Түрі: сайыс Көрнекілігі: Слайдтар, суреттер, тақырып жазылған плакат Әдісі
Елі –сұқ саусақтың екінші буынының еніне тең өлшем: 1 елі ≈ 2 см Қарыс
жүктеу/скачать 0,99 Mb.
|
білгірлер ауылы
- Бұл бет үшін навигация:
- Аршын
- Салмақ өлшемдерін
- Сүйінші дегеніміз не
- Шашу дегеніміз не
| Елі –сұқ саусақтың екінші буынының еніне тең өлшем:
1 елі ≈ 2 см Қарыс – бас бармақ пен шынашақтың керіп ұстаған арасы. 1 қарыс ≈ 23 см Шынтақ - ежелден бері қолданылып келе жатқан шамамен екі қарысқа тең өлшеуіш. Аршын – метрге тең өлшем, кез. Аршын – заттың көлемін аршынмен өлшеу, мөлшерлеу. Мерзім өлшемдері: бір сәт, қас қағым, ә дегенше (1 сек), сүт пісірім (5-10 мин), бие сауым (1,5 сағат), ет пісірім (2,5-3 сағат), жарты күн, бір түн (тәуліктік) (24 сағат), апта (7 күн), ай (30-31 күн), тоқсан (3 ай), жыл (365 күн) немесе 12 ай, ғасыр (100 жыл). Салмақ өлшемдерін халық былайшы жіктеген. Мысқал (1гр), қадақ (750 г), келі (1к), пұт (16кг), батпан (100 кг). Қашықтық өлшемдері жердің қашықтығын (ауылдың ара қашықтығына) қолданылатын өлшем екені белгілі. Бұл өлшем түрлері былайша аталады: адым (қадам)(1м), таяқ тастам(10-15м), әй дейтін жер(100м), дауыс жететін жер(250-300м), шақырым (1км), иек астында, бір төбе астында(4-5км), қозы көш жер(5-6км), көз ұшында(6-7км), тай шаптырым(4-5км), құнан шаптырым(8-10км), ат шаптырым(25-30км), бір күндік жер,айшылық жол...т.б. Қазақтың өлшем бірліктерін пайдалана отырып, түрлі заттардың ұзындығын, салмағын өлшеу. 3 айналым – «Салт-дәстүр - асыл қазына» Салт-әр ұлттың, халықтың діні мен сеніміне, тұрмыс-тіршілігіне,ұлттық құрылым ерекшелігіне сәйкес ғасырлар бойы жинақталып,өмірдің өзі туғызған ғұрыптар тұғырының негізі.Қазақтың бірнеше салттарын атап өтсек. 1.Сүйінші дегеніміз не? (Қуанышты хабар жеткізуші адам «Сүйінші, сүйінші» деп келеді. Мұндайда қуанған үй иесі «Қалағаныңды ал» дейді, немесе оған риза болатындай сыйлық ұсынады. Бұл – шын қуанудың, ризашылықтың белгісі. 2.Шашу дегеніміз не? (Қуаныш айғағы ретінде жасалатын салтанатты дәстүр. Бала дүниеге келгенде, келін түскенде, құда келгенде, осындай қуанышты күндерде тәттілермен, күміс тиындарымен шашу шашады.) жүктеу/скачать 0,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|