Тау жыныстары мен минералдарды зерттеу және анықтау жұмыстары



Дата17.06.2024
өлшемі215,76 Kb.
#203409
Байланысты:
отчет минералдарр (копия)-1


04.06.2024
Тау жыныстары мен минералдарды зерттеу және анықтау жұмыстары
Жұмыстың мақсаты:
Тау жыныстары мен минералдарды олардың физикалық және химиялық қасиеттерін бақылау және талдау арқылы зерттеу және анықтау.
Материалдар мен жабдықтар:

  • Тау жыныстары мен минералдардың үлгілері

  • Үлкейткіш әйнек немесе микроскоп

  • Қаттылықты анықтауға арналған жиынтық (мох шкаласы бойынша минералдар жиынтығы)

  • Магнит

  • Шыны сызат сынағы табақшасы

  • Деректерді жазуға арналған қағаз және қалам

Жұмыс барысы
Тау жыныстары мен минералдардың негізгі сипаттамалары мен қасиеттерін тексеру үшін біздің топтың әрбір мүшесіне нөмірленген тау жыныстары мен минералдарының бір түрінен таратылды. Біз мұғалімнің берген әдістемелік ұсыныстары бойынша әрбір тастың физикалық қасиеттерін (сыртқы түрі, қаттылық, магниттік қасиеттері) сипаттады. Талдау нәтижелерін төмендегі кестетеде берілген.



Үлгі №

Түсі

Жылтырлығы

Құрылымы

Қаттылығы

Магниттік қасиеттері

Мүмкін минерал / тау жынысы

17

ақ

жылтыр

дәнді, кейде порфирлі. Дәндердің мөлшері миллиметрдің үлесінен 2-3 см-ге дейін өзгереді

Орташа қатты

Магниттілік жоқ

кварц

47

сұр

Жылтырлық жоқ

Текстурасы жұқа қабатты.
Пайда болу формалары-қабаттар, линзалар, қабаттар.
Диагностикалық белгілер-тұз қышқылының әсерінен ол қайнайды, дақ қалады. Саздың иісі бар.

қатты

жоқ

мергель

45

қоңырлау

Жылтырлық жоқ

Су қысымымен табиғи түрде цементтелген құм

Өте қатты

жоқ

акат

18

ақ

Жылтырлығы орташа

Бұл тыңайтқыштың құрамында екі зат бар – бұл калий хлориді және сильвинит. Айтпақшы, калий тұзы осы екі компонентті қарапайым араластыру арқылы алынады.

Қатты емес

жоқ














































Жұмыс қорытындысы бойынша келесі тау жыныстары мен минералдар анықталды:


Тас тұзы
Тас тұзы (галитолит), негізінен галитпен ангидрит, гипс, доломит, анкерит, магнезит, кальцит, сондай-ақ саз, кейде битуминозды заттар араласқан химогендік-шөгінді (буландырғыш) тау жынысы (галолит); тамақ және химия өнеркәсібіне арналған шикізат.
Тас тұзы суда оңай ериді. Ең таза айырмашылықтардағы натрий хлоридінің мөлшері 99% - дан асады. Мұндай жыныстар мөлдір, бірақ көбінесе тас тұзы ақ немесе сұр, қоңыр және басқа реңктермен боялған. Салыстырмалы түрде төмен температурада және қысымда ол пластикке айналады.
Натрий (сульфаттар мен карбонаттар), калий-магний және калий тұздары бар дербес және кешенді түрде тас тұзының жинақталуы теңіз (мұхиттық) немесе континентальды сулардың құрғақ климатта булануы нәтижесінде пайда болған тұз шөгінділерінің литогенезі арқылы қалыптасады. негізінен тау бөктері мен платформалық ойпаттардың солерод бассейндерінде (қараңыз)Галогенез).


Мергель


Мергель (нем. Mergel), аралас карбонатты-сазды құрамның кең таралған шөгінді жынысы. Құрамында 35-75% Карбонат компоненті және сәйкесінше 65-25 % саз компоненті бар. Карбонатты компоненттердің минералды құрамы бойынша мергельдер әктас (құрамында кальцит бар) және доломит (сирек) болып бөлінеді.
Түсі әдетте сұр, бірақ қара мергельдер бар (органикалық заттардың немесе марганец оксидтерінің қоспасымен боялған), жасыл (глауконитпен, табиғи хлориттермен), қызғылт (темір оксидтерімен). Әдеттегі мергель әлсіз, бор тәрізді; қабатты, көбінесе табиғи темір сульфидтерінің қосындыларын қамтиды. Тау жынысы тығыздалғанда және катагенез сатысында Карбонат компоненті қайта кристалданғанда күшті болады. Метагенез сатысында карбонатты және сазды компоненттер қайта кристалданған кезде мәрмәрленген Слюда әктасқа немесе карбонатты тақтатасқа айналады.


Құмтас
Шындығында, «құмтас» атауының өзі мұндай жыныстың қалай пайда болғаны туралы айтады - бұл құмның табиғи тығыздалуы нәтижесінде пайда болған тас. Әрине, шын мәнінде, құмның өзі жеткіліксіз болады - ол табиғатта мүлдем таза күйде болмайды және монолитті құрылымдар құрмайды. Сондықтан жабайы тас болып табылатын түйіршікті шөгінді жыныстың пайда болуы үшін цементтейтін қоспалар қажет деу дұрысырақ.
Құмтас адамзатқа ежелден белгілі, ең алдымен құрылыс материалы ретінде. Мүмкін, «жабайыдан» салынған әлемдегі ең әйгілі аттракцион - бұл атақты сфинкс, бірақ ол сонымен қатар әйгілі Версаль сарайын қоса алғанда, әр түрлі ежелгі қалаларда көптеген ғимараттар салу үшін қолданылады. Танымал құрылыс материалы ретінде жабайы тастың кең таралуы планетаның дамуы кезінде мұхиттар мен континенттердің картасы бірнеше рет өзгергендіктен мүмкін болды, ал бүгінде құрлықтың жүрегі саналатын көптеген аудандар іс жүзінде таныс. теңізде адам ойлағаннан әлдеқайда жақсы. Мысалы, Кемерово және Мәскеу облыстары, Еділ бойы мен Орал осы пайдалы қазбаны өндіретін ірі орталықтар деуге болады.


Калий тұзы
Калий тұзы тыңайтқыштар өндіруге арналған шикізат болып табылады. Ол үшін табиғи материалдар қолданылады: сильвинит, карналлит, кайнит, шенит және басқалар. Олар қабаттар немесе линзалар түріндегі кен орындарынан, көл шөгінділерінен өндіріледі. Калий тұзы металл емес топтың минералдық ресурстарына жатады, оның және оның қосылыстарының әртүрлі салаларда қолдану аясы кең. Тыңайтқыштар негізінен олардан жасалады, сонымен қатар олар жуғыш заттар, химиялық заттар, шыны өндірісінде, медицинада, тері илеуде, күміс және алтын кендерін өңдеуде қолданылады. Ол қандай калий тұзы екеніне қарамастан, оның формуласында оның атауына негіз болған элемент бар. Бұл шикізатты қолданудың әмбебаптығына қарамастан, оның негізгі мақсаты минералды тыңайтқыштарды өндіру болып табылады.
Калий тұзы сильвинит ауыл шаруашылығында жиі қолданылады. Одан тыңайтқыштар механикалық ұнтақтау арқылы жасалады. Сильвинит - калий мен натрий хлоридтерінің қосылысы. Ол көкшіл, ақ немесе қызғылт түсті үлкен кристалдарға ұқсайды. Оның гигроскопиялық қасиеті төмен, сондықтан тыңайтқыш оңай қолданыладыұнтақталған және торт жасамайды. Құрамында натрий көп болғандықтан, оны оған төзімді дақылдарға: қызылшаға, сәбізге қолданған дұрыс. Кайнит сонымен қатар тыңайтқыштар үшін жақсы шикізат болып саналады. Құрамында хлордың көп болуына байланысты ол негізінен күзде осы элементке төзімді дақылдарға арналған жер жырту кезінде қолданылады


Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар

  • Минералдар мен тау жыныстарын анықтау үшін қандай Негізгі сипаттамалар қолданылады?

Минералдың сыртқы түрі, қаттылығы, магниттік қасиеттері, карбонат сынығы т.б

  • Минералдың қаттылығын қандай әдіс анықтайды?

«Мох шкаласы»

  • Үлгіде карбонаттардың болуын қандай белгілер көрсетеді?

Әр үлгінің бетіне тұз қышқылының бір тамшысын жағамыз. Егер реакция пайда болса (газ көпіршіктерінің бөлінуі), бұл карбонаттардың болуын көрсетеді.

  • Минералдарды анықтауда қандай қателіктер болуы мүмкін және оларды қалай болдырмауға болады?

Минералдың түсін, жылтырлығын, қаттылығын т.б қасиеттерін анықтау кезінде қателесу мүмкін, сондықтан материал мен жабдықтарды түгендеп, берілген әдістемелік ұсыныстарды дұрыс қолдана білу керек.
Қорытынды
Тау жыныстары мен минералдарды зерттеу және анықтау бойынша орындалған жұмыс барысында біз мынадай нәтижелерге қол жеткіздік:

  1. Минералдардың негізгі физикалық және химиялық қасиеттерін зерттедік: Кристалдардың түсі, жылтырлығы, құрылымы және пішіні. Мох шкаласы бойынша қаттылығы. Магниттік қасиеттері.

  2. Алынған деректерді белгілі үлгілермен салыстырдық: Әр үлгіні дәл анықтау үшін анықтамалықтар мен кестелер қолданылды. Минералдар мен тау жыныстарының мүмкін түрлерін анықтады.

  3. Нәтижелерді талдап, талқыладық: Үлгілерді анықтауға көмектесетін ерекшеліктер бөлінді. Ықтимал қателерді талқылап, оларды түзету жолдарын ұсынды. Жұмыс бізге минералдардың физикалық және химиялық қасиеттері туралы білімді тереңдетуге, сондай-ақ оларды анықтау үшін әртүрлі әдістерді қолдануды үйренуге мүмкіндік берді.

Бұл практикалық жұмысты орындау бізге жаратылыстану саласында құнды дағдылар берді, бұл біздің оқуымыздағы және болашақ кәсіби қызметіміздегі маңызды кезең болып табылады.

Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет