Ясауитану пәнінің міндеттері мен мақсаты туралы жазыңыз
Ұлттық діндерге сипаттама беріп талдап көрсетіңіз
жүктеу/скачать 16,79 Mb.
|
Ясау толықтырылған
- Бұл бет үшін навигация:
- Ясауи ілімінің қыпшақ, батыс түркілерге тарауын сипаттаңыз Ахмет Ясауидіңқыпшақ өлкесiндегi ізбасарлары
- Батыс түркi халықтары арасындағы Ясауидiң iзбасарлары
| Ұлттық діндерге сипаттама беріп талдап көрсетіңіз
А.Шиммельдің бөлуінше діндер алғашқы қауымдық діндер, және ұлттық діндер . Ұлттық діндер дегеніміз-халықтардың этникалық орналасуына байланысты, сол халықтарда ғана ұсталатын діндер болып саналады. Ұлттық діндерге біз Үнді жеріндегі индуизм және сакхизмді, Қытайдағы конфуцийшылдық және даоцизмді, Жапонның синтоизімін(политеистік дін), Еврейлердің иудаизмін(монотейстік дін) жатқызамыз. Индуизм-Үнді жерінде ғана таралған дін болып саналады. Оған табынушылар саны үнді халқының 80 % астамы. Индуизм б.д.д. 1 мыңжылдықта пайда болған политеистік дін болып саналады. Қатай ұлттық діні конфуцийшылдыққа келер болсақ ол Қытайдың ұлы ойшылы Конфуцийдің өмірге көзқарасы мен философиялық ойларының нәтижесінде, Конфуйция қайтыс болған соң ізбасарлары дін ретінде қабылдап, таратқан. Ясауи ілімінің қыпшақ, батыс түркілерге тарауын сипаттаңыз Ахмет Ясауидіңқыпшақ өлкесiндегi ізбасарлары. Қожа Ахмет Ясауидің атақ-даңқы тек Орта Азия өлкесiне ғана емес, қыпшақтар арасына да кеңінен танымал болған. Әзіреті Сұлтанның нұсқауымен тікелей барған шәкірттері де, шәкірттерінің шәкірттері де қыпшақтар арасында Ясауидің ілімін таратқан. Солардың бірі - Бираш сопы. Жоғарыда баяндалғаны сияқты Бираш Ясауидің нұсқауымен аталмыш өлкеге жіберілген. Бираш сопының iзбасары - Ешмехмет те 36 жыл шейх болған және «Шейх Баба» деген атпен қыпшақтар арасында танымал болған. Қыпшақтар арасында Ясауи жолын қуушылардың бiрi - атақты Шейх Хаятуллаћтың шәкiртi Ыдырыс та - Ясауи жолындағы дәруiш. Сондай-ақ Ыдырыс сопының орынбасары деп қазандықҚасым Шейхты айта аламыз. Ақ Еділдің жоғарғы жағында Ясауи шәкірттерінің тағы бірі - Қожа Әмір Келалдыңқабірі бар. Батыс түркi халықтары арасындағы Ясауидiң iзбасарлары. Аңыз бойынша Ахмет Ясауидің рухани әсері Анадолы, Балқан,Әзірбайжан қысқасы бүкіл батыс түркілеріне кеңінен мәлім болған. ¦лы бабамыздың тікелей жөн сілтеуімен, көптеген дәруіштері Рұм өңіріне ағылғанын аңыздардан білеміз.Әулие Челебидің мәлімдеуі бойынша Аушар Баба, Пір Деде, Ақязылы, Қыдемлі Баба Сұлтан, Гейіклі (Киікті) Баба, Абдал Мұса, Хорос Деде сияқты аталған өлкеде Ясауи дәруіштерініңқабірі көптеп кездеседі. Сонымен қатар аңыз бойынша Жин Осман, Шейх Нүсрет, Гажгаж (Гыжгыж) Деделер - Ахмет Ясауидің шәкірттері. Әзiретi Ахмет Ясауидің Анадолыдағы мәшһүр жолын қуушысы – Қажы Бекташ Уәлi. Батыс түркiлерi арасындағы аңыз-әпсаналарға қарағанда Қажы Бекташ Уәлi Ясауи жолын қуушы - Лұқпан Перенден Хорасанда-ақ дәріс алған. Әпсана желiсiне қарағанда оған Анадолыға (Анатолия, Кiшi Азия) бару жүктелген, Қыршећирде (Сулуджа қараћөйүк) ол рухани софрасын жайған және көптеген дәруiштiң көңiл көзi ашылуына себепкер болған. Қажы Бекташ Уәлi – бүгiнгi Бекташилiк тариқатының құрушысы. Аталмыш түркi дәруiшiнiң атақты iзбасарлары - ТаптұқӘмре, Сары Салтұқ, Барақ Баба. Ал бүгiнгi өлеңдерi мен дүниетанымдары көпшiлiк қауымға мәшһүр Жүнiс Әмiре ТаптұқӘмренiң берекелi рухани софрасынан рухани нәрмен сусындаған жүктеу/скачать 16,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|