Заттың химиялық құрамы мен құрылысын анықтау әдістері жөніндегі ғылым. Аналитикалық химия сандық және сапалық анализден тұрады
-мысал. 0,1н ерітіндінің иондану дәрежесі 1,35% тең, сірке қышқылының иондану константасын есептеңіз. Шешуі
жүктеу/скачать 9,86 Mb.
|
аналит.каз 2018
1-мысал. 0,1н ерітіндінің иондану дәрежесі 1,35% тең, сірке қышқылының иондану константасын есептеңіз. Шешуі. Сірке қышқылының иондану константасын есептеу үшін алдымен пайызбен берілген иондану дәрежесінің мәнінен мольмен берілген мәніне өту керек. Сірке қышқылы бір негізді, сондықтан 0,1н ерітіндісі 0,1М. Бұдан: 1 моль 100% х моль 1,35% х=1,35*1/100=0,0135(моль/л) немесе а=1,35/100=0,0135(моль/л) сұйылту заңынан: К= Сірке қышқылының алынған иондану константаларының мәні бірбірімен жақсы үйлеседі. Сірке қышқылының иондануы массалар әрекеттесу заңына бағынады және электролиттік диссоциация теориясымен толықтай байланысады. 2-мысал. 0,1н аммоний гидроксидінің ерітіндісіндегі [NH4+] және [OH-] иондарының иондану дәрежесі мен константасын есептеңіз, егер KNH4OH=1,76*10-5 Шешуі. 1.0,1н аммоний гидроксидінің ерітіндісінің молярлық концентрациясы 0,1 M. Сұйылту заңының теңдеуіне К және с мәндерін қойып есептейміз: 
2.Бинарлы электролиттің ерітіндісінде иондардың концентрациясы с · а, бинарлы электролит ретінде ол бір катион мен бір анионның түзілуімен иондандырады: [NH4]=[OH-]=0,1*1,33*10-2=1,33*10-3(г-ион/л) 3-мысал. Көмір қышқылының иондану дәрежесін бірінші сатысы бойынша есептеңіз, егер 0,01M ерітіндінің иондану константасы 4,50*10-7 тең. Шешуі. 1. Көмір қышқылы әлсіз, сондықтан оның тіпті бірінші сатысындағы иондануы болмашы дәрежеде жүреді: H2COH++HCO3- Иондану дәрежесін есептеуге қысқартылған формуланы қолдануға болады: 
Немесе 0,67% 4-мысал. Құмырсқа қышқылының иондану дәрежесі мен константасын есептеңіз, егер 0,2н құмырсқа қышқылының ерітіндісіндігі сутек ионының концентрациясы 6,0*10-3 г-ион/л.
K= сα2=0,2*(3*10-2)2=1,8*10-4 Ерітіндіге аттас иондардың әлсіз электролитін салғанда ерітіндідегі иондар мен диссоциацияланбаған молекулалар арасындағы тепе-теңдік бұзылады және массалар әрекеттесу заңына сәйкес диссоциацияланбаған молекулалар жағына қарай ығысады. Бұл жағдайдың жиі кездесетін түріне сол қышқылға немесе сол тұздың негізіне қышқыл немесе негіз қосқандағы әлсіз қышқыл мен негіздің иондануының азаюы жатады. Мысалы, сірке қышқылының ерітіндісіне өзінің бір тұзын қосқанда СН3СОО- аттас иондары пайда болып химиялық тепе-теңдік бұзылады: CH3COOHCH3COO-+H+ CH3COONa CH3COO- + Na+ Бұзылған тепе теңдік иондалмаған CH3COOH молекуласындағы [H+] және [CH3COO-] иондарының қосылуынан қалпына келеді. Ерітіндідегі [H+] ионының концентрациясы төмендейді. 5-мысал.1л 0,2М сірке қышқылының ерітіндісіне 0,1 моль натрий ацетатын қосқанда, диссоциациялану дәрежесі 80%, сутек ионының концентрациясы неше есе төмендейді? Шешуі. 1.Натрий ацетатын құйғанға дейін 0,2 M сірке қышқылының ерітіндісіндегі [H+] ионының концентрациясын анықтаймыз: CH3COOHCH3COO-+H+ 
Сутек ионының концентрациясын қысқартылған формуламен есептеуге болады: [H+]= 
2. Натрий ацетатын қосқаннан кейінгі [H+] ионының концентрациясын анықтаймыз. Бұл тепе-теңдік тұз қосылғанға дейінгідей, массалар әрекеттесу заңымен және сірке қышқылының иондану константасының теңдігімен сипатталады. Сутек ионының концентрациясын х арқылы белгілейміз. Онда диссоциацияланбаған молекулалардың концентрациясы 0,2 – х тең болады. CH3COO- анионының концентрациясы екі мәннен тұрады: сірке қышқылының молекулаларының иондануынан түзілетін х концентрациядан және қосылған тұздың диссоциациясындағы концентрация. 0,1 M ерітіндіде ол (0,1 · 0,80) 0,08 г-ион/л тең. CH3COO- ионының концентрациясы 0,08 + х тең. Алынған мәндерді CH3COOH иондану константасының формуласына қойсақ: 
3. х мәнінің 0,2 және 0,08 мәндерімен салыстырғанда аз айырмашылық болатынын есепке ала отырып есептеуді қысқартуға болады: 
Осыдан:
Ерітіндіге натрий ацетатын құйғанға дейін және құйғаннан кейінгі [H+] ионының концентрацияларын салыстырып, CH3COONa тұзының қосылуы сутек ионының концентрациясын 43есе төмендеткенін байқаймыз. 6-мысал.1 л 0,1M құмырсқа қышқылының ерітіндісі мен 0,01М тұз қышқылының ерітіндісіндегі НСОО- ионының концентрациясын есептеңіз. Шешуі. 1.Ерітіндіде келесі қышқылдардың иондану процесі жүреді: НСООН Н+ + HCOO- (әлсіз электролит) HCl H+ + Cl- (әлсіз электролит) Құмырсқа қышқылының иондану теңдігі оның иондану константасымен анықталады: 
жүктеу/скачать 9,86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
немесе 3%