39.Көшпелі салықтық тексеру нәтижелерін ресімдеу Салық төлеушілерден түсетін салықтық түсімдер бойынша салықтық бақылау салық органдарында әрбір төлеуші бойынша салықтың әрбір түрі бойынша есептеулер мен түсімдердің және басқа да міндетті түсімдердің операциялық және бухгалтерлік есебін жүргізу арқылы жүзеге асырылады. Салық төлеудің дұрыстығы, толықтығы және уақытылы болуы салықтық тексерулер (камеральдық және көшпелі тексерулер) арқылы бақыланады.Салық тексеруi салық төлеушiнiң, алымдарды төлеушiнiң және салық агентiнiң тексеру жүргiзiлетiн жылдың тiкелей алдындағы күнтiзбелiк үш жылын ғана қамтуы мүмкiн.Салықтық құқық бұзушылық жасағаны үшін жауапкершілікке тартудың ескіру мерзімі үш жыл болып белгіленді. Талап қою мерзімін есептеу сәті екі жағдайды қоспағанда, барлық дерлік салықтық құқық бұзушылықтар үшін салықтық құқық бұзушылық жасалған күннен бастап айқындалады. Кірістер мен шығыстарды және салық салу объектілерін есепке алу қағидаларын өрескел бұзған, сондай-ақ салықты төлемеген немесе толық төлемеген жағдайда талап қою мерзімін есептеу тиісті салық салу мерзімі аяқталған күннен кейінгі күннен басталады. салық кезеңі.Камералдық салықтық тексеру салық органының орналасқан жері бойынша салық декларациялары мен салық төлеуші табыс еткен салықты есептеу мен төлеуге негіз болатын құжаттар, сондай-ақ салық төлеушінің қызметі туралы өзге де құжаттар негізінде жүргізіледі. Камералдық тексерудің мақсаты салық заңнамасының сақталуын бақылау, салықтық құқық бұзушылықтарды анықтау және алдын алу, төленбеген салықтарды өндіру және кінәлі тұлғаларды жауапкершілікке тарту, сондай-ақ жергiлiктi жерде салықтық тексерулер жүргiзу үшiн салық төлеушiлердi таңдау үшiн ақпарат дайындау болып табылады. Мерзiм салық органына салық декларациясы мен салықты есептеу мен төлеу үшiн негiз болып табылатын құжаттар табыс етiлген күннен бастап күнтiзбелiк үш ай болып белгiленедi. Қазақстан Республикасының Салық кодексінің кеңселік тексерулерін жүргізу жиілігі белгіленбеген. Тиісінше, оларды жүзеге асыру жиілігі сәйкес қажеттіліктің туындауына байланысты.Камералдық тексерулер жосықсыз салық төлеушілерді табуға, құжаттық тексеру аудитордың жұмыс уақытының әрбір сағатына ең үлкен қосымша ақы алатын ұйымдарды таңдауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Олардың тиімділігі қосымша есептелген сомалармен ғана емес, сонымен қатар бухгалтерлік есептегі қателерді жою негізінде болашақта төлемдерді неғұрлым дұрыс есептеумен және төлеумен сипатталады. Мәселен, еліміздегі қылмыстың өсуі құқықтық заңнама мен жүйенің тиімділігін мүлдем көрсетпейді. Жалпы салықтық бақылаудың тиімділігі анықталған бұзушылықтар санымен және салықтық құқық бұзушылықтар үшін есептелген өсімпұлдар сомасымен және бюджетке қайтарылған қаражатпен бағаланбауы керек. Бұл реттеуші органдардың тиімділігі. Салықтық бақылаудың тиімділігі осы келеңсіз жағдайлардың төмендеуін сипаттайтын көрсеткіштермен бағалануы тиіс.Құжаттық тексерулердің тиімділігі көбінесе тексеруді жоспарлауды және алдын ала тексеру жұмыстарын біріктіретін дайындық шараларымен анықталады.Тексеру басталғанға дейін салық төлемдерін жасыру немесе салық төлеуден жалтару тәсілдері туралы дәлелдемелік базаны алу үшін салықтық бұзушылықтар туралы мәліметтер, тексерудің көлемі зерттеледі, жедел қызметкерлердің әрекеттерінің ықтимал бағыттары әзірленеді. Соңғы кездері облыстардың көпшілігінде кабинеттік тексеру нәтижелері бойынша қосымша төлемдердің көлемі жергілікті жерде жүргізілген тексерулердің нәтижесінен жоғары болып шықты. Салық органдары үздіксіз көшпелі әдіспен камералық тексеруді қалайды, әсіресе камералық тексеру кезінде салық төлеушінің өзі тексеруге барлық құжаттарды тапсыратындықтан, оларды тексеру тікелей салық органында жүзеге асырылады. Көшпелі салықтық тексерулер салық органдары мен салық төлеушілердің қызметінде маңызды орын алады. Көшпелі салықтық тексерулер күрделі және тақырыптық болып табылады. Кешенді тексеру кезінде салық органдары барлық салықтар бойынша бюджетпен есеп айырысулардың дұрыстығын тексереді, ал тақырыптық тексеру кезінде бір немесе бірнеше салықтарды, жеке мәселелерді, мысалы, қосылған құн салығын қайтаруды тексереді.Заңнамаға сәйкес жергiлiктi жерлердегi тексерулердiң кезеңдiлiгi әр салық төлеушi – заңды тұлға үшiн кемiнде екi жылда бiр рет көзделедi. Алайда, тәжірибе көрсеткендей, бұл талапты орындау іс жүзінде мүмкін емес - оны жүзеге асыру үшін салық қызметкерлерінің қажетті саны болмады, ал көп жағдайда мұндай жиіліктің қажеті болмады. Әдетте салық төлеушілердің 35%-дан аспайтыны тексерулермен қамтылған.