Аудио-компакт диск және грампласткаларды тұтыну сипатын салыстыру

Бірінші музыкалық оптикалық компакт диск 1982 жылы шығарылды.

Пластина диаметрі 120 мм, қалыңдығы 1,2 мм, салмағы 102, дауыс ұзақтғы 1 сағат. Олардың жарыққа шығуын екі алып электронды өндірістер жапон фирмасы, Sony және голланд фирмасы Philips-тің бірлескен ынтымақтастығы негізде мүмкін болды. 1987 жылдың аяғында әлемде 30млн-ға жуық лазерлік проигрывателдер және 450 млн астам компакт диск музыкалық шығармалармен шықты. Sony және Philips фирмалары арнайы сандық (цифровой) компакт дискілер шығаруда жетекші орын алды. Олар тек қана дыбыстық және сонымен бірге мәтіндік, графикалық, видео ақпараттың сақталуын қамтамасыз ететін КД пайда болуына әкелді. Алайда алғашқы мүмкіндік КД мен тек нақты үлгі жүйесінде қолдануға мүмкіндік береді. Жасақталып шығарылған екінші үлгі КД-нің логикалық және файлдық формат түрін айқындады.

Көп ұзамай сандық КД-ге арналған оның логикалық және файлдық формат түрін айқындаған халықаралық ISO9660 стандарты қабылданды. Стандартқа сай келетін барлық КД талапқа сай келеді. Бұл стандарт мәтін, графика, дыбыс тағы басқа бойынша ақпараттық жазылу тәсілін анықтайды. Стандартты біздің уақыттағы кез-келген операциялық жүйелерге қолдануға болады. Өзінің шағын көлемі үлкен сыйымдылығы, сенімділігі, ұзақтылығымен кең тараған.

CD-ROM – кәсіби компьютерлерге арналған оптикалық дискінің кең тараған түрі, орыс тілінде оның атауы «сидиром». CD-ROM – тұрақты есі бар кең көлемдегі ақпаратты сақтауға (550 мбайт одан жоғары), ал дисковод оқитын ПЭВМ-ге қосылған компьютерлік ақпаратты сақтайды. CD-ROM базарда 1985 жылы пайда болды, ол пластмасса тәрізді 4,72 дюйм (диаметрі 120 мм, қалыңдығы 1,2 мм) дөңгелек пластина.

CD-ROM-нің бір бетіне 150 мың мәтін сияды яғни бұл 17 библияның беті деген сөз. Дискінің мұндай сыйымдылығы 650 мбайт-қа тең яғни 453 дюймдік дискет деген сөз.

CD-ROM мультимедия құрамына жатады яғни интерактивті аудиовизуалды құралға жатады. Ақпарат комплексті түрде: яғни графика – мәзір – гипермәтін. CD-ROM өзінің құрылымы, сыртқы түрі, параметрі бойынша аудиокомпакт дискіге ұқсас.

CD-ROM-ның басты жетістігі, ерекшелігі қатты, жұмсақ дискілермен салыстырғанда жоғары ақпаратты сыйғыза алады. CD-ROM-ның ерекшелігі дискідегі ақпаратты өзгертуге болмайды. CD-ROMның тағы бір ерекшелігі ондағы ақпарат магниттік дискідегі сияқты сақиналы жолмен емес бір спираль жолмен жазылған. Қатты магнитті дискідегі ақпаратқа жету және керекті нәрсені алу 35м/сек ол CD-ROM үшін 350-500 м/сек. CD-ROM-да жазу үшін арнайы формат бар. КД CD-ROM.

Ақтауда орналасқан ақпарат спиралды жол бойынша жүреді. CD-ROM-дағы стандартизация әдісі компакт дискідегі стандартпен алынған.

Осы әдіспен өлшеу секундпен басталады. Есеп нөлден басталады яғни 0 минут, 0 секунд және 0 блок. Бір секунд ішінде 75 блок есептелінеді. Ақтауда жад жазылады. Егер «1» режим болса дыбыстық жазу, ал егер «2» режим болса компьютерлік мәлімет болады. 2328 байтта дыбыс жазбасы жазылады.

CD-ROM дискілері кітапхана және ақпараттық орталықтар үшін үлкен ақпаратты сақтаулығымен маңызды. CD-ROM Гутенберг уақытынан бері келе жатқан техникадағы жетістік диск – мәтін, сурет, дыбыс, мультимикацияны сыйғызады. Кітапхана үшін CD-ROM сеттік қызмет атқарады. CD-ROM берік оны арнайы 50-100 жылға дейін сақтауға болатын ақпаратты сақтауға болады. Кітапхана құжаттары, мысалы, каталогтар бірнеше жылдан кейін бір рет жаңартылды. Осы каталогтар оптикалық дискідегі болады. Біздің елімізде CD-ROM-ды кітапханада пайдалануы шектеулі оптикалық дискі тұтынушылар сұранысы бойынша жіберілген мәлімет дискетада сақталады. Керек нәрсені іздеу сөздік, кілт сөздер бойынша жүреді.