Шағын жинақты мектептесыныптан тыс өткізілетін

42

Р/с

Сабақ тақырыбы

Бағыты

Түрі

Сынып Сағат

саны

Мерзімі

3

Салауатты өмір -

көтеріңкі көңіл

Салауатты өмір

салтын

қалыптастыру

Викторина

5

6

1

4

Аталар сөзі-ақылдың көзі

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Сайыс

5

6

1

5

Сөйле тілім, күмбірлеп...

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Дөңгелек

үстел

5

6

1

6

Жапырақтар сарғайғанда...

Экологиялық

тәрбие

Сайыс

5

6

1

7

Ауылыңда қарт болса,

жазып қойған хатпен тең...

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Мерекелік

концерт

5

6

1

8

Доссыз өмір тұзсыз астай

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Пікірталас

5

6

1

9

Тәрбие тұғыры -

имандылықта

Діни сауаттылық

Танымдық

сабақ

5

6

1

ІІ тоқсан ( 7 сағат)

1

Атасынан ақыл қалса,

тентек ұл да түзелер

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Танымдық

сабақ

5

6

1

2

Әдеп әліппесі

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Семинар

сабақ

5

6

1

3

Салтым менің – асыл

қазынам

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Сахналанды-

рылған сабақ

5

6

1

4

Зиянды заттарға нелер

жатады?

Салауатты өмір

салтын

қалыптастыру

Сайыс

сабақ

5

6

1

5

Ұлттық теңгеміздің

тарихына тоқталсақ...

Экономикалық

тәрбие

Дәріс сабақ

5

6

1

6

Адам-табиғат перзенті

Экологиялық

тәрбие

Жарыс сабақ

5

6

1

7

Кішіпейілділік-кішілік

емес

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Дәріс сабақ

5

6

1

ІІІ тоқсан ( 10 сағат)

1

Гүлдер әлемінде

Эстетикалық

тәрбие

Экскурсия

сабақ

5

6

1

43

Р/с

Сабақ тақырыбы

Бағыты

Түрі

Сынып Сағат

саны

Мерзімі

2

Табиғатты 

аялау

–

мейірімділік нышаны

Экологиялық

тәрбие

Саяхат

сабақ

5

6

1

3

Денсаулығы ғаламның-

денсаулығы адамның

Экологиялық

тәрбие

Пікірталас

сабақ

5

6

1

4

Адам болам десеңіз…

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Дөңгелек

үстел

5

6

1

5

Зергерлік өнердің қыры мен

сыры

Эстетикалық

тәрбие

Көрме

сабақ

5

6

1

6

Айтыс -ұлттық өнер

Эстетикалық

тәрбие

Әдеби

кеш

5

6

1

7

Иманды ұл мен инабатты

қыз-елдің көркі

Діни сауаттылық

Кездесу

сабағы

5

6

1

8

Әлемнің жарығын

сыйладың сен маған

Эстетикалық

тәрбие

Концерт

сабақ

5

6

1

9

Әке-алтын діңгек

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Сайыс

сабақ

5

6

1

10

Наурыз нақыштары

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Концерт

сабақ

5

6

1

ІV тоқсан ( 7 сағат)

1

Қош келдіңдер, қанатты

достар!

Экологиялық

тәрбие

Танымдық

сабақ

5

6

1

2

Менің құқығым

Cаяси- құқықтық

тәрбие

Пікірталас

сабағы

5

6

1

3

Кітап-рухани қазынамыз

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Кездесу

сабағы

5

6

1

4

Өмір және оның мәні

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Дәріс сабақ

5

6

1

5

Біз ақпыз, қара, сарымыз,

Бауырласпыз бәріміз.

Патриоттық

тәрбие

Мерекелік іс-

шара

5

6

1

6

Ешкім де, ештеңе де

ұмытылмайды

Патриоттық

тәрбие

Жиын

5

6

1

7

Даналығын халқымның

мақтан етем

Рухани -

адамгершілік

тәрбие

Сайыс сабақ

5

6

1

44

Р/с

Сабақ тақырыбы

Бағыты

Түрі

Сынып Сағат

саны

Мерзімі

Барлығы:

34

Сабақ тақырыбы:   Ата Заң-аппақ үміт, асқақ арман

Сабақ мақсаты: Оқушыларға Ата заң туралы толық мағлұмат беру,

тараулары, қабылдануы, қазіргі кездегі қолданысы жөнінде түсіндіре отырып,

бүгінгі өмірмен байланыстыра білім беру.

-оқушыларды конституцияны құрметтеуге , қастерлеуге, қорғай білуге

баулу, отансүйгіштікке,  адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақ әдісі: сұрақ-жауап,іздендіру

Көрнекіліктер:Конституция кітапшасы, ҚР-ның рәміздері, суреттер,

буклеттер.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

- Сәлеметсіздер ме, балалар!

- Сіздерді оқу жылының басталуымен құттықтаймын. Бүгінгі алғашқы

сабағымыз Қазақстан Республикасының Конституциясына арналады.

ІІ. Негізгі бөлім.

Осыдан    он  төрт  жыл  бұрын Қазақстан  Республикасының Ата  заңы

Республикалық референдумның  өткізу,  бүкіл  халықтық дауыс  беру    жолымен

қабылданды.  Конституция - (constitutio-латын  тілінен  аударғанда  бекіту,

орнату,  заң деген  мағынаны  білдіреді)  мемлекеттің және қоғамның  құрылыс

негіздерін,  олардың халықпен қарым-қатынасын  көрсететін  заң нормалары

туралы құжат.  Сондықтан  біз  оны  "Негізгі  заң",  "Ата  заң" деп қастерлейміз.

Конституция-елдің барлық ережелері  жинақталған  мемлекеттің ең басты

құжаты.  Конституцияның басты  мақсаты- өзінің ең  қымбат қазынасы  ретінде

адамды  және  оның  өмірін, құқықтары  мен  бостандықтарын  айқындап,  бекіту;

өз елінде және мемлекеттер арасында азаматтық бейбітшілікті , ынтымақтастық

пен  тату қарым-қатынас  жасау әдістерін  орнықтыру;  байырғы қазақ жерінде

мемлекеттік  бірлікті  сақтау.  Ата  заң  қабылданған  күн  демалысы  мемлекеттік

мереке- ҚР Конституциясының күні деп жарияланды. Бұл жаңа Конституция -

Қазақстанның төртінші  Ата  Заңы  (1937,  1978,  1993,  1995).  Оның  құрылымы  9

бөлімнен, 98 баптан құралған. Конституцияның кіріспе  бөлігі "преамбула" деп

аталады.

І.Жалпы ережелері

ІІ. Адам және азамат

ІІІ. Президент

ІV.Парламент

V. Үкімет

VI. Конституциялық кеңес

VII.  Соттар мен сот төрелігі

VIII. Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару

ІХ. Қорытынды және өтпелі ережелер

45

Қазақстан Конституциясын қабылдауы - тарихи маңызы бар оқиға болды.

Бұл маңызды құжатты қабылдауы арқылы Қазақстан әлемнің тарихи санасына

тағы да бір демократиялық мемлекеттің шыққанын мәлімдеді.

Ата заңның негізгі қағидаттары:

1. Әлеуметтік бостандық.

2. Адамгершілік.

3. Демократизм.

4. Теңдік.

Кеше ел тарихында  алғаш рет  Астана қаласында Ел монументінің

жанында жүздеген техника көліктерінің, 2000-ға жуық адамдардың қатысуымен

әскери шеру өтті.

ІІІ. Қорытындылау.

«Тапқыр достар» ойыны. Оқушыларды екі топқа бөліп,  пысықтау

сұрақтарын  беру.

- Сонымен Конституция дегеніміз не?

-Ол қандай мағынаны білдіреді?

- Қашан қабылданды?

- Қазақстан Республикасының рәміздерін атаңыздар?

-Қашан қабылданды?

- Елордамыз қай қала? Биыл қанша жасқа толды?

-Конституция  сөзі қай тілден шыққан?

-Мемлекеттің негізгі заңы.

-Мемлекеттің тұрғынын қалай атаймыз?

-Жаңа Ата заң қай айда қабылданды?

Тақырыбы: Менің Қазақстаным – менің болашағым

Мақсаты: Оқушылардың отансүйгіштік қабілеттерін дамыта отырып,

туған елін, жерін, тілін, мәдениетін қастерлеуге шақыру; Ата Заң, Қазақстан

Республикасының рәміздері туралы білімдерін жетілдіру.

Көрнекілігі: Күй, Қазақстан Республикасының Конституциясы,

Н.Ә.Назарбаев портреті, Бәйтерек, Ақорданың суреті

Әдіс-тәсілі: Сұрақ-жауап, жұмбақ жасыру, пікір айту, ой толғау.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру.

- амандасу (оқушылар, ата-аналармен)

- танысу (жаңа келген оқушымен)

- сынып белсенділерін сайлау

ІІ. Негізгі бөлім

Мемлекеттік әнұран орындалады.

Білім күніне  арналған  «Менің  Қазақстаным- менің болашағым»  атты

тәрбие  сағатын  бастауға  рұқсат  етіңіздер.  Алтайдан  Атырауға  дейін созылып

жатқан ұлан-байтақ шұрайлы  жерге  бай. Қазақстан  Республикасы - ынтымақ

пен  бірліктің, достық пен  бауырмалдықтың ордасы. Қазақстанның асты  да

қазына, үсті де қазына екені баршамызға мәлім.

46

Осы отырған бәріміздің де жүрегіміз қазағым деп, Қазақстаным деп соғуы

тиіс.  Себебі,  біздің  Қазақстанымыз- біздің болашағымыз.  Яғни Қазақстан

Республикасы әрқайсымыз үшін болашақ болып саналады. Осында тудық, өсіп

жатырмыз.

Сұрақ: Қазақстан деген сөздің мағынасын кім қалай  түсінеді?

- Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі қай тіл ?

- Конституция неше рет бекітілген? ( 4 рет, 1937,78,93,95 жылдары )

- Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті кім? (Н.Ә.Назарбаев)

- Қазақстан Республикасының рәміздерін атаңыз.

- Республика күнін атаңыз.

Ой толғау.

Орыс қызы  Кристина  5-қазақ сыныбында  оқиды.Бірде  мұғалімнің туған

жер туралы берілген тапсырмасына ол былай деп шығарма жазады:

Мен Қазақстанда  туып-өсіп  келемін.1-сыныптан  бастап қазақ сыныбында

оқимын.Менің ата-анамның  ұлты  да  орыс.Әкем  Анатолий-құрылыс  мастері,

анам  Маргарита-емханада  дәрігер  болып қызмет  атқарады.Отбасында  мен

жетінші баламын.

Үш ағам, үш апам бар.Олар жоғары білімді мамандар, студенттер.Мен-оқу

үздігімін.

Біз қонақжай, әрі  көбінесе  көп  балалы  болып  келетін қазақ халқының

арасында

өстік.Сыныптас

Әйгерім,  Гүлсезім  атты

құрбыларымның

да

отбасыларында  5-6  баладан  бар.Мен  де  оларға қарап өзімнің де  олардың

қатарына кіретініме қуанамын.Өйткені мұндай ортада үлкен балалар кішілерін

аса  мейіріммен қамқорлыққа  алады.Олар  бауырмал,  мейірімді  болып  келеді.

Ата-анам маған әрбір азамат өзі тұратын мемлекеттің тілін білуі тиіс деп үнемі

айтып отырады.Осындай  мақсатпен    олар  мені қазақ сыныбына  оқуға  берді,

сонымен қатар  мен  орыс,  ағылшын  тілдерін  де  аса қызығушылықпен

оқимын.Жақында  жетеуміздіжақсы  тәрбиелеп өсіргені үшін  президентіміз

Мәдениет

Тіл

Туған ел

Туған жер

Білім

Достық

Салт-дәстүр

Бірлік

Қазақстан

Отан

Дін

Қ

А

З

А

Қ

47

Н.Ә.Назарбаевтың  қолдауымен  аяулы  анашым  «Алтын  алқа»  медалімен

марапатталды.Менің қуанышымда шек болмады.

Өлең оқу :

Менің елім

Халықтың болып қалауы,

Жанып  тұр  теңдік  алауы!

БҰҰ-ға  мүше  болдық біз,

Желбіреп қазақ жалауы.

Көк  аспанда  да  көңіл  жүр,

Өзгеріп  кетті өмір  бұл.

Көк  тәңірдің  ұлы  едік,

Туымыздағы  көгілдір.

Қазақтың болған  жаны  да  ақ,

Қалса  да  талай  аңырап...

Елтаңбамызға  мәңгіге,

Орнады  енді  шаңырақ!

Тереземіз  де  теңелді,

Көсегеміз  де  көгерді.

Ақ таңдай  күткен  осы өмір,

Мәңгілік  болсын  ол  енді!

ІІІ. Қорытынды бөлім

«Менің тілегім» ойынын өткізу.

- Әр ата-ана мен оқушының тілегін тыңдау.

Осылайша бәріміздің тілегіміз бір болса, болашағымыз да айқын болады.

Күй орындалады.

Тақырыбы: Салауатты өмір - көтеріңкі көңіл

Мақсаты: Балалар  мен үлкендерді қазіргі  ауыр  экологиялық жағдайда

денсаулық сақтауға,  сана  тазалығы  мен  рухын  жетілдіруге, үлкен-кішіні

сыйлауға, ізеттілікке, инабаттылыққа, мейірімділікке тәрбиелеу.

Әдісі: сұрақ-жауап, топпен жұмыс

Көрнекіліктер: Салауатты өмір салтын наихаттайтын суреттер.

1.Кіріспе

Денсаулық-адамның дене  және  рухани қасиеттеріннің жиынтығы,  бұл

қасиеттер  адамның  ұзақ  өмір  сүруімен қоғам  игілігі үшін  еңбек  етуіне әсер

етеді. Денсаулықты күту үшін тағамдарды дұрыс пайдалану, таза жүру, денені

шынықтыру,  таза  ауада  серуендеу қажет.  Міне,  мұның бәрі  денсаулыққа

пайдалы.Құрметті оқушылар, денсаулықты қадағалау-сіз бен біздің қолымызда.

Індетке қарсы бірлесе күресейік!

2.Сауықтыру

1-оқушы: Сауықтыру сөзінің түбірін табайық.

Сау. Бұл ұғым нені білдіреді?

2-оқушы: Адамның дені сау, ауырмайды деген сөз.

1-оқушы: Ал енді мына мысалдарға көңіл аударайық:

48

Астында шетелдік машина, бірақ қатты науқас? Ол адам бақытты ма?

2-оқушы: Жоқ.

1-оқушы: Миллион доллар ақшасы бар, бірақ сырқат. Ол адам бақытты ма?

2-оқушы: Жоқ.

1-оқушы: Себебі не?

2-оқушы: Себебі, оның денсаулығы жоқ.

1-оқушы: 3 үйі бар. Бірақ дімкәс, ол адам ше?

2-оқушы Жоқ.

1-оқушы:Сонда дүниедегі ең басты бақыт не екен?

2-оқушы: Денсаулық

3.Денсаулық туралы қандай мақал-мәтелдерді білеміз?

1.Адам ішіп-жеу үшін ғана өмір сүрмейді.

2. Қуатымды сақтаймын десең-қарныңа ие бол.

3.Ішімдік адамды есірік қылады, ас-тағам қарын тойдырады.

4.Тірі адам ауырмай тұрмайды, ауырғанның бәрі өле бермейді.

5. Тоя жеген тамақта у бар.

1-оқушы: Суық судың несі айып?

Шынығайық халайық.

Кеңестері айтылған,

Денсаулыққа лайық.

2-оқушы: Бүгін біздер ауырсақ,

Дәрігер қарар жанын сап.

Дәріханаға барамыз,

Дәрі сатып аламыз.

3-оқушы: Тойып ішсең қаншама,

Ауырасың соншама.

Асқазанды бүлдірсең,

Жазылмас қанша күн жүрсең.

1.

Көрініс. «Жалқаудың арманы»

1-оқушы: Анау бала қолын қара,

Кір қожалақ, қап-қара.

Тырнақ өскен,шашы көптен,

Алынбапты-ау масқара.

Кітап ана, бетін сана,

Тең жартысы жоғалған.

Қайран дәптер, оны да көр,

Беті сия боялған...

Жалқаудың сөзі:

Мұғалім сабақ сұрамаса,

Үйде інім жыламаса,

Сиыр суды іше салса,

Тамақ өзі пісе салса,

Отынды апам жара салса,

Нанға көкем бара салса!

49

Сонда қамсыз жатар едім,

Тәтті ұйқыға батар едім.

Жалқау ұйқыға кетіп армандайды. Соңында бәрін түсініп жақсы оқушы

болады.

4.Жарнама: «Дәрумендердің пайдасы»

1. Сәбіз-бұл А дәрумені. Көздің жақсы көруін, сүйектер мен теріні

жақсартады.

2.Лимон, апельсин-С дәрумен Суықтап қалғаннан сақтайды.

3. Жұмыртқа-Ддәрумені. Қанды жақсы жүргізеді.

4.Бұл көк шөп-Кдәрумені. Қанды жақсы жүргізеді.

«Тілін білсең, тамақ та шипа», (Суреттерді пайдалану)

1-оқушы: (Қойдың суреті бар): Қойдың сүті жылу мен әл-ауқатты артады,

денедегі желді басады.

2-оқушы: (Қолында сиырдың суреті бар): Сиыр сүтінің несеп ауруларына

пайдасы мол. Ойды ұшқырлайды.

3-оқушы: (Қолында жылқының суреті бар): Жылқының сүті іріңді

тоқтатады, бүйрек пен белді желді тазартады.

4-оқушы: (Қолында балықтың суреті бар): Балық еті асқазан, жүрек

ауруларына пайдалы, іріңді тияды, көзге де ем.

5-оқушы: (Қолында тауықтың суреті бар): Тауықтың еті жарақаттарға ем

болады.

Бүгінгі күн мереке –

Мереке әрі береке.

Шыныққандар бізбенен

Арамызда ер екен.

Қорытынды.

Сонда балалар, адам баласына ең бірінші керегі денсаулық екен.Олай

болса, денсаулығымыздың мықты болуы өз қолымызда екенін әр кез есімізден

шығармайық.

Тақырыбы:  «Аталар сөзі – ақылдың көзі»

Мақсаты:  Оқушыларды  ата-бабамыздан қалған өсиет  сөздері  арқылы

адамгершілікке, достыққа, татулыққа, имандылыққа, мәдениетті тілде сөйлеуге

тәрбиелеу, ойын нақты  дұрыс жеткізуге, тапқыр сөйлеуге, салмақты ой айтуға

үйрету.

Әдісі: сұрақ-жауап, үйрету

Көрнекілігі: Үш бидің суреті, шешендік сөздер жазылған плакаттар

Өтілу барысы:

Мұғалім:

Аталар  сөзі - кешегі өткен қариялардан, ғұлама  ойшылдар

мен    шешен-билерден,  ақын-жыраулар  мен  сал-серілерден  мұра,  мирас  болып

қалған ұлы тәрбие құралы.

Мың жылда  бір-ақ көрінетін  кометалардай  сыры  да,  сезімі  де  терең,

тұңғиық дана  тұлғаларымыз  фәни өмірден  баз  кешіп,  бақилық болып  жатыр.

Әйтсе  де,  Баубек  пен  Бауыржан  батырлығы, Әлия  мен  Мәншүк  ерлігі, Қаныш

пен Әлкей  білімі,  Мұхтар  мен Ғабит, Ғабидендердің  үні,  Дінмұхаммедтің

парасаты – бүгінгі ұрпаққа өнеге.  Олардың даналық болжамы, ғибрат  аларлық

50

сөздері  мен  пайымдаулары  бүгінде  халықпен қайта қауышып,  жүрегімізден

орын алуда.

Біздің ата-бабаларымыздан  бізге  жеткен  көптеген ұлағатты, ғибрат

аларлықтай тамаша тәлім-тәрбие берерліктей өсиет сөздер бар.

«Аталар сөзі – тәрбие көзі» атты тәрбие сағатымыз қарт ата мен жас жігіт

арасында болған әңгіме түрінде өтеді. Яғни, қарияның жігітке қойған сауалына

жігіттің жауап  беруі  және қарияның ол  пікірді  толықтырып өз  ойын  айтып

беруін көрсетеміз.

1-бала:- Арман деген не? – депті қария.

- Ата  арман  дегеніміз  ақыл-ойдың шындығы. Құс - ұшсам  дейді,  бала -

өссем  дейді, қыз – көрікті  болсам  дейді,  жігіт – бақытты  болсам  дейді, қарт –

жүзге  жетсем дейді, ұстаз – шәкіртіне үлгі болсам дейді.

Арманына адаспаған жетеді, адасқан арманына жете алмайды.

Арманына ақылды жетеді, ақымақ бұл өмірден түңіліп өтеді, - депті қарт.

2-бала: - Бақытты болу оңай ма? – депті қарт.

- Ата, жары жақсы болса, бақыты жанында – депті жігіт.

Өмірде  шын  бақытты  боламын  десең, ақылдылықты үйрен,  не  ақылды

қызға үйлен.

3-бала: - Дос табу оңай ма? – депті қарт.

- Ата, дос табу ақылдыға оңай, ақымаққа қиын.

- Жоқ балам, өмірде дос табу ақылдыға қиын, ақымаққа оңай. Ақылдының

досы аз, қасы көп, ақымақтың досы көп болғанымен жақсылығы жоқ.

4-бала: - Өмірде не жетім? – депті қарт.

- Ата-анасы жоқ бала жетім – депті жігіт.

Өмірде тоғыз  жетім бар.  Халқына  сенімсіз  болса – хан  жетім.  Ханы

ақылсыз болса – халқы жетім, кеңесшісі ақылсыз болса - әкім жетім, суы жоқ -

құдық жетім, ұлы жоқ - әке жетім, қызы жетесіз болса - ана жетім, досы жоқ -

жігіт жетім, шәкіртсіз – ұстаз жетім.

5-бала: - Жоқты бар, ашты тоқ ететін кім?

- Ата, жоқты бар, ашты тоқ ететін мейірімді әке, - депті жігіт.

- Жоқ балам, әке қанша мейірімді болса да, ананың жөні бөлек. Жоқты бар,

ашты  тоқ ететін  ол – ана.  Анасыз  бала ұйықтамайды, қатықсыз  айран

ұйымайды.

Ана – үйдегі  бақ,  әке  отыратын - тақ. Ана  ақылды  болса үйдің  қуанышы,

әкенің жұбанышы – депті қарт.

6-бала:- Өмір сүру үшін не қажет? – депті қарт.

- Ата, өмір сүру үшін алтын, ақша, нан, мал қажет, - депті.

- Жоқ балам,  адамның  өмір  сүруі үшін  су,  от,  тұз, қыз,  ақыл қажет.  Су

тіршіліктің нәрін береді, от өмірдің сәнін береді, тұз астың дәмін келтіреді, қыз

көңілдің сәнін  келтіреді, ақыл өмірдің мәнін  береді.  Адам  ақылмен  ағайынды

табады, ақылсыз адам ағайыннан безеді, - депті қарт.

7-бала:- Шындықты не бұзады? – депті қарт.

- Ата, шындықты тіл бұзады, - депті жігіт.

- Дұрыс,  балам,  шындықты  тіл  бұзса, өкініші  көбейеді,  не өсек  көбейеді.

Шындықты  білу қиын,  айтылған  сөзді  тоқтату қиын.  Адал  адам  шындықты

51

білсе, өсек қылады. Өсек  ерді  бұзады. Өсекті  көп  айтқан  шындықты  білмейді,

шындықты  білген өсекшіге  ере  бермейді. Өмірде  шындықты өсек  бұзады, -

депті қарт.

8-бала: - Адамның ақылы қайда? – депті қарт.

- Адамның ақылы тілінде, ата, - депті жігіт.

- Жоқ балам,  тіл  ақылдың айнасы,  ақыл  істің пайдасы.  Есіңде  болсын,

ханның ақылы  тағында, әкімнің ақылы  жанында, ғалымның ақылы  басында,

ананың ақылы жасында, жігіттің ақылы жақсылығында, ақымақтың ақылы кім

көрінгеннің қалтасында, - депті қарт.

жүктеу/скачать 3,58 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: