3. Тақырыптық жоспарға сәйкес дәріс материалы (толық көлемде)/Лекционный мартериал (в полном объеме) в соответсвии с тематическим планом.
1 бөлім. Кіріспе..
1.1 тақырып Анатомия физиология пәндерінің міндеттері, салалары әдістері
Эволюция процесінде адам біртіндеп өзін қоршаған табиғат құпияларын аша бастады.Адам табиғатпен үйлесімді әрекеттестікте болады.
Ғылыми –техникалық революцияға байланысты адамның қоршаған ортамен жаңа қарам-қатынасын зерттеу, тіршіліктің тез өзгеретін жағдайларына бейімделуіне көмектесетін әдістерді іздеу, көптеген еңбек процестерін тездету қажеттігі туындады.
Адам организмінің әрекеттерінің механизмдері мен заңдылықтарын білу – аурулардың алдын алу, денсаулықты сақтау және ұзақ өмір сүру мүмкіндіктері туралы мәселелерді шешуге септігін тигізеді. Бүкіл дүниежүзілік Денсаулық сақтау Ұйымының (БДҰ) анықтамасы бойынша: “Денсаулық- дегеніміз –аурулар мен дене кемістігінің болмауы ғана емес, дене рухани және әлеуметтік саулықтың толық болу жағдайы”.
Адам биологиясы – адамның шығу тегі, эволюциясы, географиялық таралуы және оның организмінің құрылысы, қызметі мен дамуы туралы ғылым.
Адам анатомиясы (грек.anatome - бөлшектеу) – организмнің құрылысы мен оның жеке мүшелерін және жүйелерін зерттейтін ғылым. Оның құрамына қалыпты анатомия, топографиялық анатомия және патологиялық анатомия пәндері кіреді. Зерттеулер жүргәзуге препараттар жасау, бөлшектеу, тәжірибелік, микроскопиялық, салыстырмалы анатомиялық және басқа да әдістер қолданылады.
Анатомия ұлпалар (ткань) туралы гистология,ұрықтың дамуы туралы эмбриология ғылымдарымен тығыз байланысты.
Адам физиологиясы (грек. physis – табиғат және logos – сөз, ілім)-организмнің және оның жеке мүшелері мен жүйелерінің қызметі туралы ғылым. Организм қызметін, тіршілік әрекеттерін зерттеу үшін әр түрлі химиялық әдістер, құрал-жабдықтар қолданылады.
Гигиена (грек. hygieinos – дені сау) – денсаулықты сақтау және нығайту, адамның қалыпты еңбек етуі мен демалуы үшін қолайлы жағдайлар жасау туралы ғылым. Ол ортаның әр түрлі факторларының адам организміне оның тіршілік әректтеріне, денсаулығына әсерін де зерттейді. Гигиенаның міндеті – аурулардың алдын алу, еңбекке қабілеттілікті жоғарылату, сыртқы орта, жұмыс және демалыс жағдайларын сауықтыру. Гигиенаны оқып –үйрену адамға өз организмін шынықтыруға, әр түлі аурулардан және т.б. сақтануға септігін тигізеді.
Адам анатомиясы мен физиологиясы медицинаның негізі болып табылады. Адам анатомиясы, гистологиясы цитологиясы, антропологиясы мен эмбриологиясы организмнің бітімі мен пішіні, құрылысы мен дамуы туралы ғылым –адам морфологиясын (грек.morphe – форма және logos –сөз, ілім) құрайды. Ол адам организмінің жеке даралық, жасына байланысты, жыныстық және экологиялық өзгергіштігін зерттейді.
Анатомия және физиология ғылымдарының қалыптасуы мен дамуына әр түрлі ел ғалымдары үлкен үлес қосты. Адам организмінің қызметі мен құрылысын зерттеуге тыйым салынғанына қарамастан эксперименттер өте ерте заманнан бастап-ақ жүргізілген.
Достарыңызбен бөлісу: |
