Тұрсын ЖҰртбай «Ұраным алаш!»
«Бiр кiсiнiң өмiрi iшiнде тарихымыз бес рет өзгертiлiп жазылса, одан қалай жөн тауып жүрерсiң!»
жүктеу/скачать 7,42 Mb.
|
| «Бiр кiсiнiң өмiрi iшiнде тарихымыз бес рет өзгертiлiп жазылса, одан қалай жөн тауып жүрерсiң!», – деп күйiнiп отырса.
Оның өзiнде де бұл тарих жаттың көзiмен жазылды. Ал олар қашанда империяның мүддесiн көздедi. «Кавказ бен Орта Азиядағы оқиғалар Орта Шығыстағы ағылшын-орыс бәсекесiнiң тарихымен тығыз ұштастырылды... Бұрынғы концепцияларды қарауда керексiз асыра сiлтеушiлiктер орын алды: мысалы, патшаның отаршылдық саясаты жайлы немқұрайлы пiкiр айтылды. Орыстың қол астына қараудан зардап аз деген қорытынды шығару үшiн: «шығыс халықтары түгелдей патша империясына өз еркiмен қосылған», – деп пайымдалды» (Н. Дружинин). Қазақтың ұлттық құқын қорғаған осы идеяны жанашырлары академик Панкратованың айналасына топтасты. Iле осылдардың iшiндегi сол ұлттың жалғыз өкiлi Е.Бекмаханов итжеккенге айдалды. Ал содан, он жыл бұрын ұлтының тарихы туралы тұтастық идеясын қалыптастыруға ұмтылған Санжар Асфендияров: «Әлi күнге дейiн қалың оқырманға арнап буржуазиялық (отаршылдық деп түсiнiңiз – Т.Ж.) ертегiнi қайталап айтып, кiтап жазатындар да табылып қалады. Бiз А.Брискиннiң «Қазақтар»(«Московский робочий» 1931 ж.) деген кiтапшасын меңзеп отырмыз. Брискин «Қазақтар бодандықты өз еркiмен қабылдады», «қазақтарды алдаған – патша» деген аңызды қайталайды. Бұл – барып тұрған оңбағандық және өтiрiк, өйткенi орыс капитализмі – миллиондаған орыс шаруаларының сүйегi мен қанына малшынды, сондай-ақ бұрынғы Россия империясының құрамында болған миллиондаған еңбекшiлердiң де сүйегi мен қанына малшынды... Қазақтардың еркiмен қосылғандығы жайындағы ұлы державалық шовенистер мен ұлтшылдардың шығарған аңызын патшаның ұлығы Рычков көрсеткен деректер әшкерелеп бередi, бұл мәселе жөнiнде оны бұра тартып айып отыр деп ешкiмнiң аузы бара қоймас», – деп жазып едi. Әрине, араға бiр жыл салып барып Асфендияровтың да көзiн құртты. Ал қазақ ұлтының Ұлттық Азаматтық Идеясын қалыптастырудағы жалғыз құрбан ол емес едi. Асфендияровтың «қазақтар орыстарға өз еркiмен қосылады» деген пiкiрдi – «оңбағандық, өтiрiк», «ұлы державалық шовинистер мен ұлтшылдардың шығарған аңызы» – деуi ақиқат шындық. жүктеу/скачать 7,42 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|