Учебно-методический комплекс Мамандық /Специальность 0105000 «Бастауыш білім беру»
Тақырып 2.9. Жамбас және аяқ бұлшықеттері. Аяқ басы бұлшық еттері
жүктеу/скачать 1,03 Mb.
|
anatomiya platonus zhbb umk 3
ruhani adamgershilik bilim beru mazmun n n negizderi zhbb
| Тақырып 2.9. Жамбас және аяқ бұлшықеттері. Аяқ басы бұлшық еттері.
Жамбас- ортан жіліктік буыны қарапайым, көп білікті. Сондықтан бұл буында жазылдырғыштық, бүгілдіргіштік, алыстатушы, жақындатушы және айналдырғыш бұлшық еттер топтары болады. Бөкселік тобының жазылдырғыш бұлшық еттері. Беткейлік бөксе бұлшық еті- сауыр аумағы терісінің астында, санның екі басты бұлшық етінің алдыңғы жағында орналасқан. Шошқа,ірі қара және ұсақ малдарда ол көршілес еттермен бірігіп кетеді. Қызметі: Жамбас-ортан жіліктік буынды жазылдырады, ал жылқыда оған қосымша буынды ішке қарай бұрайды (пронация). Орталық бөксе бұлшық еті, ол мықын сүйегінің бөкселік бетінен басталып, ортан жіліктің үлкен ұршығында аяқталады. Қызметі: Жамбас-ортан жіліктік буынның жазылдырғыштық еті және абдукторларға көмектеседі. Беткейлік бөксе бұлшық еті- орталық бөксе бұлшық етімен бірігіп кетеді. Ол мықын сүйегінің қанатынан басталып, үлкен ұршықта аяқталады. Қызметі: Жамбас-ортан жілік буынын жазады. Тереңдік бөксе бұлшық еті- орталық бөксе бұлшық етінің астында орналасады. Қызметі: Жамбас-ортан жіліктік буынының абдукторы. Алмұрт тәрізді бұлшық ет- тек итте жеке бұлшық ет түрінде болады. Қызметі: Жамбас-ортан жіліктік буынды жазатын ет. Сан арты тобының жазылдырғыштық бұлшық еттері Санның екі басты бұлшық еті- жамбас пен сан аумағындағы тері астында орналасқан қомақты ет. Бұлшық еттің екі басы қосылып, тобықтық, асықты жіліктік және өкшелік тармақтарға бөлінеді . Қызметі: Ол жалпы жамбас-ортан жіліктік буынды жазылдырады. Жартылай сіңірлік бұлшық ет- санның екі басты бұлшық етінің каудальдік жағындағы тері астында орналасады. Қызметі: Бұл бұлшық ет жамбас-ортан жіліктік буынның жазылдырғышы. Санның квадраттық бұлшық еті- шоңданай сүйегі денесінің вентральдік бетінен басталып, краниовентральдік бағытта қиғашталып, ортан жіліктің шүңқырына бекиді. Қызметі: Жамбас –ортан жіліктік буынды жазуға және сыртқа қарай айналдыруға қатысады. Жамбас-ортан жіліктік буынның бүлдіргіштік еттері Мықын бұлшық еті- мықын сүйегінің краниовентральдік бетінде жатқан қомақты ет. Оның латеральдік басы мықын қанатынан, ал медиальдік басы мықын сүйегінің денесінен басталып, ортан жілікте аяқталады. Қызметі: Жамбас-ортан жіліктік буынды бүгіп, сыртқа қарай айналдыру арқылы жамбастық аяқтың алға жылжуын қамтамасыз етеді. Санның жалпақ шандырын көргіш бұлшық ет санның алдыңғы бетінала сербек, жамбас-ортан жіліктік және тобықтық буындар аралығындағы үшбұрышты кеңістікте орналасады. Қызметі: Жамбас ортан жілік буынын бүгуге, тобықты буынды жазуға қатысады. Тігіншілік бұлшық ет таспа пішіндес , ұзынша келіп санның медиальдік бетінде жатқан ет. Ол мықын шандыры мен кіші бел бұлшық етінің сіңірінен басталып, асықты жілікте аяқталады. Қызметі: Жамбас-ортан жіліктік буынын бүгуге, тобықтық буынды жазуға және жамбастық аяқты тұлғадан алыстауға қатысады. Жамбас-ортан жіліктік буынның аддукторлары: Сымбаттық бұлшық ет- санның медиальдік бетінде жатқан қалың ет. Ол жамбас жігінен құрсақтың тік бұлшық етінің сіңірінен басталады. Қызметі: Жамбастық аяқты тұлғаға жақындатады. Санды жақындатушы бұлшық ет- жамбастың вентральдік бетінен , жапқыштық тесітің медиальдік және венральдік бетінен, ортан жіліктің кіші үйіргіші мен медиальдік айдаршықтың аралығына бекитін ет. Тілерсектік буынның бұлшық еттері: Сирақтың үш басты бұлшық еті, ол өз кезегінде екі бұлшық еттен құралған: балтыр және өкше еттері. Қызметі: Тілерсектік буынды жазуға және тобықтық буынды бүгуге қатысады. Артқы асықты жіліктік ет- асықты жіліктің пальмарлық бетінде орналасады. Ол бөлшек бұлшық ет ретінде тек итте ғана кездеседі, ал басқа жануарларда саусақты жазатын тереңдік бұлшық еттің құрамында болады. Қызметі: Итте тілерсектік буынның жазылдырғыштық еті, ал басқа жануарларда ол бақайлық буындарға да әсер етеді. Алдыңғы асықты жіліктік ет- асықты жіліктің дорсальдік бетінде орналасады да, осы сүйектің проксимальдік бөлігінен басталып, тілерсекке және жіліншік сүйектеріне бекиді. Қызметі: Тілерсектік буынды бүгеді. Үшінші шыбықтық бұлшық ет- әртүрлі жануарларда біркелкі болмайды. Ол ортан жіліктің латеральдік айдаршығындағы жазылдырғыштық шұңқырдан және саусақтың ұзын жазылдырғыштық ет сіңірінен басталып, асықты жіліктің ет сайы арқылы өтеді. Қызметі: Шошқа мен ірі қара малдарда тілерсектік буынды бүгіп, тобық жазуға қатысады. Жылқыда ол статикалық қызмет атқарады. Шыбықтық бұлшық ет- сирақ сүйегінің латеральдік бетінде жатып, шыбық сүйегі мен асықты жіліктің латеральдік айдаршығынан басталады. Еттің сіңірлі ұшы IY тілерсектік пен жіліншік сүйектерінің аралығында тесік арқылы өтіп, тілерсектің планетарлық бетінде шығады да, I тілерсектік пен II жіліншік сүйектеріне бекиді. Қызметі: Тілерсекті буынды бүгеді. Саусақтық буындардың бұлшық еттері Саусақтың ұзын жазылдырғыштық бұлшық еті, ол ортан жіліктің латеральдік айдаршығындағы жазылдырғыштық шұңқырдан басталып, тұяқ сүйегінің осындай өсіндісінде аяқталады. Қызметі: Саусақтық буындарын жазады. Саусақтың бүйірлік жазылдырғыштық еті- сирақтық латеральдік бетінде жатып, тобықтық буынның бүйірлік байламы мен шыбық сүйегінен басталады. Ол тілерсектің буынның жоғары тұсында сіңірге айналып, әртүрлі жануарларда біркелкі аяқталмайды. Қызметі: Саусақты жазатын ет. Үлкен саусақтың ұзын жазылдырғыштық бұлшық еті-жеке бұлшық ет ретінде тек ит пен шошқада кездеседі. Ол шыбық сүйегінен басталып, II саусақта аяқталады. жүктеу/скачать 1,03 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|