
10. 
    Сот құрылымы.
    

Қысқаша мазмұны:

Әдебиеттер:

1. 
   Булгакова Д.А., Истаев А.Ж. Мемлекет және құқықтың жалпы тарихы. А.,2007. 52-57 б.
   
2. 
   ИГП зарубежных стран под ред.О.А.Жидкова, Н.А.Крашенинниковой
   

1. 
   Француз құқығы.
   
2. 
   Құқық деректері. Кутюмда мен олардың жазбалары.
   
3. 
   Рим құқығының рецепциясы.
   
4. 
   Қалалық және канондық құқық.
   

Қысқаша мазмұны:

Франциядағы юридикалық нормалардың өрнектелуі мен қалыпқа түсуіне қарай екі бөлікке бөлген. Францияның шығыс бөлігі жазылған құқық елі деп аталса, солтүстік бөлігін әдет-ғұрып құқық елі деп атаған. Демек шығыс провенциялары Рим империя құрамында болды. Сондықтан бұл аумақтағы халықтар үшін рим құқығы ұлкен әсерін тигізген. Бірақ та жергілікті кутюмдер де қосымша құқық қайнар көзі болып табылады.

Францияның солтүстік өңірінде жалпыға ортақ юридикалық ескерткіш қабылданбауы әдет-ғұрып құқығының өмірін ұзартады.

ХҮ ғасырда ғана алғашқы кутюм жинақтары шыға бастаған. Елдің шығыс бөлігінде: «Титулсыз сеньор жоқ» деген қанатты сөз қолданылса, солтүстігінде «Сеньорсыз жер жоқ» деген формула өмір сүрген.

Әрекет етуші феодалдық құқық азаматтық құқыққабілеттілікті шектеді. Жер тек қана дворян меншігі болып табылған. Бірақ канон құқығы қарыздан үстеме пайыз ұстауға және дене еңбегін сатуға тыйым салды. Сеньориалбдық институттың заттық құқық институты ретінде саталып қалуы тұрғындарды сословияға бөлді, ал цехтық құрылыс еркін бәсекенің дамуына тиек болды.

Неке – отбасылық қатынас канон құқығымен реттелді. Шіркеу қызметкерлері мен клириктердің қылмысын шіркеу соты қарастырған. Сонымен қатар ерес, діннен безу, сиқырлық, магия, некесіз бірге тұру және т.б. қылмыстар шіркеу сотында қаралған.

Франция тарихында қылмыс түсінігі, сотта дау қарастыру процедурасы тұрақты өзгеріп отырған. ХІҮ ғасырдың басына дейін құдай (ар, ордалии) соты, жекпе-жек соты өмір сүрген. Шаруалар таяқпен, рыцарлар қылыш немесе айыр балтамен күрескен.

Шіркеу тәртібі бойынша, ордалииді құрғақ нан мен ірімшікті жегізу арқылы жүргізетін. Айыпты немесе кінәлі адам қақалып өліп кетеді деп санаған.

ХҮІІІ ғасырда жазылған атақты легист Ф. Бомануардың «Бовези кутюмдері» атты шығармасында тұнғыш рет француз қоғамы таныған, қылмыстар мен жазалар тізімі берілген.

Бұл шығармада ауыр қылмыстар қатарына кісі өлтіру, опасыздық, жалған куә болу, зорлау, әйел адам жасаған ұрлық, өрт жіберу, ұрлық, жалған монета жасау және діннен безу жатқызылған. Олар үшін дарға асу, өртеп жіберу жазасы қолданылған

№ 13 дәріс

Тақырып: Германиядағы феодалды мемлекет мен құқық.

Дәрістің мазмұны

1. 
   Германияда ертефеодалдық мемлекетінің пайда болуы (IX – XII ғ.ғ.).
   
2. 
   Германия мемлекетіндегі негізгі даму кезеңдері.
   
3. 
   Мемлекеттілік формаларының эволюциясы: монархиялықтан аралас басқару формасына және княздық абсолютизмге; орталықтанған мемлекеттіліктен саяси бытыраңқылыққа.
   
4. 
   Мемлекеттің жоғарғы органдары.Германия королі. Рим императоры. Рим паплары мен императорлардың күресі. Каносса. Ворм конкордаты.
   
5. 
   Жергілікті басқару органдары.
   
6. 
   Сот құрылымы
   
7. 
   Герман абсолютизмі.
   

№ 14 дәріс

1. 
   Герман құқығы.
   
2. 
   Құқықтық мұралар: Саксондық зерцало, швабтық зерцало (XIII ғ.).
   
3. 
   1532 ж. Каролина феодалдық қылмыстық құқық пен қылмыстық іс жүргізудің мұрасы.
   
4. 
   1794ж. Прусстық жер заңдары.