Қазақстан Республикасының Бiлiм және Ғылым Министрлiгi


кесте - ВП-4 ылғал өлшегіші көрсеткіштерін +20



бет3/13
Дата28.01.2018
өлшемі2,41 Mb.
#34112
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13

7 кесте - ВП-4 ылғал өлшегіші көрсеткіштерін +200 С температурадағы ылғалдылық процентіне айналдыратын аудару кестесі

(ауыстырып қосқыш «құрғақ» жағдайына қойылған)



Бөлік саны

Бидай

Бөлік саны

Бидай

Бәлік саны

Бидай



І-тип

II-тип



I тип

ІІ-тип



І-тип

ІІ-тип

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1





26

14,40

13,58

51

15,17

14,09

2



11,32

27

14,54

13,61

52

15,19

14,11

3



-11,55

28

14,56

13,65

53

15,21

14,31

4

11,75

11,75

29

14,62

13,67

54

15,24

14,15,

5

12,35

11,90

30

14,65

13,70

55

15,25

14,16

6

12,65

12,06

31

14,69

13,72

56

15,26

14,18

7

12,86

12,20

32

14,73

13,74

57

15,29

14,20

8

13,05

12,35

33

14,76

13,75

58

15,30

14,22

9

13,20

12,45

34

14,79

13,76

59

15,32

14,23

10

13,35

1 2,58

35

14,82

13,77

60

15,34

14,25

11

13,45

12,68

36

14,85

13,79

61

15,35

14,27

12

13,60

12,77

37

14,89

13,82

62

15,36

14,29

13

13,66

12,88

38

14,91

13,85

63

15,38

14,30

14

13,71

12,99

39

14,94

13.87

64

15,40

14,32

15

13,85

13,05

40

14.96

13,89

65

15,41

14,35

16

13,93

13,11

41

14,99

13,90

66

15,42

14,37

17

14,01

13,18

42

15,00

13,92

67

15,44

14,39

18

14,06

13,24

43

15Д)2

13,94

68

15,45

14,40

19

14,14

13,30

44

15,05

13.85

69

15,47

14,92

20

14,19

1 3,35

45

15,06

13,97

70

15,49

14,44

21

14,25

1 3.40

46

15,00

14,00

71

15,50

14,46

22

14,30

13,45

47

15,10

14,01

72

15,50

14,48

23

14.35

13.48

48

15,12

14,03

73

15,52

14,50

24

14,40

13.51

49

15,15

14,05

74

15,54

14,52

25

14,45

13,55

50

15,16

14,05

75

15,55

14,55

76

15,56

14,56

83

15,68

14,69

90

15,79

-

77

15,88

14,58

84

15,70

14,70

91

15,80

-

78

15,60

14,60

85

15,71

14,72

92

15,82

-

79

15,61

14,61

86

15,73




93

15,82

-

80

15,62

14,63

87

15,74




94

15,85

-

81

15,65

14,65

88

15,75




95

-

-

82

15,66

14,67

89

15,77







-

-



8 кесте - Талдау нәтижесі


Күні

дақыл

Шөкім салмағы, г

Прибор көрсеткіші

Кесте б-ша ылғалдылығы, %

Ауа температурасы

Жөндеу үлкендігі, %

Жөндеу есебімен ылғалдылық

Ылғалдылықтың орташа үлкендігі, %

Ескерту

























































































































































Қорытынды: Астықтың ылғалдылығы бойынша дәлдігін анықтау
Бақылау сұрақтары:


  1. Ылғалдылықты анықтау әдістері және оның кемшіліктері мен артықшылықтары.

  2. Астық ылғалдылығын анықтаудың белгісі

  3. Мемлекеттік стандартта астық ылғалдылығы қалай нормаланады? Мемлекетке сату астықтың ылғалдылық ережесі.

  4. Электровлагометр ВП-4М құрылысы.

  5. Арбитражды және параллельді анықтаманың арасындағы ылғалдылық айырмасы. Ылғалдылық бойынша дәлдік қорытындысы.

  6. Ылғалдылықтың ең төменгі деңгейі деген не және оның белгісі.

  7. Астық ылғалдылығының жағдайын және астық ылғалдылығына ұсынылған мысалмен есептеу.


4 Астықтың ластануын анықтау.
Жұмыс мақсаты: Астықтың ластануын анықтау. Астық қоспасымен шөпшар қоспасының фракцияларымен танысу. Зиянды және ерекше ескерілетін қоспаларды талдау қорытындысын әзірлеу және лабораториялық құжаттарды анықтау. Ерекше ескерілетін қоспаларды және ластанған астықтың техникасын анықтау және әдісін үйрену.

Әдебиет


ҚРСТ 1046-2000

МЕСТ 135 86-1-68


Құрал жабдықтар: талдау тақтасы (елеуіш 2,5х20 мм, 1,7х20мм, d 1мм) қақпағымен және поддонмен бірге лабораториялық елеуіштер; техникалық таразы және өлшеуіштері; қоспа фракцияларына арналған тостағанша; күрекше, қалақша.

Азық-түліктік бидайдың ластануын анықтау
Бидайдың ластануы деп азық-түліктік бидайда, құрама азықта және техникалық астық топтарында табылғанқоспа санының пайызбен көрсетілген массасы. Астық тобындағы қоспалардың құрамы мен саны агротехника деңгейіне тәуелді ( егістің тазалығы), астық жинау техникасы және тәсілі, астықтың өңделуі және олармен дұрыс жұмыс істеуіне тәуелді. Қоспалардың шығу тегі өсімдіктекті, жануартекті және минералды болады.

Қоспалар астықтың құндылығын төмендетеді, сондықтан оларды есепке алады. Азық-түлікті фуражды астықтың ластануын анықтау үшін шөкімді үш фракцияға бөледі: шөпшар қоспасы, астық қоспасы және негізгі астық.


4.1 Ірі шөпшар қоспасын анықтау
Жұмыс тәртібі
Орташа үлгі өлшеп алып, оны d 6 мм диаметрлі елеуіште елейді, елеуіштен өткен ірі қоспаны қолмен жинап, қамыс, масақ, топырақ түйіршіктері, қиыршықтарды, өсімдіктің ірі тұқым қоспасы және т.б. алынған ірі қоспаны өлшеп фракцияларға бөледі де, орташа үлгінін массаларынан алатын % көрсетеді. Орташа үлгіде табылған ірі қиыршықтарды бөліп, бөлек өлшейді.
4.2. Айқын көрінетін астық және шөпшар қоспаларын анықтау
(мысалы азық-түліктік бидай)

Орташа үлгіден ірі шөпшар қоспасын бөліп алғаннан кейін, 50 г азық-түліктік бидайдың шөкімін алып, оны d= 1,7х20 мм және 1мм елеуіштен өткізеді, (шөкімді талдауды жеңілдету үшін тағы да 2,5 х 20 мм елеуіш алынады ), 3 мин бойы 110-120 рет қозғалыста.

Шөкімді елегеннен кейін кейін астық және шөпшар қоспаларының фракцияларына бөледі.


Негізгі астыққа жатады:

    • бүтін және желінген дәндер, желіну жағынан шөпшар мен астық қоспасына жатпайтындар.


Шөпшар қоспасына жатады:

    • минералдық қоспа ( топырақ, құм, шаң );

    • диаметрі 1,0 мм дөңгелек саңылаулы елеуіштен өкен бөліктер;

    • шөпшар тұқымдары ( қара бидай мен арпа дәндерінен басқа барлық мәдени және жабайы өсімдіктердің тұқымдары );

    • органикалық қоспа ( сабақ пен масақ бөлігінің бір бөлігі, қылтықтар, мекен );

    • бидай, қара бидай және арпаның дәндері ( шіріген, көгерген, күйген, қуырылған – барлығының ядролары анық бұзылған );

    • зиянды қоспа;

    • зиянкестермен ядросы толық желінген дәндер.


Астық қоспасына жатқызады:

    • салмағының 50 % ( ал қалған 50 % негізгі астыққа жатады ) делінген немесе уатылған дәндер;

    • өскіні мен тамыршасы сыртқа шығып өнгендер, өнген кезде пішінін өзгертпеген, алайда қабығы түсін өзгерткен;

    • бозқырауға ұрынған, жасыл, ақшыл және өте қоңырланған;

    • өздігінен қызғанда немесе кептіргенде жарақаттанған, оның үстіне ядросы өзгерген және қабығының түсі бұзылған;

    • кептіргенде ісінген, өңезденген;

    • семген;

    • жасыл;

    • қысылған;

    • шөпшар қоспасына жатқызылмаған қара бидай мен арпаның бүтін немесе жарақаттанған дәндері.

Әрбір бөлінген фракция техникалық таразыда өлшеніп, шөкімнен алатын массасы бойынша пайызбен мына формула арқылы есептеледі:



мұнда:

А- қөспа массасы, г;

В- шөкім массасы, г;
« Астық сапасы » куәлігінде шөпшар және астық қоспаларының мөлшері 0,1% дәлдікпен, ал жеке фракциялардікі – 0,01% дәлдікпен жазылады.
9 кесте - Сараптама нәтижесін жазу


Шөпшар қөспасы (барлығы) ____________%

Соның ішінде

Шөпшар қоспасы, г

%

Диаметрі d 1мм дөңгелек саңылаулы елеуіштен өткен бөлік







Минералдық қоспа







Органикалық қоспа







Мәдени өсімдік тұқымдары: бидай, қара бидай, арпа дәндері.







Шөпшар қоспасына жатпайтын жабайы өсімдіктер тұқымдары;







Зиянды қоспа







Бұзылған дәндер;







Фузариоз дәндері;







Арамшөптердің тұқымдары;









Астық қоспасы (барлығы) ____________%

Соның ішінде

Астық қоспасы, г

%

Соғылған дәндер







Зиянкестермен залалданған дәндер







Қысылған дәндер







Өскіні сыртқа шыққан дәндер







Жасыл дәндер







Солған дәндер







Семген дәндер







Суыққа ұрынған дәндер







Қара бидай, арпа дәндері








Қорытынды. Қоспаның көлемі бойынша шектеулі немесе базистік талаптарға сай астықты анықтау.
4.3. Зиянды қоспаның құрамын анықтау.
Егер 50гр шөкімде қоспалар табылса, онда олардың құрамын қосымша шөкімде анықтау қажет. Қаракүйені әдетте барлық мәдени өсімдіктерде арпадан басқалары 200 гр. шөкім алып анықтайды, қыздырма үйбидайықты анықтау үшін 200 г шөкім қолданылады, ал қастауыш, шегіршін, т.б. зиянды қоспаларды салмағы 500 гр-дық шөкімде анықтайды. Зиянды қоспаның бар жоғын анықтайтын шөкімді ірі шөпшар қоспасынан арылған орташа үлгіден бөліп алады. Шөкімді қолмен тазалап, зиянды қоспаны түрлері бойынша бөліп алып өлшейді.
Зиянды қоспаның әр түрінін мөлшерін формула бойынша пайызбен есептейді:


мұнда:

m1 – бөлініп алынған зиянды қоспа массасы;

m – шөкім массасы, г
4.4. Ерекше ескерілетін қоспаларды анықтау.
А) Түйежоңышқа тұқымдары және жабайы сарымсақтың жуашығының мөлшерін анықтау үшін 500 г-дық шөкімді 1,7*20 мм елеуіштен бөліп-бөліп (100г шамасында) өткізеді. Содан кейін қолмен елеуіштегі қалдықтан –сарымсақ жуашығын, ал елеуіштен өткен –түйежоңышқа тұқымдарын бөліп алады. Түйежоңышқа тұқымымен сарымсақтың жуашығымен мөлшері дана 1 кг өлшем бірлігімен көрсетеді, бұл үшін түйежоңышқа және жуашық тұқымдары мөлшерін екіге көбейтеді.

Б) Ірі шөпшар қоспасынан тазартылған орташа үлгі бойынша малта тас құрамын анықтау үшін: 500 г астық шөкімін саңылауы d= 1,5мм елеуіштен өткізеді.



Елеуіште қалған малта тас құрамы пайызбен анықталады:

мұнда:


mМ.Т - малта тас массасы.
В) Металломагниттік қоспаның құрамын анықтау үшін массасы 1 кг астық шөкімін 0,5 см қалыңдықпен тегістеп жаяды. Оны астықтан таға тәрізді магнитпен бөледі, оның жүк көтеру салмағы 12 кг-нан кем болмайды. Барлық металломагниттік қоспаны өлшеп, оның мөлшерін мг/кг-мен белгілейді.

Бақылау сұрақтары:


  1. Астықтың шөпшар қоспасы дегеніміз не?

  2. Астықты сақтау уақытындағы ластануының қандай белгісі бар, (өңдеу және тасымалдау).

  3. Тиеу және астық тобын қабылдау кезіндегі қоспа (астық, шөпшар, зиянды, ерекше есептелеиін) нормасының мазмұны қандай?

  4. Әр түрлі қоспа анықтамасының нақты қорытындысын атау.


5 Астықтың қамба зиянкестерімен залалдануын анықтау
Жұмыстың мақсаты: әдістемені оқу және бидайдың зақымдануын өз бетінше анықтап үйрену. Зақымдану деңгейін анықтау, анализдік карточкаларға залалдану қорытындысын жазу.
Әдебиет

СТРК 1046-2001, МЕСТ 13586.4.


Құрал жабдықтар: 2,5 мм және 1,5 мм диаметрлі елеуіш, қақпақ, құм сағат, 4-4,5 есе үлкейтіп көрсететін үлкейткіш шыны, талдау тақтасы, механикалық рассев ПОЗ-1.
Жұмыс тәртібі
Жүздеген түрлі жәндіктер мен ондаған түрлі кенелер нан қорының зиянкестері ретінде белгілі. Осы зиянкестерге байланысты бидай өнімдерінің салмағы мен сапасының төмендеуі соншалық, азықты олардың жоюы мен бүлдіруінен қорғау мемлекттік деңгейдегі шараға жатқызылады.

Бидай салмағында бунақденелілер мен кенелердің әрбір түрлері кездесуі мүмкін. Ондаған түрлі жәндіктердің ішінде біздің елімізде ареалы бойнша және зиянкестігі жағынын көп тарағаны күріштік және қамбалық бізтұмсықтар, сары ұн жегіш, ұн пітесі. Нан қорының зиянкесі – кенелер мен бунақденелілерге қарағанда көп қауіп туғызбайды.

Бидай партияларын мемлекеттік нормалау бойынша, зиянкес жәндіктермен бүлінген астық кондиционсыз болып есептеледі. Кенелермен зақымданған бидай партияларын сатып алу бағасына женілдіктер жасап қабылдайды.
5.1 Астықты бізтұмсықпен залалдануын айқын түрде формасын анықтау.
Залалданудың айқын формасын анықтау. Бидайдың орташа үлгісі өлшенеді және d = 2,5 және 1,5 мм елеуіште қолмен екі минуттың ішінде минутына 120 қозғалыспен өткізіледі.

Егер бидай 5С төмен температурада болса, онда бунақденелілерді белсендендіру үшін елеуіштен өткен және өтпеген өнімді 10-20 минуттың ішінде 25-30С температурада қарап бағалайды.

Елеп болғаннан кейін d = 2,5 мм елеуіште өтпеген қалдықтан үлкен бунақденелілердің бар –жоғын ( мавританиялық қызылқоңыз ), d = 1,5 мм елеуіштен өтпеген қалдықтан ұсақ жәндіктерді (бізтұмсық, т.б.); d = 1,5 мм елеуіштен өткен қалдықтардан кенелерді қарайды (тақтайдың қара түсті жағын үлкейткіш шынымен қарау керек).

Қараған кезде зиянкестердің тірі даналары алынады (өлілерін шөпшар қоспасына жатқызады) және 1 кг бидайдағы зиянкестер түрі мен санын анықтайды.

Бидайдын бізтұмсық немесе кенелермен залалдануы анықталса, заладану дәрежесін анықтайды.
10 кесте - Бидайдың залалдану дәрежесі


Залалдану дәрежесі

1 кг бидайдағы зиянкестер санының данасы

Бізтұмсықтар

Қойма кенелер

I

1-ден 5-ке дейін қоса есептегенде

1-ден 20-ға дейін қоса есептегенде

II

6-ден 10-ға дейін қоса есептегенде

20-дан жоғары, бірақ еркін қозғалады және жинақталмайды.

III

10-нан жоғары

Бірыңғай киізді қабат



Талдау нәтижесінің жазбасы


  1. Орта үлгі массасы (а) ____________________________________ г.

  2. Зиянкестердің түрлері ______________________________________

  3. Үлгідегі зиянкестердің түрлерінің саны _______________________

4. 1 кг астықтағы зиянкестер түрінің санын мына формула бойынша анықтайды:


,
бұнда:

б - зиянкестер саны, дана

а - орта үлгідегі масса, г.


  1. Залалдану деңгейі: (кенелер мен бізтұмсықтар үшін)_____________


5. 2 Астықтын бізтұмсықпен жасырын түрде залалдануын анықтау.
Бізтүмсықтардың дамуы дәннің ішінде өтетіндіктен айқын заладанумен қатар жасырын залалдануды да анықтайды, ол үшін аналық өрмекшінің жұмыртқа салғаннан кейінгі жабылған тесікшілердің тығындарын бояу тәсілі қолданылады және астықты жару немесе бөлу тәсілімен анықтайды.

1. Астықты жару тәсілі мен залалданғанын орташа үлгіден алынған 50 грамға жуық шөкім бойынша анықтайды. Шөкімнен 50 толық бүтін дән алып оларды ойығы бойынша ұзынынан жарады. Жарылған дәндерді лупамен қарап, дамудың әр деңгейіндегі тірі зиянкестерді санайды.

2. Астықтың залалдануын тығындарды бояу әдісімен анықтау үшін ортша үлгіден 50 грамм шөкім бөлінеді, шөкімнен 250 дән алып, жиегі қанылтырмен қапталған таза темір торға салады. Шөкім салынған торды «тығындардың» ісінуі үшін 1 мин температурасы 30 0С жылы суда ұстайды. Астық ісініп (үлкейіп) «тығындар» үлкейеді. Содан кейін торды жана дайындалған 1% КМпО4 ерітіндісіне 20-30 сек. салады, содаң кейін салқын суға 20-30 сек салады. Тығындар қара түске боялады және дәннің бетінде айқын корінеді. Залалданған тығындармен қара түске боялған және өлшемі 0,5 мм жуық дөңгелек, дөңес астықты қарап, кесіп тірі личинкалардың, қуыршақтардың және бізтұмсық қоңыздардың санын санайды.

Пайызбен көрсетілетін жасырын формада залалданған дәндердің мөлшерін мына формула бойынша анықтайды:



бұндағы:

Пз - залалданған дән саны, дана

П - талдау үшін алынған дән саны, дана.


Талтаудың жазбасы:


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет