«Тұран» Университі
жүктеу/скачать 2,53 Mb.
|
философия лекция (7)
- Бұл бет үшін навигация:
- Рухани сенімнің дүниеге келуі
| Алғашқы тектік күнә, оның салдары және одан қутылу - алтыншы ерекшелік. Алғашқы адам Құдайдың айтқан ізгілік пен жамандықты танитын ағаштың жемістерін алмау жөніндегі ескертуін тыңдамады. Ол адамның тәкәппарлығында, өзімшілігінде, ешқандай шектеуді жаратпауында, өзінің Құдай болғысы келуінде. Керісінше, адам шайтанның “Сендер алманың дәмін татқан кездеріңде Құдай сияқты ізгілік пен жамандықты білетін боласындар² деген ақылын тыңдап, күнәға батып, жердегі жұмақтан қуылды. Құдай оларды жамандық, зардап өлімге толы дүниеге өзінен алыстатып қоя берді. Адамның жасаған күнәсі бүкіл адамзат күнәсіне айналды сонымен “өлім адамдың тағдарының үстінен өтеді, өйткені бәрі де күнәкер² ( апостол Павел ).
Сонымен, алғашқы тектік күнә жеке адамды, ол қалай тырысса да өзінің шегінен шығармайды, одан құтылу үшін құдайдың қолдауы керек; бұл рухани жаңа көзқарас грек ой-пікірінен қанша алшақ тұр десеңізші! Грек философиясында күнә ұғымы бар болғанымен оның мәні жөнінде сұрақ әлі қойылмаған болатын, сонымен қатар, олар жан-дүние өлген адамнан тірі адамға көшкен көзде жанарып отыратына сенген, ал философтарды алатын болсақ, олар дүниетаным арқылы өздерінің ақыл-ойының арқасында жан-дүниесін тазарта алатынына күмән келтірмеген. Ал Орта ғасырдың адамы Құдайдың қолдауынсыз күнәліктің шеңберінен шыға алмайтынына сенеді. Жетінші ерекшелік – Рухани сенімнің дүниеге келуі. Гректердің ойынша, сенім сезімдік танымнан шығады, ал сезіммен қабылданатынның бәрі жалған, өтпелі, өзгергіш т.с.с. сондықтан олар ақыл-ой арқылы (epіsteme) Дүниені тану, игеруге көп көңіл бөлді. Орта ғасырдағы ақуал ақыл-ойды шектейді, ғылымның әр жағында сенімнің бар екендігін мойындайды. Сонымен адамның үшінші өлшемі ашылады - егер гректер адамды тек дене және жан дүние деп алып қараса, қазір оған рухани сенім қосылып “дене-жан-рух² адамның үш құрамды бөлігіне айналады. Сегізінші ерекшелік - Құдайдың сүйіспеншілігі. Егер Гректердің эросы – адамды жетілдіруге ұмтылдыратын күш, сезімдік құдіретті әлеммен байланыстырушы ретінде қаралған болса, Орта ғасырдағы діни түсінік бойынша, сүйіспеншілік (“агапэ²) ол адамның жоғарғы игілікке ұмтылысы емес, ол Құдайдың адамдарға түсуі. Ол адамдарға берілген сый, және ол қайырымды талап етпейді. Егер гректердің ойынша сүйетін - адам болса, жаңа рухани ақуалда - ол Құдай, оның сүйіспеншілігі - риясыз, ол күштіні де, әлсізді де, кемтарды да-бәрін сүйеді ... Сондықтан, адамдар Құдайға еліктеп бірін-бірі сүю керек. Кімнің сүюге қабілеті жоқ, ол әлі Құдайды таныған жоқ, өйткені, Құдай дегеніміз – ол сүйіспеншілік. Христиан діні жақыныңды, алысыңды сүйіп қана қоймай, сонымен бірге жауыңды да сүй,- деп адамның мүмкүншілігінің шеңберінен шығып кететін талап қояды. жүктеу/скачать 2,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|