§38. Ерітінділердің концентрациясы, еріген заттардың массалық үлесі тақырыбындағы сұрақтарға жауап беру үшін мәтінмен жеке жұмыс;
Ерітінді туралы видео көрсетілім көрсетіледі.
Судың келесі бір қасиеттері –ерітінді.
Заттардың бәрі суда ери бермеді,сондықтан ерітінді қаныққан және қанықпаған деп бөлінеді.
Қаныққан ерітінді – әрі қарай ерімейтін ерітінділер түрлері.
Қанықпаған ерітінді- әрі қарай ери алатын ерітінді түрлері.
Еру түріне қарап ерітінді сұйытылған және концентрлі деп бөлінеді.
а) Сұйытылған ерітінді – ерітіндіде ерген зат аз болса,
ә) Концентрлі ерітінді- ертіндіде еріген зат көп мөлшерде болса,ерітіндідегі артық заттың аз көп екенін қалай білуге болады? Ол үшін еріген заттың массалық үлесімен танысамыз.Мына формула бойынша :
1мысал 100г ерітіндіде 5г зат ерісе,ол 5 % деп аталады. Неге?
Себебі, берілген ерітіндінің 100 г-ында 5 г еріген зат бар екендігін көрсетеді
2 мысал
15% 200 ерітінді дайындау үшін қанша тұз қанша су қажет?
Орта мектебін бітірген соң мамандық таңдауға тура келеді. Егер медбике болсаңыз, сізге күнделікті жұмыс барысында әр түрлі ерітінділер дайындайсыздар.
Берілгені: Шешуі: W= = 100%
m (ер-ді) = 200г 1) W= = 30г. Тұз
m (е.з) = 15% 2) 200г (ер-ді) – 30г тұз = 170г
Табу керек: Жауабы: 15% 200г ерітінді дайындау үшін 30г
m = тұз тұз,170г су қажет
m = ерітінді
3 мысал
100г да 10г ерісе, 10% деп аталады. Ал 100г да 0,01г ерісе 1% деп аталады.
Ал егер еріткіш табу керек болса, 100г да 15г зат ерісе, ерітінді – еріген зат = еріткіш шығады. 100г-15г=85г еріткіш
Аудармашы
Жаңа сабаққа байланысты сөздіктермен жұмыс атқарады.
Ерітінді дайындау (тәжірибе жасау)
1)Қауіпсіздік техникасының ережелерін қайталау.
2)І ,ІІ, ІІІ, топ тәжірибе орындайды.
1 топ
Массалық үлесі 20%-дық ас тұзының (NaСІ) 50 г ерітіндісін дайындау.
2 топ.
Массалық үлесі 25%-дық қанттың 100 грамм ерітіндісін дайындаңдар.
3 топ.
Массалық үлесі 15 %-дық ас содасының 80 г ерітіндісін дайындаңдар.
1 Этап. Берілген тұз, ас содасы және қанттың массасын өлшеу.
- Таразыға қағаз қойып, берілген заттарды есеп шартына сәйкес өлшеп алыңыздар.
- өлшеніп алынған заттарды химиялық стақанға салыңыздар.
2 Этап. Ерітінді дайындау.
- Өлшеуіш цилиндрде суды керегінше өлшеп алыңыз.
- Сұраққа жауап беріңіздер:Неге судың көлемі оның сандық массасына тең?(судың тығыздығы 1гр ⁄ мл).
-Өлшеніп алынған суды химиялық стақандағы заттарға құйып, заттар толығымен ерігенше шыны таяқшамен араластырыңыздар.
3 Этап. Жұмыстың орындалуы
Этаптары
|
Қажетті заттар мен құралдар
|
Есептеулер мен
қорытынды
|
|
|
| |