Заместитель главного редактора Досанова С. С

Схема 1

Схема 2

Схема 3

Из данных схем видно, что каждый из них имеет свои особенности. Рассмотрим их подробнее.

Следовательно, основными составляющими интерактивных уроков являются интерактивные упражнения и задания, которые выполняются учащимися. Важное отличие интерактивных упражнений и заданий от обычных в том, что выполняя их учащиеся не только и не столько закрепляют уже изученный материал, сколько изучают новый. Из вышеизложенного следует, что использование интерактивных методов обучения позволяет сделать ученика активным участником педагогического процесса, формировать и развивать познавательную активность школьника. Применение интерактивных методов содействует формированию творческой, активной личности, способной меняться в меняющемся мире. Использование этих методов в школе позволит учащимся при переходе в следующее звено общего среднего образования наиболее успешно и безболезненно пройти период адаптации и продолжить обучение в последующих звеньях системы образования.

ЛИТЕРАТУРА

1. Закон Республики Казахстан "Об образовании" от 07.06.1999г. № 389-1

2. Краевский В. В., Хуторской А. В. Основы обучения: Дидактика и методика. Учебн. пособие для студ. высш. учеб. заведений. М.: Издательский центр «Академия», 2007. 352 с3. http://ru.wikipedia.org/wiki/Методы_обучения

3. 
   Коломинская О.Я. Современные образовательные технологии и начальная школа/О. Я Коломинская. Мн. 2003. 135 с.
   
4. 
   Кашлев, С.С. Интерактивные методы обучения педагогике/ С.С. Кашлев. Мн., 2004.
   
5. 
   176 с.
   

In article questions of efficiency of use of interactive posters in the course of training are studied. It is established that introduction of multimedia technologies raises informative activity trained, by means of evident demonstration to the pupil of process of formation of key concepts, both at individual, and at face-to-face work, and on the other hand, allows him to participate in this genesis actively

В статье изучены вопросы эффективности использования интерактивных плакатов в процессе обучения. Установлено, что внедрение мультимедийных технологий повышает познавательную деятельность обучающихся, посредством наглядной демонстрации ученику процесса формирования ключевых понятий, как при индивидуальной, так и при фронтальной работе, и с другой стороны, позволяет ему самому активно участвовать в этом генезисе.

Әрбір елдің технологиялық даму дәрежесіне оның экономикалық қуаты мен халқының тұрмыс деңгейі ғана емес, сонымен қатар, әлдебір елде қазіргі технологияның дамуы мен қолданылуының деңгейі оның материалдық базасының дамуымен ғана емес, негізінен қоғамды парасаттандыру деңгейімен, оның жаңа білімді туындату, игеру және қолдана білу қабілетімен де анықталады. Мұның барлығы елде білім беру ісін дамыту деңгейімен және білімді ақпараттандыру мәселелерімен байланысты. Қазіргі кезде сабақ барысында интерактівті технологияларсыз сабақты өткізуді елестету қиын. Себебі олар, мәтін түріндегі, аудио, видио, графика түрінде мәліметтерді диалог режимінде көрсетеді. Көрсетілген мүмкіндіктер компьютерлік техникаларды оқу үрдісінде пайдалануға мүмкіндік береді. Сурет пен көрсетілмей ғана қоймай олармен бірге дыбыспен жалғастырылса студенттердің мәліметтедің тез ұғуына және қабылдауына көп көмегін тигізеді.

Штейнберг В.Э. бойынша интерактівті палакаттар қарапайым полиграфиялық аналогтарға қарағанда оқу үрдісін жүргізу барыснда көп қызметті арнайы құрылғы болып табылады. Бұл өз ішінде үлкейтілген дидактикалық бірліктер, бұл плакаттарда үлкен көлемді мәліметтерді көп деңгейлі жүйелермен орындалады [1].

Эрдниева П.М. педагогикалық технологиясы бойынша, білімнің жаңа мәліметтері үлкейтілген дидактикалық бірліктермен (ҮДБ) беріледі – бұл жүйеде логикалық байланыстар бір үлкен бірлік мәліметтерін көрсетеді. ҮДБ принципі бойынша жұмыс шығысы кезінде студенттер бір бірімен бір уақытта төмендегі іс әрекеттерді орындатылуы тиіс:

- қарама қарсы түсініктерді бір мезгілде қарастыру;

- тума және анологиялық түсініктерді бір жүйеге келтіріп түсініктіру [2].

Интерактівті плакат, ҮДБ сияқты, сабақ жүргізу барысын жеке оқу темпімен жүргізуге болады, сабақ үстінде белгілі бір жағдайға тез жауап беру мүмкіндігімен ерекшелінеді. Г.К. Селевконың түсінігі бойынша, «сабақтың лейтмотиві жақсылап бекітілген дидактикалық бірліктердің ережесі бойынша: олөтілген сабақтың қайталануы емес, ол келесі сабаққа қалтыру емес, ол орындалатын жұмыстың дәл осы жерде видио өзгертілген қалпына келтіру. "Белгоград обылысының Корочанск ауданынындағы Жигайловск орта мектебінің информатика мұғалімінің тұжырымдамасы бойынша: «интерактівті плакаттарды қолданудың арқасында біз көптеген мәселелерді мультимедиялық оқу процесіне енгізіге болады, және алда қойылған шешім жолдарын плакатқа орталастырып көсетуге болады, сонымен бірге оқытушы осы генезиске де өзі белсенді қатыса алады» [3].

Қазіргі талаптармен сай сабақтарды жүргізудің барысында қолданылатыны ол интерактивті плакаттарды пайдалану. Осындай компьютерлік технологияларды қолдану ол оқу әдістемелік комплекспен сай келуімен басқа оқытушының және студенттердің компьютерді жетік білуін талап етеді. Оқу барасы кезінде интерактікті плакаттар ең бастысы жоғару деңгейде дайындалып жасалған көрнекілікті көрсетеді.

Қандай болсын итнерактивті плакатар пәндік облыспен және студенттердің білім деңгейі бойынша жасалады. Сонымен бірге қандай да болсын интерактивті плакаттар оқыған кезде мазмұны жағынан түсінікті, мәтінді терген кезде әр түрлі түс пен шрифт мөлшері қызықты да тартымды болуы керек.

Интерактивті плакаттарды дайындаған кезде ескеретін жағдай бір бағытта көрсетіледі. Интерактивті плакаттарды орындау үшінPower Pointбағдарламасы қолданылады. Ол оқытушының графикалық, мәтіндік, дыбыстық жұмыс жасап жатқан әрекеттеріне жауаб қатарылуы керек, яғни плакат бетіне нұсқаған орыннан белгілі бірмәтінді шығу. бағдарламасымен жұмыс атқарылады.

Қазіргі кезде қарапайым презентациямен интерактівті плакаттарға бағдарламалық – техникалық талаптары бойынша толығымен анықтамалар берілмеген.

Көптеген жағдайда интерактивті плакаттар деп презентация түрінде берілген, демонстрация түрінде сақталынған, стандартты анимация түрінде көрсетілген, мультимедия элементтері мен гиперссылка түрінде берілген презентацияларда айтады. Сондықтан басты презентациядан ерекшелігі -цифрлық қордың сызықты қолданбауы [4,5]. Бұл мәселенің бастысы олар әр түрлі жұмыстарды бір ақпараттық жүйеде өткізгілері келеді. Атап айтқанда, студенттедің диагностикалық бақылауын көруі үшін қолданылады. Шешімі – интерактівті плакаттармен қолданыла білмеуі жатады [6].

Интерактивті плакатттар төмендегідей жіктеледі:

1. 
   Плакаттың тақырыбы, күнтүзбелік-тематикалық қадағалауға сай келуі (жаңа мәліметтің толығымен ашылуы, комбинирленген болуы),жалпылама – қайталанбалы болуы керек.
   
2. 
   Плакатттың көлемі 2-3 слайдтан жоғару болмауы керек.
   
3. 
   Бірінші слайдта жаңа метариалды жетік түсіну үшін, интерактівті және мультимедиялық іс әрекеттерге сай басқару тетікшелерімен, кіріспе түрінде болуы керек.
   
4. 
   Екінші немесе үшінші слайдтарда диагностикалық элеметттерді бақылап қарау үшін орындалады.
   
5. 
   Инерактивті плакаттың басты міндеті берілген мәліметтер бойынша қысқа да нұсқа етіп көрсету.
   

- интерактивті плакатта бір негізгі кең көлемді слайд жетеді, осы берілген слайд бойынша оқытушы сабақ мазмұнын толық түсіндіреді;

- қосымша түрде берілген мәліметтер слайда кішірейтілген түрде көрсетіліп тышқан тетігімен нұсқаған кезде барынша үлкейіп көрсетіледі және мәлімет толық түсіндірілген соң, қайтадан өзінің қалпына келеді;

- интерактівті плакаттардың қосымша құрал саймандары болуы (қалам, маркерлер). Олардың болу себебі, берілген объектінің астын сызуға, біріктіруге, қатесін дұрыстауға, қосымша мәтін жасауға қолданылады;

- тетіктің көмегімен анықтамалармен есептер, қорытындылармен жұмыс істейтін тетіктің үлкейіп шығуы. Бұл қызмет мұғалімге студенттердің білімін тексеріп, «ми шабу» дидактикалық ойынды өткізіп, содан соң студенттердің берген жауабтарымен интерактивті плакаттағы анақтамалармен салыстырып, дұрыстығын тексеругемүмкіндік береді;

- интерактівті плакаттар кемінде 5 сөзден құралған өткен тақырып жайлы сөзер дайындалады. Осы тетікті басқан кезде астында анықтамалық тақта шығады.

Интерактивті плакаттардың құрастырылуы оқытушының педагогикалық біліктілігін, өз саласында жетік маман екендігін дамытады.

Аңдатпаны қорытындылай келе, интерактівті плакаттарды қолдана келе біз студенттердің танымдылық көрсеткіштерін арттырып, сабаққа деген қызығушылығын арттырады. Бұл интерактівті плакатта қарапайым плакаттарға қарағанда өте кең көлемде ақпарат және мәліметтер жинақталады. Осы интерактівті бірліктер арқылы оқу процесінің басты мәселесі студенттердің белсенді оқу процесіне қатысуына көмегін тигізеді.

1. 
   Ананьев Б.Г. О системе возрастной психологии // Вопросы психологии. – 1957, № 5.
   
2. 
   Антонов А.В. Информация: восприятие и понимание. – Киев: Наукова думка, 1988.
   
3. 
   Селевко Г. К., Энциклопедия образовательных технологий в 2-х томах, том 1, М., «НИИ школьных технологий», 2006 г., с. 433-435
   
4. 
   Соловейчик А. Школа Щетинина. Три дня в новом измерении педагогики // «Первое сентября». – 2000, № 28.
   
5. 
   Башмаков М.И., Поздняков С.И., Резник Н.А. Информационная среда обучения. – Спб.: СВЕТ, 1997.
   
6. 
   Башмаков М.И., Поздняков С.И., Резник Н.А. Классификация обучающих сред // Школьные технологии. – 2000. № 3.
   

Білім беру жүйесін жетілдірудің өзекті бағыты географиялық білімі бар оқушылардың қазіргі заманғы география сабағын арқылы жүзеге асыру болып табылады. Бұл оқушылардың өз бетінше жұмыс істеуіне, география сабағына деген қызығушылығын арттыруға, сонымен қатар білім беру - тәрбиелеу процесін ізгілендіру үшін жасалған.

One of the actual clirection of modernization is connected with the realization of idea of development of an educational orientation of pupils of geographical formation through modeling of a modern lesson of geography. It is caused by problems to stimulate independence of pupils, to develop proof informative interest to geography, positive motives to training, and also processes of humanization of educational process.

Значительные изменения в системе образования в условиях перехода к новым Образовательным Стандартам требуют, прежде всего, модернизации дидактической системы обучения, повышение качества образования, создание условий для развития личности каждого ученика через совершенствование системы преподавания.

В последнее время заметно возросли требования к процессу обучения географии. Для реализации этого требования необходимо сформировать у учащихся систему прочных и действенных знаний о мире – природе, населении, хозяйстве.

Как известно, урок является формой реализации педагогических взаимодействий, где происходит общение учителя и ученика. Об уроке написано множество книг, статей, диссертаций и, несмотря на то что, меняются цели и содержание образования, появляются новые средства и технологии обучения, урок остаётся вечной и главной формой обучения. На нем держалась традиционная и стоит современная школа [1].

Таким образом, одно из актуальных направлений модернизации связано с реализацией идеи развития воспитательной направленности учащихся географического образования через моделирование современного урока географии, которое обусловлено задачами стимулировать самостоятельность учащихся, развивать стойкий познавательный интерес к географии, положительные мотивы к обучению, а также процессами гуманизации образовательно-воспитательного процесса.

Перед учителем - живые, вечно меняющиеся, непредсказуемые ученики, от которых не всегда знаешь, чего ожидать. Любой урок - имеет огромный потенциал для решения новых задач. Но решаются эти задачи зачастую теми средствами, которые не могут привести к ожидаемому положительному результату.

Как для учеников, так и для учителя, урок интересен тогда, когда он современен в самом широком понимании этого слова. Современный - это и совершенно новый, и не теряющий связи с прошлым, одним словом - актуальный. Актуальный [от лат. actualis - деятельный] означает важный, существенный для настоящего времени. А ещё - действенный, современный, имеющий непосредственное отношение к интересам сегодня живущего человека, насущный, существующий, проявляющийся в действительности. Помимо этого, если урок - современный, то он обязательно закладывает основу для будущего.

Современный урок географии, по мнению Бариновой И.И., это сложная организационно - педагогическая система, все элементы которой взаимосвязаны и взаимообусловлены, т.е. такая форма реализации педагогических идей, где происходит систематическое взаимодействие учителя и учеников, направленное на активизацию познавательных возможностей обучающихся и воспитание личности школьников. Такие уроки в наибольшей степени учитывают психо-физиологические особенности учащегося на разных ступенях обучения, а главное ставят ученика в центр образовательно-воспитательного процесса [2].

При подготовке к современному уроку надо принять во внимание, что содержание основ географической науки отличается исключительным разнообразием, комплексным характером образующих географию понятий и представлений, научных идей, относящихся к природе, населению, его экономической и политической жизни и деятельности. И естественно, что весь его не изложишь в одной или двух книгах. Какой бы полной ни была энциклопедия, она не может вместить в себя все знания по географии. При этом объем информации продолжает увеличиваться с каждым годом. Для того чтобы подготовить наиболее полный, интересный и современный урок географии, учителю необходимо переработать большое количество различных источников, начиная от энциклопедии и заканчивая газетами и журналами. При этом необходимо чётко различать, что для географии, и особенно курсов физической географии характерна направленность на формирование у учащихся бережного отношения к природе, на понимание ими сложных взаимосвязей природы и человеческого общества. В курсах экономической географии все большое значение приобретает экономический подход к изучению экономики нашей страны, типологическая основа рассмотрения различных социально-экономических групп зарубежных стран [3].

Таким образом, современный урок приобретает ряд отличительных особенностей в сравнении с обычным традиционным уроком.

Прежде всего, это отличие выражается в целях обучения. Если цели традиционного урока формулируются для каждого урока исходя из особенностей содержания, то цели современного урока определяются через конечный результат деятельности.

Современный урок отличается разнообразными формами организации обучения: урок-практикум, семинар, межпредметный урок; конференция; учебная игра, в то время как для традиционного урока формой организации обучения является комбинированный урок.

В традиционном уроке учитель выполняет главную функцию, которая состоит в передаче учащимся информации и создании условий для её усвоения. При взаимодействии с учениками при этом, преобладает авторитарный стиль общения учителя с учениками. В современном уроке учитель выступает, прежде всего, как организатор учебной познавательной деятельности учащихся, как главный помощник и консультант их самостоятельной творческой деятельности. Сотрудничество с учениками осуществляется на взаимопонимании, взаимном уважении, при этом – большое внимание мотивации, творчеству учащихся.

В целом, традиционный урок представляет собой замкнутую систему, современный урок тесно связан с такими формами организации обучения, как экскурсии, полевые практики, а также интегрируется с другими учебными дисциплинами.

В настоящее время можно выделить главные приоритеты модернизации школьного географического образования, а именно:

• 
  образовательный процесс сегодня предоставляет каждому ученику, опираясь на его способности, ценностные ориентации и субъективный опыт, возможность реализовать себя в учебно-познавательной деятельности и учебном поведении.
  
• 
  содержание образования, методы и средства обучения структурируются таким образом, что позволяют каждому ученику проявить избирательность к предметному материалу. Для этих целей разрабатываются индивидуальные программы обучения школьников, способствующие развитию критического мышления в условиях развития проектно-исследовательской деятельности.
  
• 
  образованность как совокупность знаний, умений, навыков является важнейшим средством воспитания духовно-нравственных качеств учащихся и выступает сегодня одной из приоритетных целей школьного географического образования.
  
• 
  выбор новых технологий, их рациональное сочетание при планировании современного урока географии работает на качество обучения и в конечном итоге обеспечивает развитие и самореализацию личности ученика [4].
  

• 
  состав содержания, которое выносится на урок, включает не только современные географические знания, но и оценочные, методологические знания, которые обеспечивают усвоение учащимися способов деятельности и получения знаний.
  
• 
  выбор адекватных изучаемому содержанию методов и средств обучения, позволяющих таким образом организовать познавательную деятельность школьников на уроке, что запланированные результаты обучения будут успешно достигнуты на уроке.
  
• 
  применение новых форм организации учебно-познавательной деятельности учащихся, которые способствуют развитию интереса к обучению в целом и к предмету география в частности.
  
• 
  объективная оценка результатов деятельности школьников на уроке в системе рейтинговой оценки формируется на основе использования информационных ресурсов и ИКТ.
  
• 
  создание доброжелательной деловой атмосферы, обеспечивающей творческое сотрудничество на уровне учитель - ученик, ученик - ученик, ученик - учитель.
  
• 
  формирование у школьников навыков самостоятельной поисково-познавательной работы посредством проектной деятельности в режиме развития по индивидуальной образовательной траектории.
  

Во-первых, чётко определять цели каждого урока, в соответствии с его местом в системе уроков по теме и курсу в целом, т.е. рациональное планирование основывается на системном методологическом подходе к построению каждого урока во взаимосвязи с другими учебными занятиями.

Во-вторых, уметь построить оптимальное взаимодействие между основными элементами урока, т. е. при модернизации урока учитель проявляет своё методическое мастерство в умении в логической последовательности выстроить основные этапы учебно-познавательной деятельности учащихся, раскрывая развивающий характер каждого элемента урока.

В-третьих, выбирать адекватные целям и содержанию инновационные методы обучения и применением информационных ресурсов и ИКТ, способствующие развитию критического мышления школьников, основываясь на технологическом подходе к воспитательно-образовательному процессу в целом.

В настоящее время особое значение приобретает требование научить учащихся самостоятельно учиться. С этой целью процесс обучения географии должен предусматривать обучение приёмам, которые по окончании учебного заведения могут стать важным средством самообразования. Поэтому при подготовке урока необходимо продумать возможности для осуществления системы самостоятельных работ, обучения комплексу различных умений и навыков. Особенно важно научить правильному, глубокому и развёрнутому чтению карты, что по выражению Н.Н. Баранского, является «альфой и омегой географии» [5].

Познавательной деятельности учащихся на уроке следует придать активный характер. С этой целью необходимо предусмотреть, как и какими способами будет обеспечено активное изучение нового материала, его закрепление и повторение. Современная методическая наука предлагает ряд таких способов, среди которых особенно эффективны проблемное обучение, самостоятельная работа, решение познавательных задач, обучение различным приёмам учебной работы. Важно обеспечить психологический настрой на уроке, вызвать интерес к изучаемому предмету.

Таким образом, при подготовке к уроку, главное помнить о том, что любой урок, в том числе и урок географии, обладает большим воспитательным потенциалом, при проведении его главным действующим лицом – с учётом форм организации и используемых методов – остаётся учитель, от уровня педагогической подготовки которого зависит качество обучения.

Общей особенностью современного урока является логически выстроенное взаимосвязанное сочетание основных элементов учебно-воспитательного процесса: цели, задач, содержания, средств и методов обучения. Качественно новое планирование современного урока осуществляется на основе обновлённой рабочей программы учителя, с учётом индивидуальных способностей обучающихся, при этом ученик не просто изучает фактический материал по предмету, а действительно становится в центре учебного процесса Наибольшая эффективность урока достигается на основе выбора новых форм обучения, способствующих формированию способов деятельности учащихся, а также развитию познавательного интереса школьников к обучению в целом и к предмету географии в частности [6].

Применение инновационных методов и современных средств ИКТ в процессе обучения географии способствует активизации самостоятельной творческой деятельности обучающихся, самореализации, а в перспективе социальной адаптации в рыночных условиях жизни общества незамедлительно даёт свои результаты: призёры и победители городских олимпиад, межрегионального интеллектуального марафона ежегодно становятся победителями и призёрами, с интересом включаются в проектно-исследовательскую работу, предлагая пути решения различных проблем [7].
ЛИТЕРАТУРА

1. 
   Пидкасистый П.И. Педагогика. Учебное пособие для студентов педагогических вузов и педагогических колледжей. - М.: Педагогическое общество России, 1998.- 640 с.
   
2. 
   И.И. Баринова. Поурочные разработки по географии: к учебнику И.И. Бариновой учебник по географии.-М.: Экзамен, 2008 г.- 400 с.- учебно-методический комплект.
   
3. 
   Абильмажинова С. Методическое руководство для учителей географии общеобразовательной школы. – А.: Атамура, 2008г. – 128 стр.
   
4. 
   Панчешникова Л. М. Методика обучения географии в средней школе. - М.: Просвещение, 1983г. -320 стр.
   
5. 
   Н.Н. Баранский. Методика преподавания экономической географии, М., 1960
   
6. 
   Даринский В.А. Методика преподавания географии. - М.: Просвещение, 1996г. - 200 стр.
   
7. 
   Н.В. Яковлева. Уроки с использованием информационных технологий, 2009.-138 с.
   

Қазіргі жаңару кезеңінде біздің қоғамымыздың ілгерілеу процесіндегі адам факторын және оны жандандыру, ел өмірінің барлық жақтарын жаңарту жағдайында бала тәрбиесінің мәні мен оның проблемалары өзекті мәселелердің бірі болмақ.

Қазақстан Республикасының Конституциясында Қазақстан халқының дүниежүзілік қоғамдастықтың ажырамас бөлігі екендігін адам құқығы мен бостандығын танитындығын демократиялық қоғаммен құқылы мемлекет құруға бекем бел байлағандығын азаматтық татулық пен ұлтаралық келісімді қамтамасыз ететіндігі көрсетілген. Осыған байланысты тәрбие берудің тиімділігі мен сапасын арттырудың негізгі бағыты барлық тәрбиелік істі демократияландыру, гуманитарландыру әрбір баланы жеке тұлға деп танып біліп жан-жақты қалыптастыру міндеті күн тәртібіне қойылып отыр. Жас ұрпаққа адамгершілік, имандылық, ізгілік, еңбек, дене, эстетикалық сондай-ақ, экономикалық, экологиялық, құқықтық, кәсіби және діни тәрбие беру бір-бірімен тығыз байланыста және өзара тәуелділікте жүзеге асырылуы тиіс.

Тәрбие берудің бұл түрлерінің әрқайсысының өзіндік мазмұны, өзіндік бағдары, өзіне тән қызметі бар. Бүгінгі күнде болашақ ұрпақ тәрбиесі ұлттық мұраттар мен дүниежүзілік рухани бай қазынадан нәр алумен ұштастырылып жүргізілуі талап етіледі. Біздің қоғамның тәлім-тәрбие тәжірибесі көп жылдар бойы біржақтылықпен жүргізіліп келді, жалпыадамзаттық құнды игіліктерден оқшауланып, ұлттық тәрбиенің бай мұрасын игеруге көңіл бөлінбеді. Мұның өзі жас ұрпақтың басым көпшілігінің өз халқының тарихын,тілін, дінін, әдет-ғұрып, салт-санасын, ұлттық дәстүрлерін жете білмеуіне әкеп соқты.Халық педагогикасы көп арналы, қыр - сыры мол, күрделі ғылым. Ол ұлттық өмірге немқұрайлы қарайтын жас ұрпақты қазақтың рухани материалдық мәдениетін толық меңгерген, тарихын, әдет-ғұрпы, салт-сана, дәстүр, тәлім-тәрбие, адамгершілік қасиеттерін бойына сіңіріп, ұлтын сүйетін азамат болып өсуін қамтамасыз етуге тиіс. Халықтық педагогика-тәрбиенің бастауы және қайнар бұлағы, ол-тәрбие жөніндегі халықтың білімі мен тәжірибесі.

Дәстүр - бір ұрпақтан екінші ұрпаққа ауысып отыратын қоғам өмірінің дамуына сәйкес өзгеріп, кейбіреулері жаңа мазмұн алып, әрмен қарай дамитын халықтың қоғамдық – тарихи өмірінде қалыптасқан құбылыс. Халық дәстүрінің танымдылық – тәрбиелік мәні ұланғайыр дүние. Ол тұтастай алғанда жас ұрпақ үшін ғана адам өмірінің рухани – адамгершілігінің қуат – қайнары. Оның ішінде тікелей бала тәрбиесіне бағытталған,баланың жан – дүниесінің қалыптасуына, рухани марқаюына негіз болатын мүмкіндіктер көп-ақ. Ол халықтың кәсібімен, салт-дәстүрімен, тілімен, тарихымен, адамгершілік қасиет – сапаларымен сабақтасып, біте қайнасып, тарихи кезеңдер ерекшелігіне, қоғам тану сатыларына қарай жетелеп, ұрпақтан-ұрпаққа ауысып отыратын қастерлі мұра. Қазақ халқының ғасырлар бойы жинақтаған дәстүрлерінің ішінде адамгершіліктің жоғары сапаларын тәрбиелеуге ықпал жасаған озық өнегелері бар. Қазақ халқының дәстүрлерінің ұрпақтан – ұрпаққа жалғасып келе жатқаны оның өміршеңдігінде, тәлім – тәрбие ісінде кең таратылғандығында. Адамның туған күнінен бастап барлық өмір жолын қамтитын әртүрлі рәсім, дәстүрлер бар. Қазақтың қазіргі замандағы алуан жүйелі өмір тану жолдарын соларға беру әдістері ертеден қалыптасып, бүтіндей қол үзбеген, сыртқы күш қанша ықпалды болса да халқымыздың дәстүрлері мүлде жойылып кетпеген. Ендігі мақсат ата-баба дәстүрлерінің озығын жаңарту, ұрпақ тәрбиесінде басты рөлге айналдыру, қазақтың ата-салтын, қағидасын қазіргі өмір тынысына сай пайдалану, жаңарту басты проблема. Сондай-ақ шығыс философтары мен ұлы ойшылдар өзінің пікірлерінде халықтық педагогиканың негізін қалаған, оның тәлім-тәрбиелік мәнін ашқан, ұлттық салт-дәстүрдің маңызын дәлелдеген. Ұрпақ тәрбиесіндегі ежелден қалыптасқан халқымыздың жақсы дәстүрі мен тағылымдарының мәдениет тарихын Орта Азия және Қазақстанның ұлы ойшылдарының еңбектерінен көруге болады. Олардан халықтардың бір-бірімен әдет-ғұрпы, салт-дәстүр тұрғысынан жақындығы ғасырлар қойнауынан орын алатындығын көреміз.

Тәрбие туралы ой-пікірлер ҮІ ғасырдағы Орхон-Енисей жазуларынан басталып, Орта ғасыр ғұламалары мен (Әл-Фараби, Ж. Баласағұн, М. Қашқари, А. Йүгнеки, т.б) Алтын Орда дәуір оқымыстылары (С. Сарин, Қ. Жалайыр, т.б), ХІҮ– ХҮ ғасырда өмір сүрген ақын жыраулар (Асан-Қайғы, Шалкиіз, Бұқар, Махамбет, Әсет т.б),Әл-Фарабидің «Математикалық трактаттары», «Философиялық трактаттары», «Логикалық трактаттары», «Эстетекилық трактаттары»және т.б. шығармаларында адамзаттық игілікке, бағытқа, шаттық өмірге жету жолындағы ең негізгі компоненттер деп экономиканы, саясатты, мемлекеттік құрылысты, жанұяны және тәрбиені атаған. Бұдан бірнеше ғасыр бұрын айтылған бұл пікір біздің дәуірімізге дейін өз маңызын жоймай жеткен.

Жалпы,Фарабидің гуманистік идеялары әлемге кең тараған. Ол ақыл-ой мен білімнің биік мәнін, жоғары маңызын, халықтар арасындағы туысқандық пен достықты жырлады. Оның «бақытқа жету жолында барлық халық бір-біріне көмектесетін болса, жер беті түгелімен берекеге толады» деген қағидасы да тап бүгін өте құнды. Бұл ойшылдар өздерінің шығармаларында адамның адамгершілік сапаларын жан-жақты талдап түсіндіреді. ІХ-ХІІІ ғасырларда өмір сүрген бүкіл Орта Азия халықтарына ортақ Жүсіп-Баласағұн өзінің «Құтты білік» атты еңбегінде: «Ақыл қайда болса, ұлылық толады, білім кімде болса білікті болады»– деп тәрбиедегі ақыл-ойға мән береді. Халық дәстүрлері мен оның үлгілерінің жоғалуы қоғамның рухани жағынан жұтаңдыққа ұшырауына, уақыт пен ұрпақ байланысының ыдырауына әкеліп соғуда. Көптеген адамдар өз тілін, тарихын, мәдениетін, әдебиетін білмейді,ұлттық әдет-ғұрып, кәсіп, халықтың өзіне тән тұрмыстық көрінісі жоғала бастады. Сондықтан сан ғасырлар бойы халықтың өзімен бірге жасасып, ұрпақтан-ұрпаққа мұра болып өмір сынынан екшеленіп өткен бүгінгі өмірге жеткен әдет-ғұрып,салт-дәстүрлерді білу әрбір отбасының тәрбиеші-ұстаздардың абыройлы міндеті. Жалпы, тәрбие процесінде қазақ халқының әдет-ғұрып, салт-дәстүрлері арқылы бала бойында шынайы адамгершілікті, имандылықты, адамдар арасында парасатты мінез-құлық қасиеттерді отбасынан бастап тәрбиелеудің мүмкіндігі көп. Халықтың айтқан өсиет сөздерінің, ырымдарының, дүниетанымдық болжамдарының, өнерінің, салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарының көріністері бір тұтас ғылыми педагогикалық психологияның негізінде этнокомплекстік тәлім-тәрбие негізінде жалғасып қалыптасып отыр.

Этнокомплекстік тәрбие негізінде адамгершілік тәрбиесі жеке басты жетілдірудің барлық саласын қамтиды.Адамның адамгершілік тәрбиелілігі адам өмірінің әрқырынан көрініс табады. Осыған байланысты біздер осы тарауда адамгершілік теориясының педагогикалық-психологиялық негіздеріне тоқталамыз.

Адамгершілік теориясы мен практикасында аса маңызды бағыттарға сын көзімен қарамайынша бүгінгі тәрбиенің негізгі бағыттарын айқындау қиынға түседі. Әсіресе, бүгінгі күнде орын алатын ұлттық педагогика тұрғысынан жалпы тәрбиенің оның ішінде адамгершілік тәрбиесі ұғымдарының ғылыми негізін ашып көрсету әлі де болса шешімін тапқан жоқ.

Жеке адамның адамгершілік жағынан қалыптасу процесінде адамгершілік сезім ерекше орын алады. Адамгершілік сезімді тәрбиелеу көп қырлы процесс. Адамгершілік сезім туралы ғылыми әдебиеттерде бірнеше анықтамалар бар. Сезім дегеніміз-әлеуметтік және табиғи өмірдің сан алуан жақтарына эмоциялық қатынас. Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының адамның қажеттеріне сәйкес келу-келмеуінің нәтижесінде пайда болып отыратын психикалық процестің түрін сезім-деп атайды. Алуан түрлі сезім, қуаныш пен қайғы, ашу, қорқу, ұят, сүйіспеншілік, жеккөрушілік, шошыну, абыржу, наздану т.б. осындай сезімнің түрлері болады. Сезімдердің бір тобы адамға күш-қуат, қажырлық тудырады. Мәселен, елжандылық, намыс сезімі, мынадай достық, махаббат сезімі, қуаныш, сенім сезімі, құмарлану сезімі т.б. Ал, екінші тобы керісінше адамның күш-жігерін бәсеңдетіп, енжарлыққа, селқостыққа апарады. Оған қайғы,уайым, қорқу, қобалжу, абыржу, үмітсіздену т.б. жатады. Адамгершілік сезімдерді адамдардың бірлесе жасаған әрекеттері процесінде туып, дамиды да осы қоғамда қалыптасқан адамгершілік ережелеріне бағынады. Олар басқа адамдардың және адамның өзінің мінез-құлық әсерлерінен туады. Адамгершілік сезімдерге ұнату мен ұнатпау, үйірсектік пен жатырқау, құрметтеу мен жек көру, сыйлау мен рақымсыздық, сүйіспеншілік пен өшпенділік т.б. жатады. Оқушының сезіміне әсер етудің тәсілдерін анықтағанда, сезімді тәрбиелеу, негізінен өзгерту және одан әрі жетілдіру жолымен жүзеге асырылатындығын ескерген жөн. Сезімге тәрбиелеудің дәл, тіке жолдарын оқушыға айтып беру мүмкін емес. Мысалы: жолдасының немесе әдеби кейіпкердің ісіне қалайда таңдануың керек деп оқушының алдына мақсат қоюға болмайды. Қажетті сезімді тудыру үшін соған сәйкес оқушының сезім дүниесіне қатты әсер ететін жағдайлар жасалынуы тиіс. Мәселен, туған табиғат туралы мектеп қабырғасында қаншама айтқанымен оның сұлулығы мен ұлылығы балаларға әсер етпеуі мүмкін. Ал, енді, табиғатқа экскурсия жасаса, оның ең сәнді жерлерін тауып, фото суретке түсіру, әңгіме құрастыру жайлы тапсырма берілсе, бұл балалардың табиғатқа ең нәзік сүйіспеншілік сезімін туғызар еді. Бұл жағдайда мұғалім ізгі сезімдерді туғызып қоймайды, оның бекінуіне де жағдай жасайды. Біздің ойымызша басқа адамдардың мінез-құлықтарын қабылдау іс-әрекеттерін білу және оған сену барысында сезім пайда болады.

Адамгершілік сана адамгершілік сенімді тудырады. Әдетте адамгершілік сезім, сана, сенім ұғымдарымен оны іс жүзіне асыру ұзақ процесс. Мектеп тәжірибесінде кейбір оқушылар күнделікті талапты жақсы білгенімен оны қолдана алмайтыны белгілі. Оқушылардың тілдік қорларының жетілуінен олардың адамгершілік сезімдерімен саналардың дамуында ауыз әдебиетіндегі мақал-мәтелдерді, аңыз-әңгімелерді пайдаланудың мүмкіндігі бар. Сенім әрбір іс-әрекеттің,мінез-құлықта адамның бағыт- бағдарын, принциптілігін айқындайды. Алайда күнделікті тәжірибеде сенім мен мінез-құлық,іс-әрекет арасында алшақтық кездесіп отырады. Оқушы адамгершілік, имандылық талаптарды, ережелерді түсініп, оған сенгендеріне қарамастан мінез-құлқында, адамдармен араласу барысында адамгершілікке жатпайтын теріс әрекеттер жасайтын жағдайлар кездеседі.

Ілгеріде аталған ой - тұжырымдамалардан мынандай қорытынды жасап ұсыныстар айтуға болады: барлық адамзат тарихында, адам ғұмырының ұзақ жолында, әр халық өзінің ұрпағының парасатты ар-ожданы мол, адал, қайырымды болып өсуін армандап күнделікті тұрмыста ол қасиеттерді бойына сіңіріп, үнемі үйретіп дәстүрге айналдырады. Осыған байланысты тәлім-тәрбиеге арналған әр халықта бай мұра жинақталған. Сол бай мұра жеке тұлғаның қалыптасуына ықпал жасайды. Ол бай мұра:

1. Өзінің бастауын отбасынан алады;

2. Біртіндеп ауыл-аймаққа тарайды;

3. Одан бір елден екінші елге жетеді;

4. Елдік деңгейден әлемдік деңгейге шығады.

Бұның бәрінде халықтық педагогика негізінде қалыптасқан ұлттық сана біртіндеп дамып әлемдік деңгейге көтеріледі. Ұлттық сананың тірегі қай кезеңде, қай халықта, қай дәуірде болмасын, біздің зерттеуіміз бойынша ізгілік идеясына негізделеді.Ұлттық сана – ұлттық мәдениеттің маңызды белгісі. Ұлттық сана арқылы сол ұлттың ұлттық тәрбиесінің ерекшеліктерін білеміз. Бұдан бала тәрбиесі туралы жинақталған ой-пікірлерден, педагогикалық, психологиялық, философиялық қағидалардың өзегі бар екенін көреміз.Ұлт мектебі болудың басты белгісі онда халықтың ұлттық рухы болуы шарт. Ол мектептің барлық тіршілік тынысынан тәрбие жұмысының барлық саласынан айқын көрініс табуы керек. Ұлттық тәрбие мектеп табалдырығын аттаған әрбір бүгінгі баланың бітімінен мінез-құлқынан, қасиет-сапасынан бастау алуы керек. Бала-болашақта жаңадан қалыптасып келе жатқан ел азаматы. Ал, бүгінгі бала дүниетанымымен өсіп-жетілуі, дене бітімі мен көзқарасы, тіршілігімен, түсінігімен бұдан 10-15 жылғы балалардан мүлдем өзгеше, сонымен бірге олардың әрқайсысының бір-біріне ұқсамайтын өзіндік дара ерекшеліктері, мінез-құлықтары бар. Сондықтан тәрбиешілер, мұғалімдер, ата-аналар барлық жылы жүрек мейірмандылық пен балаларды қаз-қалпында сүюге тиіспіз. Олардың ішінде ақылдысы да, жалқауы да тілалғышы да, еркесі де, тілазары да болуы заңдылық. Балалардың осы ерекшелігін түсіну арқылы баланы жан тәнімен жақсы көре отырып танып, білуге олармен санасу, қам- қарекетін ісін, көңіл-күйін білу басты шарт. Бала қоғамның барлық ақпарат құралдарынан хабардар, оның ақыл-ойының дәрежесі, түсінуі, адамдар өмірінен, еңбегінен техникадан, қарым-қатынас ережелерінен мағлұматы бар. Әсіресе, мектепке келгенге дейін-ақ балалардың шамамен 30 пайызы оқу, жазу, дұрыс сөйлеу, өзін-өзі ұстау ережелерін біліп келеді. Бірақ әліде болса бүгінгі күнде балалар ата-баба дәстүрін ұлттық әдет-ғұрыпты халқының тарихы мен рухани байлығын, ана тілін, дінін жете білмей отыр. Сондықтан қазіргі қоғамның жаңару жағдайы болашақ ұрпақты тәрбиелеуде тұтас педагогикалық процестің барлық саласында халықтық педагогиканың озық идеялары мен тәжірибесін кеңінен қолдануды талап етеді.

Бүгінгі жастардың жоғары мәдениетті, ой-өрісі кең дамығандығын еркін таңдай алатын, білімді болумен қатар, өз халқының өз ұлтының ғасырлар бойы жалғасып келе жатқан ата-баба мұрасын, салт-дәстүр, әдет-ғұрпын, тарихы мен әдебиетін, өнерін, адамгершілік пен имандылықты дәріптейтін қарым-қатынас, мінез-құлық қасиеттерді бойында қалыптастыру керек. Міне осындай шын мәніндегі асыл қасиеттер болашақ жас адамның бойында қалыптасуы оқу-тәрбие жұмысының өзара дәйектілікпен ұштасып жататын алуан түрлі саласына тәуелді. Соңғы жылдары тәжірибеде айқындала бастаған ғылыми зерттеу жұмыстары жалпы білім беретін мектептерде және жоғары оқу орындарында дәстүрлі жұмыстармен қатар дәстүрлі емес жұмыстар жүргізіліп, жастармен оқушылардың бос уақыттарын мазмұнды саналы ізденімпаздықпен, жаңалыққа, іскерлікке, шығармашылыққа бағытталған іс-әрекеттерде халықтық педагогиканың пайдалану көрнісін таба бастауда. Батыр ағамыз Бауыржан Момышұлы айтқандай «...Әрбір үйде отбасы реликвиясының бұрышы болғаны жөн. Бұрындары жасалған ерліктерді сыйламай, қадірлемей тұрып, жаңа ерлікке шақыру бекершілік», сондықтан жасұрпақты ата-баба дәстүрі рухында тәрбиелей отырып, балаларды, адамгершілікке, инабаттылыққа баулыған абзал. Ол үшін әр отбасында қалыптасқан тұрмыс-салт дәстүрі, жүйелі тәртіптің болуы тиіс. Отбасы тәрбиесі жөнінде ауқымды мәселенің бірі балалардың өзін-өзі жеке тұлға ретінде танып-білдуіне және өздерін-өздері дамытуына басты назар аудару керек.Ендеше, өмір сүріп жатқан заманымызда қазақ деген атымызға сай, ақыл – ойы дамыған, өз халқын, елін сүйетін, тілін, дінін, ата – дәстүрімізді қадірлейтін, терезесі тең ұлт өкілдері арасында, өз ұлтының әдет – ғұрпын, салт – дәстүрін өзгелерге таныта алатын жасөспірімдер тәрбиелей отыра, еліміздің болашағы, Қазақстанымыздың гүлденуі жастардың қолында екенін білгендері абзал.

1. Жарықбаев, Қалиев Серғазы. Қазақ тәлім тәрбиесі, Алматы, 1995ж.

2. Есенова Г., Халық педагогикасы, 2002ж, 14-15 беттер.

3. Оразбеков Қ. Иман және инабат. Алматы, 1993ж. 14-16 беттер.

4. Ата-аналар сіздер үшін. Алматы., 1971 жыл, 152-160 беттер.

5. Ж.Қоянбаев. /Педагогика/, 1992 ж., 100-110 беттер.

6. М.Жұмабаев. /Педагогика/, 1992 жыл, 53-62 беттер.

7. Ақмамбетов Ғ., Әдеп, тәртіп. Алматы., 1998ж.

Бұл мақала орыс тіліндегі оқытуындағы ақпараттық технологиялардың қызметіне арналған. Автор берілген пәннің тәліміндегі бірнеші алуан осы замандағы әдістемелерді белгілейді. Сонымен қатар интеграцияның және оқытуындағы техникалық құралдардың жүйесінің әрі қарай дамытуының қажеттілігіне, бәрінен бұрын оқу жүрісінде техникалық жабдық пен аспаптарды пайдаланатын оқу мәлімдемелерді, тіркеу қорларды беру және сақтау үшін көрсетеді.

This article is devoted to the role of informational technologies in teaching of a Russian language. The author marks a row of every possible modern methods in teaching of this subject.

Also he points at necessity of integration and further development of system of technical means in teaching, first of all, the technical devices and equipment using for transmission and safekeeping of studying information, registration resources in teaching process.
На современном этапе преподавание русского языка является не только способом введения студентов в мир русской культуры, но и осмысленным пониманием ими их культуры, что важно в процессе становления личности, формирования мировоззрения в их культурном развитии. Основной целью обучения студентов в вузе является овладение ими различными видами речевой деятельности и одновременно с этим усвоение грамматических форм и структур.

Сложившаяся методика русского языка предусматривает обучение русскому языку как средству общения, развития у студентов способности пользоваться изучаемым языком как средством коммуникации. Студент, изучающий русский язык, должен не только знать, как устроен язык, но и практически владеть языком, то есть знать, как он действует. Поэтому все логико-грамматические структуры языка изучаются ради их функций, которые соответствуют коммуникативным потребностям студентов определенного контингента. При этом функции языковых явлений изучаются на занятиях в естественных условиях или в имитирующих ситуациях, приближенным к реальным ситуациям общения. В условиях разноуровневой группы преподаватель стоит перед необходимостью использовать в учебном процессе современные технологии обучения, различные методики. В основном используются информативно-иллюстративный метод, позволяющий в короткие сроки «пройти» материал, а также репродуктивный метод, способствующий усвоению способа деятельности. Обеспечить творческую деятельность может также проблемное изложение материала, предполагающее наличие языковой проблемы: ее формулировку, анализ языковых фактов, доказательства и рассуждения, выводы, а также использование языковых заданий частично-поискового и поискового характера. Используя частично-поисковый метод, преподаватель последовательно проводит студентов по пути решения языковой проблемы: совместно с ними находит проблему в языковом материале, вовлекает их в процесс ее доказательного решения путем постановки вопроса, помогает в поисках ответов. Частично-поисковая деятельность студентов под руководством преподавателя создает условия для обучения самостоятельной поисковой деятельности. Следующим методом в обучении русскому языку в вузе является сознательно-практический метод, при использовании которого студенты тренируются в речевой практике на отобранном коммуникативно-значимом для них языковом материале. На начальном этапе - это использование опор для обучения монологическому высказыванию, которое помогает стимулировать речь студента и правильно оформлять его мысли. Опоры бывают вербальные, невербальные, смешанные: это могут быть тексты, раздаточно-иллюстративные материалы, видеофильмы, слайды. Такое построение занятие с использованием различных опор для студентов начального этапа требует тщательной подготовительной работы, то есть подготовки высказывания на трех уровнях: лексическом, грамматическом и текстовом.

Термин технология обучения получил широкое распространение 60-х гг. XX столетия в связи с развитием программированного обучения и впервые использовался для обучения с применением технических средств. В 70-е гг. более широко применялся, поэтому в понятие технологии обучения стали входить основные проблемы дидактики, связанные с совершенствованием учебного процесса и улучшением качества его организации. Впоследствии произошла дифференциация двух составляющих: технологии обучения и технологии в обучении. С помощью первого обозначают приемы научной организации работы преподавателя, а с помощью второго обозначается использование в учебном процессе технических средств обучения.

В методике преподавания русского языка к современным технологиям принято относить: обучение в сотрудничестве, метод проектов, дистанционное обучение, тендем-метода и самое главное, применение технических средств (компьютерных и аудиовизуальных технологий).

Система технических средств обучения - прежде всего, технические устройства и аппаратура, используемые в учебном процессе для передачи и хранения учебной информации, контроля за ходом ее усвоения, формирования знаний, речевых навыков и умений. Данная система пригодна и эффективна для обучения аудитории с различным уровнем подготовки. Специфика данной формы обучения заключается в ее способности обслуживать такие формы обучения и контроля, которые невозможно осуществлять без специальной аппаратуры. Современный этап развития техники характеризуется переходом к созданию многофункциональных учебных комплексов и автоматизированных обучающих систем. Такие комплексы и системы обладают универсальными дидактическими возможностями; они позволяют вести обучение в диалоговом режиме с учетом индивидуальных возможностей обучаемых, обеспечивать дистанционное обучение с использованием современных технологий.

Под информационной технологией понимается совокупность методов, процессов и программно-технических средств, обеспечивающих сбор, обработку, хранение, распространение и отображение информации с помощью компьютера. Компьютерные технологии реализуются в определенных классах операций, которые обеспечиваются типовыми проблемно-ориентированными программными средствами, среди которых выделяются программы, обеспечивающие текстовую, табличную, графическую обработку данных, накопление и хранение информации (базы данных), средства электронных коммуникаций, компьютерные издательские системы и др. Новые компьютерные программные средства учитывают следующие аспекты:

1) индивидуальные потребности и интересы учащихся;

2) различные стратегии усвоения/овладения языком;

3) дифференциацию способов предъявления учебного материала;

4) обеспечение индивидуальных форм тренировки;

5) создание широкого диапазона стимулов для вовлечения учащихся в иноязычную языковую деятельность;

6) увеличение времени контакта с изучаемым языком посредством компьютерных линий и ресурсов Интернета;

7) моделирование языковой среды.

Инновации как теоретически обоснованные, целенаправленные и практикоориентированные новшества неизбежны: они порождены изменениями в обществе и логикой развития научно-технической революции. Технический прогресс существенным образом влияет на все стороны современной жизни. Сегодня компьютер является одним из технических устройств, активно проникающих во все области человеческой деятельности. Практически любая компьютерная программа является мультимедийной. Она способна воспринимать, воспроизводить и перерабатывать информацию самой разнообразной природы. Все это приводит к тому, что современные информационные технологии находят все более широкое применение в образовании, качественно изменяют его как в плане новых форм обучения, так и новых видов достижения цели.

При этом особо важной оказывается разработка инновационных заданий для иностранных студентов, поскольку основной целью таких заданий является активизация регулярной мыслительной деятельности учащегося на стадии инициации. Современные подходы в преподавании русского языка базируются на эмоциональной памяти учащегося, на формировании коммуникативной и профессиональной компетенции, на регулярной тренировке творческой деятельности студента. При этом наибольшее распространение получают инновации связанные с организацией учебного процесса и внедрением новых образовательных технологий в образовательный процесс.

Быстрее всего осваивает новое молодежь. Для нее компьютер и средство развлечения, и источник информации, и инструмент, позволяющий реализовать свой творческий потенциал. Сегодня можно с уверенностью сказать, что компьютер как новое техническое средство начинает активно употребляться во все новых и новых сферах преподавания русского языка как иностранного. В лингводидактический процесс включаются, правда, очень медленно, электронные учебники, электронные словари и разговорники, мультимедийные словари и энциклопедии. Компьютер выступает, в частности, как тренажер, помогающий учащемуся овладеть рутинными аспектами языка с помощью тренировочных упражнений, как инструмент в функции текстового редактора, позволяющий легко создавать и обрабатывать печатные тексты, как канал общения и источник получения информации из различных баз данных, как средство презентации аудиовизуальной информации и т. д. Все эти функции компьютера, используемые в учебном процессе и отражают, с одной стороны, ведущие тенденции развития современных компьютерных технологий, а с другой – реализуют основные направления развития методической мысли, выдвигающей на первый план коммуникативный, когнитивный, личностный подходы к обучению языкам. Компьютерная обучающая программа должна быть целенаправленной, интегрированной, объективной и корректной, должна отражать факты языка и культуры, учитывать и обобщать наиболее часто встречающиеся трудности в изучении русского языка. Некоторым преподавателям покажется, что овладеть всеми этими знаниями и умениями они не в состоянии, однако это не так. Многие вопросы, связанные с компьютерными технологиями обучения, еще ждут своего решения. Стоит задача внедрить различные компьютерные программы в различные технологии обучения, разработать новые системы компьютерного текстового контроля, организовать самостоятельное изучение языка, разработать единые подходы к созданию электронных материалов. Если преподаватель поверит, что все это действительно повышает эффективность его работы, найдет сильную мотивацию поставленных перед ним задач, то результат не заставит долго ждать.

В современном мире все более актуальными становятся вопросы, связанные с использованием инфокоммуникационных технологий в учебном процессе, потому что именно они создают принципиально новые возможности получения человеком знаний. Действительно, применение новых информационных технологий позволяет разнообразить и комбинировать средства педагогического воздействия на учащихся, усилить мотивацию учения и улучшить усвоение нового материала, дает возможность качественно изменить самоконтроль и контроль над результатами обучения. Обучение русскому языку – именно та область, где использование информационных и коммуникационных технологий может принципиально изменить и методы работы, и, что самое главное, ее результаты. Совершенствование методики преподавания русского языка с использованием информационных и коммуникационных технологий повышает темп занятия, а главное, увеличивает долю самостоятельной работы учащихся. На занятиях русского языка с помощью информационных и коммуникационных технологий можно организовать выполнение всех традиционных видов упражнений на зрительное восприятие, вставку букв, постановку знаков препинания, редактирование текста. Необходимую информацию можно выделять, например, в таблицах и правилах нужную букву можно делать большего размера, чем остальные. Необходимость закрепления материала обусловлено свойствами психики. Как известно, для глубокого и прочного усвоения знания недостаточно однократного его восприятия, необходимо восприятие повторить и посредством этого яснее осознать и прочнее усвоить. Значение закрепления объясненных новых знаний состоит в том, что это проверочное воспроизведение материала дает возможность убедиться в том, в какой степени и с какой полнотой произошло усвоение того, что объяснялось.

В настоящее время телекоммуникационные технологии проникли практически во все сферы образовательной деятельности. С одной стороны, это связано с постоянным расширением возможностей сети Интернет, ее сервисов, размещенной с ее помощью информации, значимой с точки зрения образования. С другой стороны, современные средства телекоммуникаций, используемые в процессе подготовки школьников и студентов, делают возможным появление новых форм обучения, без которых становится невозможным решение постоянно расширяющегося спектра задач, стоящих перед образованием.

Очевидно, что одной из возможных областей эффективного применения Интернет-технологий в общем высшем образовании может стать внедряемое профильное обучение студентов. Благодаря таким технологиям к обучению студентов в рамках достаточно узких профильных направлений подготовки могут быть привлечены специалисты-профессионалы. И это лишь один из возможных аргументов, говорящих о необходимости создания и внедрения системы профильного обучения с использованием Интернет-технологий. Для создания такой системы необходима многолетняя научно-исследовательская и практическая деятельность, в ходе которой были бы решены вопросы отбора содержания образования, создания необходимых методов обучения, разработки технических и программных средств, их содержательного наполнения, подготовки необходимых специалистов, формирования критериев отбора учащихся для обучения по каждому профильному направлению и многие другие вопросы. Основной целью реализации проекта является предоставление студентам доступа к качественному образованию, обеспечение их возможности изучения выбранных ими общеобразовательных дисциплин на профильном уровне с использованием сервисов, ресурсов и технологий Интернет. В то время как занятия с использованием информационных технологий особенно нравятся учащимся, так как усвоение учебного материала происходит быстрее и легче. На занятиях с использованием информационных технологий студенты концентрируют своё внимание без посторонней помощи. На экране учащиеся видят задание, поэтапное составление кластера, могут оценить правильность своих ответов.

Современное общество ставит перед преподавателями задачу развития личностно значимых качеств студентов, а не только передачу знаний. Главной компетенцией преподавателя становится его обновлённая роль - роль проводника знаний, своего рода «навигатора», помогающего учащимся ориентироваться в безграничном море информации.

1. 
   построить открытую систему образования, обеспечивающую каждому студенту собственную траекторию обучения;
   
2. 
   коренным образом изменить организацию процесса обучения учащихся, формируя в них системное мышление;
   
3. 
   рационально организовать познавательную деятельность учащихся в ходе учебно-воспитательного процесса;
   
4. 
   использовать компьютеры с целью индивидуализации учебного процесса и обратиться к принципиально новым познавательным средствам;
   
5. 
   охватить обучением одновременно значительное количество учащихся, обеспечив высокое качество подготовки;
   
6. 
   применять в практической деятельности приобретаемые знания и навыки по мере их освоения;
   
7. 
   последовательно отслеживать уровень знаний и приобретённых навыков/
   

- интенсификацию всех уровней учебно-воспитательного процесса;

- многоаспектное развитие студента;

- подготовку выпускников к жизни в условиях информационного общества;

- реализацию социального заказа, обусловленного процессами глобальной информатизации.

Первоочередное условие для использования средств ИТ на занятиях русского языка - высокая техническая оснащенность учебного заведения и желание преподавателя применить инновации в учебно-воспитательном процессе. Обучающиеся же давно готовы к нововведениям, их реалии перенасыщены явлениями, связанными с использованием ИТ. Компьютер и телекоммуникации стали привычными и необходимыми как для учебы, так и для игр, отдыха, разумного досуга.

В распоряжении современного преподавателя русского языка и литературы имеются программные, программно-аппаратные, технические средства и устройства, которые обеспечивают сбор, накопление, сохранение, обработку информации и предоставляют доступ к информационным ресурсам компьютерных сетей. Главное - отличить действительно качественные и удобные в использовании информационные продукты, позволяющие отследить результативность их применения. Сейчас в распоряжении преподавателя появилось много образовательных программ на CD-дисках с тренажерами, моделирующими и контролирующими тестами, тренировочными упражнениями. К работе на компьютерах с подобными обучающими дисками учащиеся проявляют неподдельный и живой интерес, который целесообразно использовать в учебно-воспитательном процессе. Привнесение элемента новизны способствует усилению внешней и внутренней мотивации обучения студентов, позволяет проявить себя тем, кто, владея компьютерной техникой на уровне «продвинутого пользователя», к русскому языку был равнодушен.
ЛИТЕРАТУРА

1. 
   Аверин Д.В. Рекомендации по созданию электронных учебных пособий // Мир русского слова. - 2002. - № 2. С.47-52.
   
2. 
   Константинова О.В. Компьютерная программа и ее место в обучении языку специальности иностранных студентов технических вузов // Мир русского слова. 2000. - № 3. С.15-21.
   
3. 
   Ростова Е.Г. О новом мультимедийном пособии «Русское слово в контексте культуры» // Русский язык за рубежом. – 2002. -№ 3. С. 11-19.
   
4. 
   Селевко Г.К. Современные образовательные технологии: Учебное пособие. – М.: Народное образование, 1998. – С.41-45.
   
5. 
   Щукин А.Н. Методика преподавания русского языка. М.:Просвещение, 2003. – С.24-31.
   
6. 
   Щукин А.Н. Обучение иностранным языкам. Теория и практика. М.:Просвещение, 2006. – С.47-55.