Учебно-Методический Комплекс дисциплины (для преподавателя) включает следующие материалы
жүктеу/скачать 2,31 Mb.
|
| Гольджи аппараты (диктиосома). Диктиосоманы алғаш рет 1878 жылы жануарлар клеткасынан бөлген итальяндық ғалым Гольджи. Өсімдіктер клеткасында бар диктиосома Гольджи денесінен және Гольджи көпіршіктерінен тұрады. Әрбір диктиосома гранулярлы мембранамен қоршалған, саны 5-7-ке (кейде 20 – ға дейін) жететін, диаметрі 1 мкм және қалындағы 20 – 40 нм шамасындағы бір – біріне параллель орналасқан жазық қапшықтардан – цистерналардың жиынтығынан тұрады. Көлденең кесіндісіндедиктиосома цистерналары түзу немесе доға тәрізді иілген қос мембрана тәрізді болып көрінеді. Диктиосома цистерналары үнемі тұтас болып келмейді, олардың жиектері (шеттері) жіңішке бұтақталған түтікшілер жүйесінен тұрады. Диктиосомалар клеткада белгілі бір ретсіз орналасады. Оның саны клетканың тиліне, даму кезеңіне байланысты ауытқуы мүмкін. Шамамен 10 – 50 – ден бірнеше жүзге жетеді. Гольджи көпіршіктері диктиосома цистерналарының шетінен немесе түтікшелерінің ұшынан бөлініп отырады.Олардың диктиосомалардан алыстау гиалоплазмаға тарап жатқанын тікелей плазмалеммадан көруге болады (элекрондық микроскоппен). Кейде көпіршіктер құрамының клетка қабықшасына қосылу көріністері байқалады.
Диктосомалардың өсімдіктер клеткасындағы қызметі – диктосомалар аморфты полисахаридтерді, ең алдымен, пектин заттарын, клетка қабықшасының матриксі гемицеллюлозаны және шырыштарды синтездеп, жинақтап, оны бөліп шығарады. Гольджи көпіршіктері полисахаридтерді плазмалеммаға тасымалдайды. Бұдан кейін көпіршікті қоршап тұрған мембрана плазмалеммаға қосылады, ал көпіршіктердің құрамы плазмалемманың сыртында қалады. Полисахаридтерді синтездеуден және бөлуден басқа Гольджи аппараты түйіршікті ретикулум элементтері синтездейтін кейбір белоктарды клетка ішінде орналастыруға, тасымалдауға қатысады. жүктеу/скачать 2,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|