«Тұлғаның эмоционалдық және еріктік жағдай күйлері»
Сезімнің негізгі сапалары
жүктеу/скачать 23,02 Kb.
|
Мерейййййй
- Бұл бет үшін навигация:
- Жоғарғы сезімдер
| Сезімнің негізгі сапалары
Адам сезімдері ерекшелігі, сапасы тіпті жай белгілері жағынан әр алуан. Сезім ерекшеліктерінің бірі — оның полярлығында, яғни біріне - бірінін қарама - қарсылығында. Мысалы, шаттық сезім үшін мұн, сүйсінуге — күйзелу, сүйіспеншілікке — көре алмаушылық, қорқынышқа — өжеттік, жауынгерлік т.б. полярлық сезім болады. Сезімді біздер үшін жағымды және жағымсыз сезімдер деп екіге бөлуге болады. Сезімдер активтігімен не болмаса пассивтігімен айғақ болуы мүмкін. Адам абыржу кезінде (мысалы, мектеп оқушысы емтихан алдында) зорланған жағдайда болады, не (творчестволық жұмыс үстінде) ерекше өрлеуді сезінеді, оның сезімі мұнда актив. Ал керісінше енжар болған жағдайда адамның сезімі де баяу етеді. Сезімнің активтігі оларды стеникалық етеді. Олар адамның күші мен қуатын арттырады. Керісінше, сезімнің ен жарлығы оны астеникалық жағдайға апарып, адамның іс - әрекетін, қайрат-жігерін бәсендетеді. Стеникалық сезімдерге өжеттік сезімді, жауынгерлік әсерді, жеңу шаттығын жатқызсак, ал астеникалық сезімдерге — сары уайым, үміт ұзу, торығу т. б. сезімдерді жатқызуға болады. Сезім әр түрлі дәрежедегі интенсивті де және созалаңқы да болады. Кейде сезімдер ұзаққа созылса да, бәсең өтеді. Басқа уақытта сол адамның өзінің сезімі өте күшейіп, оны жете ойламаған әрекеттерге соқтыруы мүмкін. Жоғарғы сезімдер Адамнын жан дүниесінің сыры қоршаған ортаға әсерленіп қана қоймай, онын, құпия сырларын танып білуге ұмтылады. Мұндай әрекет адам сезімінің жоғары деңгейдегі саналы әрекетін, эстетикалық талғамы мен адам-гершілік - моральдық қасиеттерін сезіне білетін көңіл - күйіне байланысты, Жоғары деңгейдегі сезімдердің ақыл - ой (интеллектік), эстетикалық және моральдық - адамгершілік дейтін түрлері бар. жүктеу/скачать 23,02 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|